Paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinasini ishchi qismlarini tayyorlash texnologik jarayonlari - Mashinasozlik - Referatlar

Paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinasini ishchi qismlarini tayyorlash texnologik jarayonlari

Yuklangan vaqt:

17.01.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

968.541015625 KB

Ko'chirib olish

Paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinasini ishchi qismlarini tayyorlash texnologik jarayonlari Reja: 1. Paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinasini ishchi qismlarini tayyorlashni o’ziga xos xususiyatlari 2. Chigitli paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinasini ishchi qismlariga qo’yiladigan asosiy texnik va texnologik talablar. 3. Qoziqli baraban va to’rli yuzalarni tayyorlash texnologik jarayonlari. 4. Qo’llaniladigan texnologik vositalar-dastgoh, moslama, kesuvchi va o’lchov asboblari

1. Paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinasini ishchi qismlarini tayyorlashni o’ziga xos xususiyatlari Paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinalari ishchi qismlarini tayyorlashda mashinasozlik texnologiyasida qabul qilingan detallarni tayyorlashni ko’plab namunali texnologik jarayonlaridan foydalaniladi, masalan vallar, shkivlar, disklarni tayyorlash bunga misol bo’la oladi. Paxtatozalash mashinalari ishchi qismlarini tayyorlamani o’ziga xos xususiyatlari qo’yidagilarni kiritish mumkin: a) yaqingacha paxtatozlash mashinalarini korpus detallarini tayyorlashi kulrang cho’yandan qo’yish usulida olinar va mexanik ishlov berilar edi. Hozirda bunday detallar asosan po’lat varaqadan lazer yordamida kesib tayyorlanmoqda, misol tariqasida bunday detallar 1- rasmda keltirilgan. 1- rasm. Po’lat varaqasidan tayyorlangan tozalagich yonboshi Cho’yan korpusi detallarini po’lat varaqlardan tayyorlanayotganini sabablardan biri-cho’yanli korpus detallarini qo’yib olish texnologiyasi murakkabligidir;

b) paxtatozalash mashinalari qismlari, masalan barabanlari aloxida tayyorlanadi, yig’iladi, tekshiriladi va so’ngra mashinaga o’rnatiladi. SHuning uchun bunday barabanlar alohida holda muvozanatlanadi; v) paxtatozalash mashinalari qismlarini yig’ishda, ularni mashinaga o’rnatishda mashinani samarador ishlashiga juda katta ta’sir ko’rsatuvchi ishchi qismlar orasidagi texnologik tirqishlarni me’yor darajasida bo’lishiga aloxida e’tibor qaratiladi g) paxtatozalash mashinalarida ishlatiladigan ishchi qismlar, ularni detallari etarlicha unifikatsiya qilingan, bu esa mashinani tayyorlashni osonlashtiradi. 2. Chigitli paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinasini ishchi qismlariga qo’yiladigan asosiy texnik va texnologik talablar. Chigitli paxtani mayda iflosliklardan tozalagichlar paxta tozalash korhonalarining quritish-tozalash sexlariga o’rnatiladi. Ularga quyidagi texnologik talablar qo’yiladi: -chigitli paxtani mexanik ta’sir ostida tozalashda tozalagichning ishchi organlari tolada nuqsonlar bo’lishiga va chigit jarohatlanishiga yo’l qo’ymasligi kerak; -tozalagich chigitli paxtadan mayda iflosliklarni to’liq ajratish zarur; -chiqindiga ifloslik bilan birgalikda chigitli paxta bo’lakchalari chiqib ketmasligi kerak. Chigitli paxtani mayda iflosliklardan tozalagichlar chigitli paxtani tozalagichlarning tarkibiy elementlariga kiradi. Tozalagich konstruksiyalarida tozalagichning ish unumdorligini va tozalash samaradorligini rostlovchi va nazorat qiluvchi mexanizmlar va qurilmalar mavjud bo’lishi kerak. Chigitli paxtani mayda iflosliklardan tozalash jarayoni ishchi qismlarining ishlash qobiliyatiga bog’liq.

Chigitli paxtadan aralashmalarni ajratish jarayoni chigitli paxtaning seleksion navi, sanoat navi, xususiyatlariga, uning namlik darajasiga, tolasining uzunligiga, aralashmaning paxtaga qo’shilish vaqtiga va tolalarga ilashish tasnifiga bog’liq. Chigitli paxtani iflosliklardan tozalash samaradorligi mashina ishchi organlarining chigitli paxtaga ta’sir etish usuliga: to’rli sirt yoki kolosnik ustida chigitli paxtani silkitish, tozalash vaqtida havo oqimining aralashishi, qoziqchalar yoki plankalarning chigitli paxtaga dinamik ta’siri, arrchali barabanlarning chigitli paxta bo’lakchalarining qanday titkilashiga bog’liq. Tozalash mashinalari ishchi organlarini chigitli paxtaga ta’siri o’z navbatida bir qator sabablarga: tozalash mashinasining ish unumiga, ishchi qismlarning aylanish tezligiga, ishchi qismlari orasidagi texnologik tirqishlarga, ularning konstruksiyasiga, chigitli paxtaning nechanchi marotaba tozalanishiga va hokazolarga bog’liq. Mayda iflosliklarni tozalash mashinalari texnologik oqimda o’rnatilishi hisobiga qarab individual va batareyali, ishchi organlarining chigitli paxtaga ta’siri jihatidan bir ta’sirli va qayta ta’sirli, ishchi organlarining soniga qarab bir barabanli va ko’p barabanli, konstruksiyasi bo’yicha esa barabanli va shnekli xillariga bo’linadi. 3. Qoziqli baraban va to’rli yuzalarni tayyorlash texnologik jarayonlari. Ma’lumki, Respublikamiz paxtatozalash korxonalarida paxtani mayda iflosliklardan tozalash uchun 1XK rusumidagi tozalagichdan keng foydalanilmoqda va uning asosiy ishchi organi bo’lib qoziqli barabanlar va to’rli yuzalar xioblanadi. Qoziqli baraban paxta xomashyosini mayda iflosliklardan tozalashda asosiy ishchi organ hisoblanadi va uni umumiy ko’rinishi 2-rasmda keltirilgan.

