logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Geografiya
  4. Cho`llar

Cho`llar

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1568.06640625 KB
Ko'chirib olish
Cho`llar www.arxiv.uz • Quruqlikning aridlashuv muammosi qurg`oqchillikning tez-tez takrolanishi tufayli turli sohalarning mutaxassislarida qiziqish o`yg`otish bilan bir paytda ularni tashvishga ham solmoqda. Bu hududlarni ogohlantiruvchi tadbirlar o`tkazish uchun shuningdek, bu hududlardagi yerlarning hosildorligini oshirish maqsadida сhuqur va har tomonlama o`rganish zarur. www.arxiv.uz Insonning tabiatga ta`siri kundan – kunga о ` sib bormoqda. Tabiatdan foydalanishning katta miqiyoslari sayyoramizda regional va global ekologik muammolarni keskinlashuviga hamda ayrim mintaqalarda ekologik tanazzulning kelib chiqishiga sabab bо`lmoqda. Inson tomonidan uning atrof tabiiy muhitga kо`rsatilayotgan ta`sirini tartibga solish, ijtimoiy taraqqiyot va qulay tabiiy muhitni saqlab qolishning о`zaro ta`sirini uyg`unlashtirish, inson va tabiatning о`zaro munosabatlarda muvozanatga erishish muammolari borgan sari dolzarb bо`lib qolmoqda. Ko`pgina regionalarda inson tabiatdan foydalanish jarayonida tabiiy – hududiy komplekslarni о`zgartirmoqda. www.arxiv.uz Muammoning o`rganilganlik darajasi. • Sayyoramiz yuzasida namoyon bo`ladigan geografik zonallik tusilmasida cho`llarning landshaftlari o`ziga xos mavqega ega. Million yillar davomida mujassamlashgan va mutanosiblashgan cho`l landshaftylarining о`zgartirilishi kо`pgina salbiy oqibatlarni yuaga keltirmoqda, ekologik – xo`jalik nuqtai nazaridan nomaqbul bо`lgan jarayonlarning kuchayishiga va katta maydonlarda tarqalishiga olib kelmoqda. Bunday jarayonlarni oldini olishda yoki qarshi kurashda majmua sajiyaga ega bо`lgan tadqiqotlar muhim amaliy ahamyatga ega. Bunday tadqiqotlar tabiatan komponentlarini о`zaro bog`liqlikda va о`zaro ta`sirida о`rganadi. Shu asosda ekspertizalar о`tkazish va prognozlar berish imkoniyatiga ega bо`ladi. Tabiatdan foydalanishni ilmiy asosda tashkil etishda yuqorida aytilgan tadqiqot usullariga ega bо`lgan geografiya fanlari alohida mavqega ega. www.arxiv.uz Har bir geografik mintaqa muayyan havo massalarining , issiqlik sharoitlarining butun yil davomida ustuvorligi bilan ifodalanadi.Geografik mintaqalar Quyosh radiatsiyasining Yer yuzasiga turli miqdorda tushishi va va atmosfera sirkulyatsiyasidagitafovvutlarga bog`liq holda kenglik yo`nalishiga ega. Yerning turli kenglik iqlim mintaqalarining mavjudligi va va ulaning issiqlik rejimi sayyoramizning Quyoshga nisbatanholati va uning aylanish o`qining ekliptikaga qiyaligi bilan ham bog`liq. Namning zonal taqsimlanishini ham shu sabablar bilan izohlash mumkin. www.arxiv.uz www.arxiv.uz Sayyoraviy – kosmik sabablar taqozasi bo`lgan iqlim mintaqalari yoki issiqlik kenglik zonalligi zonal qonuniyatlarning va boshqa tabiat komponentlari (suvlar, tuprolar, o`simliklar, hayvonot dunyosi) taqsimlanishining, shuninmgdek, yirik tabiat sistemalari – landshaft (tabiat, geografik) zonalari vujudga kelishining birlamchi omillaridir. Yer yuzasida zonalartaqsimlanishin ing xususiyatlari gorizontal va balandlik tabiiy zonalligi qonunlariga bo`ysunadi.Dastlab zonallik V.V.Dokuchayevning “Tabiat zonalari to`g`risidagi ta`limotga doir” (1899) deb nomlangan ishida asoslangan edi. www.arxiv.uz • Uzoq vaqt davomida “tabiat zonalari” tushunchasining mazmuni noaniq bo`lib keldi, ularni ajratishning asoslangan mezonlari ham yo`q edi.L.S.Bergning (194, 1952, 1955) asarlarida landshaft – geografik zonalar deb nom oldi. Bu atoqli olim geografik (yoki landshaft) zonalari deb iqlim mintaqalariga mos holda asosan kenglik yo`nalishida cho`zilgan va shu yo`nalishda tabiatning umumiy qiyofasi ozmi-ko-pmi o`zgarmasdan qolishi bilan farq qiladigan oblastlarni tushungan edi. www.arxiv.uz www.arxiv.uz Geograflar geografik qobiq doirasida miqyoslariga ko`ra turli o`zaro bo`ysunadigan tabiiy komplekslarga (o`lkalar, provinsiyalar, oblastlar, landshaftlar va b.) ajratishadilar. Tasniflashning iyerarxik sistemasiga mos holda quruqlik landshaftlari tipologik hamda Geografik qobiqning gorizontal xilma-xilligi to`g`risidagi tasavvur asosida individual tasnifiy qatorda qaralishi mumkin. Landshaft tuzilmasida o` navbatida landshaftning farq qiluvchi belgilari bo`lib xizmat qiladigan tuproq - o`simlik qoplami va hayvonot dunyosi unga xos tashqi ko`rinish va funksional xususiyatlar beradi va butun tabiat kompleksiga ta`rif berishda foydalaniladi. www.arxiv.uz2C 10 03 19 2C 10 3B 18 1A 1A E`TIBORINGIZ UCHUNRAXMAT www.arxiv.uz

O'xshashlar

Okeanlar tabiiy geografiyasida geografik mintaqalarni o`rganishi
Sahroi Kabir 2
Jahon xalqlari etnografiyasi
Yevrosiyo
Tabiiy resurslar tasnifi 2