Men – kelajagi buyuk davlat fuqarosiman - Tilshunoslik - Referatlar

Men – kelajagi buyuk davlat fuqarosiman

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

64.5 KB

Ko'chirib olish

Men – kelajagi buyuk davlat fuqarosiman Reja: Kirish: 1. Barkamol avlod – O`zbekiston taraqqiyot poydevori. Asosiy qism: 1. Ajdodlar orzusi. 2. Mustaqillik – orzular r o` yobi. 3. Tarixiy xotirasiz kelajak yo`q. Xulosa:

Vatan saodati har bir farzandning muqaddas burchidir. Barchamiz yaxshi bilamizki, kelajak avlod haqida qayg`urish, sog`lom, barkamol naslni tarbiyalash, yetishtirishga intilish bizning milliy xususiyatimizdir. Bu muqaddas zaminda yashayotgan har qaysi inson o`z farzandining baxt-u saodati, fazl-u kalomini ko`rish uchun butun hayoti davomida kurashadi, mehnat qiladi, o`zini ayamaydi. Bola tug`ilgan kunidan boshlab oila muhitida yashaydi. Oilaga xos an’analar, qadriyatlar, urf-odatlar bola zuvalasini shakllantiradi. Eng muhimi, farzandlar oilaviy hayot maktabi orqali jamiyat talablarini anglaydi, his etadi. O`zbek oilasi mustabidlik zamonida ham o`zining tarixan shakllangan qiyofasini yo`qotmadi. Ulug` adibimiz Abdulla Qodiriy qahramonlaridan birining: «Bu xonadondan hech kim norizo bo`lib ketgan emas», deya aytgan gaplarida elimizga xos katta hayotiy falsafa mujassam. Bu yo`q joydan paydo bo`lgan gap emas. Ota-onaning farzandi oldidagi burchlari, o`zlarining oxiratini obod etuvchi qarzlari bor. Din-u diyonatli xonadon oqsoqollaridan so`rasangiz, ularni lo`nda qilib sanab beradi: yaxshi nom qo`yish, yaxshi muallim qo`liga topshirib savodini chiqarish, ilmli, kasbli – hunarli qilish boshini ikki va uyli joyli qilish. Bugun ana shunday oliyjanob an’analar qaytadan mustahkam qaror topishi va rivojlanishi uchun istiqlol sharofati tufayli eng qulay muhit yaratildi. Bu shubhasiz, biz farzandlar va mustaqil, buyuk kelajakka intilayotgan davlatimiz zimmasiga juda katta vazifalar va mas’uliyat yuklaydi. Mana shuning uchun ham bugungi kunda biz bu masalaga jiddiy e’tibor bermoqdamiz. Barkamol avlodni tarbiyalash insoniyatning eng yorqin orzusi bo`lib kelgan. Biroq dunyo xalqlarining barchasi ham bu haqda o`ylayvermagan. Bunday orzudagi insonlar azaliy ma’rifatga, madaniyatga mansub bo`lgan yurtlarning donishmandlari – eng mo`’tabar ziyolilari, hukmdorlari hisoblanganlar. Ularning orasida O`zbekiston deb atalmish muazzam zaminimizda yashagan bobolarimizning o`z

