Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga mazmuni tushunchasi, mohiyati - Iqtisodiyot - Referatlar

Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga mazmuni tushunchasi, mohiyati

Yuklangan vaqt:

10.10.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

21.470703125 KB

Ko'chirib olish

Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalari mazmuni, tushunchasi, mohiyati Reja: 1. Sanoat mulki tushunchasi va uning tarkibi. 2. Ixtironing mazmuni, tushunchasi va tuzilishi. 3. Foydali modellar mazmuni, tushunchasi va ko’rinish hollari. 4. Sanoat namunalari mazmuni, tushunchasi va tuzilishi.

1. Sanoat mulki tushunchasi va uning tarkibi Sanoat mulki intellektual mulkning muhim tarkibiy qismi bo’lib u ixtirolar, foydali modellar, sanoat namunalarini hamda tovar belgilari, xizmat ko’rsatish belgilari va tovar kelib chiqqan joy nomlarini o’z ichiga oladi. Sanoat mulki sifatida biron-bir moddiy ob’ektlarni – korxonalar binolarini, asbob-uskunalarni va boshqalarni ko’zda to’tish noto’g’ri hisoblanadi. Sanoat mukliga bo’lgan huquqlar mualliflik huquqidagi kabi ularning yaratilishi fakti bilan emas, balki ular Patent idorasida belgilangan tartibda ekspertizadan, Davlat reystrida ro’yxatdan o’tkazilganidan, ro’yxatdan o’tkazilganligi to’g’risidagi ma’lumotlarni Patent idorasining byulletenida e’lon qilinganidan va muhofaza hujjatlari berilganidan keyingina paydo bo’ladi. Seleksiya yutuqlari, EHM uchun dasturlar, ma’lumotlar bazalari va integral mikrosxemalar topologiyalari kabi ob’ektlar sanoat mulki ob’ektlari bo’lib hisoblanmaydilar. Ular intellektual mulkning alohida turlari bo’lib hisoblanadilar. Seleksiya yutuqlari, EHM uchun dasturlar, ma’lumotlar bazalari va integral mikrosxemalar topologiyalariga muhofaza hujjatlari shuningdek Patent idorasi tomonidan beriladi. Patent bu – patent egasining ixtiro, sanoat namunasi, foydali model, seleksiya yutuqlariga egalik qilish, ulardan foydalanish va ularni tasarruf etishga bo’lgan mutlaq huquqini tasdiqlovchi hujjatdir. Sanoat mulki ob’ektlarini huquqiy muhofazasi haqida gapirar ekanmiz, bunday muhofaza “Ixtirlar, foydali modellar va sanoat namunalari to’g’risida” qonunda batafsil keltirilgan. Sanoat mulki ob’ektlari to’g’risidagi qonun hujjatlari . Sanoat mulki ob’ektlari to’g’risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iboratdir. Agar O’zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O’zbekiston Respublikasining sanoat mulki ob’ektlari to’g’risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo’lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo’llaniladi.

