Korxonalarda ichki moliyaviy nazoratni tashkil etish - Iqtisodiyot - Slaydlar

Korxonalarda ichki moliyaviy nazoratni tashkil etish

Yuklangan vaqt:

14.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

94.8193359375 KB

Ko'chirib olish

Korxonalarda ichki moliyaviy nazoratni tashkil etish

1. Korxonalarda ichki moliyaviy nazoratni tashkil etishning ahamiyati va zaruriyati. 2. Ichki nazorat tizimining mohiyati va uni tashkil etish. 3. Ichki audit xizmatini tashkil etish. Reja:

Ichki nazorat - bu xo’jalik yurituvchi subyektning rahbariyati tomonidan tashkil etilgan moliyaviy- xo’jalik faoliyati nazorati hisoblanadi. Ichki moliyaviy nazorat tizimi aniq xo’jalik yurituvchi subyektlar hamda byudjet tashkilotlari va muassasalarining rahbarlari va funksional tuzilmalari tomonidan amalga oshiriladigan kundalik ish- faoliyatning ajralmas qismidir. Ushbu tizimning mohiyati asosan korxonalar, ularning ayrim tuzilmaviy bo’linmalari tomonidan amalga oshiriladigan ishlab chiqarish va xo’jalik faoliyatini xo’jalik yurituvchi subyektning o’z buxgalteriyasi, moliya bo’limi va ayrim iqtisodiy xizmatlari tomonidan tekshirishdan iborat deb, u “ichki xo’jalik nazorati” atamasi bilan belgilangan.

“ Ichki nazorat – bu jarayon, kompaniya direktorlar kengashi, menejment va boshqa xodimlar tomonidan amalga oshiriladi va quyidagi vazifa va maqsadlarga erishish uchun yo’naltiriladi: - kompaniya operasiyalarining samaradorligi va natijaviyligi; -moliyaviy hisobotlarning ishonchliligi; -tegishli qonunchilik, qonun osti akt va reglamentlariga rioya qilinishi.

Diqqat qiling! Oliy nazorat organi tashqi tekshiruv xizmati sifatida ichki nazorat tizmini samaradorligini tekshiradi. Agar ichki nazorat xizmati samarali deb baholansa, ichki nazorat xizmati va oliy nazorat organi o’rtasida vazifalarni taqsimlash va hamkorlik qilish uchun oliy nazorat organi qolgan tekshiruvlarni o’tkazmasligi mumkin.

Yaxshi tashkil etilgan ichki nazorat tizimi quyidagi elementlari bilan tavsiflanadi:  axborotlarni to’plash tizimi mavjud xatolarni o’z vaqtida aniqlaydi;  har qanday muomalalarni muvofiqlashtirish tizimi mavjud;  inventarizatsiya muntazam ravishda o’tkaziladi;  buxgalteriya hisobotlari va rejadan chetga chiqishlar tahlil qilinadi.

Xo’jalik yurituvchi subyektning ichki nazorat tizimi quyidagilarni o’z ichiga oladi: -nazorat muhiti; -buxgalteriya hisobining mavjud tizimi; -aktivlarning saqlanganligi ustidan nazorat; -qonun va me’yoriy xujjatlarga rioya qilish ustidan nazorat.

Nazorat muhiti, ichki nazorat tizimini belgilash va qo’llab - quvvatlashga qaratilgan tekshirilayotgan obyektning rahbariyatining amaliy harakati va ma’lum qilish tushuniladi. U quyidagilarni o’z ichiga oladi: - boshqaruvning asosiy tamoyillari va usullari; -tashkiliy tuzilma; -mas’uliyat va vakolatni taqsimlash; -xodimlar siyosati; -tashqi foydalanuvchilar uchun moliyaviy hisobotni tayyorlash; -ichki hisobotning ichki boshqaruv hisobi va tayyorlanishi; -amaldagi qonunchilik talablariga xo’jalik faoliyatining muvofiqligi.

Tekshirilayotgan obyektda bunday tadbirlarni qo’llashda quyidagilarga ishonch hosil qilish kerak: -buxgalteriya yozuvlarining to’g’riligini arifmetik tekshirish; - hisob-kitoblar qiyosini o’tkazish; -rahbar xodimlarning hujjat aylanmasi to’g’riligi va ruxsat yozuvlarini mavjudligini tekshirish; -belgilangan davriy rejalar tartibiga muvofiq holda va kassadagi naqd pullar, hisobot blanklari, buxgalteriya hisobi ma’lumotlari va haqiqiy naqd pullarning muvofiqligini aniqlash uchun qimmatli qog’ozlar va tovar-moddiy boyliklarni tasodifiy inventarizasiyasini o’tkazish; -mazkur xo’jalik subyektidan tashqarida joylashgan manbalardan ma’lumotlardan nazorat maqsadlari uchun foydalanish.

