Борлиқни ва санъатни идрок этиш - Tasviriy san'at - Referatlar

Борлиқни ва санъатни идрок этиш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

40.5 KB

Ko'chirib olish

Борлиқни ва санъатни идрок этиш Бу бўлим бир-бирига чамбарчас боғлиқ бўлган икки қисмдан иборат. Улар ўқувчиларнинг эстетик ва бадиий дидини, мазкур соҳага доир тушунчалари, тасаввур ва хотираларини ўстиришда муҳим роль ўйнади. Борлиқни эстетик идрок этиш машғулотлари, одатда мавзули композицияларни бажаришдан олдин ўтказилади. Бунда мавзунинг мазмунини, композициясини бойитувчи тегишли муҳим объектларни яхшилаб кузатадилар. 1 Дастурда борлиқни эстетик идрок этиш машғулоти учун махсус ўқув соатлари ажратилган. Ўқитувчи ўз имконияти ва шароитидан келиб чиқиб, дарсни суҳбат тарзида ёки амалий машғулот билан қўшиб ўтказиши мумкин. Саёҳат тарзида машғулотлар жараёнида ўқувчилар айрим объектларнинг хомаки расмини оддий қаламда ёки бўёқда ишлашлари мумкин. Мавзули композициялар эса ана шу хомаки расмлар, ишлар асосида тузилади. Борлиқни тўлақонли идрок этиш, теварак-атрофни, борлиқни, ҳаётни бевосита кузатиш асосида олинган тассуротлар, тушунчалар ҳамда атроф- муҳитга нисбатан фаол муносабатда бўлиш сингарилар билан боғлиқдир. Бошланғич синфларда болалар ўсимликлар, ҳайвонлар, қушлар, балиқларни кузатадилар, табиатнинг турли фасллардаги кўринишлари, кайфияти қувончли, ғамгин, ўйчан ва ҳоказо ҳақида тасаввурга эга бўладилар. Қ аламни т ўғ ри ушлашга ў ргатиш. Бошланғич синфларда борлиқ ҳақида суҳбатлар ўтказиш ўқувчиларга хаётдаги баъзи бир ҳодисаларни кенгроқ билиб олишларига ёрдам беради. 1 Абдирасилов С. Тасвирий санъат атамалари. Тошкент 2003 йил

Нарсаларнинг шакли, тузилишини маълум миқдорда таҳлил қилиш ва умумлаштириш қобилиятларини ўстириш имконини яратади. Меъморчилик ва қурилиш ишлари, шаҳар ва қишлоқ манзарасининг ўзига хослиги ва гўзаллигини, меъморчиликнинг табиат билан боғлиқлиги ҳамда биноларнинг турли кўринишлари билан танишиш ўқувчиларнинг бадиий фаолиятига самарали таъсир кўрсатади. Болаларнинг бадиий фаолиятини фаоллаштиришга, меҳнат жараёнларининг гўзаллиги ҳам, меҳнат қуроллари ҳақида суҳбатлар ҳам, мамлакатимиз, вилоят ва туманларимизнинг табиати ва халқларнинг ҳаёти билан таништириш ҳам катта ёрдам беради. Санъатни идрок этиш – идрок этишнинг бир қисмидир. У дастурда бўлим сифатида мустақил ўқув вазифалари тизимига эга. Мазкур бўлимнинг мақсади ўқувчиларда санъат асарларини онгли идрок этиш ва баҳолаш, унинг жамият ва одамлар ҳаётидаги аҳамиятини тушуниш қобилиятларини ривожлантиришдан иборат. Ўқувчиларнинг бадиий идрок этиш қобилиятларини ўстиришга қаратилган барча чоралар, амалий машғулотлардаги аниқ вазифалар асосида қурилган бўлиши керак. Дастурда ўқувчилар билан ишлашнинг хилма-хил фронтал ва индивидуал кўринишлари назарда тутилган. Санъатни идрок этиш бўлимида қуйидаги ўқув муаммоларини ҳал этиш кўзда тутилади; 1. Санъатнинг образли тили билан танишиш бадиий образдаги шакл ва мазмун бирлиги тушунчасини ривожлантириш. 2. Асар ҳақида мустақил фикрга эга бўлиш ва уни баён қила олиш; . 3. Санъат ва унинг тарихи ҳақида тушунча, билимларга эга бўлиш; 4. Баъзи махсус сўз ва ибораларда атамалардан фойдалана билиш. Бадиий образни идрок этиш малакаларини ривожлантириш –санъат асарларини ўрганишнинг асосидир. Ўқувчилар асар ҳақида мулоҳаза юритиб

идрок этишни, унинг мазмунини махсус ибораларни қўллаган ҳолда беришни, шунингдек, асарларда қўлланган тасвирий воситаларни пайқаб олиш ва уни таъкидлаб ўтишни билишлари лозим. Санъатни идрок этишга 1-3 синфларда махсус соатлар ажратилмайди: у хотира ва тасаввур асосида расм ишлаш машғулотларида амалга ошириладию 4-синфда эса унга махсус соатлар ажратилади. 2 Ўқувчилар билан санъатни идрок этиш юзасидан ўтказиладиган сухбатларда улар классик мерос билан чуқур таништирила борилади, унинг реалистик (борлиқ) буюк анъаналари йўқотилмаслиги ва санъатнинг халқ учун хизмат қилиши, санъатда миллий реализмнинг (борлиқнинг) давом этиши ва ривожланиши тўғрисида тушунчалар ҳосил қилинади. 1-4 синфларда тасвирий санъат асарларини идрок этишга оид ўқув материаллари, асосан ўқувчиларнинг амалий ишлари билан чамбарчас боғлангандир. Санъат асарларини кўрсатиш ва улар ҳақида сўзлаб бериш болаларда санъатга қизиқиш орттиради ва уни шу соҳада шуғулланишга йўллайди. Асарлар кўрсатилаётганда болалар унда ифодаланган асосий фикр ва қўлланилган бадиий тасвир воситалари билан таништирилади. Дастурда ўқувчиларга намойиш этиладиган асарларнинг намунавий рўйхати мўлжалдан кўпроқ берилган. Бундан мақсад, ўқувчиларнинг шароитидан келиб чиққан ҳолда санъат асарлари танлаб олиш имкониятларини кенгайтиришдир. 2 Хасанов Р. Мактабда тасвирий санъат ы қ итиш методикаси Тошкент «Фан» 2004 йил.

O'xshashlar

Тасвирий санъат ва чизмачилик таълимининг мақсад-вазифалари, аҳамияти

Қаламтасвир тарихи, уни ўқитишнинг методологик асослари

1920-1990 йиллардаги тасвирий санъат ўқитиш методикасининг қисқача тарихи

Тасвирий санъат дарси материалларини бошқа фан материаллари билан боғликлиги

Тасвирий санъат ўқитиш методикаси