Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga talabnoma tuzish, topshirish va rasmiy hujjat olish - Iqtisodiyot - Referatlar

Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga talabnoma tuzish, topshirish va rasmiy hujjat olish

Yuklangan vaqt:

10.10.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

26.001953125 KB

Ko'chirib olish

Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga talabnoma tuzish, topshirish va rasmiy hujjat olish Reja: 1. Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga patent olish uchun talabnoma tuzish. 2. Patent idorasiga talabnomani topshirish tartibi. 3. Patent idorasi tomonidan topshirilgan talabnomalarni ko’rish tartibi. 4. Patent idorasi tomonidan ixtiro, foydali modellar va sanoat namunalariga patent hujjatini berilishi.

1. Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga patent olish uchun talabnoma tuzish Patent olish uchun talabnoma, bu qonun-qoidaga binoan to’zilgan hujjatlar majmuasi hisoblanadi. Talabnoma tarkibi . Qonunning 15-moddasi ikkinchi qismiga muvofiq talabnoma quyidagi hujjatlarni o’z ichiga olishi kerak: a) ixtiro muallifi (mualliflari) va nomiga patent berilishi so’ralayotgan shaxs (bundan buyon matnda talabnoma beruvchi deb yuritiladi), shuningdek ularning yashash turar joyi ko’rsatilib, patent berilishi so’ralgan ariza (1-ilova); b) ixtironing uni amalga oshirish uchun etarli bo’lgan darajada to’liq bayon etilgan tavsifi; v) ixtiro mohiyatini aks ettiruvchi va uning tavsifiga to’la muvofiq bo’lgan ixtiro formulasi; g) ixtiro mohiyatini tushunish uchun zarur bo’lsa, chizmalar va boshqa materiallar; d) referat. Talabnomaga belgilangan miqdorda boj to’langanligini tasdiqlovchi hujjat yoki boj to’lashdan ozod qilish yoxud uning miqdorini kamaytirish uchu nasos bo’luvchi hujjat ilova qilinadi. Patent vakili yoki boshqa ishonchli vakil orqali berilgan talabnomaga talabnoma beruvchi tomonidan berilgan ishonchnoma yoxud uning kerakli tarzda rasmiylashtirilgan nusxasi ilova qilinadi. Konvension utuvorlik so’rab berilgan talabnomaga talabnoma beruvchi tomonidan Sanoat mulki muhofazasi bo’yicha Parij konvensiyasi ishtirokchisi bo’lgan davlatda berilgan birinchi talabnomaning tasdiqlanagn nusxasi va shu talabnomaning o’zbek yoki rus tiliga tarjimasi ilova qilinadi va ular konvension talabnoma Patent idorasiga kelib tushgan sanadan uch oydan kechiktirmay berilishi lozim.

Birinchi talabnoma berilgan sanadan o’n ikki oy o’tgandan keyin, lekin o’n ikki oylik muddatdan ikki oydan kechiktirmay berilgan talabnoma bo’yicha konvension ustuvorlik so’ralganda, talbanomaga quyidagilar ilova qilinadi: - konvension ustuvorlikni so’rash muddatini o’zaytirish uchun belgilangan miqdorda patent boji to’langanligi to’g’risida hujjat; - belgilangan o’n ikki oylik muddatdan kechiqib talabnoma berishning talabnoma beruvchiga bog’liq bo’lmagan sabablarini ko’rsatuvchi hujjat ilova qilinadi va bu sabablar Patent idorasiga ma’lum emas deb hisoblansa, ularni tasdiqlovchi dalillar keltiriladi. Konvension ustuvorlikni belgilash to’g’risidagi iltimos talabnoma berilgan (arizaning tegishli grafasida ko’rsatiladi) yoki talabnoma Patent idorasiga kelib tushish sanasidan boshlab ikki oy ichida berilishi mumkin. YAngi mikroorganizm shtammi, o’simlik va hayvonlar hujayralari liniyalariga, ularni olish yoki ulardan foydalanishga oid talabnomaga shtammning rasmiy vakolatga ega bo’lgan kolleksiya-depozitariyada deponentlanganligi to’g’risidagi hujjat ilova qilinadi. Nukleotidlar va yoki aminokislotalar ketma-ketligi ro’yxatini ichiga olgan talabnomaga aynan ushbu ro’yxatning nusxasi yozilgan va BMTning ST.25 standarti talablarini qanoatlantiruvchi axborotni mashinada o’qish mumkin bo’lgan tashuvchi (disketa) (bundan buyon matnda MO’T deb yuritiladi) hamda talabnoma beruvchi tomonidan imzolangan mashinada o’qish mumkin bo’lgan shakldagi taqdim etilayotgan axborot bosma ravishda taqdim etilayotgan ro’yxat bilan bir xil ekanligi haqidagi ariza ilova qilinadi. Ushbu Qoidalarning 5-bandida ko’rsatilgan hujjatlari uch nusxada taqdim etiladi: 2 nusxasi qog’ozda, uchinchi nusxasi sifatida esa axborotni mashinada o’qish mumkin bo’lgan tashuvchida elektron ko’rinishdagi nusxasi taqdim etilishi mumkin. Agar aynan ushbu talabnoma hujjatlari boshqa tilda to’zilgan bo’lsa bir nusxada, ularning o’zbek yoki rus tiliga tarjimasi esa uch nusxada: 2 nusxasi qog’ozda, uchinchi nusxasi esa elektron ko’rnishda taqdim etilishi mumkin.