1-val, 2-disk, 3-qobiq, 4-qoziq, 5- bolt, 6 - bolt, gayka, shayba. 2-rasm. Qoziqli barabanni umumiy ko’rinishi Uzoq yillardan buyon paxta xomashyosini mayda ifloslikdan tozalovchi tozalagichlarida bir xil qoziqli-parrakli barabanlar ishlatilinib kelinayapti. Bunda val 1, disk 2, qoplamadan 3 tashkil topgan. Qoplama 3 qobirg’asimon bo’lib, bu qobirg’alarning o’rtasiga 150 mm. qadamlarda 75 dona qoziqlar payvandiangan. Paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinalarida qo’llash uchun “Paxtasanoat” ilmiy markazi xamda “Industrial tehnological lines” MChJ larda ishlab chiqilgan chiviriqli baraban trubasimon val xamda trubasimon valga payvandiangan shnekni ko’rish mumkin (3-rasm) a) b) 3-rasm. Trubasimon val a) truba; b) trubaga payvandiangan shnek Har bir baraban tagida g’alvir uzunligi bo’yicha baraban aylanishida alohida qoplamalarning birlashish joyida ventilyatorlar parraklaridagi kabi hosil bo’ladigan havo oqimi paydo bo’lishi tufayli g’alvirning boshlanish garniturasida havo tashqariga puflanadi va iflos aralashmalarning ajralishiga yordam beradi, keyingi segmentda havo tortiladi va iflos aralashmalarning ajralishini qiyinlashtiradi. Buning oqibatida ushbu qoziq-parrakli tozalash barabanlarda “ventilyator effekti” sodir bo’ladi. Qoziqlar ham ma’lum darajada havo oqimini hosil qilsada,

lekin ular havo oqimini o’zidan o’tkazishi hisobiga “ventilyator effekti” kam hosil bo’ladi va tozalash samaradorligiga ijobiy ta’sir etadi. SHu sababli qoziqli-parrakli barabandagi texnologik kamchiliklarni hisobga olgan holda yangi titish barabanlarni o’rganish ilmiy tadqiqotning yo’nalishlaridan biridir. YUqoridagi bobda paxtani yirik iflosliklardan tozalashdagi asosiy ishchi organ arrachali barabanga o’xshash holda bo’lgani uchun qoziqli baraban vali, disklarni tayyorlash texnologiyalari ham o’xshash, shuning uchun de’allarni tayyorlash texnologiyalariga aloxida to’xtalib o’tamiz va asosiy e’tiborini qoziqli baraban qobig’ini tayyorlash texnologik jarayonini izoxlashga qaratamiz. Ma’lumki, barabanlar to’rtta qobiqdan iborat bo’lib ular barabanga o’rnatilganda va o’zaro qotirilganda yaxlit aylanma yuza hosil qiladilar. Qobiq qalinligi 2mm bo’lgan, P3 dan tayyorlangan po’lat varaqadan tayyorlanadi va uni tayyorlashda qo’yidagi operatsiyalardan foydalaniladi: 1) Tayyorlov kesish operatsiyasi, bunda qobiq tayyorlash uchun yaxlit varaqadan kerakli o’lchamdagi qobiq tayyorlamasi tegishli o’lchamlarda qirqib olinadi; 2) Teshiklar ochish operatsiyasi bu operatsiyada teshiklar Presslab olinadi, yaqingacha buning uchun maxsus teshik ochuvchi presslar (“sitoprobivnoy”) ishlatilib kelingan edi. Hozirda bu operatsiyalarni bajarishda sonli dasturli boshqariladigan teshik ochuvchi YAWEI-NISSNBO Pressidan samarali foydalanilmoqda.