Xo’jalik yurituvchi subyektning ichki nazorat tizimini baholash uch bosqichda o’tkazilishi lozim: -ichki nazorat tizimi bilan umumiy tanishish; -ichki nazorat tizimining ishonchliligini dastlabki baholash; -ichki nazorat tizimini baholashning to’g’riligini tasdiqlash.

Ichki nazorat asosan ichki auditdan farqli tomoni shundan iboratki, u rahbarlikning barcha darajasida amalga oshiriladi. Bundan farqli ravishda, ichki audit mustaqil auditorlar tomonidan amalga oshiriladi, ular faqat tashkilot rahbariga hisob beradi va ichki nazorat tizimini to’g’ri tuzilganligini ham tekshiradi. Ichki nazorat tizimi samarali ichki audit funksiyasi uchun dastlabki shartlardan hisoblanadi.

Ichki audit maqsadi – bu tavsiyalarni tuzish, rahbariyat tomonidan hisobga olinadigan majburiy tadbir hisoblanadi. Kamchiliklarni bartaraf etish bo’yicha tadbirlarni amalga oshirish rahbariyat javobgarligi hisoblanadi. Quyidagilar ichki audit xizmatining asosiy vazifalari hisoblanadi: -kuzatuvchi kengashni ishonchli axborot bilan ta’minlash va ichki audit amalga oshirilishi natijalari bo’yicha korxona faoliyatini takomillashtirishga doir takliflarni tayyorlash; -ichki audit jarayonida aniqlanadigan kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan korxona boshqaruv organlariga tavsiyalarni tezkorlik bilan kiritish, ularning bartaraf etilishini nazorat qilish.

Quyidagilar ichki audit xizmatining asosiy funksiyalari hisoblanadi: - har yili korxonaning kuzatuvchi kengashi tomonidan tasdiqlanadigan rejaga muvofiq tegishli tekshirishlar o’tkazish yo’li bilan ichki auditni amalga oshirish (har chorakda va hisobot yili yakunlari bo’yicha); - tuziladigan xo’jalik shartnomalarining qonun hujjatlariga muvofiqligi yuzasidan ekspertiza o’tkazish; - buxgalteriya hisobini yuritishda va moliyaviy hisobotni tuzishda korxonaning tarkibiy bo’linmalariga metodik yordam berish, ularga moliya, soliq, bank qonunlari va boshqa qonun hujjatlari masalalari bo’yicha maslahatlar berish; - texnik topshiriqlarni ishlab chiqishda, tashqi auditorlik tashkilotlarining takliflarini baholashda hamda auditorlik tekshirishlarini o’tkazish uchun tashqi auditorlik tashkilotini tanlashda tavsiyalarni tayyorlashda korxonaning kuzatuvchi kengashiga ko’maklashish.

Ichki audit xizmati quyidagi huquqlarga egadir: - ichki auditni amalga oshirish davomida paydo bo’ladigan masalalar bo’yicha korxonaning hujjatlarini (rahbarning buyruqlari, farmoyishlari, boshqaruv organlari qarorlari, ma’lumotnomalar, hisob-kitoblar, zarur hujjatlarning tasdiqlangan nusxalari va boshqa hujjatlarni), korxona mansabdor va mas’ul shaxslaridan og’zaki va yozma tushuntirishlar olish; -ichki auditni o’tkazishga ko’maklashish uchun korxonaning tegishli mutaxassislarini jalb etish.

Ichki audit xizmati quyidagilarga majbur: -moliya va statistika hisoboti ko’rsatkichlarining ishonchliligini tekshirish; -ichki auditni amalga oshirishda olingan axborotning mahfiyligiga rioya qilish; -korxonaga uning mansabdor shaxslari va boshqa xodimlari tomonidan zarar etkazilganidan dalolat beruvchi holatlar aniqlangan taqdirda bu haqda darhol korxonaning kuzatuvchi kengashiga xabar berish va auditorlik hisobotida tegishli yozuvni qayd etish; -aktivlarni xatlovdan o’tkazishda va qonunda belgilangan tartibda uning o’z vaqtida amalga oshirilishini nazorat qilishda ishtirok etish.

O'xshashlar

Moliyaviy nazoratni tashkil etish asoslari

Bank muassasalarida moliyaviy nazoratni tashkil etish

Rivojlangan mamlakatlarda moliyaviy nazoratni tashkil etish amaliyoti

Moliyaviy nazoratni tashkil qilishning turlari, shakl va usullari

Umumdavlat nazorat organlari va ularning moliyaviy nazoratni tashkil etishi