Talabnoma hujjatlari yoki qo’shimcha materiallarning qog’ozdagi va axborotni mashinada o’qish mumkin bo’lgan tashuvchidagi mazmuni aynan bir xil bo’lishi kerak. Qog’ozdagi va axborotni mashinada o’qish mumkin bo’lgan tashuvchidagi materiallarning aynan bir xil bo’lishiga talabnoma beruvchi javobgardir. a) agar biron-bir ma’lumotlarni tegishli grafalarda to’liqligicha joylashtirish mumkin bo’lmasa, u holda ular tegishli grafada “davomini qo’shimcha varaqda qarang” yozuvi ko’rsatilgan holda qo’shimcha varaqda aynan shunday shaklda keltiriladi. Xorijiy nomlar va korxona nomlari o’zbek va rus tili transliteratsiyasida ko’rsatiladi. Talabnoma beruvchining nomi, ixtiro nomi o’zbek va rus tillarida taqdim etiladi. Arizaning “ariza” so’zidan yuqorida joylashgan grafalari talabnoma Patent idorasiga kelib tushgandan keyin ma’lumotlarni kiritish uchun mo’ljallangan bo’lib, talabnoma beruvchi tomonidan to’latilmaydi. “Talabnoma beruvchi” kodi ostida berilgan grafada talabnoma bo’revchi(lar) haqidagi ma’lumotlar: jismoniy shaxsning familiyasi, ismi (otasining ismi), bunda familiyasi ismidan oldin ko’rsatiladi, yoki yuridik shaxsning to’liq rasmiy nomi (ta’sis hujjatlariga muvofiq) va shuningdek, yashash joyi yoki joylashgan manzili to’g’risidagi ma’lumotlar, mamlakatning rasmiy nomi va to’liq pochta manzili va mamlakatning Butunjahon intellektual mulk tashkiloti (BIMT)ning ST.3 standarti bo’yicha kodi ko’rsatiladi (agar belgilangan bo’lsa) keltiriladi. “YOzishmalar uchun manzil” kodi ostidagi grafada yozishmalar uchun manzil, yozishmalar tezroq etib borishi uchun odatdagi talablarini qanoatlantiradigan xat oluvchining ismi yoki nomi, va telefon, faks raqamlari, email (agar bo’lsa) keltiriladi. b) Ixtiro tavsifi ixtironi amalga oshirish uchun etarli ravishda to’liq ochib berishi kerak.

Tavsif ixtiro nomini keltirish bilan boshlanadi (talabnoma berilayotgan ixtiro tegishli bo’lgan Xalqaro patent klassifikatsiyasining amaldagi tuhriri rubrikasi belgilangan holda, ushbu rubrikaning indeksi ixtiro nomi oldida keltiriladi) va quyidagi bo’limlarni o’z ichiga oladi: - ixtiroga oid bo’lgan texnika sohasi; - texnika darajasi; - ixtiro mohiyati; - chizmalar va boshqa materiallar ro’yxatining (agar ular bo’lsa) qisqacha tavsifi; - ixtironing amalga oshirish mumkinligini tasdiqlovi ma’lumotlar; - nukleotidlar va yoki aminokislotalar ketma-ketligi ro’yxati (agar bunday ketma-ketlikdan ixtironi tavsiflash uchun foydalanilgan bo’lsa). Ixtiro nomi aniq, qisqa bo’lib, ixtiro mohiyatiga mos kelishi, ixtiro tegishli bo’lgan ob’ektning umumiy tushunchasini aniqlashi va ob’ektning vazifasini harakterlashi (uning bajaradigan funksiyasini yoki texnikaning qaysi sohasiga oid ekanligini ko’rsatishi) kerak. Ixtiro nomi XPKning biror rubrikasiga mos kelishi kerak. Ixtiro mohiyatiga mos rubrikani aniqlash mumkin bo’lmasa, ixtironing nomi qabul qilingan tarmoq, umumiy texnika atamalariga muvofiq ko’rsatiladi. Agar ixtiro har xil sohalarda qo’llanilishi mumkin bo’lib, nomi buni ifodalasa, ixtiro nomida “afzal”, “ayniqsa” so’zlarini ishlatib, ixtiro qaysi sohalardan birida ayniqsa ko’p qo’llanishini aniqlashga ruxsat etiladi. Ixtiro nomida qo’llash mumkin bo’lgan sohalarning faqat bittasini ta’kidlovchi “masalan” va “xususan” degan iboralar qo’llanilmaydi. Ixtiro nomi atamaga xos yoki tavsifiy bo’lishi mumkin. Atamaga xos nom, texnikaning shu soha bo’yicha mutaxassisiga ma’lum bo’lgan ob’ektning muhim alomatlari majmuini ular sanab o’tilganli yoki yo’qligidan qat’iy nazar harakterlaydi. Tavsifiy nom ob’ektning vazifasi va u tomondan texnikaning bir yoki turli xil sohalarida bajaradigan funksiyasi haqida tasavvur beradi, ammo talabnoma

