Глобаллашув шароитида ишчи кучи миграцияси - Iqtisodiyot - Slaydlar

Глобаллашув шароитида ишчи кучи миграцияси

Yuklangan vaqt:

11.05.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5458.9833984375 KB

Ko'chirib olish

1. Халқаро ишчи кучи миграциясининг моҳияти, омиллари, сабаблари ва турлари . 2. Халқаро ишчи кучи миграциясининг таркиби ва динамикаси. 3. Халқаро ишчи кучи миграцияси ва пул ўтказмалари 4. Халқаро ишчи кучи миграциясини тартибга солиш усуллари ГЛОБАЛЛАШУВ ШАРОИТИДА ИШЧИ КУЧИ МИГРАЦИЯСИ Режа:

Иммиграция Эмиграция Миграцион қолдиқ«Ақлнинг оқиб ўтиши»Реэмиграци я Мамлакатлар нинг иқтисодий ривожланиш даражасидаги фарқ Иш ҳақи ўртасида миллий фарқларнинг мавжудлигиИшсизлик Капитал ҳаракати ва ТМК фаолиятиХалқаро ишчи кучи миграцияси сабаблари ва асосий тушунчалари Халқаро ишчи кучи миграцияси – меҳнатга лаёқатли аҳолининг бир мамлакатдан иккинчи мамлакатга иқтисодий ва бошқа сабабларга кўра бир йилдан ортиқ муддатга кўчиб ўтиши

Йўналишлари бўйича Ривожланаётган мамлакатлардан ривожланган мамлакатларга Ривожланган мамлакатлар ўртасида Ривожланаётган мамлакатлар ўртасида Ривожланган мамлакатлардан ривожланаётган мамлакатларга Ҳудудий қамровига кўра Муддатига кўра Ҳуқуқий асосига кўра Қитъалараро Қитъалар ичра Қайтиб келмаслик Вақтинчалик Мавсумий Маятникли Расмий НорасмийХалқаро ишчи кучи миграциясининг шакллари

Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти (ИҲТТ) мамлакатларида ўртача йиллик иш ҳақи даражаси, ҲҚП бўйича долл., 2014 й. Эстония Польша Португалия Греция Словения Италия Япония Испания Корея Республикаси Германия ИҲТТ Люксемубрг АҚШ Ш вейцария Ирландия Норвегия Нидерландия Австралия 21,020 23,649 23,977 26,436 33,068 34,744 35,672 36,013 36,653 43,872 44,982 61,511 57,139 57,082 53,286 51,718 51,003 51,148

Дунёда 60 ёшдан катта ёшдаги аҳоли сонининг ўзгариши 2015 й.60 ёшдан катта ёшдаги аҳоли сони - 901 млн. киши Жами аҳоли сонига нисбатан 12,3% 60 ёшдан катта ёшдаги аҳоли сони – 1,402 млн. киши Жами аҳоли сонига нисбатан 16,5% 60 ёшдан катта ёшдаги аҳоли сони – 2,092 млн. киши Жами аҳоли сонига нисбатан 21,5% 2030 й. 2050 й. 2010 й. 2050 й. фарқи АҚШ 62 56 -6 Европа Иттифоқи 60 50,3 -9,7 Япония 57 44,6 -12,4 Хитой 68 53,7 -14,3 Россия 67,4 52,1 -15,3Дунё мамлакатларида меҳнатга лаёқатли аҳоли сонининг камайиши,%

Жаҳонда ишсизлик даражаси ва ишсизлар сонининг ўзгариши Жаҳон Ривожланган мамлакатлар Ривожланаётган Мамлакатлар Ишсизлик даражаси, % Ишсизлар сони, млн. киши

Халқаро мигрантлар сони ва жами аҳоли таркибидаги улуши Млн. киши Жами аҳоли таркибидаги улуши, %

