logo

Elektrokimyoviy jarayonlar, Nernst qonuni va unining matematik ifodasi

Yuklangan vaqt:

28.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

329.3603515625 KB
Elektrokimyoviy jarayonlar, Nernst qonuni va unining matematik ifodasi  Reja: • Elektrokimyo • Elektrokimyoviy jarayonlar va ilk tadqiqotlar • Nernst qonuni va va unining matematik ifodasi Elektrokimyo, kimyoviy reaksiyalarni elektr energiyaga aylantirish va elektr energiyani kimyoviy energiyaga aylantirishni o'z ichiga olgan ilmiy soha bo'lib, elektrohimoyaga asoslangan. Elektrokimyo, elektr energiya va kimyoviy energiya o'rtasidagi bog'lanishni o'rganadi va elektrik potensial, elektrod potensial, elektrohimik reaksiyalar va boshqa elektr kimyo asoslari bilan bog'liq jarayonlarni o'z ichiga oladi. ELEKTROKIMYO  ELEKTROKIMYO Elektrokimyo, elektroliz, elektroplating, galvanoqimiya, akkumulyatorlar va boshqa elektr kimyo asoslarini o'z ichiga oladi. Elektrokimyoviy jarayonlarda elektr energiya, elektrodlar yordamida kimyoviy reaksiyalarni ta'sir etadi va reaksiyalar elektr elektronlarni almashish orqali o'zgaradi. Elektrokimyoviy jarayonlar odatda elektrolitlar bilan amalga oshiriladi, bu esa elektrolitlar suv yoki boshqa solventda eriygan solyutlar bo'ladi.  Elektrokimyoviy jarayonlar • Elektrkimyo fani elektr energiyalar manbayi bo‘la oladigan oksidlanish- qaytarilish jarayonlarini yoki elektr toki ishtirokida sodir bo‘ladigan  ok sidlanish-qaytarilish reaksiyalarini  tadqiqot etadi. Elektrkimyo jarayonlari  metallar ,  ionlar   va  elektrolitlar   vositasida amalga oshadi  Elektrokimyoviy jarayonlar • Har qanday metall o ‘ziga xos strukturaga ega, uning  kristall panjara  tugunlarida metall ionlari joylashgan bo‘lib, ular oralig‘ida hamma ionlar uchun umumiy bo‘lgan elektronlar quyidagi tenglama bilan ifodalanadigan muvozanat vaziyatida bo’ladi: • Me 0   M⇄ +n  + nē • Agar metall plastinkani  suvga   botirilsa, plastinka yuzasidagi metall ion larining qandaydir qismi qutbli suv molekulalari ta’sirida  gidratlangan   ionlar holida eritmaga o’tadi  Elektrokimyoviy jarayonlar • Me n+  + mH 2 O Me⇄ n+  • mH 2 O • Ikkala tenglamani umumlashtirgan holda • Me° + mH 2 O [Me(H ⇄ 2 O) m ] n+  + nē • Yozish mumkin. Bu jaray on metallning elektron yo’qotishi — oksidlanishi va gidratlangan metall ionlari elektronlarni o’ziga biriktirib plastinka yuzasida metall ning qaytarilishi bir vaqtning o’zida yuz beradi.  Elektrokimyoviy jarayonlar • Elektr toki va kimyoviy hodisalarning oʻzaro bogʻliqligi borasidagi ilk tadqiqotlar 18-asrning 2-yarmiga taalluqli. Lekin bu tadqiqotlar oʻsha davrda kuchli elektr manbalari boʻlmagani bois tasodifiy tavsifga ega. Bunday manba 18-19- asrlarda L. Galʼvani va A. Volgpa ishlari natijasida paydo boʻldi va shu sababli E.ni ularning nomlari bilan bogʻlaydilar. Keyinchalik galvanik elemenshlar deb nom olgan mukammalroq kimyoviy tok manbalari ishlab chiqildi.  Nernst qonuni Potensiometrik analiz usullari elektrod potensialini ochishga asoslangan bo‘lib, elektrod potensiali bilan eritmaning  konsentratsiyasi  orasidagi bog‘lanishni o‘rganadi. Elektrolit eritmasiga elektrodlar tushirilganda, elektrod bilan eritma orasidagi sirt chegarasida potensial yuzaga keladi. Bu potensial Nernst tenglamasi yordamida ifodalanad: E = E° - (RT / nF) * ln(Q)  E = E° - (RT / nF) * ln(Q) Bu formulda: - E elektrodning joriy potensiali (elektrodning elektr potensiali), - E° elektrodning standart potensiali, - R gazning umumiy gaz qonuni (8.314 J/(mol·K)), - T temperatur (Kelvin), - n elektrokimyoviy reaksiyada almashishda o'zgaruvchan elektronlar soni (elektronlarni qabul qiladigan va uning o'zgartirilgan holatidagi elektronlarning soni orasidagi farqi), - F Faradayning qonuni (96485 C/mol), - ln(Q) reaksiya konsentratsiyalarining nisbi qiymati. NERNST QONUNI Nernst qonuni • Potensiometrik analiz usullari bevosita va bilvosita usullarga boiinadi. Bevosita usullarda. moddalarning konsentratsiyalari va aktivliklari (pH, pM, рА), dissotsiatsiya konstantalari (рКа, pKb), muvozanat va barqarorlik konstantalari, eruvchanlik ko‘paytmalari va boshqa fizik-kimyoviy kattaliklar aniqlanadi.  E’tiboringiz uchun rahmat