4-rasm. Turli yuzadagi teshiklar o’lchami Kesuvchi asbob sifatida tezkesar po’latdan tayyorlangan va tegishli shaklga ega bo’lgan puanson xizmat qiladi. 3.Qobiqli egish, bu operatsiyada presslab bukish orqali qobiqli ko’ndalang ko’rinishga mos profil olinadi (5-rasm). 5-rasm Qobiqli egish operasiyasi 4. Qobiqlarga qoziqlar o’rnatish, bu operatsiyada tayyorlangan qobiqqa tayyor qoziqlar payyovandiash orqali o’rnatiladi, operatsiya maxsus jihozlangan qurilmada bajariladi. Tayyor qobiqlar bo’yaladi, odatda qizil yoki jigarrang rangga (6-rasm). 6-rasm Qoziqlar o’rnatilgan qobiq

3. Qoziqlar o’rnatilgan qobiqlar baraban valiga oldindan o’rnatilagan disklarga va o’zaro maxkamlanib yig’iladi, yig’ilgan barabanni muvozanatlash operatsiyasi bajariladi. Bunday barabanni tayyorlash texnologiyasi nisbatan oddiy bo’lib, asosan uni valini tayyorlashga alohida e’tibor qaratiladi. 4. Qo’llaniladigan texnologik vositalar-dastgoh, moslama, kesuvchi va o’lchov asboblari Paxatani mayda iflosliklardan tozalash mashinalari qismlarini, detallarini tayyorlashda qo’llaniladigan texnologik vositalar dastgoh, moslama, kesuvchi va o’lchov asboblari asosan paxtani yirik iflosliklardan tozalash mashinalari qismlarini, detallarini tayyorlashda ishlatiladiganlarga o’xshash bo’ladi tokarli, frezalash va parmalash dastgohlari, ularga tegishii bo’lgan kesuvchi asbob, moslamava o’lchov asboblari. SHuning uchun biz bu erdapaxtatozalash mashinalari uchun po’latli varaqadan tayyorlanadigan detallar teshigini ochishda qo’llaniladigan “RIM- COLOSS” OXJ da o’rnatilgan (7-rasm). Xitoyda ishlab chiqarilgan va sonli dasturli boshqariladigan YAWEI- NISSNBO rusumidagi teshik ochuvchi pressni tuzilishi, ishlash tamoiyllari, texnik tasniflariga alohida to’xtalib o’tamiz va u quydagi 1- jadvalda keltirilmoqda.

7-rasm. YAWEI- NISSNBO rusumidagi teshik ochuvchi Press mashinasini ish sxemalari Dastgoxni asosiy tasniflari quyidagilar: -maksimal kuch, t-30: -varaq(list)nimaksimalo’lchami, mm-1250*2500: - varaq (list)nimaksimal qalinligi, mm-6.35: -LUSTSPshtamplashni kuzatish tizimi (Germaniya): -3 taxarakatlanuvchan pnevmatik qisqishlar: -magazindagi teshuvchi asboblar soni, doim-40 ta gacha YAWEI- NISSNBO rusumidagi teshik ochuvchi Press mashinasini displey ekrani sxemasi 8-rasmda keltirilmoqda. 8-rasm. . YAWEI- NISSNBO rusumidagi teshik ochuvchi Press mashinasini displey ekrani sxemasi - Siemens 802 D SDB boshqaruv tizimi: -avtomatik moylash tizimi: -Boshqariladigan koordinatalar son , dona-5: -o’rnatilgan quvvat, kvt-5.1: -dastgox o’lchamlari, mm-5600*2300*2200: Pressni asosiy texnik tasniflari quyidagicha. 1-jadval Mashina rusumi HPE-3048 HPE-3058 Pressqo’llanilishi Serva yuritmali shtamplash Press quvvati 294 kN (30 t)

Bir varaq o’lchami 1250x2500 mm 1250x5000 mm Varaqni maksimal qalinligi 6.35 mm Maksimal teshish diametri 114.3/88.9 mm Varakqni maksimal og’irligi 200 kg Maksimal tezlikka maksimal og’irlik 60 kg SHtamplash aniqligi ±10mmsikilik ishlovberish: ±15mm stol: ±15mm SDB tizimi SIEMENS 802D Boshqariladigan koordinatalar soni Bir vaqtda 5=X,Y,T,C,Z Stolnig surish tezligi X=100 m/min, U=70 m/min Kallak tezligi 30 min -1 SHtamplash tezligi X=400/680 zarba /min, U=330/600 zarba/min Energiya sarfi 100 kv Havoni ishlatilishi 0.25 m 3 /min ANR (250Nl/min) Mashina ogirligi 18000 kg (18 tonn) Avto qayta joylashish funqsiyasi X yo’nalishida shtamplash ko’lamini ikki yoki uch marta kengaytirish imkonini beradi. Maksimal teshish diyametri 6,35 mm qalinlikdagivaraqani presslashdagi asbobni maksimal diametri, siljish burchaksiz, quyidagicha. 2-jadval Materlal HPH HPE YUmushoq po’lat ( cho’zilishga mustaxkamligi) - 0.392 kN/mm 2 37 3 7 Zanglamaydigan po’lat (cho’zilishga 25 25