berilgan ixtironi tavsiflovchi muhim alomatlarning zarur bo’lgan majmuasi to’g’risida aniq fikr yuritish imkoniyatini bermaydi. Tavsifning “Texnika darajasi” bo’limida talabnoma beruvchiga ma’lum bo’lgan ixtiro analoglari keltiriladi va ular orasidan ixtiroga muhim alomatlar majmui bo’yicha eng yaqin bo’lgan analog ajratib ko’rsatiladi. Ixtironing analogi sifatida ixtironing ustuvorlik sanasigacha ommaga oshkor bo’lgan ma’lumotlardan ma’lum bo’lgan va ixtironing muhim belgilari majmuiga o’xshash belgilar bilan tavsiflanadigan ixtiro bajaradigan vazifani bajaradigan vosita ko’rsatiladi. Agar ixtiro konkret vazifaga yoki biologik aktiv xususiyatlarga ega bo’lgan aniqlanmagan tarkibli aralashmani olish usuliga oid bo’lsa, analog sifatida xuddi shunday vazifaga va biologik aktiv xususiyatga ega bo’lgan aralashmalar olish usuli ko’rsatiladi. Agar ixtiro yangi individual kimyoviy, shuningdek, yuqori molekulyar birikma olish usuliga yoki gen injeneriyasi ob’ektiga oid bo’lsa unga o’xshash analogni olish usuli haqida ma’lumotlar keltiriladi. Mikroorganizm shatmmi, o’simlik va yoki hayvonlar hujayralari liniyalariga – modda produsentiga oid bo’lgan ixtironing eng yaqin analogini tavsiflashda hosil bo’ladigan modda haqida ma’lumotlar kiritiladi. Agar ixtiro avval ma’lum bo’lgan qurilma, usul, modda, shtammni yangi maqsadda qo’llanilishiga oid bo’lsa, uning analoglariga xuddi shu vazifada ishlatiladigan ma’lum qurilmalar, usullar, moddalar, shtammlar kiradi. Ixtirolar guruhini tavsiflashda analoglar (shu jumladan eng yaqini) haqidagi ma’lumotlar har bir ixtiro uchun alohida keltiriladi. Tavsifning “Ixtiro mohiyati” bo’limida ixtiro mohiyati ixtiro orqali texnik natijaga erishish etarli bo’lgan muhim alomatlar majmui orqali ifodalanadi. Alomatlar erishiladigan texnik natijaga ta’sir ko’rsatsa, ya’ni texnik natija bilan sabab-oqibat bog’lanishida bo’lsa, muhim alomatlarga kiradi. Mazkur bo’limda ixtiro hal qilishi kerak bo’lgan vazifasi ixtiro amalga oshirganda olinadigan texnik natija ko’rsatilgan holda ochib beriladi.

Ixtironi harakterlovchi barcha muhim alomatlar keltiriladi, eng yaqin analogdan fraqlanuvchi alomatlar ajratiladi, bunda so’ralayotgan huquqiy muhofaza hajmi amal qiladigan barcha hollarda texnik natijani olishni ta’minlaydigan muhim alomatlar majmui va ixtironi xususiy hollarda, bajarilishi aniq shakllarda yoki undan foydalanishning alohida sharoitlarida tavsiflaydigan alomatlar ko’rsatiladi. Texnik natija o’zi bilan ixtironi namoyon qiluvchi vositani amalga oshirishda (tayyorlashda) yoki undan foydalanishda olinishi mumkin bo’lgan texnik samara, xususiyat, hodisalar va boshqalarning tavsifini ifodalaydi. Qurilmalarni tavsiflash uchun xususan quyidagi alomatlar ishlatiladi: - konstruktiv element (elementlar) mavjudligi; - elementlar orasidagi bog’liqlik mavjudligi; - elementlarning o’azro joylashishi; - elementning (elementlarning) yoki umuman qurilmaning bajarilish shakli, xususan geometrik shakli; elementlar orasidagi bog’liqlik bajarilishi shakli; - elementning (elementlarning) parametrlari va boshqa harakteristikalari va ular o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik; - element (elementlar) yoki umuman qurilma tayyorlangan material; - element funksiyasini bajaruvchi muhit. Tavsifning “Chizmalar figuralar ro’yxati” bo’limida figuralar ro’yxatidan tashqari ularning har birida nima tasvirlanganligini qisqacha ta’rifi keltiriladi. Agar ixtiro mohiyatini tushuntiruvchi boshqa materiallar berilgan bo’lsa, ularning qisqacha mazmuni keltiriladi. “Ixtironi amalga oshirish mumkinligini tasdiqlovchi ma’lumotlar” bo’limida ixtironi talabnoma beruvchi tomonidan ko’rsatilgan vazifada amalga oshirish mumkinligi ko’rsatiladi. Mohiyatini umumiy tushuncha bilan ifodalangan, xususan funksional umumlashtirish darajasida keltirilgan alomatdan foydalanish bilan harakterlanuvchi ixtironi amalga oshirish imkoniyati bevosita talabnoma materiallarida bunday alomatni hosil qilish uchun vositalarni yoki uni olish

