Janubiy-sharqiy Osiyoda dinlar - Tarix - Slaydlar

Janubiy-sharqiy Osiyoda dinlar

Yuklangan vaqt:

17.09.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7411.72265625 KB

Ko'chirib olish

O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI TARIX FAKULTETI TARIX YO’NALISHI ETNOLOGIYADAN JANUBI- SHARQIY OSIYODA DINLAR MAVZUSIDAGI MUSTAQIL ISHI

REJA: • 1. Janubi-sharqiy Osiyoda dunyoviy dinlar • 2. Mahalliy dinlar • 3. Primitiv din ko’rinishlari

ISLOM DINI • Islom ko’pgina janubi-sharqiy osiyo davlatlari davlat dini hisoblanadi. Xususan Malayziya- davlat dini, diniy erkinlik faqat etnik malay bo’lmaganlar uchun kafolatlanadi. Malaylar tug’ilishi bilan musulmon hisoblanishib, shariat sudiga bo’ysunadi. Ushbu qonun Malayziya konstitutsiyasi 160- moddasida ham belgilab qo’yilgan. Indoneziya- dunyoda musulmonlar soni bo’yicha 1- o’rinda turuvchi davlat. Aholisining 86% islom diniga e’tiqod qiladi. Mamlakat konstitutsiyasining 29-moddasida davlat yagona xudoga ishonishga asoslanganligi va fuqarolarning diniy e’tiqod erkinligi kafolatlanishi aytilgan. Singapur- ko’plab millat va elat,turli din va qarashlarga ega bahamjihat,tinch-totuv yashab kelayotgan davlat. E’tiqod masalasida tushunmovchilik, to’qnashuvlar yuzaga kelmagani mahalliy hukumarning katta yutug’I sifatida e’tirof etiladi. Aholining 15% musulmon, shofeiy va hanafiy sunniylari. Tailand- islom dini e’tiqodchilar soni bo’yicha 2- o’rinda turadi. Aholining 5% musulmon.Asosan mamlakat janubida tarqalgan.01 071B 01 0B 27 1E1D 08 0B 3102 0B 0C241E 3226 08 1F 05 1B 09 0B 25

XRISTIANLIK • Indoneziyada xristianlik e’tiqodchilar soni bo’yicha 2-o’rinda turadi. Aholisining 23 mln ni xristian, asosan katolik va protestan yo’nalishlaridagilar ko’pchilikni tashkil etadi. • Filippindagi eng keng tarqalgan din xristianlikdir. Aholisining 88% ni tashkil qiladi. Ulardan 79% katolik, 9% esa protestanlar. • Vyetnamda xristianlikning 2 yo’nalishi keng • Tarqalgan. Katoliklar 7% ni tashkil qiladi. Protestant • Ularga nisbatan ko’pchilikni tashkil qiladi.

BUDDIZM • Janubi-sharqiy Osiyoda keng yoyilgan dunyoviy dinlardan yana biri BUDDIZM. Ayniqsa, Kambodja, Laos, Vyetnamda e’tiqodchilari ko’pchilikni tashkil etadi. • Kambodja-2019-yilning statistik ma’lumotlariga ko’ra aholisining 97.1% buddist, 2% musulmon, 0.3% nasroniy, 0.6% ateist. • Laos- eng katta din Teravada buddizmi. Aholining 66% shu dinda. Buddizmda Mahayana, lamaizm kabi oqimlari mavjud.

JANUBI-SHARQIY OSIYODA DINLAR Ramzlar Ibodatxonalar Tarqalish hududi

Filippin diniy xaritasi Indoneziya diniy xaritasi

KONFUTSIYLIK • Konfutsiy taʼlimotida insonparvarlik (jen), odob qoidalari (li), fazilat (de) tushunchasi muhim oʻrin egallaydi. Insonparvarlik tushunchasiga koʻra, odamlar axloqiy va ijtimoiy munosabatlarda yoshi ulugʻ, mavqei baland kishilarni xurmat qilishlari, podshohga sadoqatli boʻlishlari kerak. Odob kridalari tushunchasiga koʻra, u tufayli yuksak fazilatlar shakllanadi, jamiyat rivoj topadi, adolat tantana qiladi. Burchni ado etish tufayli in-son kamolotga erishadi. Uning negi-zida "sen oʻzing nimaga erishishni istasang, unga boshqalarning erishishiga koʻmaqlash", "sen nimani orzu qilmasang, uni boshqalarga ravo koʻrma" kabi hayotiy tamoyillar yotadi. "Buyuk taʼlimot" va "Oʻrtalik haqida taʼlimot" degan asarlarni Konfutsiy yozgan deb taxmin qilinadi. Bu kitoblarga koʻra, odamlarning birgalikda oqilona yashashi tartibining muhim shartini 5 ta oddiy va buyuk fazilat tashqil etadi: donolik; insonparvarlik; sadoqat; kattalarni hurmat qilish; jasorat. Bu fazilatlar oʻziga va boshqalarga xalollikni va chuqur hurmatni anglatadi. Faqat mumtoz va komil insonlargina bunday fazilatga ega boʻladi.

HINDUIZM • Hinduiylikning asosida jonning yangi shaklga kirishi (sansara) haqidagi taʼlimot yotadi. Unga ko'ra, kishi o'lgandan keyin joni (ruhi) yangi o'simlik, hayvon yoki inson tanasiga kirib oladi va qayta tug'iladi. Yangi ruhning qay darajada bo'lishi karma qonuniga, yaʼni kishining hayot davridagi xulq-atvori, xatti-harakatiga bog'liq. Hinduiylikning asosiy maqsadi — insonni mana shu qayta tug’ilish zanjiridan, azob-uqubatidan halos qilish, yaʼni mokshaga erishish. Hinduizmning Muqaddas kitobi Vedalar, "Mahobxarata" (ayniqsa uning "Bahagavadgita" va "Ramayana" qismlari) va boshqa. Hinduiy diniga ko'ra, Xudo - Brahma deya ataladi. Din payg'ambari - Krishna Halokat farishtasi- Shiva.

SIKXIZM • Ilk Sikhizm shaharda yashovchi savdogar-hunarmandlar doiralari mafkurasini ifodalagan. Sikhizm barcha odamlarni xudo oldida teng hisoblaydi, tarkidunyochilik (asketizm), monaxlikni qoralaydi, maʼnaviy ustoz — guruga soʻzsiz tobelikni targʻib qiladi. 18-asr boshida zamindorlarga qarshi harakatning mafkurasi boʻlgan, biroq 18-asr 2-yarmiga kelib sof diniy oqimga aylandi. Hozirgi vaqtda sikhlar oʻrtasidagi ijtimoiy ziddiyatlarning kuchayishi bois ularning ichida turli oqimlar va siyosiy partiyalar vujudga kelgan. Sikhizmning diniy markazi Amritsar shahri hisoblanadi. • Erkaklari soqol oʻstiradi, sochlarini oldirmaydi. Sochlarini bosh kiyim — pagriy (salla)ga taroq bilan turmaklab qoʻyadilar, soqollarini iyaklariga oʻziga xos ravishda bogʻlab quyishadi. S. doimo bellariga xanjar (yoki qilich) va qoʻllariga bilaguzuktaqib yurishadi.

TUGADI

O'xshashlar

Janubiy-sharqiy Yevropa bronza davri arxeologiyasi

Sharqiy Osiyoda islom dinining tarqalishiga oid tadqiqotlar tahlili

Milliy davlat dinlar

Janubiy Turkmaniston shaharlari

Janubiy Turkmaniston shaharlari