Меҳмонхона ёрдамчи хизматлари - Iqtisodiyot - Referatlar

Меҳмонхона ёрдамчи хизматлари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

91.5 KB

Ko'chirib olish

Меҳмонхона ёрдамчи хизматлари Режа: 1. Муҳандислик хизмати 2. Хавфсизлик хизмати 3. Харидлар бўлими

1. Муҳандислик хизмати Замонавий меҳмонхона мураккаб муҳавндислик асбоб-ускуналарига лиқ тўладир (тезлиги катта лифтлар, кондинцирлаш тизимлари, иситиш, сув билан таъминлаш ва канализация тизимлари, ошхонанинг электр (катта қувватли) ва газ ускуналари, кабелли телевидение, компьютерлар ва ҳоказо). Табиийки, бутун асбоб-ускуналарга хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш учун муҳандис-техник ходимлар тўлиқ штатини таъминлаб сақлаб туришни ўзига раво кўришга қодир эмас. Одатда меҳмонхона унга хизмат кўрсатилиши ва таъмирлашни амалга оширувчи ихтисослашган фирмалар билан шартномалар тузади. Бош муҳандис хизмати ходимлар унча катта бўлмаган штатига, сантехника ва электр асбоб-ускуналарнинг айтарли мураккаб бўлмаган носозликларини бартараф этишга ва бутун асбоб-ускуналар мақбул ишлатилишини амалга оширишга қодир бўлган универсал ходимларга эга бўлиши лозим. Муҳандислик хизмати шунингдек ўз таркибида мебел, гиламларни таъмирлаш бўйича устахоналарга ҳам номерлар таъмирланишини амалга оширадиган (бўёқчилик, сантехника ишлари) хизматга ҳам эга бўлиши мумкин. Бош муҳандис хизмати шунингдек сув, электр энергияси, газ сарфланиши устидан назоратни ҳам амалга оширади. Табиийки, ана щу хизмат томонидан барча ишлар махсус журналда қайд этиб борилади. Муҳандислик хизматининг муҳим вазифаси — ёнҚин хавфсизлигини таъминлашдир. ЁнҚин — меҳмсонхонадолик бюизнгесида анча кенг тарқалган ҳолдиса. Отелда ёнҚимнларнинг асосий сабаблари: тамаки чекувчилар, носоз электр ва ошхона ускуналари, каминлар, омбордаги кимёвий моддалар, аълатнинг ўзидан-ўзи ёниб кетишидир. ЁнҚин хавфсизлиги тизими меҳмонхонанинг барча хоналаридаги ёнҚиндан огоҳлантириш сигнализациячи тизимини, ўт ўчириш воситаларини (ёнҚин

енгсаги, огнетушителлар ва ҳоказо), эвакуация воситалари (ёнҚин пиллапоялари), шунингдек, персонални ўқитиш бўйича доимий тадбирларни ўз ичига олади. Барча номерларни ёнҚин содир бўлганда эвакуация қилиш съемалари билан таъминлаш лозим. Меҳмонхонанинг барча ходимлари ёнҚин содир бўлганда ўз ҳаракатларини қатъий равишда билишлари лозим. ЁнҚин содир бўлгани аниқланганда ходим қилиши керак бўлган биринчи иш — ёнҚиндан огоҳлантиириш сингнализациячси тугмачасини босишдир. Шундан кейин регламент бўйича ҳаракатлар келади: кимдир оловни ўчиради, янга кимдир қўноқларни эвакуация қилади. Барча ҳолларда осойишталикни сақлаш, бесаранжомлик юзага келтирмаслик, югуриб-елмаслик, балки юриб бориш, лфитдан фаойдаланмаслик, фақат зинапоялардан истифода этиш лозим; агар эвакуация йўллари кесилиб қолган бўлса, хона эшикларини ёпиб олиш, унга ҳўл одеалдан парда осиш ва деразада ўт ўчирувчиларга сигнал бериш шарт. 2. Хавфсизлик хизмати Хавфсизлик хизмати турли хилдаги криминал элементлар томонидан этимол тутилувчи зиён-заҳматлардан меҳмонларни, уларнинг мулкини ва меҳмонхона мулкини ҳимоя қилиш мақсадида ташкил қилинади. Бинобарин, отел мулки тушунчасига унинг обрўдек бир элемент ҳам қўшилади. ДонҚи кетган шов-шувли жиноятлар, гарчи тез-тез рўй бериб турмаса ҳамки, барибир отелларда содир бўлади. Масалан, 1974 йилда магҳур америкалик эстрада қўшиқчиси Кони Френсиз беш юлдузли мотелда жинсий зўравонликка йўлиққан эди. Қўшиқчи аёл адвокатлари хавфсизликни таъминлагани учун мотелга нисбатан 6 миллион АҚШ доллари миқдорида даъво аризаси берган эди. Можаро 1,5 миллион АҚШ доллари ҳисобига босди-босди бўлиб кетган эди. Отелдаги жиноятларнинг катта қисми — турли хилдаги ўҚирликлардир.

