logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tibbiyot
  4. Patogen anaeroblar. Qoqshol, gazli gangrena qoʼzgʼatuvchilari va ularning biologik xususiyatlari

Patogen anaeroblar. Qoqshol, gazli gangrena qoʼzgʼatuvchilari va ularning biologik xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

09.09.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7307.814453125 KB
Ko'chirib olish
PATOGEN ANAEROBLAR. QOQSHOL, GAZLI GANGRENA QOʼZGʼATUVCHILARI VA ULARNING BIOLOGIK XUSUSIYATLARI Grammusbat spora hosil qiluvchi tayoqchalarga patogen anaeroblar kiradi. Patogen anaeroblar Bacillaceae oilasi Clostridium urugʼiga kiradi. Klostridiyalarning sporasi enidan katta, dukka oʼxshaydi. (lotincha closter-duk) urugʼning nomi shundan olingan. Klostridiyalar bir necha umumiy xususiyatlarga ega. Bular anaerob, yirik polimorf, grammusbat batsillalar, ayrimlari harakatchan, xivchinlari peritrix joylashgan. Tashqi muhitda yumaloq yoki tuxumsimon sporalar hosil qiladi. Oziqlanishiga koʼra xemoorganotrof, fermentativ xususiyati har xil, patogen klostridiyalarning barchasi toksin hosil qiladi. Patogen anaeroblar Bacillaceae Oila ClostridiumUrug’ Clostridium tetani Clostridium novyi Clostridium perfringes Clostridium histolyticum Clostridium septicum Clostridium sordelli Clostridium botulinum tur QOQSHOL CLOSTRIDIUM TETANI Nikolayer Kitazatо4-8 mkm0/3-0/8 m km07 17241B QOQSHOL QO’ZG’ATUVCHISI QOQSHOL QO’ZG’ATUVCHISI  MORFOLOGIYASI  Grammusbat,toʼgʼri, harakatchan boʼlib, uzunligi 4-8 mkm, eni 0,3-0,8 mkm. Kapsula hosil qilmaydi Опистотонус Sof hosiladan tayorlangan surtma C.tetani. Gram bo’yich bo’yalgan CLОSTRIDIUM TETANI QATʼIY ANAEROB, PH-7,0-7.9 BOʼLGAN QANDLI YOKI QONLI AGARDA 37 C HARORATDA NOZIK PARDA, AYRIMLARI MARKAZI ZICH VA ATROFI INGICHKA IPSIMON OʼSIMTALAR KOʼRINISHIDAGI R- KOLONIYALAR HOSIL QILADI. KITTA-TAROTSTSI MUHITIDA BIR XIL QUYQA VA OʼZIGA XOS HIDLI GAZ HOSIL QILIB OʼSADI . O’sishi  Qandlarni parchalamaydi  Tezda nitratlarni nitritlarga qaytaradi  Ishqor hosil qilmaydi  Ekzotoksinlari: tetanospazmin va tetanolizin  Tetanospazmin – muskullar tortishib qolishini idora etuvchi nerv toʼqimasining xujayralariga taʼsir etib uni shikastlaydi  Tetanolizin – qondagi eritrotsitlarni eritib yuboradi Biokimyoviy xususiyati va toksin hosil qilishi HAYVONLARGA NISBATAN PATOGENLIGI Tabiiy sharoitda qoqshol bilan ot va qoramollar kasallanadi. Ularning koʼpchiligi qoqshol qoʼzgʼatuvchisini tashib yuradilar.2A KASALLIKNING ODAMLARDAGI PATOGENEZI Kasallik bakteriyasi ular najasi orqali tuproqqa tushib, spora holida koʼp yillargacha saqlanib turishi mumkin. Kasallik sporalari teri yoki shilliq qavatga tuproq orqali tushadi. Ekzotoksin qonga tushadi va qon orqali miyaning harakatlantiruvchi nerv markaziga taʼsir etadi. Nerv sistemaning zararlanishi natijasida organizmdagi turli muskul guruhlarining tortishi roʼy beradi. Koʼp hollarda klinik belgilari aniq boʼlganligi uchun laboratoriya tashhisi oʼtkazilmaydi. Bakteriologik usul: maxsus oziq muhitlarga sof hosilani ajratib olish uchun ekiladi. Biologik usul: Biologik sinama oq sichqonning orqa oyogʼi muskuli orasiga yuboriladi. LABORATORIYA TASHHISI DAVOSI VA PROFILAKTIKASI Maxsus profilaktikasida qoqshol anatoksini qoʼllaniladi. Reja boʼyicha AKDS va ADS-M vaktsinalar 2,3,4,16 oylikda va 7, 16-17, 26, 46 yoshli bola va kattalarga qilinadi. YARALI INFEKTSIYA QOʼZGʼATUVCHILARI ANAEROB INFEKTSIYA POLIEPIDEMIOLOGIK KASALLIK. UNI CL.PERFINGENS URUGʼIGA MANSUB QOʼZGʼATUVCHILARNING