mustaxkamligi) - 0.522 kN/mm 2 Alyuminiy ( cho’zilishga mustaxkamligi) -0.196 kN/mm 2 75 75 3. Varaqani maksimal qalinligi: Diametri 100 mm asbob bilan Presslashi mumkinbo’lgan materil maksimal qalinligi NBK, AMADA, WILSON, KETEC asboblari uchun yoki STRIPIT -88.9 mm uchun 3-jadval Materlal HPH HPE YUmushoq po’lat ( cho’zilishga mustaxkamligi) - 0.392 kN/mm 2 Zanglamaydigan po’lat ( cho’zilishga mustaxkamligi) - 0.522 kN/mm 2 t= 1.8 mm/f 88.9 mm t= 1.8 mm/f 88.9 mm Alyuminiy ( cho’zilishga mustaxkamligi) -0.196 kN/mm 2 t= 5.3 mm/f 88.9 mm t= 5.3 mm/f 88.9 mm YUqoridagi ikkita jadvalda keltirilgan ko’rsatkichlar kutiladiganlardir. Katta asbob yoki qalinroq materlalni presslashda mashina gidravlik bosimni chiqarib yuborishi hisobiga to’xtaydi. Asboblarni himoyalash maqsadida ortiqcha yuklatish man etiladi. 4. Maksimal tezlikdagi maksimal og’irlik. Maksimal tezlikdagi (X=100 m/min, U=70 m/min perforatsiyalash uchun joylashtirilgan materlal maksimal og’irligi). Agar materlal 60 kg dan og’ir bo’lsa, SDBavtomatik tarzda o’qni tezlashishini o’zgartiradi va natijada mos ravishda samaradorlikkoeffitsenti o’zgaradi. 5. Stolni surish tezligi.

X=100 m/min, U=70 m/min, bu qiymatlar og’irligi 60 kg dan kam bo’lgan varaqlar uchun. Agarda materlal og’irligi 60 kg dan ortiq bo’lsa, SDB avtomatik tarizda o’qni tezlashishini o’zgartiradi va natijada maksimal tezlikga chikish uchun kuproq vaqt ketadi. 6. Energiya sarfi. -dastgoxga o’rnatilgan quvvatni ko’rsatadi. Pressni xamma qismlari bir vaqtda ishlamaydi, ya’ni amaldagi energiya sarfi bir vaqtda sarfi 100 kvt dan kam bo’lishi mumkin. Talab qilinadigan bosim quvatini xisoblash. Umuman talab qilinadigan bosim quvvatini xisoblash qo’yidagi uch xol uchun bajariladi. Talab qilinadigan bosim: -qayd etilgan asbob uchun hisoblash usuli; Presslash quvvatini xisoblash materlal qalinliga, materlal sifati (mustahkamlik chegarasi) va asbob o’lchamiga asoslanadi. Bosim quvati (KN)- tashqi diametri (mm) (x) materlalining qalinligi (mm) Mustaxkamlik chegarasi (kn/mm 2 ) (tk) =tashqi diametri (mm) materlal qalinligi mm mustaxkamlik chegarasi kgs/mm 2 /1000 Mustaxkamlik chegarasi materlal dispersiyasini standart soniga nisbatan 30% ko’p xisoblanadi. Mustaxkamlik chegarasi qo’yidagicha: 4-jadval Materlal HPH HPE YUmshoq alyuminiy 0.196 kn/mm 2 (20kgs/mm 2 ) Standart: 0.147 kn/mm 2 (15 kgs/mm 2 ) Qattiq alyuminiy 0.490 kn/mm 2 (50kgs/mm 2 ) Standart: 0.343 kn/mm 2 (35kgs/mm 2 ) YUmshoq po’lat 0.490 kn/mm 2 (50kgs/mm 2 ) Standart: 0.343 kn/mm 2 (35 kgs/mm 2 )

Zanglamaydigan po’lat 0.735 kn/mm 2 (75kgs/mm 2 ) Standart: 0.539 kn/mm 2 (55 kgs/mm 2 ) 2. Talab qilinadigan bosim: asboblarni kalibrlash usuli Agarda asbob diametrini diametri aniqlanmagan bo’lsa Press quvvati xisobi materlal qalingligi, materlal sifati (materlalning mustaxkamlik chegarasi) va asbobni tlashqi maksimal diametriga asoslandi. Presslash quvvatini xisoblash yuqorida keltirilgan usuldek bajariladi. Asbobni maksimal o’lchami va maksimal uzunligi orasidagi nisbat qo’ydagicha. NBK uchun 8. 5-jadval Asbob o’lchami Maks. Diametr (mm) Maks. Tashqi qism (mm) AL F10 35 BL F30 95 CL F50 160 DI F100 315 NBK STANDART 6-jadval Asbob o’lchami Maks. Diametr (mm) Maks. Tashqi qism (mm) A F15 50 B F40 130 C F100 315 AMAD uzun, WILSON, KETEC 7-jadval Asbob o’lchami Maks. Diametr (mm) Maks. Tashqi qism (mm) ½ F12.7 40 1-1/4 F31.7 100

2 F50.8 160 3-1/2 F88.9 280 4-1/2 F114.3 360 AMAD qisqa 8-jadval Asbob o’lchami Maks. Diametr (mm) Maks. Tashqi qism (mm) 1-1/4 F31.7 100 2 F50.8 160 3-1/2 F88.9 280 STRIPPIT 9-jadval Asbob o’lchami Maks. Diametr (mm) Maks. Tashqi qism (mm) 1-1/4 F31.7 100 3-1/2 F88.9 280 3.Talab qilinadigan bosim: O’zgaruvchan mustaxkamlik chegarasi usuli Mustaxkamlik chegarasi, agarda mustaxkamlik chegarasi standartdan katta bo’lsa, o’zgartirilishi mumkin. Hisoblangan ko’rsatkichlar qo’yidagilar: 10-jadval Materlal Standart qiymati kn/mm 2 (kgs/mm 2 ) Hisoblangan qiymatlar kn/mm 2 (kgs/ mm 2 ) YUmshoq alyuminiy 0.196 kn/mm 2 (20kgs/mm 2 ) Standart: 0.196 kn/mm 2 (20 kgs/mm 2 )≤0.392 (40)

