Normativ texnik xujjatlarni tayyorlash usullari va tartibi. - Iqtisodiyot - Referatlar

Normativ texnik xujjatlarni tayyorlash usullari va tartibi.

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

42 KB

Ko'chirib olish

Normativ texnik xujjatlarni tayyorlash usullari va tartibi. R e j a 1.Normativ-texnik va texnologik xujjatlarni ishlab chiqarish tartibi. 2.Korxona standartlarini yaratish va tasdiqlash. Texnologik qo‘llanmalar va tasdiqlanishi. 4.Texnologik kartani yaratish va tasdiqlash. 5.Retseptlar to‘plamini yaratish.

Normativ-texnik va texnologik xujjatlarni ishlab chiqish va tasdiqlash standart talablari asosida yaratiladi va tasdiqlanadi. Oziq-ovqat mahsulotlari hamda umumiy ovqatlanish korxonalari uchun quyidagi RD.28.-1.1.-89 standart shifri mavjud. Ilmiy-tadqiqot institutlari bilan birgalikda Oziq-ovqat vazirligi, Savdo vazirligi hamkorlikda ishlab chiqadilar. Umumiy qonuniyat standart talablariga javob berishi shartdir. Standartni ishlab chiqish ilmiy tekshirish institutlari, loyiha konstruktorlik idoralari, oziq-ovqat sanoati vazirliklari va oliy o‘quv yurtlari bilan hamkorlikda yaratiladi. Ishlab chiqarilgan standartni tasdiqlovchi korxonalardan biri albatta sog‘liqni saqlash vazirligi bo‘ladi. Standartni ishlab chiqarish tartibi 4 ta pog‘onadan iboratdir: 1) texnik loyihani ishlab chiqarish va tasdiqlash; 2) loyihani birinchi shakli va taqrizi; 3) taqrizlarni muhokamasi va ikkinchi loyihasi; 4) tasdiqlash va davlat tarafidan hisobga olish. Texnoloogik xujjat lozim bo‘lgan xollarda qo‘shimcha taqrizga yuboriladi va ilmiy kengashda batafsil ko‘rib chiqiladi. Ayrim xollarda kengaytirilgan qo‘shimcha mutaxassislar taklif etilganda ularning fikrlari va muloxazalari inobatga olinadi. Kamdan-kam xollarda loyiha chetlatiladi va oziq-ovqat ishlab chiqarish va iste’mol uchun yaroqsiz deb topiladi. Tushuntirish xati bilan qayta jo‘natilgan loyihaga taqriz kechi bilan bir oy ichida jo‘natiladi. Standartni ishlab chiqaruvchi hamkorlar ham kechi bilan ikki oy ichida o‘z taklif va mulohazalarini bildiradilar. Muhokama davrida turli qarashlar yuzaga kelsa, standartlashtirish tashkiloti kengaytirilgan majlis chaqiradi va hay’at a’zolarini fikr-mulohazalarini qarorga qo‘shib qo‘yiladi. Bu bayonnoma texnik xujjatni yaratuvchi bosh tashkilotda saqlanadi. Tovarlarga va ishlab chiqarish uchun kerak bo‘lgan texnik shart-sharoitlar ham texnik xujjatlar o‘tgan hamma bosqichlardan o‘tadi. Texnik sharoitlar standart talablariga javob beradi deb topilsa, bir oy ichida tasdiqlanadi va o‘ziga xos raqam bilan belgilanadi. Texnik shartnomalarning amal qilish muddati Savdo vazirligi va Standart Agentligi tomonidan tekshirib turiladi.

