Имижелогия ва давлат хизматчисининг имижи - Педагогиka - Рефераты

Имижелогия ва давлат хизматчисининг имижи

Загружено в:

13.04.2024

Скачано:

0

Размер:

78 KB

Имижелогия ва давлат хизматчисининг имижи Режа: 1. Имижеология 2. Давлат хизматчиси- ишбилармон аёл имижи 3. Костюм 4. Камар 5. Кофта

«Имиж» сўзи инглизчадан олинган бўлиб, ―образ, тимсол деган маънони англатади. Танишувнинг дастлабки дақиқаларидаёқ сизнинг имиж инингиз тўғрисидаги таассурот пайдо бўлади. Кимки ўзининг ташқи кўриниши, ўзини тутиш, равон ва маъноли нутқи, хушмуомала феъли, меҳрибонлиги билан ўзи ҳақида яхши имиж ярата олса, шубҳасиз,омад эшикларини осонгина оча олади. Кўпинча истеъдодли ва меҳнатсевар, катта имкониятга эга одамлар керакли, зарурий имижлари йўқлиги боис мансаб пиллапояларидан юқорига кўтарила олишмайди. Бундай омадсизлик асосан, ўз имконияти, куч- қудратига етарли баҳо бера олмасликдан, ўзига ишонмасликдан келиб чиқади. Ўз шахсий имижини яратишда ўз имкониятини яхши билиш, унга керакли баҳо бера олиш, муайян вазиятларда ўзини тута олиш энг муҳим нарса. Имижеология - одамлар учун ёқимли бўлиш санъати ва илми. Имиж иология илмий-амалий фан бўлиб, ўзида псиҳология, менежмент, нотиқлик, ахлоқ, ишчан этикет каби бир қатор соҳалардаги билимларни синтез қилган ҳолда мужассам этади. Имижеология фани инсон, ходим, раҳбар, ташкилот, жамоа, фирма, шаҳар, миллат, давлат кабиларнинг мазмун-моҳияти асосида вужудга келган ташқи кўриниш, унинг қиёфаси, салобати ва уларнинг обрўйи, шуҳратга эришишининг тарихий тажрибалари, илмий асослари, шаклларини ўрганади. Имижмейкерлик фаолияти ёрдамида уларнинг шуҳратини ва нуфузини ошириш имкониятлари очиб берилди. У, энг аввало, шахс, раҳбар, ижодкор ва ишбилармон одамнинг қиёфаси, нуфузи, обрўйи, фикри, сўзи, ҳаракатлари ва иш фаолиятлари ёрдамида обрў орттириш, ҳурматга сазовор бўлиш, шуҳрат қозониш, инсоннинг энг яхши томонларини очиш ва тарғиб қилишга ва ўз даражасига яраша мавқега эга бўлиш кабиларни тадқиқ этади. Имижеология инсон, ходим, раҳбардаги ёмон иллатларни йўқотиш, сохта обрў орттираётганларни фош қилиш, инсондаги энг ажойиб ижобий