o`rni, hurmati bor. Bu jahon hamjamiyati tomonidan qabul qilingan haqiqatdir. Barkamol avlodni tarbiyalash orzusida o`z tariximizdan juda ko`p dalillar keltirishimiz mumkin. Al-Farobiyning «Fozil odamlar shahri» asaridagi g`oyani yodga oling. Unga ko`ra jamiyatning har bir fuqarosi – mansabi, tutgan o`rni, ya’ni kim bo`lishidan qat’iy nazar fozil kishi. Fozil inson o`z davlatining barcha qonun – qoidalarini o`rganadi va amal qiladi, o`z kasbining ustasi, lozim bo`lganda Vatani uchun jon fido qiladi. Bizdan oldingi ota-bobolarimiz, biz erishgan kunlarni qanchalar orzu qilardilar. Ollohga shukrlar bo`lsinkim, u bizga ulug` ne’mati – mustaqillik, ozodlik- hurlik ne’matini berdi. O`sha mustaqillikka da’vat etgan inson ma’naviyati to`g`risida fikr yuritaylik. Hech narsa yo`qki, insonga, uning taqdiriga bog`liq bo`lmasa. Shu jumladan, ma’naviyat ham inson taqdirini hech istisnosiz belgilaydi. Mustaqillik tufayli o`z qadriyatlarimizni qayta tikladik. 70 yil mobaynida zanjirlab, tahqirlab kelingan bizning merosimiz endilikda, naqadar buyuk ekanligi tan olindi. Bunda, albatta, bizning ota-bobolarimizning chekkan azob-u uqubatlari, ko`rgan – ko`rmagan kunlari, qilgan mehnatlarining, qoldirgan yangi avlodning samarasidir. Mana bizning mustaqil bo`lganimizga 19 yil to`ldi. Mana shu 19 yil ichida qanchadan – qancha o`zgarishlar, yurtimizning jahon bilan tenglashibgina qolmay, balki u bilan raqobatdosh mamlakat bo`lib qoldi. Mustaqillik tufayli dinimiz, imonimiz, e’tiqodimiz qaytib keldi. Yillar mobaynida qora chaplab kelingan dinimiz asl mohiyati bilan ma’rifatga eltuvchi mash’ala ekanligi ayon bo`lmoqda. Biz mustaqillikni orzu qilardik, lekin unga erisholmasdik. Mustamlaka sho`ro davrida qog`ozlarga, konstitutsiyada ko`rsatilgan qonun-qoidalar qog`ozlarning o`zida qolib ketardi, amalda esa hech narsa o`zgarmasdi. Ollohga shukrlar bo`lsinki, biz o`z tilimizga, dinimizga, bayrog`imizga, gerbimizga, madhiyamizga, o`z yerimizga, maydonimizga, konstitutsiyamizga, o`z vatanimizga va prezidentimizga ega bo`ldik. Lekin biz yoshlarning shunday vatanimizni qadriga yetmaydiganlar ham bor. Biz yoshlarni yangi qurilgan niholga o`xshatish mumkin. Agar u niholni qanday egsak, shunday egri o`sadi, uni qanday parvarish qilsak, u shunday o`sadi. Shuning uchun

biz yoshlar har kimning gapiga quloq solib ketavermasdan, o`zimizning shaxsiy fikrimiz bo`lishi zarur. Uning uchun esa, avvalo, ota-onamizning nasihatlariga quloq tutishimiz kerak va shu bilan birgalikda ko`prok kitoblar, gazetalar, turli yangiliklarni o`qib, ongimizni, ma’naviyatimizni rivojlantirishimiz kerak. Ota- bobolarimiz erisha olmagan mustaqillikni qadriga yetib, uni avaylab, e’zozlab yanada rivojlantirishimiz kerak. G`oyaga qarshi faqat g`oya, fikrga qarshi faqat fikr, jaholatga qarshi faqat ma’rifat bilan bahsga kirishish, kurashish mumkin. Mustaqillik - bu millat orzusi, o`z rivojlanish yulini o`zi tanlash huquqiy. Mustaqillik – bu orzular ro`yobi. O` zbekiston o` z orzularini r o` yobga chi q arish uchun imkoniyatga ega b o` ldi, h arakat boshlandi. Bizning o`zbek xalqimiz tarixsiz xalq emas, balki bizning xalqkimiz keng tarixga egadir. XIX-XV asrlarda Mov a rounnahr va Xurosonda ilm-fanning ko`p sohalarida yuksalish yuz berdi. Jahonga mashhur olimlar, shoirlar yetishib chikdi. Tibbiyot, riyoziyot, xandasa, tarix, adabiyot, jug`rofiya, pedagogika, mantiq, falsafa, axloqshunostlik va boshqalarga e’tibor berildi. Insoniyat tarixida shunday davrlar borki, unda buyuk ishlarga tayyor millatlar, o`zining yulboshchilari yetakchiligida, tarixning muayyan qisqa bosqichlarida ming yillarda qo`lga kiritish mumkin bo`lgan natijalarga erishganlar. Aynan ana shunday davrlar insoniyat tarixiga, shu millatga mansub buyuk kishilarning o`chmas nomini bitadi, jahon madaniyatini boyitadi, umumbashariy taraqqiyotga katta hissa bo`lib qo`shiladi. Biz tariximizga nazar soladigan bo`lsak, bizning tariximizda katta-katta, taniqli insonlarning bor ekanligini ko`ramiz. Imom al Buxoriy, al Xorazmiy, Forobiy, at Termiziy, Alisher Navoiy kabi buyuklar avlodi ekanimdan faxrlanaman, boshimni tik tutib, g`ururlanib men ham ular izidan borishga harakat kilaman. Dunyo bunyod bo`libdiki, inson dunyo yuzini ko`ribdiki va o`zini inson sifatida anglabdiki, u o`zini borliqning eng mukammal mavjudoti sifatida tanib keladi. Inson ongi, tafakkuri va ma’naviyati tufayli shunday ustunlikka egadir. Ye r kurrasi charx urib aylanaveradi, vaqt oldinga ilgarilayveradi, insonlar dunyoga kelib ketaveradi. Barcha – barchasiga shu onaday mushfiq, me h ribon ona –