Қочоқлар сони ва уларнинг халқаро мигрантлар таркибидаги улуши Млн. киши Халқаро мигрантлар таркибидаги улуши, %

Олий маълумотли мигрантлар сони Ўрта ва паст малакали мигрантлар сони Жаҳонда олий малакали кадрлар миграцияси, 1990-2010 йй. Юқори малакали кадрларнинг 40%и ИҲТТ мамлакатларидан АҚШга жалб этилган 130% 40% Юқори малакали мигрантларнинг 70%и АҚШ, Канада, Буюк Британия, ва Австралия ҳиссасига тўғри келади

Ишчи кучини экспорт ва импорт қилувчи мамлакатларга қўйиладиган талаблар Мамлакат ишчи кучини импорт қилувчи мамлакат деб аталади, агар : Мамлакат ишчи кучи донори ҳисобланади агар: 1) мамлакат аҳолисида чет эллик шахслар сони 2% дан кам бўлмаган ва камида 200 000 кишини ташкил этса; 1) аҳолининг 2% дан кўпроғи чет элда бўлса ёки уларнинг сони камида 200000 одамни ташкил этса; 2) мамлакатнинг иқтисодий фаол аҳоли сида чет эллик шахслар 1% дан кам бўлмаса; 2) иқтисодий фаол аҳолининг камида 1% и (ёки 100 минга яқини) чет элда бўлса; 3) мамлакатдан чиқиб кетувчи пул ўтказмалари ЯММнинг 2% дан ортса (агар мигрантлар статистикаси чет элликлар ўртасида ўтказилса) ёки ЯММнинг 1% ини ташкил этса (агар статистика мамлакат фуқаролари ва мамлакат ичида фуқаролиги бўлмаган вақтинчалик мигрантлар ўртасида ўтказилса). 3) чет элда ишлаётган мигрантларнинг пул ўтказмалари ЯММнинг 1% идан кўпроқ бўлса.

Халқаро мигрантларнинг қабул қилувчи мамлакатлар бўйлаб тақсимланиши, млн. киши

Халқаро мигрантларни четга чиқарувчи мамлакатлар бўйлаб тақсимланиши, млн. киши

Банд аҳоли таркибида мигрантлар улуши, % Люксембург Швейцария АвстралияЯнги Зеландия КанадаИрландия Австрия АҚШ 0 10 20 30 40 50 6046.324.6 25.824.12019.415.7 16.8 51.328.627.927.620.519.516.5 16.9 52.9302928.221.72117.817.8 2007 й. 2011 й. 2014 й.

Дини Мусулмон Христиан Бошқа ёки атеист Маълумоти Олий Ўрта махсус Ўрта Тугаллан- маган ўртаЁши 30 гача 18 гача 30 дан катта 20 000 гача 30 000 гача 30 000 дан юқори Қайси тармоқларда ишлайди Қурилиш Уй-жой коммунал хизмати Савдо Саноат ва қ/х Эркаклар Аёллар Марказий Урал ва Сибир Бошқа минтақаларОйлик иш ҳақи, руб. Россия меҳнат мигрантларининг таркиби, 2014 й. Бошқа мам. Ўзбекистон Укранина ТожикистонБеларусЕИ Арманистон Озарбайжон, Қозоғистон, Қирғиситон Молдова млн. кишидан

Россия Марказий Осиё мамлакатларининг меҳнат миграцияси кўрсаткичлари ва ислоҳотлар тури бўйича гуруҳланиши Хорижга чиқаётган ва хориждан жалб этилаётган мигрантлар нисбати Донор-мамлакатлар Реципиент-мамлакатлар РОССИЯ ҚОЗОҒИСТОН ҚИРҒИЗИСТОН ТОЖИКИСТОН ЎЗБЕКИСТОН ТУРКМАНИСТОН“ РАДИКАЛЛАР” “ ОРАЛИҚ ГУРУҲ” ҚОЗОҒИСТОНИҚТИСОДИЙ ИСЛОҲОТЛАР ТУРИГА КЎРА “ КОНСЕРВАТОРЛАР”

