Chaqaloqlarda asab tizimi kasalliklari - Psixologiya - Referatlar

Chaqaloqlarda asab tizimi kasalliklari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

44 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Chaqaloqlarda asab tizimi kasalliklari Ona qornida rivojlanish davrida, tug`ilish jarayonida bosh miyasida o`zgarishlar bo`lgan chaqaloqlarda asab tizimi kasalliklari uchraydi. Bu bosh miya falajligi, oligofreniya, mikrosefaliya, epilepsiya kasalliklaridir. Chaqaloqni tekshirganda uning umumiy ahvoliga e`tibor berish kerak. Hushida bo`lmasa, bola ko`zini yumib, ingrab yotadi. Ahvoli og`ir bo`lsa ko`ruv, eshituv, taktil ta`sirlarga javob bermaydi. Bunda tana mushaklari tonusi pasaygan, reflekslar susaygan yoki yo`qolgan bo`ladi. Yangi tug`ilgan chaqaloqlarda mushaklar tonusi baland bo`ladi. Bola qo`llari bilan oyoqlarini tanasiga tortib, boshini orqaga egib yotadi. Bolaning katta liqildog`i odatda kattalashgan, biroz tarang bo`ladi. Boshda gipertenziya belgilari bo`lsa, choklar ochilgan bo`ladi, bola chinqirab, boshini orqaga qaratib tirishadi. Emgan sutini qaytarib tashlaydi, klonik-tonik talvasa xurujlari bo`ladi. Grefe belgisi – bosh harakatlari vaqtida ustki qovoq, ko`z qorachiqlarini bekitib turmaydi (25-rasm.). Chaqaloqlarning birinchi yilida bo`ladigan tug`ma reflekslar quyidagilar: 1. Oral reflekslar so`rish, qidirish, og`iz-bosh reflekslaridan iborat: a) so`rish refleksi yo`qligi yoki zaifligi bosh miyaning qattiq jarohatlanishini ko`rsatadi; b) qidirish refleksini tekshirish uchun bola pastki labining tashqi burchagiga qo`l tekkizilganda uning lablari ta`sir berilayotgan tomonga qarab cho`ziladi. Bemor bolada bu reflekslar zaiflashadi; d) qo`l kaftlarining terisi ta`sirlanganda chaqaloqning lablari bilan boshi ta`sirlanayotgan kaft tomonga qarab cho`ziladi (boshi biroz oldinga egiladi). Oral reflekslarining zaiflashuvi miya ustuni zararlanganidan darak beradi. Shu bilan birga, oral reflekslar bola ikki yoshida faol bo`ladi, sog`lom bolada bu refleks yo`qolib ketadigan davrda yorqin namoyon bo`ladi. Bu bosh miya yarimsharlarining jarohatlanganligini bildiradi. 2. Himoya refleksi (Robinson refleksi): bola qorni bilan yotqizib

