Komplement bog’lash reaksiyasi – KBR - Tibbiyot - Slaydlar

Komplement bog’lash reaksiyasi – KBR

Yuklangan vaqt:

18.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

18.9296875 KB

Ko'chirib olish

Komplement bog’lash reaksiyasi – KBR Reja: 1. Komplement bog’lash reaksiyasining bosqichlari, komponentlari. 2. Komplement bog’lash reaksiyasin asosiy tajribasini qo’yish, heaksiya natijasini baholash.

1. Komplement bog’lash reaksiyasi birinchi marta Borde va Jangular tomonidan 1901-yil ifoda etilgan, u juda sezgir va spetsifik reaksiya. KBRning asosida - bakterioliz va gemoliz holatlari yotadi. Reaksiyaning namoyon bo’lishi AR va PR dan farq qilib, antigen va antitelolar faqat komplement ishtirokidagina reaksiyaga kirishadi. Shuning uchun reaksiya ikki sistemada o’tadi: 1. Bakteriolitik - diagnostik sistema (antigen + antitelo +komplement). Suyuqlik tiniq, rangsiz bo’lgani uchun ularning o’zaro ta’siri natijasi ko’zga ko’rinmaydi. 2. Gemolitik-indikatorli sistema (gemolizin + eritrotsit) bakteriolitik sistemada komplement bog’langan yoki erkin qolganini aniqlashga imkon beradi. Demak, gemolitik sistemadagi gemolizin-antitelo; eritrotsitlar esa ular uchun antigen. Komplement erkin qolsa aynan ularga ta’sir qiladi. Bakteriolitik sistemaga gemolitik sistema qo’shiladi. Eritrotsitlar gemoliz bo’lishiga yoki bo’lmasligiga qarab, bakteriologik sistemada kompliment bog’ bor, yo’qligi bilinadi. Musbat natijada qon zardobidagi antitelolar bakteriolitik sistemada antigen bilan birikib, undagi komplimentni o’ziga bog’lab oladi. Natijada germolitik sistema qo’shilgandan keyin eritrotsitlar lizisga uchramaydi (eritrotsitlar cho’kmaga tushadi). Manfiy natijada antigen - antitelo kompleksi hosil bo’lmaydi, komplement erkin qoladi, u gemsistemadagi eritrotsitlar bilan gemolizinning o’zaro ta’sirida qatnashib eritrotsitlarni lizisga uchratadi. Probirkada suyuqlik, tiniq, qizil rangda bo’ladi, cho’kma bo’lmaydi. Kompliment bog’lash reaksiyasini qo’yishdan maqsad: 1.Kasal hayvonning qon zardobidagi spetsifik antitelolarni aniqlash (brutselloz, peripnevmoniya, manqa, leptospiroz va boshqalarda). 2. Tekshirilayotgan patmaterialdagi spetsifik antigenni maxsus immun zardob ishtirokida aniqlash. KBR komponentlari: 1 .Tekshiriladigan qon zardobi - hayvonlardan olinadi. 2.Standart zardob (musbat natijali)- biofabrikalarda tayyorlanadi. 3.Normal zardob (manfiy natijali) – sog’lom hayvondan olinadi.

4. Kompliment (oqsil tabiatli modda bo’lib, hayvon va odamlar zardobi, limfa, to’qima syuyqliklarining tarkibiy qismi) - biofabrikada dengiz cho’chqasining qon zardobidan tayyorlanadi. Aniq titrda suyultirilgan tayyor ishchi eritmasi ishlatiladi. 5.Antigen - aniq mikrobdan biofabrikada tayyorlanadi. Ularda seriya raqami, faolligi (titri) va qancha suyultirishi ko’rsatilgan bo’ladi. 6. Gemolizin - biofabrikada, qo’y eritrotsitlari bilan quyonni giperimmunlab tayyorlanadi. 1:1 nisbatda glitserin qo’shilgan bo’ladi. Aniq titrda suyultirilgan tayyor ishchi eritmasi ishlatiladi. 7. Qo’y eritrotsitlari 1:40 (2,5%) fiziologik eritmada tayyorlanadi. 8. Fiziologik eritma (0,85% li NaCl). 2. KBR ning asosiy tajribasini qo’yish Komponentlar Tekshirilayot gan zardobli probirkalar 1:10 Standart zardobii Normal zardobli Nazorat gemsistema № 1 № 2 № 1 № 2 № 1 № 2 Zardob 0,2 0,2 0,2 0 ,2 0,2 0,2 Antigen 0,2 0,2 0,2 Fiz. eritma 0,2 0,2 0,2 0,6 Kompliment 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 37° C da 20 daqiqa suv hammomi Gem sistema 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 37 0 C da 20 daqiqa suv hammomi GY G GY G G G GY GY-gemoliz yo’q, G-gemoliz. KBR ning asosiy tajribasini qo’yish. Zardoblarni (tekshiriladigan, standart, normal) avval 1:10 nisbatda suyultirib, 56°C da 30 daqiqa inaktivlanadi. Shtativga tekshiriladigan qon zardoblarining soniga ko’ra (har bir zardob uchun 2- tadan) ikki qator probirkalar olinib, ularga (har bir qatordan bittadan) tekshiriladigan qon zardobidan 0,2 mldan