Пул ўтказма- лари бозори- нинг ҳажми 1990-2015 йилларда пул ўтказмалари миқдори 8 мартага ортдиПул ўтказмалари, % (чап ўқ) Пул ўтказмалари миқдори, млрд долл (ўнг ўқ)

Пул ўтказмалари миқдори юқори жуфт мамлакатлар, млрд. долл. 2010 2011 2012 2013 2014 201521.7 23.2 22.8 22.6 24 24.3 1.1 1.1 1 1.8 1.8 1.9 АҚШ-Мексика Мексика-АҚШ 2010 2011 2012 2013 2014 20150.6 0.7 0.6 0.5 0.5 0.51.1 1.3 1.2 1.5 1.7 1.5Германия-Туркия Туркия-ГерманияҲиндистон Хитой Филиппин Мексика Франция Нигерия Миср Покистон Германия Бангладеш72 64 30 25.7 24.6 20.8 20.4 20.1 17.5 15.8Пул ўтказмаларини қабул қилувчи етакчи мамлакатлар, млрд. долл.

Иқтисодий инқироз Иқтисодий санкциялар

Халқаро ишчи кучи миграциясининг ижтимоий-иқтисодий оқибатлари Ишчи кучини экспорт қилувчи мамлакат Ижобий Салбий 1. Ишчилар томонидан янги малакавий кўникмаларнинг эгалланиши. 1. Малакали ишчи кучини йўқотиш. 2. Тўлов баланси камомадининг қисқариши. 2. Товарлар билан бир қаторда ишчи кучи бўйича халқаро талабга боғлиқликнинг кучайиши. 3. Ички меҳнат бозоридаги талаб ва таклифнинг мувозанатга келиши. 3. Истеъмол учун мўлжалланган ишлаб чиқариш ресурсларини ўзлаштириш учун сарфланаётган капиталнинг бошқа соҳаларга йўналтирилиши. 4. Ишлаб чиқаришни таркибан ва технологик жиҳатдан қайта қуриш. 4. Инфляция даражасининг ошиши.

Халқаро ишчи кучи миграциясининг ижтимоий-иқтисодий оқибатлари Ишчи кучини импорт қилувчи мамлакат 1. Ҳудудий таркибий силжишларнинг жадал тезлашуви. 1. Меҳнатни тежовчи технологияларни ишлаб чиқаришга жорий этишнинг секинлашуви. 2. Маҳаллий ишчи-ходимларнинг вертикал ҳаракатчанлигига кўмаклашиш. 2. Ички меҳнат бозоридаги ҳолатнинг мураккаблашиши. 3. Ишчи кучи сонининг қисқариши билан боғлиқ ҳолда умумий ишчи кучи қийматининг пасайиши. 3. Хорижий ишсизлар ва уларнинг оилаларига сарфланадиган харажатларнинг ошиши. 4. Хорижий ишчиларнинг жамғаришга бўлган мойиллиги туфайли нархлар ўсишининг тўхтатилиши. 5. Ёш, малакали ишчиларни танлаб олиш орқали ишчи кучи сифатининг оширилиши.

Халқаро ишчи кучи миграцияси жараёнини тартибга солиш Ишчи кучининг халқаро миграциясини халқаро ташкилотлар ёрдамида тартибга солиш Давлат томонидан ташқи миграцияни турли усуллар орқали тартибга солиш