Sanoat mulki ob’ektlarini huquqiy muhofaza qilish . Sanoat mulki ob’ektiga bo’lgan huquq muallifga (hammualliflarga) yoki uning (ularning) huquqiy vorisiga (huquqiy vorsilariga) tegishli bo’ladi va patent bilan tasdiqlanadi. Agar sanoat mulki ob’ektini bir necha shax sbir-biridan mustaqil ravishda yaratgan bo’lsa, patent olish huquqi patent berish haqidagi talabnomani Patent idorasiga birinchi bo’lib topshirgan shaxsga tegishli bo’ladi. Muallif (hammualliflar), agar o’zi (o’zlari) yaratgan sanoat mulki ob’ektini boshqalar g’ayriqonuniy o’zlashtirib olish natijasida bu ob’ektga talabnoma topshirilgan yoki patent oligan bo’lsa, patent berilganligiga qarshi e’tiroz bildirish yoxud patent egasi sifatida o’ziga (o’zlariga) patentning o’tkazilishini sud tartibida talab qilish huquqiga ega. Sanoat mulki ob’ektining patenti davlat ekspertizasi o’tkazilgandan keyin beriladi. Ixtiro patenti ixtironing yangiligini, ixtirolik darajasini, uning haqiqiyligini va patent egasining ixtiroga egalik qilish, undan foydalanish hamda uni tasaruf etishga doir mutlaq huquqini tasdiqlaydi. Foydali model patenti foydali modelning yangiligini, uning haqiqiyligini va patent egasining foydali modelga egalik qilish, undan foydalanish hamda uni tasarruf etishga doir mutlaq huquqini tadiqlaydi. Sanoat namunasi patenti sanoat namunasining yangiligi va o’ziga xosligini; uning haqiqiyligini hamda patent egasining sanoat namunasiga egalik qilish, undan foydalanish va uni tasarruf etishga doir mutlaq huquqini tasdiqlaydi. Sanoat mulki ob’ekti patentining to’la hajmdagi huquqiy muhofazasi yoki bu muhofazaning faqat bir qismi haqiqiy emasligini isbotlash vazifasi patenti haqiqiy emas deb da’vo qilyotgan taraf zimmasiga yuklanadi. Patent egasining mutlaq huquqi sanoat mulki ob’ekti ro’yxatga olinganligi to’g’risidagi ma’umotlar Patent idorasining rasmiy axborotnomasiga e’lon qilingan sanadan e’tiboran amalda deb hisoblanadi.

Patent idorasiga patent berish haqidagi talabnoma topshirilgan sanadan e’tiboran hisoblanganda ixtiro patenti yigirma yil mobaynida, sanoat namunasi patenti o’n yil mobaynida, foydali model patenti besh yil mobaynida amal qiladi. Ixtiro patentining amal qilishi qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda patent egasining iltimosnomasiga binoan Patent idorasi tomonidan ko’pi bilan besh yil muddatga o’zaytirilishi mumkin. Bunday ixtiro patentining amal qilishini o’zlashtirish tartibi Patent idorasi tomonidan belgilanadi. Sanoat namunasi patentining va foydali model patentining amal qilish muddati patent egasining iltimosnomasiga binoan Patent idorasi tomonidan tegishlicha besh yilga hamda uch yilga o’zaytirilishi mumkin. Ixtiro hamda foydali model patenti ta’minlaydigan huquqiy muhofaza hajmi ularning formulasi bilan, sanoat namunasi patenti ta’minlaydigan huquqiy muhofaza hajmi esa buyumning (maketning, rasmning) tasvirida aks ettirilgan muhim belgilari va (yoki) ularning kombinatsiyasi (bundan buyon matnda uning muhim belgilari majmui deb yuritiladi) bilan belgilanadi. Sanoat mulki ob’ekti patenti, shuningdek uni olish huquqi meros bo’lib o’tadi. Sanoat mulki ob’ektining huquq sub’ektlari. Sanoat mulki ob’ektining muallifi . Ijodiy mehnat bilan sanoat mulki ob’ektini ratgan jismoniy shaxs shu ob’ektning muallifi deb e’tirof etiladi. Agar sanoat mulki ob’ekti bir nechta jismoniy shaxsning birgalikdagi ijodiy mehaniti asosida yaratilgan bo’lib, ular o’rtasida to’zilgan shartnomada boshqacha qoida nazarda tutilgan bo’lmasa, ularning barchasi shu ob’ektning teng huquqli hammualliflari deb e’tirof etiladi. Mualliflik huquqi boshqaga o’tkazilmadigan va topshirilmaydigan shaxsiy nomulkiy huquqdir. Patent egasi. Sanoat mulki ob’ektining patenti quyidagilarga beriladi: - sanoat mulki ob’ektining muallifiga (hammmualliflariga) yoki uning (ularning) merosxo’ri tomonidan patent berish haqidagi talabnomada yoki sanoat mulki ob’ekti ro’yxatdan o’tkazilgunga qadar Patent idorasiga topshirilgan

