Жаҳон хўжалиги ва унинг ривожланиш қонуниятлари - Iqtisodiyot - Slaydlar

Жаҳон хўжалиги ва унинг ривожланиш қонуниятлари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

181.1328125 KB

Ko'chirib olish

ЖАҲОН ХЎЖАЛИГИ ВА УНИНГ РИВОЖЛАНИШ ҚОНУНИЯТЛАРИ.

РЕЖА: 1. Иктисодий ривожланишнинг умумжаҳон томонлари ва ишлаб чиқаришнинг байналминаллашуви. 2. Халқаро иқтисодий муносабатларнинг шакллари. 3. Ўзбекистоннинг жаҳон ҳамжамиятига кириб бориши ва ташқи иқтисодий фаолиятининг асосий йўналишлари

ЖАҲОН ХЎЖАЛИГИ Жаҳон хўжалиги (жаҳон иқтисодиёти) – бу халқаро меҳнат тақсимотига асосланган, иқтисодий муносабатлар билан ўзаро боғланган миллий хўжаликларнинг ўзаро яхлитлиги Ҳалқаро меҳнат тақсимоти – бошқа мамлакатларга нисбатан баъзи афзал шароитларга эга бўлган мамлакатларни маълум турдаги товарларни ишлаб чиқаришга ихтисослашиши

Халқаро меҳнат тақсимотининг сабаблари ва аҳамияти Ҳалқаро меҳнат тақсимотининг замонавий босқичи Ишлаб чиқаришнинг интернационаллашуви “ Ягона миллий конвейер” тизимини яратиш Алоқаларнинг халқаро механизмини яратиш халқаро меҳнат тақсимотининг ривожланиши омиллири: - фан-техника тараққиётининг бир хил ривожланмаганлиги; - истеъмол таркиби ва миллий бозорларнинг тўйиниш даражасининг турлича эканлиги; - турли мамлакатлардаги турмуш тарзини тенглаштиришга бўлган эҳтиёж; - хўжалик юритиш тажрибаларини ўзаро алмашишга бўлган эҳтиёж. - энг янги технологияларни ишлаб чиқаришда монопол давлатлар - хом-ашё етказиб берувчи мамлакатлар - моддий-меҳнат маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи мамлакатлар - махсус халқаро корхоналар, қўшма корхоналар,муассасалар - халқаро комуникацион тармоқлар - трансмиллий тизимлар: трансмиллий компаниялар, корхоналарнинг хориждаги шўъбалари ва хаказолар. Интеграция Трансмиллийлашув 1-илова . 0716

Жаҳон хўжалиги Таркиби:  товар ва хизматлар жаҳон бозори;  капиталлар жаҳон бозори;  ишчи кучи жаҳон бозори;  халқаро валюта тизими;  халқаро молия-кредит тизими;  ахборотлар соҳаси, ИТИ, маданиятлар Субъектлар:  халқ хўжалиги мажмуасига эга давлатлар;  трансмиллий корпорациялар;  халқаро ташкилот ва институтлар;  миллий чегаралардан ташқаридаги хўжаликнинг барча тармоқларига хос фирмалар 2-илова . 01 12 01 06 17 01 05 01 07 01 27 01 27 01 10 15 30 01 27 0A 01 06 01 27 07 01 1507 06 17 21

3-илова .ХАЛҚАРО ИШЧИ КУЧИ МИГРАЦИЯСИ Ишчи кучи миграцияси – бу меҳнатга лаёқатли аҳолини миллий чегаралардан ташқарига жойлашиши, кўчиши. иқтисодий ноиқтисодий  демографик;  сиёсий;  диний;  миллий;  маданий;  оилавий ва ҳ.к. демографик;  сиёсий;  диний;  миллий;  маданий;  оилавий ва ҳ.к.Жойлашишнинг сабаблари  малакасиз ишчи кучига талаб пасайиши ва унга нисбатан таклифнинг ортиши;  ривожланган мамлакатларда юқори малакали мутахассисларга талаб ортиши;  давлатлараро иш ҳақидаги фарқ. малакасиз ишчи кучига талаб пасайиши ва унга нисбатан таклифнинг ортиши;  ривожланган мамлакатларда юқори малакали мутахассисларга талаб ортиши;  давлатлараро иш ҳақидаги фарқ.