Texnologik qo‘llanma – bu xujjatda mahsulotni tayyorlash, yarim tayyor mahsulotlarni tayyorlash usullarini o‘z ichiga oladi. Qo‘llanma texnik shartnoma bilan bir qatorda tayyorlanadi va bu muhim xujjat hisoblanadi. Texnologik qo‘llanma xomashyoning tarkibi, miqdori va texnologik jarayonlarni ketma- ketligini saqlash sharoitlarini, iste’mol uchun tavsiyalarni o‘z ichiga oladi. Texnologik qo‘llanmaning asosiy vazifasi mahsulotni ishlab chiqarishda standart talablariga qat’iy rioya qilishga chaqiradi va nazorat qiladi. Texnologik qo‘llanmadagi barcha ko‘rsatkichlar, eng yangi ilmiy-tadqiqot ishlari va xalqaro tajribalar yutuqlariga asoslangan xolda tuziladi. Texnologik qo‘llanmani tasdiqlash va uni amalga qilish muddati normativ-texnik xujjat kabi bir xilda tartibga egadir. Umumiy ovqatlanish tarmoqlarida va maxsus mashinalar yordamida ishlab chiqariluvchi oziq-ovqat mahsulotlari uchun texnologik qo‘llanmalarni albatta Sog‘liqni saqlash vazirligi tasdiqlaydi. Texnik-texnologik karta, yangi yoki firmaning taomi, qandolat va non-bulochka mahsulotlari uchun yaratiladi. Bunday texnologik kartalar shularni ko‘rsatadiki, xomashyo turi, miqdori, mahsulotning xajmi, organoleptik jihatlari, tashqi ko‘rinishi, konsistensiyasi, ta’mi va xidi. Mahsulot yoki ovqatni fizik-kimyoviy, biologik va energetik ko‘rsatkichlari hisobida beriladi. Texnik-texnologik kartada ta’mini, tayyorlash tartibini va uni iste’molchilarga taqdim etish ko‘rsatiladi. Yangi taom va mahsulotlar uchun texnologik kartalarni uyushmaning yoki korxonalarning rahbarlari tomonidan doimiy ravishda tekshirish talab qilinadi. Har bir yangilik o‘ziga xos sotsiologik va iqtisodiy imikoniyatlarga ega bo‘ladi. Ayrim yangi taom va mahsulotlar uchun yaratilgan texnologik karta korxonaning yoki firmaning shaxsiy mulki hisoblanadi. Retseptlar to‘plamlarini yaratish bilan maxsus korxona va tashkilotlar shug‘ullanadilar. Respublika miqyosidagi ahamiyatga ega bo‘lgan retseptlar ilmiy- tadqiqot institutlari tomonidan yaratiladi, Savdo vazirligi ko‘rib chiqadi va

Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlanadi. Ayrim milliy taomlar va mahsulotlar uchun retseptlar yaratishda tor doiradagi mutaxassislar ishtirok etadilar. Qo‘shimcha ravishda turli sohalarning yetakchi mutaxassislari vrachlar, biotexnologlar va boshqalar taklif etiladilar. Yana bir muhim tomoni shundaki, amaliyotda faolit ko‘rsatuvchi ilg‘or xodimlar ham ishtirok etishlari shart. Retseptlar to‘plamini yaratishga asos bo‘lib, buyurtmachi bilan ishlab chiqaruvchi tashkilot o‘rtasidagi tuzilgan shartnoma hisoblanadi. Retseptlar to‘plamini yaratish normativ-texnik xujjatlar bilan tanishishdan boshlanadi. O‘zimizda va xorijda yaratilgan standartlar, normativ- texnik xujjatlar va ilm-fan yutuqlari ekspertizadan o‘tkaziladi va yangi tayyorlangan ishlab chiqarishga tadbiq etiladigan retseptdagi yangiliklar va alohidaliklar o‘rganiladi (xomashyosi, tarkibi, texnologik jarayonlari, fizik- kimyoviy ko‘rsatkichlari, gigiyenik talablari, mablag‘ sarfi, narxi va b.). Tajriba namunasi ekspertlar hukumiga havola etiladi, tajribaja lozim topilgan xollarda degustatsiya qilish tartibi ham amalga oshiriladi. Normativ-texnik xujjatlarni tayyorlashdagi hamma jarayonlar mukammal bajarilgan bo‘lsa mahsulot sifati yaxshi deb topiladi. Shu yerda retseptlarni yaratishda arzimas xatolikkka yo‘l qo‘yilsa texnologiya jiddiy o‘zgarishlarga uchraydi, tajriba namunalari yaxshi natija bermaydi. Shuning uchun barcha standart talablari, normativ-texnik xujjatlar bir-biridan ajralmagan xolda o‘ta aniqlik bilan amalga oshirishili shart. Bu talablarni amalga oshirishda zamonaviy texnologiya, xalqaro standartlarga javob beradigan sifatli xomashyo baasi yaratilishi lozim. Ishchi xodimlarning malakasi ham yuksak darajada shakllangan bo‘lishi kerak.

O'xshashlar

Tovarlarni standartlash standartlashning ilmiy texnikaviy asoslari.

Me’yoriy (normativ) xarajatlar hisobi va «standart-kost» tizimi

O'zbekistonda sertifikatlashtirishning tashkiliy tuzilmasi va uning asosiy bosqichlari

O'zbekistonda sertifikatlashtirish tizimi va tartibi

Texnik tahlil