Chiziqli normallangan fazo - Algebra - Referatlar

Chiziqli normallangan fazo

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

124.5 KB

Ko'chirib olish

Chiziqli normallangan fazo Ta’rif: V chiziqli vektor fazo bo’lib,  funkstional V fazoni haqiqiy sonlar maydoniga akslantirib quyidagi shartlarni qanoatlantirsa, u holda  funkstionalni norma deyiladi: 1.  (x)  0 faqatgina x=0 uchun  (x)=0 2.  (x+u)   (x)+  (x) 3.  (  x)=  (x),  R Agar V vektor fazoda normal kiritish mumkin bo’lsa, u holda bu fazoni normallangan fazo deyiladi. Odatda, x  V elementning normasi x ko’rinishida belgilanadi. Agar  (x+u) bilan chiziqli normallangan fazoda norma orqali aniqlangan y x sonni belgilasak, u holda  (x+u) funksiya metrika shartlarini qanoatlantiradi. Chiziqli normallangan fazoda metrika kiritilishi bilan bu fazodagi elementlar ketma – ketligining yaqinlashish tushunchasini kiritish mumkin. Masalan,  nx ketma – ketlikning x elementga yaqinlashish x xn sonli ketma – ketlikning  n da 0 ga intilishi orqali ifodalanadi. Agar chiziqli normallangan fazo bu yaqinlashishga nisbatan to’la bo’lsa, uni Banax fazosi deyiladi. Misollar. 1. Haqiqiy sonlar to’plamida  haqiqiy sonning normasini x =  tenglik bilan aniqlasak, bu to’plam chiziqli normallangan fazo bo’ladi. Bundan tashqari bu fazo kiritilgan normaga nisbatan to’la hamdir. Demak, R Banax fazosidir. 2. R n to’plamda element normasini quyidagicha kiritamiz:  n i ix x 1 2 Bu to’plam kiritilgan normaga nisbatan normallangan fazo, shu bilan birga Banax fazosi ekanligini tekshirish mumkin. Xuddi shu to’plamda element normasini yana boshqa usullar bilan ham aniqlash mumkin.

Masalan,  n i ix x 1 i ni x x   1max ko’rinishidagi funkstionallar ham norma shartini qanoatlantiradi. 3. S[a,b] fazoda normani quyidagicha aniqlaymiz: ) ( max x f f bx a    bu norma uchun 1) 0  f va 0  f faqatgina f(x) =0 bo’lganda bajariladi. 2) g f g f    3) f f    shartlar bajariladi. Demak bu fazo kiritilgan normaga nisbatan normallangan fazodir. Oldin isbotlaganimizdek, bu fazo kiritilgan normaga nisbatan to’la bo’ladi. Shuning uchun S[a,b] Banax fazosi bo’ladi. 4. m – vektor fazoda element normasini ushbu n n x x    1sup son orqali aniqlasak, bu fazo ham Banax fazosi bo’lishini tekshirish mumkin. 5. x=(x 1 , x 2 , ... x n , ...) ko’rinishidagi koordinatalari haqiqiy sonlardan iborat va 0 lim   n n x shartni qanoatlantiruvchi ketma – ketliklar to’plami S 0 oddiy amallarga nisbatan vektor fazo tashkil etadi. Agar bu fazo normani n n x x    1max tenglik bilan aniqlasak bu fazo Banax fazosiga aylanadi. 6. S[a, b] fazoda element normasini 21 2 )( )(        b a dtt f t f tenglik bilan aniqlasak, bu fazo normallangan bo’ladi, lekin bu normaga nisbatan to’la emas. 7. 2l fazoda normani     1 2 i ix x tenglik bilan aniqlasak, 2l Banax fazosi bo’ladi. Fazo normallangan bo’lib, V Banax fazosi V fazoni o’z ichiga olsin. Agar V fazo V fazoning hamma erida zich bo’lsa, u holda V fazo V ning to’ldiruvchisi deyiladi. 1 – teorema. Har qanday normallangan fazo V to’ldiruvchi fazoga ega va V fazoning ixtiyoriy 2 ta to’ldiruvchisi V fazoning elementlarini qo’zg’atmaydigan darajada izometrik bo’ladi.