www.arxiv.uz qo`yilganda, nafas olish uchun boshini buradi. Bosh miya jarohatlangan bo`lsa, bu refleks susaygan yoki yo`qolgan bo`ladi. 3. Emaklash refleksi: qorni bilan yotqizib qo`yilgan bolani oyoq kaftlariga bosib ko`rilsa, u emaklashga harakat qiladi. Agar miya kasallangan bo`lsa, bu refleks zaif bo`ladi yoki bo`lmaydi. 4. Chaqaloqning tayanish refleksi: bolani qo`ltiqlari tagidan ushlab turilsa, tayanib oladi. Dastlabki 3 oyda sog`lom bola oyog`ining kaftiga; 3–4 oylik davrida qisqa muddat oyoq uchlariga tayanib turadi. Agar asab tizimi zararlangan bo`lsa, bola oyoqlarini bukib, tutib turilgan qo`llarga osilib oladi yoki 4–5 oylik davrida oyoqlar uchiga tayanadi; oyoq mushaklari, sonning yozuvchi mushaklarida tonus oshgan bo`lib,oyoqlarini chalishtirib oladi. 5. Chaqaloqlarning qadam qo`yish harakatlari: bolani qo`ltiqlaridan ushlab oldinga harakatlantirilsa, u qadam tashlash harakatlarini qila boshlaydi. Bu harakatlarni orqa miya nazorat qiladi. 6. Kaft-og`iz refleksi (Babkin refleksi): chaqaloq kaftini barmoq bilan bosganda chaqaloq og`zini ochadi va boshini biroz oldinga egadi. Bu refleks 2 oydan keyin yo`qoladi. 7. Ushlash refleksi: bolaning kaftiga barmoqni yoki biron narsani bosganda darrov mahkam ushlay oladi va uni qo`yib yubormaydi. Qo`l panjasining mushaklari kuchsiz bo`lsa (parez), u narsani ushlab olmaydi yoki butunlay ushlamaydi. Bu reflex 3–4 oygacha davom etadi. 8. Perez refleksi: chaqaloq yuzi pastga qilib yotqiziladi va ko`rsatkich barmoq bilan dumg`aza umurtqa pog`onasidan bo`yin umurtqa pog`onasigacha silansa, chaqaloq chinqirab, boshini ko`tarib harakat qiladi, tanasi va qo`1-oyoqlarini bukadi. Agar bu refleks bo`lmasa yoki sust bo`lsa, bosh miyada qon quyilish alomatlari borligidan darak beradi. Bu refleks 3–4 oygacha davom etadi. 9. Moro refleksi: chaqaloq yotgan holatda uning bosh qismidan 15 sm uzoqda qattiq urilganda u qo`l va oyoqlarini yozadi – birinchi faza, bir necha daqiqadan so`ng oldingi holatga qaytadi – bu ikkinchi faza. Agar chaqaloq qo`1- oyoqlarini yozib, o`z holiga kelishi sekin bo`lsa yoki butunlay bo`lmasa, chaqaloqning bosh miyasiga qon quyilish alomatlaridan biri – gemiparez bo`ladi.

www.arxiv.uz Bu refleks 4–5 oygacha davom etadi (jadvalga q.). 10. Galant refleksi: chaqaloqning umurtqa pog`onasi yuzasi bo`yicha silansa, u ta`sir qilgan tomonga egiladi, qo`l va oyoqlar bo`g`imlardan yozila boshlaydi. Bu refleks 3–4 oygacha davom etadi. 11. Bauer refleksi: chaqaloq qorni bilan yotqizilib, oyoq panjasiga sekin qo`l bosilganda, u oldinga harakat qila boshlaydi. Bu refleks 4 oygacha davom etadi. 12. Xartum refleksi: bolaning labiga barmoq tekkizilganda labdagi mushaklar qisqara boshlaydi. Bu refleks 2–3 oygacha davom etadi. I. Agar chaqaloqning bosh miyasida zararlanish alomatlari bo`lsa, spastik tetra yoki gemiparez, kalla bosh miya nervlarining zararlanishi, qaltirash belgilaridan tashqari qidirish refleksining asimmetriyasi, so`rish, xartum reflekslarining yo`qolishi kuzatiladi. II . Agar chaqaloqning orqa miya bo`yin qismida zararlanish bo`lsa, unda qo`llarda bo`shashgan para- yoki monoparez bilan birga kaft-og`iz, ushlash, Robinson, Moro va himoya reflekslari, birinchi navbatda, kamayadi yoki yo`qoladi. III . Agar chaqaloqning orqa miya bel yo`g`onligida zararlanish bo`lsa, pastki bo`shashgan para- yoki monoparez bilan birga tayanch, avtomatik yurish, Perez, Bauer reflekslari yo`qoladi. Ko`krak yoshidagi bolalarning psixomotor va somatik rivojlanishi Yoshi, bosh aylanasi, og`irligi Ixtiyorsiz reflekslar Simmetrik reflekslarning dinamikasi Harakatdagi o`zgarishlar Ruhiy o`zgarishlar 1 oy 30–37 sm 3–4 kg Moro- Robinson Boshni to`g`rilash refleksi, himoya, tayanch, boshni orqaga tashlash Nigohni to`g`rilaydi Tovushga reaksiyasi, bor, narsalarga qaraydi 3 oy 40–41 sm 5 kg Bosni tutish, yelkani ushlab turish, qo`l harakatlari erkin Ikkala ko`z harakatlari bir xil Kulimsiraydi, qichqiradi, notayin tovushlar chiqaradi, narsalarga qarab harakat qiladi. 6 oy 43–44 sm 7,5 kg Boshi bilan tana harakatlarini to`g`rilaydi Boshini ko`taradi, o`tiradi 5–7 oy Narsalarni ushlab og`iziga soladi, ovoz chiqqan tomonga qaraydi, yaqin kishilarni biladi 9 oy 45–46 sm 8–9 kg Tanani orqaga qayiradi, tik turadi Qo`l bilan ushlaydi, alohida so`zlar chiqaradi 12 oy 46–48 sm 10–10,5 kg