Qattiq alyuminiy 0.490 kn/mm 2 (50kgs/mm 2 ) Standart: 0.490 kn/mm 2 (50kgs/mm 2 ) ≤ 0.981 (100) YUmshoq po’lat 0.490 kn/mm 2 (50kgs/mm 2 ) Standart: 0.490 kn/mm 2 (50 kgs/mm 2 ) ≤ 0.981 (100) Zanglamaydigan po’lat 0.735 kn/mm 2 (75kgs/mm 2 ) Standart: 0.735 kn/mm 2 (75 kgs/mm 2 ) ≤ 0.471 (150) 3. Qisishni “o’lik” doirasi. Qisishni “o’lik” doirasi vazifasi. Mashina qisqichlari shtamp ustuda harakatlanadilar. Bu dasturlashni osonlashtiradi, chunki qisgichlar shtamp bilan urilib ketmaydi. O’lik doira qisgichlarini teshib yubormaslik uchun mo’ljallangan. O’lik doira o’lchamlari O’lik doira o’lchamlari asboblarni o’lchamiga bog’liq holda, qo’yidagi jadvalda mos holda, o’zgartiriladi. 8. 11-jadval Asbob turi Asbo b o’lchami X1/X2 qiymati U qiyma ti A qisgich V qisgich S qisgich Wilso n KETE C A (1/2) 63/81 81/63 81/63 3 5 B (1- 1/4) 74/92 92/74 92/74 5 5 C (2) 105.5/123 .5 123.5/105 .5 123.5/105 .5 6 5

D (3- 1/2) 105.5/123 .5 123.5/105 .5 123.5/105 .5 8 5 Eslatma: x qiymati 5 mmga teng xatolikka ega. Eslatmalar. 1. Qisgich datchiklarini qo’llanishi xa bir qisgichni o’lik doiradagi Ch o’lchamini 18 mm ga kattalashtiradi. (Bu U o’lchamiga tegishli emas) 9-rasm 2.Qisgich datchiklari har bir qisgich atrofida mavjud. Qisgichlar A va B deb beligalangan chap tomondan, agarda aravachaga oldindan qaralsa. 10-rasm Qisgich datchiklari o’ngdan A qisgichda va chapdan B va S qisgichlarda mavjud. 4. Qayd etuvchi: 4.1. Qayd etuvchi vazifasi:

Mashinani yurish uzunligi 1250 mm (3044 turi), 2000 mm ( 3074 turi), 25000 mm (3048 turi) bo’lsa xam, qayd etuvchini qo’llash nisbatan uzunroq varaqalarda perforatsiya qilish imkonini beradi. 4.2. Qayd etuvchi holatini nisbatlari. Qo’yidagi chizma qayd etuvchi va perforatsiya markazi holatini ko’rsatadi. 11-rasm Qisish kuchi datchigi. 1.Qisish kuchi datchigi: Qisish kuchi datchigi- bu qurilma G operatsiyani bajarish jarayonida varaqani qisgichdan chiqib ketishi holatlarida mashinani darhol to’htatishga mo’ljallangan. Qisish kuchi datchigi har bir qisgich atrofida bo’ladi A va V. 12-rasm Qisish kuchi datchigi o’ngda A qisgichda va chapda V va S qisgichlarda mavjud. Eslatma: Bu datchik belgisi

13-rasm 2. Qisish kuchi datchigini qo’llash. Qisish kuchi datchigini ishga tushirish uchun boshqaruv shkafida VKL/VIKL yoыilgichi bor. Qurilmani ishga tushirish uchun yoqilgichni (VKL) xolatiga qo’yish kerak. Perforatsiya jarayonida barcha datchiklar o’chsa, u holda boshqaruv tizimi xavf e’lon qiladi. O’z o’zini diagnostikalash . Qisish kuchi datchigi o’chirilgan. Qisish kuchi datchigi o’chirilgan ma’nosi: varaq qisgichdan 1 mm, yoki kattaroqga siljib ketgan. Qayta tiklash: Klavlaturadagi (SBROS) tugmasi bosiladi. Varaq holati tuzatiladi va jarayon boshqatdan ishga tushiriladi. 10. Sozlanuvchi planka datchigi. 1. Sozlanuvchi planka datchigi vazifasi Sozlanuvchi planka datchigi ish jarayonida sozlanuvchi plankani nosozligi kelib chiqqanda mashinani to’htatadi. Detektor, o’chirgich (VKL) tartibida o’rnatilganda ishlashdir. 14-rasm 2. Sozlanuvchi planka datchigini qo’llash. 2.1. Sozlanuvchi planka siljishini polzun kallagi va perforatsiyalavchi asbob yordamida aniqlagsh mumkin.