talabnoma beruvchini o’zgartirish haqidagi arizada ko’rsatilgan yuridik va (yoki) jismoniy shaxslarga (ularning o’zi rozi bo’lgan taqdirda); - ushbu moddada nazarda tutilgan hollarda ish beruvchiga. Xodim tomonidan o’z xizmat vazifalarini yoki ish beruvchidan olgan aniq topshiriqni bajarish munosabati bilan yaratilgan sanoat mulki ob’ektining patentiga bo’lgan huquq, agar bu hol ular o’rtasida to’zilgan shartnomada nazarda tutilgan bo’lsa, ish beruvchiga tegishli bo’ladi. Agar ish beruvchi bilan muallif (hammualliflar) o’rtasidagi shartnomada ushbu moddaning ikkinchi qismidagi qoidalar nazarda tutilgan bo’lmasa, u holda muallif (hammualliflar) talabnoma topshirish va sanoat mulki ob’ektining patentini o’z nomiga olish huquqiga ega bo’ladi. bunda ish beruvchi patent egasiga shartnomaga belgilanadigan miqdorda tovon to’lab, o’z ishlab chiqarishida tegishli sanoat mulki ob’ektidan foydalanish huquqiga ega bo’ladi. Ish beruvchi sanoat mulki ob’ektini sir saqlagan taqdirda muallifga (hammualliflarga) mutanosib ravishda haq to’lashi shart, haq miqdori shartnomada belgilanadi. 2. Ixtironing mazmuni, tushunchasi va tuzilishi O’zbekiston Respublikasining “Ixtirlar, foydali modellar va sanoat namunalari to’g’risida” Qonuniga (yangi tahriri 29.08.2002 y. da tasdiqlangan) muvofiq qurilmalar, usullar, moddalar, mikroorganizmlarning shtammlari, o’simliklar va hayvonlar turlari, avvaldan ma’lum bo’lgan qurilmalar, usullar, moddalarni yangi vazifada qo’llanilishi ixtirlar sifatida tan olinadi. O’bekistonda jahon tajribasidan kelib chiqqan holda ilmiy nazariyalar va matematik usullar, tashkiliy va boshqaruv usullari, shartli belgilar, ish jadvallari, qoidalar, aqliy operatsiyalarni bajarish qoidalari va usullari, elektron hisoblash mashinalari uchun algoritmlar va dasturlar, binolar, inshootlar, hududlarning joylashishi loyihalari va sxemalari, estetik ehtiyojlarni qanoatlantirishga yo’nalitirilgan buyumlarning faqat tashqi ko’rinishiga taalluqli echimlar, integral mikrosxemalar topologiyalari, o’simliklar pavlari va hayvon zotlari, jamiyat

manfaatlari, insonparvarlik va ahloq prinsiplariga qarama-qarshi bo’lgan echimlar ixtiro deb tan olinmaydi. Ixtiroga bo’lgan huquq patent bilan tasdiqlanadi. Patent egasiga ixtiroga egalik qilish, undan foydalanish va uni tasarruf etish mutlaq huquqi beriladi. Ixtiro patentlanishi uchun yangi, sanoatda qo’llanila olishi va ixtirochilik darajasiga ega bo’lishi lozim (so’nggi talab taklif qilinayotgan texnik echim ushbu sohadagi mutaxassis uchun yaqqol ayon bo’lmasligi kerakligini anglatadi). Patent tegishli patent bojlari to’langan hollarda davlat ekspertizasi o’tkazilganidan so’ng ijobiy qaror chiqarilganiga beriladi va Patent idorasiga patent berish uchun talabnoma topshirilgan sanadan boshlab yigirma yil davomida amal qiladi. Ixtironing patentga layotqatlilik shartlari. Agar ixtiro sifatida ko’rsatilgan ob’ekt yangi, ixtirolik darajasiga ega va uni sanoatda qo’llash mumkin bo’lsa, u huquqiy muhofaza qilinadi. Agar ixtiro texnika taraqqiyoti darajasidan ma’lum bo’lmasa, u yangi deb hisoblanadi. Agar ixtiro texnika taraqqiyoti darajasi haqidagi ma’lumotlardan yaqqol ayon bo’lmasa, u ixtirolik darajasiga ega bo’ladi. Texnika taraqqiyoti jahonda ommaga oshkor bo’lgan har qanday ma’lumotlarni o’z ichiga oladi. Ixtironing yangiligini aniqlash chog’ida birmuncha oldin ustuvorlikka ega bo’lgan holda topshirilgan va chaqirib olinmagan patent berish haqidagi talabnomalar ham hisobga olinadi. Agar ixtirodan sanoat, qishloq xo’jaligi, sog’liqni saqlash va boshqa sohalarda foydalanish mumkin bo’lsa, u sanoatda qo’llash mumkin deb hisoblanadi. Ixtiroga taalluqli axborotning muallif, talabnoma beruvchi yoki ulardan bevosita yoxud bilvosita shu axborotni olgan har qanday shaxs tomonidan ommaviy tarzda oshkor etilishi, agar ixtiroga patent berish haqidagi talabnoma axborot oshkor etilgan sanadan e’tiboran ko’pi bilan olti oy ichida Patent idorasiga topshirilgan bo’lsa, ixtironing patentga layoqatliligini tan olishga ta’sir