www.arxiv.uz Tana refleksi O`zi yuradi, narsalarni otadi 8–10 ta so`zlar aytadi va qaytaradi, aytilgan so`zlarni tushunmaydi Chaqaloqlarda bo`yin va yelka chigalining jarohatlanishi Bo`yin va yelka chigali tug`uilish jarayonida jarohatlanadi, bu akusherlik falajlari deb ataladi. Bunga bolaning ona qornida noto`g`ri joylashishi, homilaning rivojlanish davrida suyak-bo`g`im sohasiga turli xil ta`sirlar: homilaning sekin kechishi, og`ir toksikoz, onaning yoshi 30 dan oshgan, onaning chanoq suyagi tor, chaqaloq vazni 4000 g dan oshiq, chaqaloqning yelkalari kengligi sabab bo`ladi. Dushen-Erba turi yoki yuqori pleksitda C5 – C 6 segment ildizlarining jarohatlanishi natijasida deltasimon, yelka, qo`lning ikki boshli va supinatsiya mushaklari zararlangan bo`ladi. Qo`lning proksimal qismida harakat buzilgan. Bunda yelkani tashqariga va tana tomonga harakatlantirish, bilakni bukish va supinatsiya qilish, kaftni yozish mumkin bo`lmay qoladi. Bolaning qo`li tanasiga yopishganday bo`lib, yelkasi oldinga keltirilgan, kafti bukilgan holda bo`ladi. Qo`lning proksimal qismlarida mushaklar gipotoniyasi, gipotonus, pay reflekslari yo`qoladi. Kaft-og`iz, ushlash va Moro reflekslari yo`qoladi. Dejerin-Klumke turi yoki pastki pleksitda C7 – D 1 segment ildizlarining jarohatlanishi natijasida bilak va qo`l panja mushaklarida zararlanish bo`ladi. Barmoqlar harakati qiyinlashadi, bilak-kaft bo`g`imida qo`lni bukib bo`lmaydi, bilakni yozish qiyinlashadi, lekin yelka bo`g`imi zararlanmaydi. Bolaning qo`li osilib qolganday bo`ladi, kaft yozilgan holda turadi. Distal bo`limlarda gipotonus kuzatiladi. Preganglionar tolalarning zararlanishi natijasida Klod-Bernar-Gorner belgisi (ptoz, mioz, enoftalm) paydo bo`ladi. Kaft-og`iz, ushlash, Moro reflekslarini chaqirib bo`lmaydi. Aralash yoki total pleksitda qo`1-yelka sohasining butunlay falajlanishi kuzatiladi. Ba`zan yuqori va total turlarda diafragmaning chegaralangan falajlanishi natijasida nafas qiyinlashadi, bola ko`karib, qisqa vaqt nafasi to`xtashi mumkin, bu esa bolaning ahvolini og`irlashtirib qo`yadi (26-rasm).

www.arxiv.uz Davosi. Bemor o`z vaqtida, to`liq, muntazam davolansa yaxshi natijaga erishiladi. Mushaklar kontrakturalari, bo`yin qiyshayishlarining oldini olish uchun ortopedik usullar qo`llaniladi. Bemor har 2–2,5 oyda davolanib turishi lozim. Suyaklar osteoporozida, kaliy oratat, retabolil, keyinchalik 4 % li mumiyo eritmasidan ionoforez tavsiya etiladi.

O'xshashlar

Vegetativ asab tizimi kasalliklari

Markaziy asab tizimining yuqumli kasalliklari meningitlar

Markaziy asab tizimining o‘smalari

Asab tizimining irsiy –degenerativ va zo `rayib boradigan kasalliklari zo`rayib boradigan mushaklar distrofiyasi. Dushen turi. psevdogipertrofiya

Epilepsiya, bosh miya jarohatida uchraydigan ruhiy o`zgarishlar, bemorlarni parvarish qilish xususiyatlari