Xavf yo’q: asbob kallagi polzun kallagiga, u yuqoriga ko’tarilayotganda tegadi. “Planka siljishi” signali: asbob kallagi polzun kallagiga, u yuqoriga ko’tarilayotganda tegadi. 2.2. Boshqaruv pul’tidasozlovchi planka datchigini yoqish yoki o’chirish uchin (VKL/VIKL) o’chirgichi bor. Eslatma: Sozlanuvchi planka datchigi ishlayotganda, perforatorni zarbalari taxminan minutiga 10 ta zarbagacha kamayishi mumkin, bunda polzunni har bir ko’tarilishida yuqoridagi asbob holati qayd etiladi. Agarda perforatsiya keskichsiz o’tsa, xavf e’lon qilinadi, agarda sozlanuvchi planka datchigi ishlayotgan bo’lsa. 3.O’z-o’zinidiagnostikalash. Sozlanuvchi planka siljishi ro’y berdi. Ma’nosi. Perforatsiya jarayonida sozlovchi planka siljishi ro’y beradipolzun va har bir o’q joriy holatlarida dar hol to’htaydi. Qayta tanlash. Suyuq kristall ekrandagi (SBROS) tugmachasi bosiladi. Material qayta to’g’ri o’rnatiladi va perforatsiyalash yana boshlanadi. Varaqni kiyshayishi datchigi 1. Varaqni qiyshayishi datchigi vazifasi Varaqni qiyshayishi datchigi, perfaratsiyalash jarayonida materlalni kiyshashi natijasida uchigichga tekganda, mashinani to’xtaydi. Ikkisilindr taglarida mos ravishda ikkita o’chirgich o’rnatiladi. Bu funksiya materilani qiyshashi natijasida mashinani shikastlanishini oldini oladi. 2.Varaqni qiyshayishi datchigi qo’llash: Agar varaqni qiyshayishi datchigiish tutashsa, ekranda 7000063 degan xavf chiqadi. DOMOY tugmachasini bosish, materlalni chiqarib qiyshashishini tuzatish, materlalni yana kerakli xolatda yuklash mumkin bo’ladi. Suyuq kristall ekranidagi POISK SBOYA tugmachasini bosilsa, ish to’xtagandan joydan boshlab yana perforatsiyalash davom ettiriladi.

3. Operatsiyalar. 3.1. Ishgatushirish. Mashinaniishgatushirishtartibi qo’ydagicha. 12-jadval Start Tekshirish Ozuqlanishi uchirgichni VKL tartibiga o’rnatgich. O’chirgichni 90 gradusga soat mili buyicha vertikal xolatga burash. Uchirgich yoqilganiga ishonch xosil qilish. SDB ishlayotganigaishonchxosilqilish. SDB ekrani operatsiya oldidanbu ekran chiqmagunchakutish Ikkitaavariyao’chirgichinibo’shatish Ikkita avariya o’chirgichinitekshiring SBROS tugmachasibosish PU tizimini keraksiz xavflardan tozalash uchun SBROS tugmachasini bosish ZAPUSK NASOSA tugmasinibosish. Mashinani ishlash xolati +X tugmachasinibosish X o’qi ko’rsatilgan nuqtaga siljiydi. +Y tugmachasini bosish Y o’qi ko’rsatilgan nuqtaga siljiydi. +A tugmachasini bosish A,S o’qlari ko’rsatilgan nuqtlarga siljiydi Tamom O’chirish Mashinani o’chirishi qo’ydagi tartibda. 13-jadval Moy nasosini o’chirish tugmachasini bosish. Boshqaruv shkafida yashil chiroqcha [ZAPUSK NASOSA] yonadi va nasos ishini to’xtadi. Avariya o’chirgichini bosish

[PITANIE] ni [VIKL]xolatiga qo’ying. Elektr ta’minotinito’xtatishuchuno’chirgichnisoatmiliga qarshi90 0 daburishva VIKLxolatga qo’yish. Tamom 3.3. Avariya mashina xavf signalini berganda, paydo bo’ladi. Agar mashina avariyali to’xtalishi kerak bo’lsa, qo’yidagicha shartlar qo’llaniladi. 1. Haraktdagi har bir o’q darhol to’xtaydi. 2. barcha mexanik mahsulot o’chirilgan qisgichlar yopilgan. 3. Suyuqkristall ekrani chap yuqori qismida [AVARIYA] degan xabari paydo bo’ladi. 3.4. Varaqani o’rnatish Varaqani o’rnatish qo’ydagi tartibda bajariladi. 1. [PEREYTI KONTROL’NOY TOChKE] tugmasini bosish. 2. Qisgichlarni ochish uchun pedalli qurilmani bosish. 3. Qisgichlardan perforatsiyalangan varaqni olish. 4. Qayd etuvchi shtifti ko’tarish 5. Qayd etuvchi shtift va qisgichni yuqori qismiga tiragan xolda yangi varaqni o’rnatish va qisgichlarni yopish uchun pedalli qurilmani bosish. Qisgichlar yopilayotganda qo’llarini extiyot qilish. 6. Qayd etuvchi shtiftni tushirish.

15-rasm 4. Dasturlar misollari. 4.1. SDBli dastgohni boshqaruv dasturi Boshqaruv dasturi – ma’lum operatsiyani talab etilganday bajarishi uchun mashina tamonidan bajarilgan yo’riqnomalarni tizimli qatoridir. Dasturga misol. Dastur N1 F50000 N2 RAM(0.1) N3 STOPRE N4 G90 G01 X500 Y500 ST302 N5 X1000 Y1000 SPP=28 N6 SPP=0 N7 M20 N8 M30 N9................