ҳислатларни умумлаштирган ҳолда гўзал ва баркамол, жозибали, кўркам, истарали, ёқимтой, севикли одам бўлишни ўргатади. Имижеология олижаноблик, фаросатлилик, камтарлик, хушмуомалалик, озодалик каби инсоний фазилатлар, мақсадга мувофиқлик, мантиқийлик, гўзаллик, ахлоқийлик, инсон маданияти, ўгит ва ибрат, устоз ва шогирд анъаналарига таянган ҳолда инсоннинг нуфузини кўтариш, обрўини ошириш, ҳурматга сазовор қилиш йўлларини очиб беради. Аввало, нимага эришмоқчисиз шуни ойдинлаштириб олишингиз лозим,чунки ҳар бир жамоа доирасининг ўз имижи бўлади. Танишувнинг биринчи дақиқаларида бизнинг имижимиз ўзгаларда биз ҳақимиздаги дастлабки таассуротни пайдо қилади. Унутмангки, палапартиш кийинган кишини ҳеч қаерда хуш кайфият билан кутиб олмайдилар. Имижингиз сизнинг қизиқишларингиз, инсонларга бўлган муносабатингиз, маданиятингизни англатади. Чунки ўзини ва ўзгаларни унчалик назарга илмайдиган кишиларгина бачкана, палапартиш кийиниб, инсонлар кўзига кўринишдан андиша қилмайди. Ташқи кўриниш нафақат аёллар учун, балки эркаклар учун ҳам жуда аҳамиятлидир. Яна бир бор таъкидлаш жоизки, кийиниш инсоннинг диди, дунёқарашини, қай даражада тартибли эканлигини очиб беради. Сизнинг ташқи кўринишинингиз - муваффақиятга эришишингиздаги муҳим омиллардан бири. Халқимизда бежизга ―Кийинишингга қараб кутиб оладилар, ақлингга қараб хайрлашадилар, деб айтишмаган. Яхши давлат хизматчиси бўлишни истасангиз, унда аввало, ўз имижингизга эга бўлинг. Бу борадаги ўзгаришлар эса кийинишдан бошланади. Уйдан чиқиб кетаётганингизда текшириб кўринг, кийинишингизда бирор камчилик йўқмикан? Бунинг учун энг майда деталларгача аҳамият беринг. Кийинишдаги етти асосий қоида:

1. Костюм тагидан ҳамиша енги узун кўйлак кийинг. 2. Кўйлагингиз сизга қандай кўриниш бераётганлигига эътибор беринг. 3. Галстукнинг охири шимингизнинг камаригача етиб борганлигига аҳамият беринг. 4. Пайпоғингизни узунроқ қилиб кийганмисиз, мабодо ундан оёқларингиз кўриниб қолмайдими? 5. Агар сиз бир ёқлама тугмали костюм кийган бўлсангиз, барча товони, пошнаси ейилиб кетган туфлидан воз кечинг. 6. Чарм, теридан ёки металлдан ишланган браслетли соат тақинг. Инсоннинг ташқи кўриниши ҳар доим у ҳақда бошланғич ва айни дамда муҳим таассурот қолдирувчи омил ҳисобланади. Шу боисдан ҳар бир киши, ва айниқса, давлат хизматчиси ўз имижига эътибор бериши даркор. ДАВЛАТ ХИЗМАТЧИСИ- ИШБИЛАРМОН АЁЛ ИМИЖИ Аёллар атрофдагиларда яхши таассурот қолдиришлари учун уларнинг кўринишидаги тўрт жиҳат аҳамиятли ҳисобланади: - хушбичим либос; - жозибадор соч турмаги; - ярашиқлик пардоз-андоз; - нозик дид билан танланган аксессуарлар. - сиз ўзингизга ярашган рангни танлашингиз мумкин. Аммо классик услубдаги костюм ва ўта башанг бўлмаган либослар давлат хизматчисига кўпроқ ярашади. КОСТЮМ - аёлларнинг жиддий кўриниши учун костюм зарур. Ранги эса юксак дид билан танланган - тўқ кўк,тўқ қизил, тўқ жигарранг,оч сариқ ёки қора рангдаги костюм бўлгани маъқулроқ. Бундай рангдаги костюмлар сизга кўрк бағишлайди ва бу ранглар анъанавий ранглар ҳисобланади. - кофтангиз эса одатдагидек оқ рангда бўлгани яхши ва уни костюм

