logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tilshunoslik
  4. Ega va uning ifodalanishi

Ega va uning ifodalanishi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

246.8798828125 KB
Ko'chirib olish
Ega va uning ifodalanishi G A P N I N G B O S H B O `L A K L A R IEga Kesim Eganing ot bilan ifodalanishi Bosh kelishikdagi atoqli ot Bosh kelishikdagi turdosh ot Eganing olmosh bilan ifodalanishi Ular kulimsirab askiyaga quloq solishdi Kimdir unga darrov bir kosa ovqat keltirdi Eganing otlashgan sifat bilan ifodalanishi Yaxshi yaxshining qadriga yetar Botir topsa, barcha yer, Baxil topsa bosib yer Eganing otlashgan ravish bilan ifodalanishi Ko’p so’zning ozi yaxshi, Oz so’zning o’zi yaxshi O’qishning erta-kechi bo’lmas Kelishik olmoshlari bilan O’zlik, ko’rsatish, bo’lishsiz olmoshlari bilan Eganing bosh kelishikdagi olmoshlar bilan ifodalanishi Gumon olmoshlari bilan Belgilash olmoshlari bilan Egalik olmoshlari bilan Eganing otlashgan sonlar bilan ifodalanishiUchovlari jazirama dalada aylandilar. Ikkalasi ham yosh, ikkalasi ham mard kishilar edi. Eganing harakat nomi bilan ifodalanishi Bu yerlarni guliston qilish xalq orzusi Hayotning bu jo’shqin ovozini eshitmoq kishiga zavq bag’ishlaydi. Eganing otlashgan ...... bilan ifodalanishi Ko’makchi Taqlidiy so’zlar Bog’lovchi His-hayajon undovlari Eganing frazeologik birikmalar bilan ifodalanishi. Gapning po’st kallasi ham shunda. Havas bo’lsa, anqoning tuhumi ham topiladi. 5. Sifatdosh bilan 6.Harakat nomi bilan Ega quyidagi so’z turkumlari bilan ifodalanadi: 1.Ot bilan 2.Olmosh bilan 3.Son bilan 4. Sifat bilan Egadan anglashilgan predmet - hodisa kommunikatsiya predmeti bo’lib, uning ma’nosi har xil: 1. Kesimdan anglashilgan ish-harakatning bajaruvchisini bildiradi: bajaruvchi shaxs yoki jonli jonsiz mavjudot bo’ladi. Masalan: Muqaddas hech kimga yozdirmay davradan chiqib ketdi. Nigora darsga bormadi. SHuvillagancha «Neksiya» ketyapti. 2. Kesimdan anglashilgan holat tegishli shaxs, jonli mavjudot, jonsiz narsalarni bildiradi. Masalan: SHerzod xursand. Kuchukchaning qulog’i qirqilgan. O’rtada kitoblar sochilib yotibdi. 3. Kesimdan anglashilgan jinsning turini bildiradi. Masalan: Delьfin – baliq. Kaptar - parranda. 4. Kesimdan anglashilgan belgining egasini bildiradi: Abdullatif - padarkush. Bozorboy - saxiy. Suv tiniq. Havo sovuq. 5. Mavjudlik sub’ktini bildiradi: Mexmonlar bor. 6. Miqdor sub’ektini bildiradi: Bolalar to’rtta. 7. Qiyoslanuvchi sub’ektni bildiradi: Ukasi akasidan esliroq. 8. Ob’ekt ma’nosini bildiradi: Uy quruvchilar tomonidan ko’rildi. Ega vaziyatidagi sintaktik shakl umumlashgan namuna sifatida bir muncha morfologik shakllarda namoyon bo’la oladi: 1. Bosh kelishikdagi ot bilan: Sayfi Soqievich dumboq qo’lini siladi. 2. Bosh kelishikdagi ot o’rnida almashib kelgan olmosh bilan: U hayoliga kelgan bema’ni fikrdan o’zi kuldi. 3. Harakat nomi bilan: Erta turish foydali. 4. So’z birikmasi shakli bilan: Xotinsiz o’tish-hato, bolasiz o’tish- jafo. 5. Otlashgan sifat bilan: Yaxshilar ko’paysin. 6. Otlashgan son bilan: 234-mening orqamdan yursin.Uchinchisi qochdi. 7. Otlashgan sifatdosh bilan: Qimirlagan qir oshar. 8. Otlashgan taqlid so’z bilan: Tomdan oshib tushayotgan tiniq suvlarning shildir-shildiri dillarga orom beradi. 9. Otlashgan undov bilan: Atrofni qo’shinlarning urasi tutib ketdi. Eganing qo’llanishida quyidagi o’ziga xos holatlar mavjud: Bosh kelishik shaklidagi ot yoki otlashgan so’zlar ko’proq ega vazifasida qo’llanish bilan xarakterlanadi. Quyidagilar buning isbotidir: 1. Qish yaqinlashib qoldi. Qorning hidi kelyapti - bosh kelishikdagi otlar. 3. Yettinchisi sho’x chiqdi - bosh kelishikdagi otlashgan son. 5. Yashash qanday yaxshi - bosh kelishikdagi harakat nomi. 2. Yaxshi yetar murodga - bosh kelishikdagi otlashgan sifat. 4. Men sizni kutaman - bosh kelishikdagi olmosh. 6. Ko’p ketadi, oz yetadi.- bosh kelishikdagi otlashgan ravish. 7. SHivir-shivir boshlandi - bosh kelishikdagi taqlidiy so’z va xokazo. Ma’nosi Ifodalanishi Misollar Gapdagi fikrni, hukmni o’ziga qaratuvchi bo’lak, kesim bilan ifoda- langan belgi- ning egasi. Ot bilan Gulnor yo’lchining so’zlarini diqqat bilan tingladi. (O) olmosh bilan Men o’qituvchiman son bilan Besh-o’nning yarmi harakat nomi bilan Ishlamoq ishtaha ochar Sifatdosh bilan Tirishgan tog’dan oshar. Sifat bilan Yaxshi topib so’zlar, yomon qopib so’zlar. (Maqol). Taqlid so’zlar bilan Yangi binoda ustalarning taqir- tuquri eshitilmoqda. Birikmalar bilan Ishlamay yegan og’rimay o’lar. (Maqol). O’sha tomon–bizning dam oladigan joyimiz. E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

O'xshashlar

Gap bo’laklari. Bosh bo’laklar. Ega, uning ifodalanishi. Kеsim, uning ifodalanishi, turlari. Bog’lama
Ega bilan kesimning sonda ifodalanishi
Ega
Ega va kesim orasida tirening ishlatilishi
Ikkinchi darajali bo'laklar, turlari - aniqlovchi, to'ldiruvchi, ularning turlari va ifodalanishi