metodlari yoki vosita yoki metodlarning ma’lum ekanligiga ko’rsatmani ifodalash bilan tasdiqlanadi. Qurilmaga oid ixtiroga uning konstruksiyasining (statik holatdagi) tavsifi chizma figuralariga izoh berilgan holda keltiriladi. Konstruktiv elementlarning tavsifidagi raqamli belgilari chizma figuralaridagi raqamli belgilarga mos kelishi kerak va ularning ketma-ket tahriflash davomida birdan boshlab o’sish tartibida keltiriladi. Usulga oid ixtironi tavsiflash uchun moddiy ob’ekt ustida bajariladigan harakatlar ketma-ketligi va shuningdek, harakatlar olib boriladigan shart-sharoitlar, agar zarur bo’lsa aniq rejimlar (harorat, bosim va boshqalar) ishlatiladigan qurilmalar, moddalar, shtammlar ko’rsatiladi. Agar usul biror ustuvorlik sanasigacha ma’lum bo’lgan vositalardan, qurilma, modda va shtammlardan foydalanish orqali tavsiflansa, bu vositalarni ixtironi amalga oshirish mumkin bo’lgan holda ochib berish kifoya. Noma’lum vositalardan foydalanilgan bo’lsa, ularning harakteristikalari keltiriladi, zarur hollarda grafik tasvirlar ilova qilinadi. Qurilma, usul, modda, shtammni yangi vazifada qo’llanilishiga taalluqli ixtiro uchun ushbu vazifani amalga oshirish imkoniyatlarini tasdiqlovchi ma’lumotlar keltiriladi. Ixtironing formulasi, patent orqali beriladigan huquqiy muhofaza hajmini belgilash uchun mo’ljallangan. Ixtironing formulasi tavsifiga va chizmalarga to’liq asoslangan bo’lishi, ya’ni ixtironi uning tavsifida mavjud bo’lgan va chizmalarda ko’rsatilgan tushunchalar bilan ta’riflab berishi lozim. Ixtironing formulasi uning mohiyatini ifodalashi kerak, ya’ni talabnoma beruvchi tomonidan ko’rsatilgan texnikaviy natijaga erishish uchun etarli darajada ixtironing muhim alomatlari majmuini o’z ichiga olishi lozim. Ixtironing alomatlari ixtiro formulasida shunday ifoda etilishi lozimki, ularni aynanlashtirish, ya’ni ma’lum bo’lgan texnika taraqqiyoti darajasi asosida ularning ma’nosi va mazmuni mutaxassislar tomonidan bir xil ma’noda tushunilishi imkoniyatini ta’minlansin.

Ixtiro forumalasidagi alomat ta’rifini axborot manbaiga ilova qilish bilan almashtirilishi mumkin emas. Alomatni talabnoma tavsifi yoki chizmalarga havola qilmasdan ta’riflashning iloji bo’lmasa, ushbu Qoidalarning 65-bandi talablarini bo’zmagan holda, alomat ta’rifi bunday havola qilish bilan almashtirilishi mumkin. Ixtiro formulasi xususan agar u quyidagilarni: % - kimyoviy birikma; - mikroorganizm shtammi, o’simlik va hayvon hujayralari liniyasi; - avval ma’lum bo’lgan qurilma, usul, modda, shtammni yangi maqsadda qo’llanilishi; - analoglarga ega bo’lmagan ixtironi harakterlasa, bandni cheklovchi va farqlovchi qismlarga bo’linmay to’ziladi. Formulaning bandi bitta gap ko’rinishida bayon etiladi. Ixtiro mohiyatini tushuntiradigan materiallar, grafik tasvirlar (chizmalar, sxemalar, grafiklar, epyuralar, rasmlar, osilogrammalar va h.k.) tasvirlar va jadvallar ko’rinishida bajarilishi mumkin. Tavsfini chizmalar yoki sxemalar bilan tasvirlashning iloji bo’lmagan holda rasmlar topshiriladi. Fotosur’atlar grafik tasvirlarga qo’shimcha sifatida topshirilishi mumkin. Chizmalar, sxemalar, rasmlar alohida varaqlarda va har bir varaqning yuqorisidan o’ng bo’rchagida ixtironing nomi ko’rsatilgan holda taqdim etiladi. Referat ixtiro haqida ma’lumot olish uchun xizmat qiladi va ixtiro tavsifining qisqartirilgan bayoni bo’lib, ixtiro nomi, ixtiro mansub bo’lgan texnika sohasining harakteristikasi, mohiyat harakteristikasi, u va yoki qo’llanilish sohasi, agar bu nomidan aniq bo’lmasa erishiladigan texnik natijani mohiyat harakteristikasini o’z ichiga oladi. Referatda ixtiro mohiyati ixtiro formulasining mustaqil pukntidagi hamma muhim alomatlarini saqlagan holda erkin ifodalanishi orqali harakterlanadi. Zarur hollarda ixtiro referatiga chizma yoki kimyoviy formula kiritiladi. Referatga kiritilgan chizma alohida varaqda, referat matni miqdoridagi nusxalar sonida, shu jumladan tavsifga ilova qilingan chizmalar figuralaridan biriga mos kelgan hollarda ham beriladi.