BIR NECHA TURLARI QOʼZGʼATADI. YARALI ANAEROB INFEKTSIYA QOʼZGʼATUVCHILARIGA CL.PERFINGENS, CL.NOVYI, CL.SEPTICUM, CL.DIFFICILE, CL.SORDELLII, CL.BIFERMENTAS, CL.FALLAX LARKIRADI. KASALLIK PATOGENEZIDA PATOGEN MIKROORGANIZMLAR BILAN BIR QATORDA NOPATOGEN KLOSTRIDIYALAR CL.AERAFAETEDUM, CL.TERTIUM, CL.SPOROQENES QATNASHADI . GAZLI GANGRENANING QOʼZGʼATUVCHILARI CL.PERFINGENS, CL.NOVYI, CL.SEPTICUM, CL.HISTOLYTICUM LARNING HAR BIRI ALOHIDA-ALOHIDA KASALLIKLARNI KELTIRIB CHIQARISHI MUMKIN, LEKIN KOʼPINCHA BOSHQA TURLARI BILAN BIRGALIKDA KASALLIK KELTIRIB CHIQARADI . CLОSTRIDIUM PERFRINGES  Yirik grammusbat tayoqcha uzunligi 8 mkm, eni 1-1,3 mkm. Tashqi muhitda spora hosil qiladi Clastridium perfingens Clastridium perfingens Clastridium perfingens Biokimyoviy xususiyati va toksin hosil qilishi  Qandlarni kislota va gaz hosil qilib parchalaydi  Tezda nitratlarni nitritlarga qaytaradi, indol hosil qiladi  Ekzotoksinlari: Alfa gemolizin, beta-nekrotoksin, va enterotoksin CLASTRIDIUM NOVYI  Yirik, polimorf, ikki cheti bir oz bukilgan tayoqcha boʼlib, uzunligi 4,7 – 22,5 mkm eni 1,4 – 2,5 mkm. Аlohida-alohida joylashishi mumkin. Koʼpincha kalta zanjirga oʼxshab joylashadi, harakatchan, 20 ga yaqin xivchinlari bor, peritrix, grammusbat, tashqi muhitda spora hosil qiladi O’SISHI Glyukozali qonli agarda R-shakldagi, gemoliz halqasiga ega boʼlgan koloniyalarni, agar ustunchasida esa momiqqa oʼxshash, atrofiga ingichka ipchalar tarqalgan koloniyalarni hosil qiladi CLОSTRIDIUM SEPTICUM  Polimorf, uzunligi 3,4 – 14,1 mkm, eni 1,1 – 21,5 mkm, harakatchan, peritrix, grammusbat, tashqi muhitda spora hosil qiladi, kapsula hosil qilmaydi. Biokimyoviy xususiyati va toksin hosil qilishi  Ekzotoksinlari: Kuchli ekzotoksinlar. Xayvonlar eritrotsitlarini gemolizga uchratadi. Gialuronidaza, neyraminidaza, kollagenaza, fibrinolizin  Boshqa klostridiyalarga nisbatan ancha mayda, uzunligi 1,6 – 3 mkm, eni 0,6 – 1mkm . Harakatchan, tuxumsimon, spora va kapsula hosil qiladi. Grammusbat. Jarohatlangan odam toʼqimasini eritib yuboradi.Clostridium histolyticum  Grammusbat tayoqcha, uzunligi 3,1 – 6,4 mkm, eni 1,3 – 1,6 mkm. Tashqi muhitda spora hosil qiladi Clostridium difficile Clastridium septicum Clastridium septicum Clastridium novyi Clastridium histolyticum Clastridium histolyticum Clastridium histolyticum Clastridium histolyticum Clastridium histolyticum Clastridium histolyticum 1. Bakterioskopik usul 2. Bakteriologik usul 3. Biologik usul 4. Neytrallash usuliLABORATOR TASHHISI  Tekshiriluvchi material: nekrozga uchragan toʼqima, shish ichidagi suyuqlik, bogʼlov materiali, jarrohlik ipagi, ketgut, kiyim, tuproq.  Yara selidan surtma tayyorlanadi, boʼyab mikroskop ostida koʼriladi.  Material oziqli muhitga ekiladi, sof hosila ajratib olinib identifikatsiya oʼtkaziladi.  Biologik sinama: oq sichqonga toksinni antitoksin bilan qoʼshibyuboriladi, neytrallash usuli Profilaktikasi Oʼz vaqtida bemorga jarrohlik yordami koʼrsatiladi, soʼng Cl.perfingens, Cl.novyi, Cl.septicum larga qarshi polivalent antitoksin zardob “Diaferm 3” yuboriladi.

O'xshashlar

Patogen spiroxetalar. Zaxm qoʼzgʼatuvchilari. Mikrobiologik xususiyatlari. Rikketsiozlar. Toshmali tif qoʼzgʼatuvchilari
Patogen oʼta xavfli bakteriyalar. Vabo, kuydirgi, qoʼzgʼatuvchilari
Antibiotiklar 3
Infeksiya haqida ta’limot. Yuqumli kasallikni kelib chiqish sharoitlari. Yuqumli kasallik jarayonini o‘ziga xos xususiyatlari
Organizmda suyaklarning tuzilishi va ularning yosh xususiyatlari va xillari