ko’rsatadigan holat sifatida e’tirof etilmaydi. Bunda ushbu holni isbotlab berish vazifasi muallif, talabnoma beruvchi zimmasida bo’ladi. Quyidagilar ixtiro sifatida e’tirof etiladi: - qurilmalar; - usullar; - moddalar; - mikroorganizmlarning shtammlari; - o’simliklar va hayvonlar hujayralarining turlari; - ilgaridan ma’lum bo’lgan qurilmalar, usullar, moddalarning, mikroorganizmlar shtammlarining yangi maqsadida qo’llanilishi. Quyidagilar ixtiro sifatida e’tirof etilmaydi: - ilmiy nazariyalar va matematika usullari; - tashkil etish va boshqarish usullari; - shartli belgilar, jadvallar, qoidalar; - aqliy operatsiyalarni bajarish qoidlari va usullari; - elektron hisoblash mashinalari uchun algoritmlar va dasturlar; - binolar, inshootlar, hududlarni rejalashtirish loyihalari va chizma tarhlari; - estetika talablarini qanoatlantirishga yo’naltirilgan, buyumlarning faqat tashqi ko’rinishiga oid echimlar; - integral mikrosxemalarning topologiyalari; - o’simlik navlari va hayvon zotlari; - jamoat manfaatlariga, insonparvarlik va axloq qoidalariga zid echimlar. Qonunnning 6-moddasiga muvofiq agar ixtiro sifatida ko’rsatilgan ob’ekt yangi, ixtirlik darajasiga ega va uni sanoatda qo’llash mumkin bo’lsa, u huquqiy muhofaza qilinadi.Agar ixtiro texnika taraqqiyoti darajasidan ma’lum bo’lmasa, u yangi deb hisoblanadi.Agar ixtiro texnika taraqqiyoti darajasi haqidagi ma’lumotlardan yaqqolayon bo’lmasa, ixtirolik darajasiga ega bo’ladi.Texnika taraqqiyoti darajasi ixtiro ustuvorligi sanasiga qadar jahonda ommaga oshkor bo’lgan har qanday ma’lumotlarni o’zi ichiga oladi.Agar ixtiro sanoat, qishloq xo’jaligi, sog’liqni saqlash va boshqa sohalarda foydalanish mumkin bo’lsa,