Referat qo’shimcha ma’lumotlar, xususan bog’langan bandlar, grafik tasvirlar, jadvallar mavjudligi va soni ko’rsatilishi mumkin. Referat matnining tavsiya etiladigan o’rtacha hajmi 1000 ta bosma belgigacha. 2. Patent idorasiga talabnomani topshirish tartibi Patent berish haqidagi talabnomani topshirish . Patent berish haqidagi talabnoma muallif, ish beruvchi yoki ularning huquqiy vorisi tomonidan Patent idorasiga topshiriladi. Patent berish haqidagi talabnomalarga belgilangan miqdorda patent boji to’langanligini yoki patent boji to’lashdan ozod qilishning yoxud uning miqdori kamaytirilishining asoslarini tasdiqlaydigan hujjat ilova qilinadi.Patent berish haqidagi talabnoma hujjatlariga doir talablar Patent idorasi tomonidan belgilanadi.Patent berish haqidagi talabnoma shaxsan, patent vakili yoki ishonchli shaxs orqali topshirilishi mumkin.Talabnoma materiallari Patent idorasi talablariga binoan rasmiylashtirilishi kerak.Hamma hujjatlar, zarur bo’lgan hollarda ularni bevosita preproduksiya qilinib, cheklanmagan miqdorda nusxa ko’chirish imkoniyati bo’lgan tarzda rasmiylashtiriladi.Har bir varaqning faqat bir tomonidan, qatorlarni varaqning kichik tomoniga parallel joylashtirilgan holda foydalaniladi.Talabnomaning hujjatlari pishiq, oq, tekis, yarqiramaydigan qog’ozda bajariladi. Talabnoma hujjatlarini MO’Tda ham berish mumkin. Talabnomaning har bir hujjati alohida varaqdan boshlanadi. Varaqlar 210x297 mm. formatga ega bo’ladi. tavsif, formula, chizma va referatlarni o’z ichiga olgan varaqning hoshiyasi quyidagicha bajariladi, mm.: yuqorigi – 20;o’ngdagi – 20;pastki – 20;chapdagi – 20. Chizmalar chizilgan varaqlardagi foydalaniladigan sstaxning o’lchami 170262 mm. dan oshmasligi lozim, hoshiyalarning o’lchami quyidagilardan kam bo’lmasligi kerak, mm.: yuqorigi – 25;o’ngdagi – 25;pastki – 10;chapdagi – 25. Bu varaqlarda foydalanilgan yoki foydalanishga yaroqli sath atrofida ramka chizilmasligi lozim.Tasvirlar formati talabnoma hujjatlari varaqlarining

belgilangan o’lchamlaridan oshmagan holda tanlab olinadi. Kichik formatdagi tasvirlar (fotosur’atlar) varaq formati va sifatiga qo’yilgan talablarga rioya qilgan holda qog’oz varaqlariga yopishtirilgan holda taqdim etiladi.Talabnoma har bir hujjatning varaqlari va nuklkeotidlar va aminokislotalar ketma-ketligi ro’yxati birbiriga bog’liq bo’lmagan birdan boshlanadigan varaqlar raqamiga ega. Varaqlarning raqamlari ikkinchi varaqdan boshlab arab raqamlari bilan qo’yiladi.Hujjatlar qora rangli shriftda bosma havrlar bilan mashinkada yoziladi. Tavsif, formula, referat matni 1,5 intervalda yoziladi, bosh harf kattaligi 2,1 mm. dan kam bo’lmasligi kerak.Grafik belgilar, lotincha nomlar, lotin va yunoncha harflar, matematik va kimyoviy formulalar va belgilar qora siyoh, tush bilan yozilishi mumkin. Formulani bosma harfda va qo’lda aralash yozish mumkin emas. Talabnomani topshirish. Ixtiro muallifi, ish beruvchi yoki ularning vorislari talabnoma topshirish va patent olish huquqiga ega.Talabnoma bevosita Patent idorasiga topshiriladi yoki pochta orqali yuboriladi.Talabnoma bevosita talabnoma beruvchi tomonidan yoki Patent idorasida ro’yxatdan o’tkazilgan patent vakillari yoxud boshqa vakil orqali topshirilishi mumkin.Qonunning 35-moddasiga ko’ra O’zbekiston Respublikasidan tashqarida yashayotgan jismoniy shaxslar yoki xorijiy yuridik shaxslar, agar O’zbekiston Respublikasi ishtirok etgan xalqaro shartnomada boshqacha ko’zda tutilmagan bo’lsa, talabnoma beri shva patent olish bilan bog’liq ishlarni Patent idorasida ro’yxatdan o’tkazilgan patent vakillari orqali olib boradilar. Vakil tayinlash. Talabnoma bo’yicha ishlarni olib borish va talabnomani ko’rib chiqishda o’z manfaatlarini himoya qilish uchun talabnoma beruvchi ishonchnoma berish orqali vakil tayinlash mumkin. Patent idorasi bilan yozishmalarni olib borish. YOzishma talabnoma beruvchi bilan yoki ushbu ishga vakolat berilgan uning vakili bilan har bir talabnoma bo’yicha aloida olib boriladi. 3. Patent idorasi tomonidan topshirilgan talabnomalarni ko’rish tartibi