quyiladi. Nazorat uchun yana ikki juft probirkalar olinib, birinchi juftiga standart, ikkinchisiga-normal zardobdan 0,2 ml quyiladi. 1- qatordagi probirkalarga 0,2 ml antigen, 2 - qatordagilariga fiziologik eritma quyiladi. Keyin ikki qatordagi barcha probirkalarga 0,2 ml kompliment quvilib, probirkalar silkitib yaxshi aralashtiriladi va suv hammomida 37 C da 20-40 daqiqa saqlanadi. Bu bakteriolitik sistema. Probirkalarni suv hammomidan olib unga 0,4 mldan gemsistema (ishchi titrdagi gemolizin bilan eritrotsitlarning teng miqdordagi aralashmasi) qo’shiladi va ikkinchi marta suv hammomida 20 daqiqa saqlanadi. Reaksiya natijasi ikki marta aniqlanadi: birinchisi probirkalar suv hammomidan olingan zahoti, ikkinchisi yakuniy - 18-20 soat uy haroratida turganidan keyin. Avval sinovli probirkalarning ikkinchi qatori va standart zardobli nazorat probirkalarning ikkinchi qatori hamda normal zardobli nazorat probirkalarga e’tibor beriladi - ularda eritrotsitlar gemolizga uchrab suyuqlik qizargan - natija manfiy. Sinovli, standart zardobli probirkalaraing birinchi qatori, gem-sistema nazoratli probirkalarda gemoliz bo’lmaydi - natija musbat. KBR natijasini baholash (++++) - gemoliz yo’q eritrotsitlar to’liq nuqta shaklida cho’kmaga tushgan, suyuqlik tiniq. (+++) - 25% eritrotsitlar gemolizga uchragan, suyuqlik och qizil rangda. (++) - 50% eritrotsitlar gemolizga uchragan, suyuqlik qizil rangda. (+) -75% eritrotsit gemolizga uchragan, suyuqlik intensiv qizil rangda. (-) - gemoliz 1 00%, cho’kma umuman yo’q. (+++),(+++),( ++ )- natija diagnostik ijobiy; (+)- natija gumonli; (-)-natija manfiy.

Asosiy adabiyotlar 1. Вербицкий А.А., Алешкевич В.Н и др. Микробиология и иммунология. Учебное пособие Минск-2019. 2. Salimov X. va boshqalar. Epizootologiya. Darslik. Toshkent, 2016 yil . Xorijiy adabiyotlar 1. Fenner’s. Veterinary Virology (United States of America 2016 year). 2. M.Jackson Veterinary clinical pathology. America 2010 year. Qo’shimcha adabiyotlar 1. Mirziyoyev SH.M. Erkin va farovon demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. Toshkent, “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 29 b. 2. Mirziyoyev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi.“O’zbekiston” NMIU, 2017.– 47 b. 3 . Bazarov X.K., Abdulakimova A.B. Veterinariya virusologiyasidan o ’ quv qo ’ llanma. Samarqand 2016 y. 4. Самуйленко А.Я., “Инфекционная патология животных” Том 1 Москва 2009. 5. Петров Р.В. Иммунология. Учебник. Москва 1983 й Internet saytlari : 1 . www.Ziyo.net.uz . 2. www.vetjurnal.uz 3. www.sea@mail.net21 4. www.veterinariy.actavis 5. www. fvat@.academy.uzsci.net

O'xshashlar

Komplementni bog’lash reaksiyasi

Agglutinatsiya reaksiyasi

Immunofluoressensiya reaksiyasi

Gemagglyutinatsiya reaksiyasi

Gemadsorbsiya reaksiyasi va gemadsorbsiyani to’xtatish reaksiyasi