Bu teoremaning isboti huddi metrik fazoni to’ldirish haqidagi teoremaning isbotidagidek bajariladi. Faqatgina V ning to’ldiruvchisi bo’lgan V fazoda ham huddi V dagidek amallar bajarilishini qo’shimcha ravishda ko’rsatish kerak. 2 – teorema. Bir hil o’lchamli bo’lgan barcha chiziqli normallangan fazolar o’zaro izomorf bo’ladi. Isboti. V chiziqli normallangan fazoning o’lchami n ga teng bo’lsin. Bu fazoni R n fazoga izomorfligini ko’rsatamiz. O’lchami n ga teng bo’lib x 1 , x 2 , ... x n vektorlar uning bazisi bo’lsin. U holda V fazoning ixtiyoriy x elementini faqat bir hil usulda n nx a x a x    ... 11 , R ai ko’rinishida yozish mumkin. V ning bu x vektoriga R n fazoning ) , ... , , ( 2 1 na a a x elementini mos qo’yamiz. Bu moslik o’zaro bir qiymatli bo’lib, uni nR V  : bilan belgilasak, har qanday V y x  , elementlar uchun ) ( ) ( ) ( y x y x       , R ) ( ) (       x x shartlar bajariladi, ya’ni  – izomorf akslantirish bo’ladi. R n fazodagi normani   n i ia x 1 2 tenglik bilan aniqlanishidan foydalanib,  akslantirishni va uning teskarisini ham uzluksizligini isbotlash mumkin. Demak, ixtiyoriy n o’lchamli fazo R n ga izomorf bo’ladi. Bundan bir hil o’lchamli chiziqli normallangan fazolarning ham izomorfligi kelib chiqadi. Dastlab V Rn :1  akslantirishning uzluksizligini ko’rsatamiz. Ixtiyoriy V x uchun ,) ( 21 1 2 21 1 2 1 1 x a x x a x a x n i i n i i n i i i n i ii                          bu erda 21 1 2       n i ix  Ixtiyoriy V y ,  x vektorlar uchun      y x y x y x           tengsizlikni hosil qilamiz. Agar ) (1 x x   va ) (1 y y   ekanini e’tiborga olsak, yuqoridagi tengsizlikdan y x y x         ) ( ) ( 1 1 kelib chiqadi. Bundan V Rn :1  akslantirishning uzluksizligini hosil qilamiz. Endi R n fazodagi           n i i n n a R a a a S 1 2 2 1 1 ; ) ,......, , ( birlik sferada ushbu n n n x a x a x a a a f x f      ... ) ,..., , ( ) ( 11 2 1 funksiyani ko’ramiz. S sferada ) ,...,3,2,1 ( n i ai  sonlarning hammasi bir vaqtda 0 ga teng bo’lmagan va  ix

vektorlar chiziqli erkli bo’lgani sababli har qanday S a a a x n   ) ,..., , ( 2 1 uchun 0 ) ,..., , ( 2 1  na a a f bajariladi. f funksiya uchun y x y x y x b b b f a a a f y f x f n n           ) ,..., , ( ) ,..., , ( ) ( ) ( 2 1 2 1 tengsizlik o’rinli. Oxirgi tengsizlikdan f funksiyaning uzluksizligini hosil qilamiz. Yopiq S to’plamda aniqlangan f funksiya o’zining eng kichik qiymati a ga erishadi va 0 ) ( min   x f f tengsizlik bajariladi. Demak, x  S uchun a x x f  ) ( o’rinli bo’ladi. U holda ixtiyoriy x  R n uchun x a a x a x a x a x x x f n i i ii n i k n i ii                       21 1 2 21 1 1 ) ( Demak, x a x x 1 ) (    o’rinli. Bundan y x a y x    1 ) ( ) (   tengsizlikni hosil qilamiz, ya’ni  uzluksizdir.

O'xshashlar

Vektorlar sistemasining bazisi va rangi. Kanonik bazis

Chiziqli funkstionallar haqidagi Xan-Banax teoremasi

Chiziqli va kasr chiziqli funksiyalar

Chiziqli tenglamalar Chiziqli tenglamalar sistemasi

To’la metrik fazolar. To’ldiruvchi fazo