sanoatda qo’llash mumkin deb hisoblanadi.Qonunning 6-moddaasi sakkizinchi qismiga muvofiq qurilmalar, usullar, moddalar, mikroorganizmlarning shtammlari, o’simliklar va hayvonlar hujayralarining turlari, ilgaridan ma’lum bo’lgan qurilmalar, usullar, moddalarning, mikroorganizmlar shtammlarining yangi maqsadda qo’llanilishi ixtiro sifatida e’tirof etiladi. a) Ixtiro turi – “qurilma” ixtiro turi sifatida qurilmalarga konstruksiyalar, konstruktiv elementlar yoki ularning funksional konstruktiv birlikda bo’lgan majmuidan iborat buyumlar kiradi. Qurilmalarga mashinalar, asboblar, apparatlar, uskunalar, instrumentlar, mahkamlovchi buyumlar, mashina detallari, aloqa vositalari, qurilish konstruksiyalari va boshqalar kiradi. b) Ixtiro turi – “usul” ixtiro turi sifatida usullarga moddiy ob’ekt (qurilma, muhit, elektr zaryadi, magnit maydoni va boshqalar) ustida moddiy vositalar yordamida o’zaro bog’liq harakatlarni bajarish jarayonlari kiradi. v) Ixtiro turi – “modda” Ixtiro turi sifatida moddalarga: - kimyoviy birikmalar, bularga shartli ravishda yuqori molekulyar birikmalar va gen injeneriyasi mahsulotlari bo’lgan rekominant nuklein kislotalar, vektorlar kiritilgan; - kompozitsiyalar (tarkiblar, aralashmalar, qotishmalar, eritmalar va boshqalar); - yadroviy parchalanish mahsulotlari kiradi. g) Ixtiro turi – “mikroorganizm shtammi, o’simliklar va hayvonlar hujayralarining turlari (liniyalari)” Mikroorganizm shtammlari, o’simliklar va hayvonlar hujayralarining turlari (liniyalar)ga: - bakteriyalar, viruslar, bakteriofaglar, mikro suv o’tlari, mikroskopik zambo’rug’lar va boshqalarning shtammlari; - mikroorganizmlar, o’simliklar yoki hayvonlar hujayralarining turlari (liniyalari) konsorsiumlari;

- xususan mikroorganizmlar, o’simliklar va hayvonlarning plazmidlari, vektorlari, barqaror transformasiyalangan hujayralari, transgen o’simliklar va hayvonlarga doir bo’lgan genetik konstruksiyalar kiradi. d) Ixtiro turi – “avvaldan ma’lum bo’lgan qurilma, usul, modda, shtammni yangi maqsadda qo’llanilishi” Ixtiro turi sifatida avvaldan ma’lum bo’lgan qurilma, usul, modda, shtammni yangi maqsadda qo’llanilishiga ularning o’zgacha maqsadga muvofiq ishlatilishi kiradi.Avvaldan ma’lum bo’lgan (tabiiy va sun’iy yo’l bilan olingan) moddalarni ijtimoiy iste’molni qanoatlantirish uchun birinchi marta ishlatilishi yangi maqsadda ishlatishga tenglashtiriladi. Quyidagilar: - ilmiy nazariyalar va matematika usullari; - tashkil etish va boshqarish usullari; - shartli belgilar, jadvallar, qoidalar; - aqliy operatsiyalarni bajarish qoidlari va usullari; - elektron hisoblash mashinalari uchun algoritmlar va dasturlar; - binolar, inshootlar, hududlarni rejalashtirish loyihalari va sxemalari; - estetika talablarini qanoatlantirishga yo’naltirilgan, mahsulotlarning faqat tashqi ko’rinishiga oid echimlar; - integral mikrosxemalarning topologiyalari; - o’simlik navlari va hayvon zotlari; - jamoat manfaatlariga, insonparvarlik va axloq qoidalariga zid echimlar ixtirolar deb tan olinmaydi.Qonunning 15-moddasi birinchi qismiga muvofiq talabnoma bitta ixtiroga yoki yagona ixtirochilik fikrini (ixtiro birligi talabini) tashkil etgan tarzda bir-biri bilan o’zviy bog’langan ixtirolar guruhiga taalluqli bo’lishi kerak. Agar ixtiro formulasida bitta ixtiro tavsiflangan bo’lsa; - ixtiro formulasida bir turdagi (bir qancha qurilmalar, bir qancha turlar va boshqalar), bir xil maqsadda foydalanishga mo’ljallangan, prinsipial aynan bir xil yo’l (variantlari) bilan aynan bir xil texnika natijasini olishni ta’minlaydigan ob’ektlarga taalluqli ixtirolar guruhi tavsiflangan bo’lsa;