Ижтимоий меҳнат муаммоларини ҳал этишга қаратилган халқаро сиёсат ва дастурлар ишлаб чиқиш Қатнашувчи мамлакатларга ижтимоий меҳнат муаммоларини ҳал этишда ёрдамлашиш Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш Камбағалликка қарши кураш, меҳнаткашлар турмуш даражасини оширишга, ижтимоий таъминотни ривожлантиришга кўмаклашиш Меҳнат шароитларини ва ишлаб чиқариш муҳитини, техника хавфсизлиги ва меҳнат гигиенасини яхшилаш, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш дастурларини ишлаб чиқиш Ижтимоий ҳимояга муҳтож меҳнаткашларни ҳимоя қилиш чора- тадбирларини ишлаб чиқиш Ишчи кучининг мамлакатлараро кўчиб юришини хуқуқий жиҳатдан тартибга солишХМТ вазифалари

• Ижтимоий меҳнат ва бандлик соҳасида ҳуқуқларни чеклашга қарши Конвенция (1958 йил); • Ижтимоий сиёсатнинг асосий мақсадлари ва меъёрлари тўғрисидаги битим (1962 йил) - муҳожир-меҳнаткашлар манфаатлари талаб қилинадиган қоидалар. • Муҳожир-меҳнаткашлар тўғрисидаги Конвенция (1975 йил) - муҳожирларни яширин йўллар билан олиб келиш ва қонунсиз ишга ёллашга қарши қаратилган чора-тадбирлар, муҳожирларни меҳнат, бандлик, ижтимоий таъминот, касаба уюшмаларига бирлашиш ва маданий ҳуқуқлари соҳасида ҳимоя қилиш чораларини кўзда тутади. Халқаро меҳнат ташкилотининг ҳуқуқий ҳужжатлари

Иммиграция сиёсатиДавлатнинг миграция сиёсати – ишчи кучи экспорти/импортини тартибга солишга қаратилган давлат сиёсати Иммигрантлар- нинг мамлакатга келишини чеклашга асосланган сиёсат Мигрантларга муддатсиз яшашга рухсат берувчи сиёсат Иммигрантларни доимий яшашлари ва муайян муддатдан сўнг фуқаролик олиш ҳуқуқини кўзда тутувчи сиёсат

Халқаро шартномалар ва икки ёқлама келишувлардан фойдаланиш йўли орқали эмигрантларни нг ҳақ- ҳуқуқларини ҳимоя қилиш Ишлаётган мигрантлар нинг ҳақ- ҳуқуқлари ва давлат манфаатлар ини ҳимоя қилиш Экспортёр ва импортёр мамлакатлар нинг манфаатлар ини ўзаро ҳимоялашга қаратилган чора- тадбирларни ўтказиш Мамлакат иқтисодиётин и ресурслар билан таъминлаш мақсадида мигрантлар- нинг валюта маблағларини жалб этиш Эмиграция миқёси ва эмигрантлар нинг сифат кўрсаткичла рини тартибга солиш орқали экспортер мамлакат манфаатлари ни ҳимоялаш Эмиграция сиёсати

Иммиграцион қонунчилик хусусиятлари Касбий малака Ишчиларнинг шахсига оид чекловлар Миқдорий чеклаш Иқтисодий тартибга солиш Вақтли чекловлар Географик имтиёзлар Таъқиқлар 2010 2020 2030 2040 20504.5 5.9 7.1 8.2 9.5Ғарбий Европада мусулмонлар улуши, % 2010 2020 2030 2040 205016.4 19 21.6 24.1 26.5АҚШда испан тилида гаплашувчи фуқаролар улуши, %

Давлат томонидан реэмиграция борасида амалга ошириладиган анъанавий чоралар Реэмиграцияни рағбатлантирувчи дастурлар ноқонуний равишда кириб келган иммигрантларни мамлакатдан мажбурий чиқариб юборишдан тортиб ватанларига қайтишни хоҳлайдиган иммигрантларга моддий ёрдам бериш билан боғлиқ чоралар Иммигрантларни касбий тайёрлаш дастурлари иммигрантлар нинг маълум касбий тайёргарликдан ўтганларидан сўнг ватанларига қайтишларига туртки бўлувчи чоралар Оммавий эмиграция қилувчи мамлакатларга иқтисодий ёрдам бериш дастурлари ривожланаётган мамлакатларда реэмигрантлар учун иш жойларини яратишга ёрдам бериш тўғрисида келишувлар