Patent idorasiga kelib tushgan talabnoma materiallari, agar eng kamida o’zbek yoki rus tilida patent berish to’g’risdiagi ariza va belgilangan miqdorda patent boji to’langanini tasdiqlaydigan yoki miqdorda patent bojini to’lashdan ozod etish uchun yoxud uning miqdorini kamaytirish uchun asoslarni tasdiqlaydigan hujjatdan iborat bo’lsa, ular kelib tushgan sanasi ko’rsatilgan holda ro’yxatga olinadi.Talabnomaga Patent idorasining ro’yxat raqami beriladi.Talabnoma beruvchi ro’yxat raqami va kelib tushgan sanasini ma’lum qilgan holda talabnoma materiallarida rasmiy ekspertizasini muddatdan ilgari boshlash haqidagi iltimosnoma bo’lsa, talabnoma beruvchi talabnoma hujjatlarining tarjimasi olinmagunga qadar rasmiy ekspertizani o’tkazish mumkin emasligi haqida xabardor qilinadi.Ro’yxatdan o’tkazilgan talabnoma materiallari qaytarilmaydi.Talabnoma materiallari Patent idorasiga kelib tushgandan patent berilganligi to’g’risidagi ma’lumotlar rasmiy nashrda chop etilgunga qadar konfidensial hisoblanadi va talabnoma beruvchining roziligisiz e’lon qilinishi mumkin emas.Patent idorasi patent berishga talabnoma bo’yicha Qonunning 20moddasiga muvofiq rasmiy ekspertiza va ixtiroga talabnomaning mohiyati bo’yicha ilmiy texnik ekspertizadan iborat bo’lgan davlat ekspertizasini o’tkazadi. Qonunning 21-moddasiga muvofiq talabnomaning rasmiy ekspertizasi u Patent idorasiga kelib tushgan sanasidan ikki oy o’tgandan so’ng o’tkaziladi. Rasmiy ekspertiza o’tkazish davomida quyidagilar tekshiriladi: a) talabnoma tarkibida bo’lishi yoki unga ilova qilinishi lozim bo’lgan hujjatlarning mavjudligi; b) ixtiro mohiyatini tahlil qilmasdan turib aniqlanadigan belgilangan talablarga rioya qilinganligi; v) Qonunning 14-moddasi to’rtinchi qismida ko’zda tutilgan hollarda talabnoma topshirish tartibiga, jumladan patent vakilining vakolatlarini tasdiqlaydigan ishonchnomaning mavjudligi va to’g’ri rasmiylashtirilishiga rioya qilinganligi; g) talabnoma ixtiro sifatida muhofazalanadigan ob’ektlarga oid taklifga berilganligi;

d) talabnoma bo’yicha Patent idorasiga kelib tushgan sanasidan avvalroq ustuvorlikni so’rash asoslanganligi; e) ixtironi XPTning amal qilayotgan tahriridagi tasniflanishi to’g’riligi (agar talabnoma beruvchi tomonidan tasniflanmagan bo’lsa tasniflanadi). Ro’yxatga olingan talabnomada talabnomani topshirish uchun belgilangan miqdorda boj to’langanini tasdiqladigan hujjat mavjudligi tekshiriladi.Agar rasmiy ekspertiza jarayonida talabnoma hujjatlari qo’yilgan talablarga rioya qilinmagan holda rasmiylashtirilgani aniqlansa, talabnoma beruvchiga kamchiliklarni ko’rsatib, zarur huquqiy asoslarni keltirgan holda va etishmagan yoki to’zatilgan hujjatlarni so’rochnoma jo’natilgan sanadan e’tiboran uch oy ichida taqdim etish taklif etilgan so’rovnoma yuboriladi.Agar talabnoma beruvchi belgilangan muddatda so’ralgan materiallarni yoki ularni topshirish muddatlarini o’zaytirish haqidagi iltimosnomani ushbu Qoidalarning 10-§ida ko’zda tutilgan shartlarga rioya qilingan holda taqdim etmasa, talabnoma chaqirib olingan deb hisoblanadi va bu haqida talabnoma beruvchiga xabar beriladi. Talabnoma bo’yicha ish yuritish to’xtatiladi.Talabnoma mohiyatini biron-bir texnika sohasiga oidligini aniqlash maqsadida Patent idorasi talabnoma berilgan ixtironi XPTning amaldagi tahriri bo’yicha tasniflaydi. Tasniflash quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: - talabnoma rasmiy ekspertizani o’tkazishda; - talabnomaning mohiyati bo’yicha ekspertiza o’tkazishda; - tasniflash “XPTga kirish”da belgilangan qoidalarga muvofiq o’tkaziladi. Talabnoma berilgan ixtiro tushunish uchun tavsif va chizmalardan foydalaniladi. Agar talabnoma XPTning turli rubrikalariga tegishli bir necha ob’ektlarni ichiga olgan bo’lsa, barcha mos tasnif indekslari aniqlanadi. Bu holda birinchi indeks ixtiro nomi bilan aniqlanadi. Rasmiy ekspertiza bosqichida aniqlangan tasnif indekslari talabnomaning mohiyati bo’yicha ekspertiza o’tkazish jarayonida o’zgartirilishi mumkin. Ixtiroga talabnoma ekspertizasida quyidagilar amalga oshiriladi:

- ixtiro ustuvorligini belgilash, agar u Qonunning 18-moddasi ikkinchito’rtinchi qismlariga ko’ra so’ralayotgan bo’lsa; - talabnoma beruvchi tomonidan ixtiro formulasining ushbu Qoidalarning 62- 85-bandlarida keltirilgan talablarga muvofiqligini tekshirish; - qo’shimcha materiallarni ushbu Qoidalarning 22-§iga muvofiq tekshirish, agar talabnoma beruvchi tomonidan bunday materiallar taqdim etilgan bo’lsa; - talabnoma beruvchi tomonidan talabnomaning dastlabki materiallarida yoki talabnomani ko’rib chiqishda e’tiborga olingan qo’shimcha materiallarda taklif qilingan formulada ta’riflangan ixtironing patentga layoqatlilik shartlariga muvofiqligini tekshirish. Sanoat mulki ob’ektining ustuvorligi patent berish uchun talabnoma Patent idorasiga topshirilgan sana bo’yicha belgilanadi.Tekshirish ixtironing talabnoma rasmiy ekspertizasi tugagan vaqtdagi dastlabki materiallardagi formulasiga nisbatan o’tkaziladi, agar u talabnoma beruvchi tomonidan bundan keyin o’zgartirilgan holda, ushbu Qoidalarning 20-§ida ko’rsatilgan talablar bajarilgan bo’lsa, o’zgartirilgan formula tekshiriladi.Formulani tekshirishda ixtiro birligi talabi bajarilganligi aniqlanadi. Formulani tekshirish, shuningdek quyidagilarni o’z ichiga oladi: a) ixtiro ko’p zvenoli formulasining bog’liq bandlarida ixtironing tegishli xususiy bajarilish hollaridagi yoki jamiyat manfaatlari, insonparvarlik yoki axloqodob qoidalariga zid belgilar mavjudligini aniqlash; b) ixtiro formulasida o’zi bog’liq bo’lgan bandning belgilarini chiqarib tashlashni yoki almashtirishni ko’zda tutadigan bog’liq bandning mavjudligi. Talabnoma berilgan ixtironing patentga layoqatliligini qo’shimcha ravishda u patentga layoqatli deb, tan olinmaydigan takliflar ro’yxatga oid emasligi tekshiriladi va ixtironing sanoatda qo’llash mumkinlik, yangilik va ixtirolik darajasi shartlariga muvofiqligi aniqlanadi.

Qonunning 6-moddasi uchinchi qismiga ko’ra ixtiro agar mutaxassis uchun texnika taraqqiyoti darajasidan yaqqol kelib chiqmasa, ixtirlik darajasiga ega deb hisoblanadi. Ixtirolik darajasini tekshirish ixtiro formulasining mustaqil bandida keltirilgan ixtiroga nisbatan o’tkaziladi va quyidagilarni o’z ichiga oladi: - ushbu Qoidalarning 28-bandiga muvofiq eng yaqin analogni aniqlash; - talabnoma berilgan ixtiro eng yaqin analogdan farqlanadigan belgilarni (farqlanuvi belgilar) aniqlash; - texnika taraqqiyoti darajasidan ixtironing farqlanuvchi belgilari bilan mos bo’lgan texnikaviy echimlarini aniqlash. 4. Patent idorasi tomonidan ixtiro, foydali modellar va sanoat namunalariga patent hujjatini berilishi Talabnoma beruvchi tomonidan taklif etilgan formula bilan ifodalangan talabnoma berilgan ixtiro (agar ixtirolar guruhiga talabnoma berilgan bo’lsa, guruhdagi har bir ixtiro) hamma patentga layoqatlilik shartlariga muvofiqligi aniqlangan holda, talabnoma beruvchiga shu formula bilan ixtiroga patent berilishi mumkinligi haqida va ushbu bildirishnoma jo’natilgan sanadan e’tiboran uch oy ichida ekspertiza xulosalariga nisbatan o’z fikrini ma’lum qilish taklif etilgan bildirshnoma yuboriladi.Agar tavsif va chizmalarda kamchiliklar bo’lib, avval talabnoma beruvchi ularni yo’qotish haqida ogohlantirilmagan bo’lsa, taklif jo’natilgan sanadan e’tiboran uch oy ichida aniqliklar kiritilgan tavsif va yoki chizmalarni taqdim etish haqidagi taklif yuboriladi.Bu holda, talabnoma beruvchiga bu muddat kamlik qilsa, u ushbu muddat o’tgunga qadar patent bojini to’lash sharti bilan boshqa, mobaynida aniqliklar kiritlgan tavsif va yoki chizmalarni taqdim etadigan, muddat haqidagi taklif jo’natilgan sanadan e’tiboran olti oydan oshmagan muddat haqida ma’lum qilishi mumkinligi xabar qilinadi. Talabnoma beruvchi, shuningdek agar eslatib o’tilgan uch oylik muddat ichida aniqlik kiritilgan tavsifni yoki ko’rsatib o’tilgan mazmundagi xabarni