Таъкидлаш жоизки, ўҚирликларнинг салмоқли қисми меҳмонларда эмас, балки меҳмонлар билан бевосита мулоқотда бўлмайдиган меҳмонхона бўлинмаларида (bask of the house) содир бўлади. Табиийки, жўнаб кетиш олдидан ўз жомадонига меҳмонхона сочиқлари ва чойшабларини ҳам ўраб тиқадиган меҳмонлар ҳам мавжуд, аммо улар кўпчилик эмас, одатда меҳмонлар кулдон кўринишида сувенирлар билан кифояланади. Сочиқлар ёки халатлар ўҚирланган ҳолларда бундай меҳмонларни кўнгилсиз мижозлар қора рўйхатишга кириб қўйиш отелларнинг андозавий амалиётидир. Ана шу рўйхатга шунингдек профессионал шикояьозлар ҳам киритилади, улар эса етказилган зарарни қоплаш тўғрисида кейинчалик меҳмонхонага йирик даъво қилиш мақсадида персонал билан можаро чиқаришга ҳаракат қилади. Хавфсизлик хизматининг бош вазифаси — содир этилган жиноятларни тергов қилиш эмас, балки уларни бартараф қилишдир. Буни хавфсизлик хизмати ходимлари полициядан фарқ қилароқ тергов олиб бораётиганда ҳуқуқлари анча чекланган: улар сўроқ қилишга, тинтув ўтказишга ва бошқа ҳаракатларни амалга оширишга ҳақли эмаслигини назарда тутиш жуда муҳимдир. Хавфсизлик хизмати муваффақитятли ишлаши учун унинг бошқа бўлинмалар, энг аввало, молия департаменти ва персонал бўлими билан ўзаро муносабатлари яхши бўлиши жуда муҳим. Хавфсизлик хизмати назорати молиявий назорат билан қўшилиб кетиши керак, персонал бўлими билан биргаликда эса хавфсизлик хизмати криминал элементларни ишга қабул қилишни истисно қилиш мақсадида ишга кирувчилар устидан назоратни ишлаб чиқади ва амалга оширади. Хавфсизлик бўлими полиция (милиция) маҳаллий бўлими билан ҳам язши алоқаларда бўлиши лозим, хавфсизлик хизмати ундан кўнгизсиз меҳмонлар пайдо бўлиб қолиши эҳтимоли, кутилаётган намойишлар, тартибсизликлар ва бошқа отел иши осойишта режимини бузиши мумкин бўлган бошқа ҳодисалар ҳақида фойдали ахборотлар олиши мумкин. Айни маҳалда ана шу ҳамкорлик жуда ҳам чуқурлашиб кетмаслиги, ҳуқуқни ҳимоя қилувчи