4-илова . Меҳнат ресурсларининг халқаро жойлашувидаги ижобий ва салбий томонлар Мигрантлар учун  янги жойга кўчиш ва жойлашиш билан боғлиқ йўқотишлар  янги маданият, тил ва муҳит ва ҳ.к.га мослашиш муаммолари  ишга жойлашиш, яхши меҳнат шароити ва иш ҳаққидан фойда олиш эҳтимоли Четга жўнатувчи мамлакатлар учун  жамият меҳнат ресурсларининг бир қисмини (одатда яхшисини) йўқотиш («зиёлиларнинг чиқиб кетиши»)  давлат бюджетидаги миллий даромадлар ва солиқ тушумлари маълум қисмининг йўқолиши  тўлов балансининг даромадлар қисми тўлдирилиши (эмигрантларнинг пул ўтказмалари)  жамиятда бандлик ва ижтимоий кескинлик муаммоларини енгиллаштириш Қабул қилувчи мамлакатлар учун  иш берувчиларнинг даромадларини кўпайтириш (хорижий ишчи кучи арзон)  таълим ва кишиларни ўқитиш харажатларини тежаш, миллий даромад ортиши  маҳаллий аҳоли ва иммигрантлар ўртасидаги эҳтимолий ижтимоий низолар Жаҳон учун  ишсизликни қисқартириш, жаҳон маҳсулот ишлаб чиқаришини ошириш  маданият ва халқларни яқинлаштириш, жаҳон ҳамжамиятида тинчлик ва тотувликни мустаҳкамлаш

5-илова . Е.Ф.Борисов жаҳон хўжалиги шаклланишининг тўрт босқичи Биринчи босқич ишлаб чиқаришнинг саноатлашувидан олдинги давр Дастлаб ўша даврдаги кишилар жамоалари ёки қабилалари ўртасида пайдо бўлган савдо айирбошлашуви кейинчалик товар ишлаб чиқаришнинг ривожланиши билан турли мамлакатлар ўртасидаги доимий товар алмашуви – халқаро савдо нинг пайдо бўлиши ва ривожланишига олиб келди Иккинчи босқич ишлаб чиқаришнинг саноатлашув даври Йирик машиналашган ишлаб чиқаришнинг вужудга келиши ва тадбиркорларнинг кўпроқ фойда олишга интилиши ташқи савдони деярли барча миллий хўжаликларнинг таркибий қисмига айлантириб қўйиши натижасида XVIII-XIX асрларда ривожланган жаҳон бозори пайдо бўлди Учинчи босқич XIX- XX асрлар Бу даврда жаҳон хўжалиги тизими шаклланди Тўртинчи босқич ХХ асрнинг 60-йиллари Кўплаб мустамлака мамлакатларнинг сиёсий қарамликдан озод бўлиши натижасида замонавий жаҳон иқтисодиётида ижобий ўзгаришларнинг янги тенденциялари пайдо бўлди

6-илова .Глобаллашув жараёнининг асосий йўналишлари Биринчи йўналиш – мулкчилик муносабатларининг глобаллашуви Иккинчи йўналиш – кооперация ва меҳнат тақсимотининг нисбатан юқори даражасига ўтиш Тўртинчи йўналиш – халқаро иқтисодий ташкилотларнинг тартибга солувчи роли ривожланадиУчинчи йўналиш – хўжаликни ташкил этишнинг бутунлай янги шаклларининг пайдо бўлиши ва ривожланиши 7-илова .