- biri ikkinchisini olish (tayyorlash) uchung mo’ljallangan bo’lsa (masalan, qurilma yoki modda va qurilma yoki moddani butunlay yoki ularning bir qismini olish usuli); - biri ikkinchisini amalga oshirish uchun mo’ljallangan bo’lsa (masalan, usul va usulni butunlay yoki uning amallaridan birini oshirish uchun qurilma); - biri ikkinchisidan (ikkinchisida) foydalanish uchun mo’ljallangan bo’lsa (masalan, usulda foydalanish uchun mo’ljallangan uchul va qurilma; usu lyoki qurilma va uning bir qismi; qurilma yoki moddani ulardan yangi maqsadda foydalanish uchun qo’llash va ushbu maqsadga muvofiq ulardan foydalanish usuli; qurilma yoki moddadan yangi maqsadda foydalanish va tarkibiy qismi bo’lgan qurilma yoki kompozitsiya) ixtiro birligi talabiga rioya qilingan deb hisoblanadi. 3. Foydali modellar mazmuni, tushunchasi va ko’rinish hollari Foydali model qonunga asosan, qurilmalarning konstruktiv bajarilishiga tushuniladi. Agar, foydali model haqiqatan ham yangi bo’lsa, unga qonunga asosan huquqiy himoya patent ko’rinishida Patnent idorasi tomonidan besh yil muddatga beriladi.Foydali modelning patentga layoqatlilik shartlari “Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalari to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi qonunining 7-moddasida keltirilgan. Jumladan, shunday deyilgan: Agar foydali model sifatida ko’rsatilgan ob’ekt yangi bo’lsa va uni sanoatda qo’llash mumkin bo’lsa, u huquqiy muhofaza qilinadi.Agar foydali modelning muhim belgilari majmui texnika taraqqiyoti darajasidan ma’lum bo’lmasa, u yangi deb hisoblanadi.Texnika taraqqiyoti darajasi talabnomada ko’rsatilgan foydali model amalga oshirishi mumkin bo’lgan vazifalarni bajara oladigan vositalar haqidagi O’zbekiston Respublikasida hamma foydalana oladigan barcha ma’lumotlarni, shuningdek ularni qo’llashga doir ma’lumotlarni o’z ichiga oladi.Foydali model, agar undan amalda foydalanish mumkin bo’lsa, sanoatda qo’llash mumkin deb hisoblanadi.Foydali modelga taalluqli axborotning muallif, talabnoma beruvchi yoki ulardan bevosita yoxud bilvosita shu axborotni olgan har qanday shaxs tomonidan ommaviy tarzda oshkor etilishi, agar foydali modelga patent berish haqidagi talabnoma axborot oshkor etilgan sanadan e’tiboran ko’pi bilan olti oy