Yo’riqnomalar chizig’i nomi “qadam” G harfi va u bilan keladigan sonni “G- kod” deb ataladi. U bu chiziqda bajariladigan mashina operatsiyasini aniqlaydi bu qism juda ahamiyatlidir. 4.2. Dasturni tanlash. Dastur quyidagi uch bo’limlardan tuziladi. 1) Boshqaruv dasturi: G-kod dasturi. 2) Texnologik ma’lumotlar: shakil, asbob o’lchamlari va hakazalarni o’z ichiga oluvchi ma’lumotlar. 3) Dasturiy ma’lumotlar:dastur nomi, varaq o’lchami va hakazalarni o’z ichiga oladi. 4.3. Tayyorlovchini qo’shimcha dasturlari. F80000 - O’qlarni ta’minlash tezligi 80 m/min. RAM (0 1.5 )- Porshenni belgilanganmashinalisikli va ko’rsatkichlari PERFORATSIYA varaq qalinligi 1.5 mm. STOPRE – Xisoblashni to’xtatilishi. G90 G01 X500 Y500 ST302 -X500 Y500 nuqtasida absolyut koordinatalar NO.103.asbobteshish. Oxirgi (X200 Y200) nuqtadan yana 9 ta teshik teng masofoda X o’qi bo’ylab chiziqli musbat yo’nalishda 300 mm oralig’ida teshich. SPOFOtmenite yuriqnoma perforatsiyalashyo’riqnomasini bekor qilish STOPREX350 Y300 nuqtasida koordinatalar asbob bilan teshich. G91Y80 SPP=5 Oxirgi (X350 Y300), nuqtadan yana teshiklarni 5mm qadamda Y o’qi bo’ylab chiziqli musbat o’nalishida 80 mm oralg’ida teshich. SPP=0 qadamli makonni bekor qilish SPP samarali ushlab turadi agar bekor qilinmagan bo’lsa G90X500Y600X500Y600 nuqtadan koordinatalar G02G91X0Y0150JOSPP=2100 mm diametrli doirani 2 mm li doiraviy qadam bilan perforsiyalang SPP=0SPP yo’riqnomasini bekor qilish. SPOFPerforatsiya bo’yicha yo’riqnomani bekor qilish G01G02 yoyini interpolyasini bekor qilish STOPRE

G90 X750 Y750 ST301 C45PON X750 Y750 nuqtasida absolyut koordinatalar 301-sonli avtomat asbob bilan 45 0 buchakka buralish bilan teshich. G91 X100 Y100 SPN=3 G90Co G91 X-100 SPN=2 SPOF G90X1000 Y1000 SPOF L10(800) 800 mm ga funksiyasi bilan surish X ni maksimal ko’rsatkichi X o’qini maksimal yurishigaplyus masofasiga teng repozitsii X ni minimal ko’rsatkichi X o’qini minimal yurishga plyus repozitsi masofasiga teng G90X1750 Y1050 PON SPOF dastur oxiri. Xva Y o’qlarini absolyut koordinatalarini boshlang’ich holatiga qaytarish (boshida varaq qisilgan nuqta) M30 M ko’rsatkichi operatsiyalari M ko’rsatkichi funksiyalari M00Dasturni to’xtatish M01 Aloxida shartlar bilan dasturni to’xtatish M02 Asosiy dasturni oxiri M08 Moyli tuman yoqilgan M09Moyli tuman o’chirilgan M10Qisgichlarni ochilishi M11Qisgichlarni yopilishi M12 Qayd etuvchi pastga M13Qayd etuvchi yuqoriga M17 (RET) Ostdastur oxiri M20 (SPOF) Perforatsiya yoki qirqishni bekor qilish M22 (SON) Qirqish M122 (SONS)Qirqish

M25 (PON) Perforatsiya M125 (PONS) Perforatsiya M27 (HOVER_ON) G’ildirakli asboblarni aylanishi kamandasi M27 (HOVER_OFF)M26 ni bekor qilishi M28 (MARK_ ON) Markirovkalash M29 (MARK_ OFF)M28 ni bekor qilish M30 Asosiy dasturni oxiri va X,U ni boshlang’ich holatga qaydishi M80 Porshin holati M91A qisgichli bo’shatish va qaydetuvchi shtiftni o’rnatish M92V qisgichli bo’shatish va qayd etuvchi shtiftni o’rnatish M93S qisgichli bo’shatish va qayd etuvchi shtiftni o’rnatish M95M91 M92 M93 larni bekor etish Dasturlar misollari: 1.Dastur misoli 16-rasm O’lchov birligi: 2 mm diametrli dumaloq asbob, asbobni sozlash stansiyasida 106- sonli Varaq qalinligi: 1.5 mm Dastur: F50000 R103=1.5 LP G90 X200 Y100 T00L106 M44 M25

M45 M20 L99 M02 2. Dastur misoli 17-rasm O’lchov birligi: 30 mm diametrli dumaloq asbob, asbobni sozlash stansiyasida 305- sonli Varaq qalinligi: 2 mm Dastur: F50000 R103=2 LP G90 X80 Y120 T00L305 M44 M25 G91 X180 SPP=45 SPP=0 G91 X0 Y90 G91 X-180 SPP=45 SPP=0 G91 X0 Y90 G91 X180 SPP=45 SPP=0 M45 M20 L99