taqdim etmasa, bunday xabar kelgan holda esa, aniqlik kiritilgan tavsifni ushbu xabarda ko’rsatilgan muddatda taqdim etmasa, talabnoma bo’yicha ushbu so’rovnomada bayon qilingan ixtiro formulasi bilan qaror qabul qilinishi va nashr etishda birinchi berilgan ixtiro tavsifidan foydalaniladi.Talabnoma beruvchidan ekspertizaning fikriga nisbatan roziligi kelib tushganda unga ixtiroga so’rovnomada ko’rsatilgan formula bilan patent berish to’g’risidagi qaror yuboriladi.Agar talabnoma berilgan formula ixtiro mohiyatini ifodalasa va tavsifga to’liq asoslangan bo’lsa, lekin eng yaqin analogni (yoki umuman analogni) hisobga olmay to’zilgan bo’lsa yoki tarkibida talabnoma berilgan ob’ekt belgilari bilan bir qatorda boshqa ob’ekt belgilari bo’lib, talabnoma beruvchi o’zi to’zgan tahrirdagi formulani qoldirishni qattiq turib talab qilsa, patent berish to’g’risidagi qarorda talabnoma beruvchining tahriridagi formula keltiriladi. Talabnoma beruvchi taklif qilgan tahrirdagi formula, shuningdek formuladagi belgilar standart bo’lmagan yoki hamma qabul qilmagan atamalardan foydalangan holda ta’riflangan bo’lsa (lekin bu ularni aynanlashtrishga to’sqinlik qilmasa) va talabnoma beruvchi qismiga muvofiq ko’rib chiqilgan barcha ixtirolarning patentga layotqatliligi aniqlangan holda ham keltiriladi.Talabnoma beruvchi tomonidan taklif etilgan ixtiro formulasida orfografiyaga, tinish belgilariga oid va boshqa xatolar bo’lgan taqdirda patent berish to’g’risidagi qarorni tayyorlashda formulaga tegishli to’zatishlar kiritiladi.Belgilangan patent boji to’langan taqdirda Patent idorasi Qonunning 24-moddasiga ko’ra ixtironi Ixtirolar davlat reystrida ro’yxatdan o’tkazadi va Qonunning 25-moddasiga muvofiq ixtiro ro’yxatdan o’tkazilganligi haqidagi ma’lumotlarni nashr qiladi. Talabnoma beruvchi taklif etilgan formula bilan ifodalangan talabnoma berilgan ixtiro patentga layoqatlilikning hech bo’lmaganda birorta shartiga (“sanoatda qo’llash mumkinlik”, “yangilik”, “ixtirlik darajasi”) muvofiq emasligi aniqlangan holda talabnoma beruvchiga ixtiroga patent berilishi mumkin emasligi haqida, ushbu so’rovnoma jo’natilgan sanadan e’tiboran uch oy ichida ekspertiza xulosalariga nisbatan o’z fikrini ma’lum qilish taklif etilgan so’rovnoma yuboriladi.

Talabnoma beruvchiga, shuningdek agar, eslatib o’tilgan uch oylik muddat ichida ko’rsatib o’tilgan mazmundagi xabarni taqdim etmasa, talabnoma chiqarib olingan deb hisoblanishi haqida xabar qilinadi. Tayanch iboralar: Talabnoma; ixtiro muallifi; talabnoma tuzish; Parij konvensiyasi; BMT ST,25 standarti; talabnoma hujjatlari; kod; BIMT; shtamm; chizmalar figurasi; talabnoma hujjutlari o’lchamlari; rasmiy hujjat.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 1. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalari to’g’risida (yangi tahriri)”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2002 y. 29 avgust. 2. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Tovar belgilari, xizmat ko’rsatish belgilari va tovar kelib chiqish to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2001 y. 30 avgust. 3. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Elektron hisoblash mashinalari uchun dasturlar va ma’lumotlar ba’zalarini huquqiy muhofaza qilish to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 1994 y. 6 may. O’zbekiston Respublikasi qonuniga o’zgartirishlar 05.04.2002. №364-11. 30.08.2002 y. №405-11. 4. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Integral mikrosxemalar topologiyalarini huquqiy muhofaza qilish to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2001 y. 30 avgust. 5. O’zbekiston Vazirlar Mahkamasining 2002 yil 14 iyun 209 – sonli qarori: O’zbekiston Respublikasi Davlat patent idorasi to’g’risida Nizom. 6. Kak zaregistrirovat tovarn ы y znak v Respublike O’zbekistan. – Tashkent, GPV RO’z. 2006 g. 7. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Seleksiya yutuqlari to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2002 y. 29 avgust. 8. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Firma nomlari to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2006 y. 18 sentyabr.

O'xshashlar

Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga mazmuni tushunchasi, mohiyati

Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar, ixtirochilikda moliyaviy munosabatlar

EHM uchun dasturlar va ma’lumotlar ba’zalari, integral mikrosxemalar topologiyalar intellektual mulk sifatida

Tovar belgisi, xizmat ko’rsatish belgisi va tovarlar kelib chiqish joy nomlarini rasmiylashtirish

O’zbekistonda intellektual mulk muhofazasi bo’yicha ishlarning tashkillashtirilishi