ichida Patent idorasiga topshirilgan bo’lsa, foydali modelning patentga layoqatliligini tan olishga ta’sir ko’rsatadigan holat sifatida e’tirof etilmaydi. Bunda ushbu holni isbotlab berish vazifasi muallif, talabnoma beruvchi zimmasida bo’ladi. Qurilmaning konstruktiv yo’l bilan bajarilishi foydali modellarga taalluqlidir. Ushbu Qonun 6-moddasining to’qqizinchi qismida ko’rsatilgan ob’ektlar foydali modellar sifatida muhofaza qilinmaydi. 4. Sanoat namunalari mazmuni, tushunchasi va tuzilishi Sanoat namunalari - bu sanoatda ishlab chiqariladigan buyumning (tovarning) tashqi original ko’rinishi belgilaridan uning badiiy konstruktorlik echimiga aytiladi.Sanoat namunasiga huquqiy muhofazasi uchun Qonunda belgilanganidek (8-modda) uning patentga layoqatlilik shartlari bajarilishi kerak.Agar sanoat namunasi sifatida ko’rsatilgan ob’ekt yangi va original (o’ziga xos) bo’lsa, u huquqiy muhofaza qilinadi.Agar sanoat namunasining muhim belgilari majmui sanoat namunasiga ustuvorlik berish sanasiga qadar jahonda ommaga oshkor bo’lgan ma’lumotlardan ayon bo’lmasa, u yangi deb e’tirof etiladi.Sanoat namunasining yangiligini aniqlash chog’ida birmuncha oldin ustuvorlikka ega bo’lgan holda topshirilgan va chaqirib olinmagan patent berish haqidagi talabnomalar ham hisobga olinadi.Sanoat namunasi, agar uning muhim belgilari majmui buyum xususiyatlarining ijodiy jihatlari bilan bog’liq bo’lsa, original deb e’tirof etiladi.Sanoat namunasiga taalluqli axborotning muallif, talabnoma beruvchi yoki ulardan bevosita yoxud bilvosita shu axborotni olgan har qanday shaxs tomonidan ommaviy tarzda oshkor etilishi, agar sanoat namunasiga patent berish haqidagi talabnoma axborot oshkor etilgan sanadan e’tiboran ko’pi bilan olti oy ichida Patent idorasiga topshirilgan bo’lsa, sanoati namunasining patentga layoqatliligini tan olishga ta’sir ko’rsatadigan holat sifatida e’tirof etilmaydi. Bunda ushbu holni isbotlab berish vazifasi muallif, taabnoma beruvchi zimmasida bo’ladi. Buyumning tashqi ko’rinishini ifodalaydigan badiiykonstruktorlik echimi sanoat namunalari jumlasiga kiradi. Quyidagilar sanoat namunalari deb e’tirof etilmaydi: - matbaa mahsulotlari;

- arxitektura ob’ektlari (kichik arxitektura shakllaridan tashqari), sanoat, gidrotexnika inshootlari va boshqa statsionar inshootlar; - suyuq, gazsimon, sochiluvchan yoki shunga o’xshash moddalardan iborat o’zgaruvchan shakldagi ob’ektlar; - buyumning faqat texnik vazifasi bilan bog’liq bo’lgan echimlar; - jamoat manfaatlariga, insonparvarlik va axloq qoidalariga zid echimlar. Tayanch iboralar: Sanoat mulki tushunchasi; mulk tarkibi; Davlat reystri; EHM uchun dasturlar; sanoat mulki ob’ektlari; foydali model; patent egasi; talabnoma; ixtiro turi; sanoat namunalari.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 1. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalari to’g’risida (yangi tahriri)”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2002 y. 29 avgust. 2. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Tovar belgilari, xizmat ko’rsatish belgilari va tovar kelib chiqish to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2001 y. 30 avgust. 3. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Elektron hisoblash mashinalari uchun dasturlar va ma’lumotlar ba’zalarini huquqiy muhofaza qilish to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 1994 y. 6 may. O’zbekiston Respublikasi qonuniga o’zgartirishlar 05.04.2002. №364-11. 30.08.2002 y. №405-11. 4. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Integral mikrosxemalar topologiyalarini huquqiy muhofaza qilish to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2001 y. 30 avgust. 5. O’zbekiston Vazirlar Mahkamasining 2002 yil 14 iyun 209 – sonli qarori: O’zbekiston Respublikasi Davlat patent idorasi to’g’risida Nizom. 6. Kak zaregistrirovat tovarn ы y znak v Respublike O’zbekistan. – Tashkent, GPV RO’z. 2006 g. 7. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Seleksiya yutuqlari to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2002 y. 29 avgust. 8. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Firma nomlari to’g’risida”. – “Xalq so’zi” gazetasi. 2006 y. 18 sentyabr.

O'xshashlar

Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalariga talabnoma tuzish, topshirish va rasmiy hujjat olish

Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar, ixtirochilikda moliyaviy munosabatlar

Investitsiyalarning iqtisodiy mazmuni va mohiyati

Tashkilot madaniyati tushunchasi va mohiyati

Mehnat shartnomasi tushunchasi mazmuni va taraflari