7-илова . Халқаро валюта фонди (ХВФ) Халқаро ривожланиш уюшмаси (ХРУ)Халқаро таъмирлаш ва ривожлантириш банки (ХТРБ) Тарифлар ва савдо бўйича бош келишув (ТСБК) Европа иқтисодий ҳамкорлиги ташкилоти (ЕИХТ) Иқтисодий хамкорлик ва ривожланиш ташкилоти (ИҲРТ) НАТОнинг иқтисодий масалаларни уйғунлаштирувчи комитети (ИМУК)

8-илова. Халқаро иқтисодий муносабатлар жаҳоннинг ҳамма мамлакатларининг хўжалик муносабатларидаги ўзаро таъсирлашиш характери ва усулларини тавсифлайди. Халқаро иқтисодий муносабатлар  халқаро товар ва хизматлар савдоси  халқаро кредит  капиталнинг халқаро миграцияси  меҳнат ресурсларининг халқаро миграцияси  халқаро илмий-техник алоқалар  эркин иқтисодий ҳудудлар  валюта муносабатлари  иқтисодий интеграция

9-илова . Жаҳон мамлакатлари гуруҳи  саноати ривожланган мамлакатлар – бозор иқтисодиёти, илғор ва самарали ишлаб чиқариш, аҳоли жон бошига юқори ЯММ/ЯИМ кўрсаткичи ва мувофиқ тарзда кишиларнинг юқори сифатли турмуш даражасига эга ИҲРТ мамлакатлари (Иқтисодий Ҳамкорлик ва Тараққиёт Ташкилоти)  янги саноатлашган мамлакатлар – бозор иқтисодиёти шиддатли ўсиб бораётган, фан ва техника тараққиёти, саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ва экспорти юқори суръатда ортиб бораётган, жамиятда эркинликлар ривожланаётган ва демократияга эга давлатлар. Бу – Корея, Сингапур, Тайвань ва бошқалар.  нефтни экспорт қилувчи мамлакатлар – Саудия Арабистони, Қувейт ва қатор ОПЕКка аъзо мамлакатлар – ХХ асрнинг сўнгги чорагида хорижга нефтни кўп миқдорда етказиш орқали ўз даромадларини кескин кўтара олдилар.  ўтиш иқтисодиётига эга мамлакатлар– самарасиз «буйруқбозлик иқтисодиёти»дан озод бўлган ва демократия, шахс эркинлиги, очиқ жамият, ҳуқуқий-бозор муносабатларига ўтган мамлакатлар.  иқтисодий қолоқ мамлакатлар – жаҳоннинг ривожланмаган, қашшоқлик ва камбағалликдан азият чекаётган (тахминан 100 та) Африка, Осиё ва Лотин Америкаси давлатларининг бир қисми (Сомали, Эфиопия, Бангладеш, Бирма, Гайана, Гаити ва бошқалар).

10-илова .Халқаро товар ва хизматлар савдоси Халқаро савдо (ХС) – бу товар ва хизматлар экспорти орқали амалга ошириладиган халқаро иқтисодий муносабатлар шакли Халқаро ихтисослашиш ва савдонинг устунликлари мутлақ қиёсий товарлар ишлаб чиқариш ва айирбошлашда минимал бевосита ишлаб чиқариш ҳаражатлари товарлар ишлаб чиқариш ва айирбошлашда минимал билвосита ишлаб чиқариш ҳаражатлари савдо ҳамкорларига нисбатан арзонроқ маҳсулотлар таклиф этган мамлакатлар ўзаро маҳсулотлар айирбошлашади ишлаб чиқаришга нисбатан кам ресурс сарфлаган мамлакатлар ўзаро маҳсулотлар айирбошлашади 01 0A 06 100B 26 03 07 06 100B 261E 03 07

