logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tibbiyot
  4. Gemagglyutinatsiya reaksiyasi

Gemagglyutinatsiya reaksiyasi

Yuklangan vaqt:

18.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

26.9990234375 KB
Ko'chirib olish
Gemagglyutinatsiya reaksiyasi Reja : 1. Gemagglyutinatsiya reaksiyasining mohiyati . 2. Gemagglyutinatsiya reaksiyasining borishiga ta’sir etuvchi omillar. 3. Gemagglyutinatsiya reaksiyasini qo’yish . 1. Gemagglyutinatsiya hodisasi eritrotsitlarning tarkibiga gemaglyutinatsiyalovchi viruslar suspenziyasini qo’shish tufayli sodir bo’ladi. Gemagglyutinatsiyalash xususiyatiga ega viruslarning virionlari yuzasida retseptorlar mavjud va ular eritrotsitlarning qobig’idagi retseptorlar bilan qo’shilish xususiyatiga ega. Ushbu reaksiya aslida haqiqiy serologik reaksiya emas. Chunki reaksiyani qo’yishda qon zardobi ishlatilmaydi. Gemagglyutinatsiya hodisasi qaytar jarayon, y’ani eritrositlar o’ziga yopishgan virusdan xalos bo’la oladi hamda kelgusida ushbu virus bilan qayta uchrashganda gemagglyutinatsiya ro’y bermaydi. Virusning o’zi esa infeksion va gemagglyutinatsiyalash qobiliyatini saqlab qoladi.Bu jaroyon elyutsiya deb ataladi. A.Bernet “retseptorlar gradienti” ronsepsiyasini yaratdi. Unga ko’ra har xil viruslar turli darajada gemagglyutinatsiyalovchi faollikga ega. Faolroq viruslar o’zidan kamroq faollikga ega viruslarga eritrositlarni gemagglyutinatsiyanish xususiyatini yo’qotadi. O’rganilgan viruslarni gemagglyutinatsiyalovchi faolligiga qarab quyidagicha joylashtirish mumkin:parotit, n’yukasla kasalligi, Gripp virusining A tipi, Gripp virusining B tipi, Parrandalarning gpipp virusi, Cho’chqa grippi virusi. Eritrositlarning agglyutinatsiyalanish jarayoni 3 bosqichda o’tadi. Birinchi bosqichda virusning eritrositlar yuzasiga adsorbsuyasi yuz beradi. Ikkinchi bosqichda eritrositlarning fdsorbsiyalangan viruslar bilan birgalikda agglyutinatsiyalanishi kuzatiladi. Uchinchi bosqichda optimal harorat 37° С da elyutsiya jarayoni amalga oshishi mumkin.Bunda eritrositlar viruslardan xalos bo’ladi, natijada agglyutinat parchalanib eritrositlar orasidagi bog’lar uziladi. 2. Gemagglyutinatsiya reaksiyasining borishiga ta’sir etuvchi bir qancha omillar mavjud: a) Vurusning turlari va shtammlari.Turli viruslarning g emagglyutinatsiyalash qobiliyati turlicha. Ayrim viruslar ferment ta’sir ettirilgachgina gemagglyutinatsiyalash qobiliyatiga ega bo’ladi. b) pH muhiti. Ayrim viruslarning eritrositlarni gemagglyutinatsiyalash qobiliyati harorat va pH muhitining ma’lum dapazoni oralig’idagina amalga oshadi. s) Tashqi muhit omillari. Bunda harorat muhim ahamiyatga ega. Ayrim viruslar 4 ° С da eritrositlarni agglyutinatsiyasa( M:sut emizuvchilarning parvoviruslari) , ba’zilariga 37° С kerak bo’ladi, uchinchilari har xil haroratda gemagglyutinatsiyalaydi.Shu boisdan g emagglyutinatsiya reaksiyasi xona harorati (20 ° С -25° С ) da qo’yiladi. d) Xo’jayinning turga oid maxsusligi. Kopincha virusning gemagglyutinatsiyalash qobiliyati u ko’paytirilgan (o’stirilgan) xo’jayiniga bog’liq bo’ladi. e) Eritrositlarning qaysi hayvonlardan olinganligi reaksiyaning borishida katta ahamiyatga ega. 3. Virus virionlari eritrotsitlarning yuzasida adsorbsiyalanishi mumkin. Bir virion bir yo’la ikki eritrotsitga adsorbsiyalanishi tufayli, adsorbsiyalangan virion ikki eritrotsit oralig’ida ko’prik vazifasini o’taydi. Shunday ko’priklarning ko’pchilik eritrotsitlar oralig’ida hosil bo’lishidan eritrotsitlarning yopishishi va ipir-ipir massa hosil qilishi kuzatiladi. Ipir-ipir massa hosil bo’lganligini oddiy ko’z bilan ko’rish mumkin. Buning uchun buyum oynasi ustiga bir tomchi virus suspenziyasiga bir tomchi yuvilgan eritrotsitlardan qo’shib aralashtiriladi. Virus va eritrotsit suspenziyasini aralashtirish natijasida probirkada eritrotsitlar bir qavat bo’lib cho’kmaga tushadi, tag qismida esa soyabonni eslatuvchi shakl paydo bo’ladi. GAR- virusni uchratishda va titrlash uchun qo’llaniladi. Eritrotsitlardan ipir-ipir massa hosil bo’lishi 5-10 da- qiqa ichida virus saqlovchi suyuqlik tomchisiga eritrotsitlar aralashmasini aralashtirish natijasida hosil bo’ladi. Gemagglyutinatsiyaning musbat bo’lishi faqatgina virus borligini bildiribgina qolmay, balki uning gemagglyutinatsiyalovchi faolligini ma’lum turdagi hayvonning eritrotsitlari yordamida amalga oshirishi tufayli diagnoz qo’yishda yordamchi vosita bo’lib xizmat qiladi. Homilani ochishda ko’pchilik holda virusning ko’payganligini bildiruvchi belgilar bo’lmaydi ammo virus tekshirilayotgan materialda mavjud. Bunday passaj “ko’r” passaj deyiladi . Tomchi usulda gemagglyuti-natsiya reaksiyasi: a)virus saqlovchi suyuqlik, eritrotsitlar bilan aralashtirilgan-dan so‘ng hosil bo‘lgan gomogen suspen-ziya. b) shu suspenziyada 10 daqiqa o‘tgach ipir-ipir agglyutinatsiyalangan eritrotsitlar. Asosiy adabiyotlar 1. Вербицкий А.А., Алешкевич В.Н и др. Микробиология и иммунология. Учебное пособие Минск-2019. 2. Salimov X. va boshqalar. Epizootologiya. Darslik. Toshkent, 2016 yil . Xorijiy adabiyotlar 1. Fenner’s. Veterinary Virology (United States of America 2016 year). 2. M.Jackson Veterinary clinical pathology. America 2010 year. Qo’shimcha adabiyotlar 1. Mirziyoyev SH.M. Erkin va farovon demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. Toshkent, “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 29 b. 2. Mirziyoyev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi.“O’zbekiston” NMIU, 2017.– 47 b. 3 . Bazarov X.K., Abdulakimova A.B. Veterinariya virusologiyasidan o ’ quv qo ’ llanma. Samarqand 2016 y. 4. Самуйленко А.Я., “Инфекционная патология животных” Том 1 Москва 2009. 5. Петров Р.В. Иммунология. Учебник. Москва 1983 й Internet saytlari : 1 . www.Ziyo.net.uz . 2. www.vetjurnal.uz 3. www.sea@mail.net21 4. www.veterinariy.actavis 5. www. fvat@.academy.uzsci.net

O'xshashlar

Bilvosita gemagglyutinatsiya reaksiyasi
Agglutinatsiya reaksiyasi
Immunofluoressensiya reaksiyasi
Gemadsorbsiya reaksiyasi va gemadsorbsiyani to’xtatish reaksiyasi
Gemagglyutinatsiyani to’xtatish reaksiyasi