Ўзбекистон меҳнат бозорининг кўрсаткичлари

Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ўзбекистон республикаси ҳудудида хорижий давлатларнинг малакали мутахассислари томонидан меҳнат фаолиятини амалга ошириши учун қулай шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 2018 йил 7 ноябрь, ПҚ-4008-сон Қарори а) юқори малакали мутахассислар деб қуйидаги чет эл фуқаролари тан олинади: • рўйхати Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ҳамда Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Таълим сифатини назорат қилиш давлат инспекциясининг қўшма қарори билан тасдиқланадиган халқаро эътироф этилган ташкилотларнинг рейтингида олий таълим муассасалари орасида биринчи 1 000 ўринни эгаллайдиган олий таълим муассасаларини битирган; • эътироф этилган мутахассислик ёки дипломдаги мутахассислик бўйича 5 йилдан кам бўлмаган иш тажрибасига эга бўлган; • Ўзбекистон Республикасида меҳнат фаолиятига жалб қилиш шартлари йилига 60 минг АҚШ доллари эквивалентидан кам бўлмаган суммада иш ҳақи (мукофот) олишни назарда тутувчи; б) малакали мутахассислар деб қуйидаги чет эл фуқаролари тан олинади: • олий маълумотга эга бўлган; • эътироф этилган мутахассислик ёки дипломдаги мутахассислик бўйича 5 йилдан кам бўлмаган иш тажрибасига эга бўлган; • Ўзбекистон Республикасида меҳнат фаолиятига жалб қилиш шартлари йилига 30 минг АҚШ доллари эквивалентидан кам бўлмаган суммада иш ҳақи (мукофот) олишни назарда тутувчи;

Тестлар Эмиграция нима? юқори малакали ишчиларнинг хорижга чиқиб кетиши эмигрантларнинг ватанларига доимий яшаш учун қайтиб келиши меҳнатга яроқли аҳолининг шу мамлакатга бошқа мамла катдан кириб келиши меҳнатга яроқли аҳолининг бошқа мамлакатга кўчиб кетиши “ Ақлнинг оқиб ўтиши” нима англатади? меҳнатга яроқли аҳолининг бошқа мамлакатга кўчиб кети ши юқори малакали мутахассисларнинг халқаро миграцияси эмигрантларнинг ватанларига доимий яшаш учун қайтиб келиши меҳнатга яроқли аҳолининг шу мамлакатга бошқа мамла кат дан кириб келиши АҚШ ҳукуматининг қандай тадбири халқаро миграциянинг тез ўсишига олиб келади? ривожланаётган мамлакатлар учун иқтисодий ёрдам дастур ларини қабул қилиш мамлакатга хориждан кириб келиш қоидаларини эркинлаштириш мамлакат фуқароларининг хорижга чиқиш қоидаларини эркин лаштириш иммиграциянинг географик таркибини диверсификациялаш дастур ларини қабул қилиш Қуйидаги тарифлардан қайси бири «қочоқ» тушунчасининг мазмунини тўлиқроқ очиб беради. мамлакат ҳудудини тарк этувчи шахс ҳаёти ва фаолиятига таҳдид туғилганлиги сабабли ватанини тарк этишга мажбур бўлган шахс қариндошлари билан бошқа давлатга кўчаётган шахс бошқа мамлакатга ўқиш учун кетаётган шахс

O'xshashlar

Ишчи кучи миграцияси ва халқаро пул ўтказмалари

Ялпи ишчи кучи, унинг бандлиги ва ишсизлик

Омилли даромадлар ва иш ҳақининг шаклланиши. Ишчи кучи бозори ва бандлик

Жаҳон хўжалиги ва унинг ривожланиш қонуниятлари

Ишсизлик тўғрисидаги турли хил назариялар