11-илова .Т ўл ов бал ан с Т ўл ов балан с Савдо балансиСавдо баланси хизматлар бўйича тўлов ва тушумлар (почта, инженерлик хизматлари, суғурта, фрахт ва ҳаказолар бўйича)хизматлар бўйича тўлов ва тушумлар (почта, инженерлик хизматлари, суғурта, фрахт ва ҳаказолар бўйича) дипломатик хизматлар, хорижий туризм, пул ўтказмалари, нафақа ва ҳ.к.лар бўйича ҳисоб-китоблардипломатик хизматлар, хорижий туризм, пул ўтказмалари, нафақа ва ҳ.к.лар бўйича ҳисоб-китоблар капитал ва кредитлар ҳаракати билан боғлиқ пул оқимлари (инвестициялар, қўйилмалар, фоизлар, фойда ва ҳ.к.)капитал ва кредитлар ҳаракати билан боғлиқ пул оқимлари (инвестициялар, қўйилмалар, фоизлар, фойда ва ҳ.к.) товар операциялари бўйича пул тушумлари ва тўловларини қамраб оладитовар операциялари бўйича пул тушумлари ва тўловларини қамраб оладиТўлов баланси – мамлакатнинг ташқи иқтисодий муносабатларининг маълум вақт оралиғи бўйича мамлакатга келиб тушган (тўлов баланси актив қисми) ва мамлакатдан ташқарига ўтказилган (тўлов баланси пассив қисми) тўловлар муносабатининг жорий ҳолатини акс эттиради.

Халқаро иқтисодий интеграция Халқаро иқтисодий интеграция – сиёсий мустақиллигини сақлангани ҳолда умумий иқтисодий мақсадларни кўзлаган мамлакатларнинг бирлашиши. * ХМТ нинг жадал ривожланиши ва кооперация * мамлакатлараро ҳамкорликнинг маъқулланиши * давлатнинг келишилган иқтисодий сиёсати * ҳамкор мамлакатлар билан ҳамкорлик ҳудудлари кенгайиши Халқаро иқтисодий интеграция Иқтисодий интеграциянинг ўзига хос белгилари 12-илова .

Интеграция мавжуд муаммоларни унумли ҳал этиш учун мамлакатларни бирлаштириш жараёнини ўзида намоён этади. У халқаро меҳнат тақсимоти, ишлаб чиқариш копперацияси ва миллий такрор ишлаб чиқариш жараёнларига биргаликда кириб бориш асосида миллий хўжаликлар ўртасида чуқур ва барқарор ўзаро алоқаларни ўрнатишни кўзда тутувчи хўжалик ҳаётини байналминаллаштиришнинг олий даражада намоён этиш шакли сифатида иштирок этади.

Эркин савдо ҳудудлари – иштирокчи мамлакатлар ўзаро савдода божхона тўсиқларини бекор қилиш билан чекланадилар Божхона иттифоқи – гуруҳ ичида товар ва хизматларнинг эркин жойлаштирилиши учинчи мамлакатларга нисбатан ягона божхона тарифларини тўлдиради ва божхона даромадларини мутаносиб тақсимот тизими яратилади Умумий бозор – ишчи кучи ва капитални жойлаштириш учун ўзаро савдода мамлакатлар ўртасидаги тўсиқларни бартараф этади Иқтисодий иттифоқ - умумий бозор ва ягона иқтисодий сиёсат ўтказиш, минтақада ижтимоий-иқтисодий жараёнларни давлатлараро тартибга солиш тизимини ташкил этишни ўз ичига олади Валюта иттифоқи – ягона банк тизими ва ягона валютага асосланган иқтисодий иттифоқ Интеграцион бирлашмаларнинг асосий турлари 12-илова . 47 03 06220807 3F 03260313 0E 06220F 0D 07 22 06 0A 0314 22 06 0C 26 0D

Эътиборингиз учун раҳмат 512A06 0C

O'xshashlar

Жаҳон хўжалиги ва халқаро иқтисодий муносабатлар - асосий кўринишлари ва хусусиятлари

Жаҳон банки ва унинг Ўзбекистон билан алоқалари

Қишлоқ хўжалиги, унинг тараққиёти ва юксалиш йўллари

Халқаро молия, жаҳон тараққиётида унинг ўрни ва аҳамияти

Xonadon хўжалиги