рангига қанчалик мос тушишини ҳамиша ҳисобга олинг. - кофтангизнинг енги узун бўлсин, ҳеч бўлмаганда енги билагингизнинг юқори қисмини ёпиб турадиган бўлсин. Ишхонага ҳеч қачон енгсиз кофта кийманг, агар кийсангиз костюмингизни ечиб қўйманг. КАМАР Камар костюмга мос тушиши керак. Камарнинг қоматингизга ярашадиган ўртача рангини танланг. Камарингизнинг ранги туфлингингиз ранги билан мос келиши керак, бошқа кийимларингизнинг рангини ҳам унутиб қўйманг. Агар туфлингиз тўқ рангда бўлса, масалан, малла бўлса,сарғишроқ рангдаги юбка кийинг ва камар тақинг. Баъзан камарингизнинг ранги юбка рангининг айнан ўзи бўлиши мумкин. Юбка камарсиз худди тугалланмай қолган санъат асрига ўхшаб қолиши мумкин. КОФТА Кофтангизнинг ранги қиёфангизга ярашиб туриши лозим. Шунингдек, костюмингиз ранги билан ҳам мос бўлиши керак. Агар сиз оқ рангли костюм кийсангиз, тўқ ёки ёрқин рангли кофта танланг. ҳамиша сифатли, кийинишингизга ва рангингизга мос кофта танланг. ТУФЛИ Туфли танлаётганингизда урф бўлганидан кўра кўпроқ ўзингизга қулай бўлганини танланг. Ҳамиша ишхонанинг ичида кийиб юрадиган алоҳида оёқ кийими бўлиши керак. Туфли борасида мода соҳаси мутахассисларининг бир нечта маслаҳатлар бор: - туфлидаги ранг-баранг деталлар ишхонага эмас, кўпроқ базмларда ярашади; - ёпиқ товонли ва жуда ёпиқ типдаги туфлилар шим билан ярашади. Юбка ва кўйлакка эса унчалик мос тушмайди; - туфлидаги мавжуд ортиқча безакдорликни камайтирганингиз маъқул;

- туфлининг пошнаси 5-6 см дан ошмагани маъқул. - қишда туфлининг ранги тўқ кўк, қора, жигарранг бўлгани яхши. Ёзда эса кийимларингизнинг рангига мос келсин. Маданиятлилик - инсоният тарихида ишлаб чиқарилган моддий ва маънавий бойликлар йиғиндиси маданият деб аталади. Маданиятлилик-инсоният томонидан қўлга киритилган моддий ва маънавий бойликлар йиғиндисини эгаллашдир. Бошқача қилиб айтганда, маданиятга эришган, маданиятни эгаллаган, маърифатли одам. Комплимент - ахлоқий маданиятнинг кўринишларидан бири бўлиб, у муайян ҳолатда инсонга билдириладиган такаллуфдир. Комплимент асосида бирор кишининг иккинчи кишига нисбатан мақтовга йўғрилган чиройли муомаласи ва ёқимли муносабати ётади. Инсонларнинг бир-бирига комплимент қилишлари ўзига хос этикет кўринишларига эга. Комплимент шаклан миллий, мазмунан ахлоқий бўлгандагина инсон учун ёқимли ҳисобланади. Гарчанд, комплиментда самимийликдан кўра юзаки, сунъий муносабат устувор бўлса-да, бироқ унда ёвузлик, ғараз, ҳоинлик каби иллатлар бўлмайди. Зеро, ўрнида билдирилган ва топиб айтилган комплимент сўзлар кишиларга доимо ҳузур бағишлаган. Комплиментда меъёрнинг бузилиши бачканаликка олиб келади. Самимий муносабат - соф муносабат маъносини англатади. Субъектни объектга бўлган муносабатида самимийлик - ҳақиқийликнинг кўриниши. Бунда инсон ўзининг ички «мен»и билан келишган ҳолда бошқа одам билан муносабатга киришади. Тўғрилик, ростгўйликка асосланган самимий муносабат иккала томонда ҳам ижобий таассурот қолдиради ҳамда ахлоқий муносабат вужудга келтиради. Хулқ-атвор маданияти — кишилар орасидаги ўзаро муносабатларни тартибга солувчи ва инсоннинг жамиятга қўшилишини енгиллаштиришга хизмат қилувчи, бошқа кишилар билан қулай мулоқот қилиш шартларидан бири бўлган маънавий қадриятлар, қоидалар, меъёрлар ва талаблар мажмуи. Хулқ - атвор маданияти маънавий сезгилар (бурч, адолат, севги, ҳамдардлик, бошқаларга ачиниш, ватанпарварлик, самимийлик ва ҳ.лар)ни ўз ичига олувчи инсоннинг ички