zamin guvoh. Lekin tilsiz Ona yer o`z yo`lida jimgina, sokin davom etadi. Inson dunyoga ma’lum bir maqsad bilan kelmaydi. U o`zligini idrok etgandan so`ng hayotda yashashdan ma’no izlaydi va bu narsa uning hayotining mazmunini tashkil etadi. Insonlar bor - dunyoga keladilaru ketadilar, xayotning ma’nosaiga yetmaydilar, ulardan nom-nishon qolmaydi. Insonlar bor - shu kelish bilan ketish o`rtasidagi umr deb atalish vaqtda chaqmoqday chaqnab, o`zlaridan yorkin iz qoldiradilar. Bu iz o`chmasdir. Bunday insonlar shunday yuksaklikka, avlod- ajdodlar qalbida zamonlar osha yashaydi. Shundaylardan sohibqiron bobomiz Amir Temur yengilmas jaxongir, tibbiyot olamida dunyoni larzaga solgan Ibn Sino, Alisher Navoiy she’riyat olamida dunyoni qalam va qog`oz orqali larzaga solgan insonlardir. Mustakillikka erishganimizdan keyin xalqimizning o`z yurti, tili, madaniyati, kadriyatlari tarixini bilishga, o`zligini anglashga qiziqishi ortib bormoqda. Bu tabiiy hol - odamzod borki, avlod-ajdodi kimligini, nasl-nasabini, o`zi tug`ilib voyaga yetgan qishloq, shahar, xullas, Vatanining tarixini bilishni istaydi. Hozir O`zbekiston deb atalmish hudud, ya’ni bizning Vatanimiz nafaqat Sharq, balki umumjahon sivilizatsiyasi beshiklaridan biri bo`lganini butun jahon tan olmoqda. Bu qadimiy va tabarruk tuproqdan buyuk allomalar, fozil-u fuzalolar, olim-u ulamolar, siyosatchilar, sarkardalar yetishib chiqqan. Diniy va dunyoviy ilmlarning asoslari mana shu zaminda yaratilgan, sayqal topgan. Eramizgacha va undan keyin qurilgan murakkab suv inshootlari, shu kungacha ko`shk-u fayzini, mahobatini yo`qotmagan osori atiqalarimiz qadim-qadimdan yurtimizda dehqonchilik, hunarmandchilik madaniyati, me’morchilik va shaharsozlik san’ati yuksak bo`lganidan dalolat beradi. Beshafqat davr sinovlaridan omon qolgan eng qadimgi tasvirlar, yozuvlar, bitiklardan tortib vatanimizda saqlanayotgan 20 mingdan ortiq qadimiy qo`lyozmalar, ularda mujassamlashgan tarix, adabiyot, san’at, siyosat, axloq, falsafa, tibbiyot, matematika, fizika, kimyo, astronomiya, me’morchilik va dehqonchilikka oid o`n minglab asarlar bizning beqiyos ma’naviy boyligimiz, iftixorimizdir. Bunchalik katta merosga ega bo`lgan xalq dunyoda kam