M02 Dasturlashni ikkinchi usuli: F50000 R103=2 LP G90 X80 Y120 T00L305 M44 M25 G91 X180 SPN=4 XO Y90 X-180 SPN=4 XO Y90 X180 SPN=4 M45 M20 L99 M02 18-rasm 3. Dastur misoli: O’lchov birligi: 20 mm diametrli dumaloq asbob, asbobni sozlash stansiyasida 118- sonli Varaq qalinligi: 2 mm F50000 R103=2

LP G90 X190 Y300 T00L118 M44 M25 G02 G91 X0 Y0 1110 JO SPP=2 G01 SPP=0 M45 M20 L99 M02 4.Dastur misoli 19-rasm O’lchov birligi: Uzunligi 20 mm, eni 10mm to’rtburchak asbob, asboblarni sozlash maydonida 301- sonli Varaq qalinligi: 1 mm Dastur: F50000 R103=1 LP LT301 G90 X110 Y105 T00L305 M44 M25 G91 X80 SPP=18 SPP=0 G90 X107, 07 Y212, 07 C45 G91 X56,58Y56, 58SPP=18 SPP=0 M45 M20

G90CO L99 M02 5. Dastur misoli O’lchov birligi: 15 mm diametrli dumaloq asbob, asbobni sozlash stansiyasida 121- sonli Varaq qalinligi: 2 mm Dastur: F50000 R103=2 LP G90 X100 Y300 T00L121 M44 M25 G91 X150 SPN=3 M45 M20 G90 X1000 Y350 R100=300 L100 G90 X1400 Y200 M44 M25 G91 X0 Y120 SPN=3 M45 M20 L99 M02 6. Dastur misoli O’lchov birligi: Asboblarni sozlash stansiyasida 301- sonli ylanuvchan asbob Varaq qalinligi: 1 mm SHakillantirish balandiigi: 4mm Dastur: F50000 R103=1 Varaq qalinligi R104=4SHakillantirish balandiigi

LFAylanish ost dasturi TANG (C, X, Y, “B’): X, U, S O’qlarini boshqarishni funqsiyasi G01 X300 Y150 T00L301 LT301 G91 Y200 Y150 C90 TANGON (C, O) Avtoindeksiyani boshlang’ich burchagi M46 G4 FO 1 G91 Y200 F5000 G02 G91 X200 Y0 I100 JO G01 Y-200 G02 X-200 YOI-100 JO G01 Y1150 G4 F1 M47:M46 ni bekor etish TANGOF (C)Tanginson nazoratni bekor etish L99 Indeksatsiyalangan holatga kelish M02Dastur oxiri

NAZORAT SAVOLLARI: 1. YAWEI- NISSNBO Pressini tuzilishi va ishlash tamoyili 2. YAWEI- NISSNBO Pressini texnk tasnifi 3. YAWEI- NISSNBO Pressida tayyorlanishi mumkin bo’lgan paxta tozalash mashinalari detallari 4. YAWEI- NISSNBO Pressini ayrim qismlarini ishlash tamoyillari 5. YAWEI- NISSNBO Pressi uchun boshqaruv dasturi tuzish asoslari 6. YAWEI- NISSNBO Pressida ishlatiladigan puansonlar turlari 7. Mayda iflosliklardan tozalagich asosiy qismlari 8. Qoziqli barabanni tuzilishi 9. Qoziq qobigini tayyorlash texnologiyasi 10. Qoziqli baraban valini tayyorlash texnologiyasi

АDABIYOTLAR RO’YHATI 1. 2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantrishning beshta ustuvor yunalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasi. O’zbekiston Respublikasi PrezidEНtinig 2017 yil 7-fevraldagi PF-4947 sonli Farmoni. 2. F.B.Omonov “Paxtani dasttlabki ishlash spravochnik” “Voris nashriyot” ToshkEНt-2008 3. С otton Ginners Handbook Agricultural Handbook Numer 503 2014 г . 4. Samuel Jackson Gin EfciE Н cy Handbook Tird Edition 2015 5. Э . Зикриёев “ Пахтани дастлабки қайта ишлаш ” Ўқув қўлланма . Тошкент-Меҳнат-2002. 6. Mario Lucertini. Technological Concepts and Mathematical Models in the Evolution of Modern E Н gineering Systems. Germany, 2012 7. Hans-Joachim Bungartz. Einführung in die Computergraphik. Germany, 2013 8. Grous, Ammar, Applied Metrology for Manufacturing e н gineering, John Wiley & Sons, UK 2011. 9. М .Acar, Mechatronic Design in Textile E Н gineering, Germany, 2012 10. А.А.Сафоев ва бошқалар. “Машинасозлик технологияси ва лойихалаш асослари” Дарслик. Тошкент., 2014й. “Сано-стандарт” нашриёти.

O'xshashlar

Paxtani tozalash mashinalari ishchi qismlarini tayyorlash texnologiyasi

Paxta sanoati mashinalarini ishlab chiqarish

Jin va linter arralarini tayyorlash texnologik jarayonlari

Jin va linter kolosniklarini tayyorlash texnologik jarayonlari

Paxta hosilini yig’ish mashinasi