маънавий маданиятидан юзага келади, шунингдек, инсоннинг ахлоқий сифатлари (садоқатлилиги, қатъилиги, субутлилиги, жасоратлилиги, меҳрибонлилиги, ҳозиржавоблиги)дан шаклланади, унинг кўзлаган қадриятлари ва муайян ахлоқий тамойиллари, гуманизми идеалларидир. Хулқ - атвор маданияти инсоннинг меҳнатсеварлиги, ижтимоий тенглиги, инсон ҳаёти мақсад ва вазифасини қайсидир даражада тушуниши, шунингдек, этика қоидалари ва меъёрларига амал қилиш кўникмаларидан юзага келади. Хусусият — шахснинг ўзига хос барқарор жиҳатларининг мажмуи, фаолият ва мулоқотда юзага келади ва намоён бўлади, шахснинг ўзигагина хос бўлган одатий хулқ-атворни англатади. Индивид хусусиятини англаш, унинг хулқ- атворини олдиндан билиш эҳтимолини анча оширади ва бу билан кутилаётган хатти-ҳаракати ва хулқини тўғрилаш мумкин бўлади. Хусусиятни шахснинг ижтимоий турмуши белгилайди, ижтимоий тажрибани ўзлаштириш эса хусусиятнинг одатдаги жиҳатини юзага чиқаради. Ижтимоий-одатий бирлиқда хусусият субъектнинг индивидуал ўзига хослиги сифатида намоён бўлади, буни турли такрорланмайдиган вазиятлар пайдо қилади, буларда субъектнинг ижтимоийлашуви, унинг тарбияланиши, шу билан бирга, табиий омилларга боғлиқ ҳолда индивидуаллигининг ривожланиши (кўникмалари, жўшқинлиги, олий асаб фаолияти) да кўрамиз. Индивиднинг кўплаб жиҳатлари орасида айримлари етакчи ҳисобланса, айримлари етакчи ҳислатларнинг ривожланиши билан боғлиқ иккинчи даражали ҳисобланади. Хусусият инсоннинг атроф борлиққа муносабатлари тизимида намоён бўлади. Шахсий етуклик — инсоннинг ижтимоий ва маънавий-ахлоқий баркамоллигини англатувчи тушунча. Шахсий етуклик ҳар бир кишида, асосан, маънавий тамойиллар ва талабларга жавоб берадиган инсоний фазилатларнинг тўла-тўкис шаклланганлигини англатади. Ҳар бир кишининг ўз ўрнини билиши, одоб-ахлоқ талабларига риоя қилиши, ўзгалар ҳурматини жойига қўйиши, ўз шаъни, қадр-қиммати ва ор-номусини сақлаши, муомала ва билим- кўникмаларини юксак даражада эгаллаб олганлигида намоён бўлади. Ўз муаммоларини самарали ечиш ва жамият маданий ҳамда моддий қадриятларини