topiladi. S h uning uchun ham bu borada jahonning sanoqli mamlaktlarigina biz bilan bellasha olishi mumkin deb dadil ayta olamiz. Ota-bobolarimiz asrlar davomida to`plagan hayotiy tajribalari diniy axloqiy, ilmiy qarashlarini o`zida mujassam etgan bu nodir qo`lyozmalarni jiddiy o`rganish davri keldi. C h unki, o`zingizga ma’lumki, sho`rolar zamonida tarixiy haqiqatni bilish rag`batrlantirilmas edi. Aksincha, ular ko`zdan yiroq saqlanardi. Xullas, Vatan ravnaqi, yurt tinchligi va xalq farovonligini mustahkamlash istagi - umumiy taqdir va kelajak, O`zbekistonda yashaydigan barcha xalqlarni yanada yagona va jips bo`lishga, o`zlarini bir butun xalq O`zbekistonlik deb, O`zbekiston rivoji uchun o`zini mas’ul deb his qilishga, taraqqiyotda yanada yuksak pog`onaga ko`tarilishiga da’vat etadi. Bugungi hayotiy zarurat shuni taqozo etmokda. “SHu aziz Vatan – barchamizniki” g`oyasi umummilliy g`oyaning xususiy ko`rinishilaridan biridir. U mamlakatimiz xalqlarini millatidan, dinidan, tilidan qat’iy nazar, Vatan ravnaqi yo`lida yangi adolatli fuqarolik jamiyatni barpo etish yo`lida birlashtiradigan milliy hamkorlikni kuchaytiradigan qudratga ega omildir. Mustaqillik mohiyatini yanada to`la anglash Vatanni sevish, Vatan tuyg`usini qalban idrok etish, Vatan sharafini himoya qilish biz yoshlarning muqaddas burchidir. Men nechun sevaman O` zbekistonni? Tupro g` in k o` zimga aylab t o` tiyo, Nechun Vatan deya yeru osmonni, Mukaddas atayman, atayman tan h o! Vatan! Na q adar jozibali s o` z. Bu s o` zni eshitganda yurakda titrok turadi. Bu s o` z dunyodagi mu q addas zot Ona bilan teng yuradi. Onani Vatanga, Vatanni Onaga q iyoslashadi. Ona-Vatan gullari, to g` lari, g o` zal bo g` lari bilan ajralib turadi. H amma yokda tayyorgarlik ishlari, me h nat, ish, o`q ish barcha - barchasida o` zgarishlar b o` lib turibdi. Musta q illik – oliy ne’mat. Bu oliy ne’matning q adriga yetishimiz, uni avaylab - asrashimiz kerak. Musta q illik bizga k o` p narsa berdi. Tilimiz, erkimiz,

g` ururimiz, ozodligimiz o` zimizga q aytdi. An’analar, urf-odatlar q ayta tiklandi. Ijod erkinligi berildi. Qaysi sohada bo`lmasin, har bir inson o`zini o`ylab emas, kelajakni ertangi kunini o`ylab mehnat qilishi, fuqarolik burchini bajarishi kerak. Biz oldimizga qo`yilgan masalalarni yechishimiz, O`zbekiston gullab yashnashi uchun o`z hissamizni qo`shishimiz kerak.

O'xshashlar

O’zbеk tili - O’zbеkiston Rеspubliksining Davlat tili

Undoshlar tasnifi

O’zbekiston respublikasi umumiy o’rta ta'lim maktablarida tarix fanining vazifalari

Darsdan tashqari ishlar

Davlat tilida ish qog‘ozlari yuritish tarjimayi hol tavsifnoma tavsiyanoma