яратишга имкон беради. Шахсий етуклик инсон вазиятни тасаввурлар ёки адашишликлардан ҳоли тарзда тўғри тушуниши, ўз хатти- ҳаракати учун масъулиятни ўз зиммасига олишга тайёрлиги ва уларни олдиндан кўра билишга лаёқатлиликни назарда тутади. Шахсий етук инсон ўз олдига мақсадлар қўяди ва унга қандай эришиш кераклигини билади; ўзининг ким эканлигини, яъни оламда ўзини тутишни билган ҳолда, ўз кучли ва кучсиз томонлари, муаммолари ҳақида ўзига ҳисоб бера олади. Етук инсон ўзини ҳурмат қилиш асносида бошқа кишиларни ҳам ҳурмат қилишни, уларнинг манфаатларини тўғри тасаввур этиши ва улар билан манфаатларни ҳисобга олиш борасида келишиб олишга қодир бўлади. Шахсий етук киши у ҳаёт ҳамда ижтимоий муҳит ҳақидаги шаклланган қарашларни эгаллаган бўлади. Одатда, унинг маънавий қадриятлари доирасида индивидуал эҳтиёжларидан ташқари, ижтимоий масъулият ҳам бўлади ва унинг учун бу аҳамиятли саналади. Шахсий етукликка псиҳологияда тарбияланганлик ҳолати сифатида қаралади, ҳар бир катга ёшдаги қиши унга эришиши лозим деб ҳисобланади. Шахсий намуна - шахс маънавиятининг намоён бўлиш шакли ва даражаларидан бири; тақлид қилиш учун намуна вазифасини ўтовчи инсоннинг ёки ижтимоий гуруҳ, жамоанинг ижобий ёки салбий ҳаракати; тарбия усулларидан бири, бунда бир киши ёки гуруҳнинг хатти-ҳаракати бошқалар учун намуна бўлади; шу билан бирга, намунага эргашишга рағбат уйғонибгина қолмайди, балки фаолиятнинг тайёр шакли ҳам таклиф этилади, бу кейинчалик кенг ёйилади ва кўпларнинг хулқий меъёрига айланади. Шахсий намуна ижтимоий интизом ва ўзаро тарбия, анъаналарни қўллаб- қувватлаш ва хулқ- атворни такомиллаштиришни амалга оширувчи воситалардан бири. Намуна кучи катта аҳамиятга эга. Унинг таъсирчанлиги асосан, ижтимоий бир тоифадаги шароитлар ва имкониятларга боғлиқ. Шахсий намунага эҳтиёж бир ижтимоий - иқтисодий тузумдан иккинчисига ўтиш, кескин бурилиш даврларида сезиларли даражада ошади, бунда жамият аномия ҳолатида бўлади. Шахсий намуна тарбия воситаси сифатида оила, ўқувчи ёшлар,

қуюшқондан чиқадиган хулқ-атворли кишиларда айниқса, сезиларлидир. Гўдаклик ва болалик ёшида таълим ва тарбиянинг асосий усули ҳисобланади.

Адабиётлар : 1. Каримов И.А. Юксак маънавият - енгилмас куч. -Т.: ―Маънавият, 2008. 2. Каримов И.А. Мамлакатимизда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси. - Т.: ―Ўзбекистон, 2010. 3. Каримов И.А. Ўзбекистон мустақилликка эришиш остонасида. -Т.: ―Ўзбекистон, 2011. 4. Каримов И.А. Ўзбекистоннинг ўз истиқлол ва тараққиёт йўли. - Т.: ―Ўзбекистон, 1996. 5. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг ―Мамлакатимизни 2016 йилда ижтимoий-иқтисoдий ривожлантиришнинг асосий якунлари ва 2017 йилга мўлжaлланган иқтисoдий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишлари га бағишланган Вазирлар Мaҳкaмaсининг кeнгайтирилган мaжлисидаги мaърузaси. www.gov.uz 6. Президент Шавкат Мирзиёевнинг Ўзбекистон Республикаси Кoнститутцияси қaбул қилинганининг 24 йиллигига бағишланган тaнтaнaли маросимдаги мaърузaси www . gov . uz 7. Давлат бошқаруви органлари ва маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органлари ходимларининг одоб-ахлоқ намунавий қоидалари Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил 2 мартдаги 62-сон Қарори. www . lex . uz 8. Абдулла Шер. Ахлоқшунослик. Дарслик. -Т.: «Ўзбекистон файласуфлари миллий жамияти» нашриёти, 2010. 9. Арасту. Ахлоқи Кабир. Поэтика. -Т.: «Янги аср авлоди», 2004. 10. Ковалёв А. Влияние личности руководителя и стиля его работы на социально - псиҳологический климат коллектива. // Социально - псиҳологичесикий климат коллектива и личность. - М.: ―Мысль, 1983.

Похожие

Давлат хизматчисининг этикети

Давлат хизматчисининг баҳс юритиш санъати

Давлат хизматчисининг раҳбарлик услуби, фазилатлари ва маданияти

Давлат хизматчисининг эстетик маданияти ва ташқи кўриниши

Бошқарув педагогикаси, давлат хизматчисининг педагогик йўналганлиги