органларга отел меҳмонлари тўғрисида, қонун билан назарда тутилган ҳолларни истисно қилганда, ҳар қандай ахборотни беравермаслик керак. Шунингдек, ана шу органларга меҳмонхона хоналарини отел обрўйига зиён етказиши мумкин бўлган махсус операциялар ўтказишга рухсат бериш тавсия этилмайди. Хавфсизлик хизмати отел хавфсизлик тизими лойиҳасини ишлаб чиқади, у эса бошқа бўлинмалар раҳбарлари билан муҳокама қилинганидан сўнг бош директор томонидан тасдиқланади. Бу ҳужжат хавфсизликни таъминлашнинг барча жиҳатларини қамраб олади (хавфсизлик хизмати функциялари, унинг бошқа бўлинмалар билан ўзаро муносабатлари, хавфсизликни таъминлашнинг техник воситалари тизими, критик вазиятларда — ёнҚин, портлаш таҳдиди ва ҳоказоларда меҳмонхона ходимлари ҳаракатлари). Башарти, агар отел йирик меҳмонхоналар занжирсига кирса, унда хавфсизлик тизимини ташкил этиш франшиза битимининг бир қисми бўлиши мумкин, франшиза берувчи франшиза олувчини йўриқномалар билан таъминлайди, персонални ўқитади ва ҳоказо. Хавфсизлик хизмати ходимлари сони нисбатан кўп эмас: 500 номерлик меҳмонхонага кўпи билан 10 киши тўғри келади. Штатда аёл киши бўлиши мақсадга мувофиқ, чунки жабрланган мижоз аёл киши бўлса, у айнан аёл ходимага ҳаммасини айтиб бериши осон кечади. Хавфсизлик хизматининг идеал (қойилмақом) ходими — бу, осойишта, вазмин, аввалллари зарактеристикаларда ёзилганидек, «ахлоқан барқарор» кишидир, негаки ишда у бир неча маротаба пора билан сотиб олишга дуч келади. Кўпинча бу хизматга ҳуқуқни муҳофазща қилувчи органлар собиқ ходимларини ишга олишади. Бироқ, кўплаб лаёқатлари ва фазилатлари билан бир қаторда улар ҳар доим ҳам отелда ишлаш йўриқномаларига амал қилавермаслигини, энг аввало, уларда хушмуомалалик, меҳмонлар ва отел ходимлари билан муомалада такт етишмаслигини ҳам инобатга олишга тўғри келади. Бундан ташқари, отелда армияга хос интизом бўлмаслигига ўрганиб кетиш ҳам қийин.

Баъзида швейцапрлар ва пажлар хавфсизлик хизматига бўйсундирилади. Хавфсизлик хизмати ходимлари ишга кираётганда албатта ўқитилади, ана шу таълим жараёнида улар меҳмонхона билан, унинг бўлинмалари, типик вазхиятлар, ҳуқуқлари ва мажбуриятлари, дастлабки тиббий рдам кўрсатиш методлари билан таништирилади, шунингдек, текширув тўғрисидаги ҳисоботни қандай тузишга ўргатилади. Хавфсизлик хизмати ходимлари, табиийки, уларнинг ишига ва отел фаолиятига тааллқули бўлган барча қонунларни яхши билишлари лозим. Хавфсизлик хизмати албатта ўз хонасига, кийимхона (гардероб) (отелнинг бошқа персонали гардеробидан алоҳида) ва ҳужжатларни сақлаш ва текширувлар тўғрисида ҳисоботлар тузиш учун хонага эга бўлиши лозим. Хавфсизлик хизмати раҳбарининг кабинети мижозлар кўзига ташланиб турмаслиги керак, аммо, бошқа бир томондан, зарур бўлган тақдирда раҳбар билан гаплашиш учун меҳмон унинг олдига бошқа хизмат хоналари орқали ўтмаслиги ҳам лозим. Хавфсизлик хизмати ходимлари меҳмонхонанинг бошқа ходимлари алмашадиган соатда алмашмасликлари лозим, чунки айнан смена хавфсизлик хизмати ходимларининг кучайтирилган эътиборини талаб қилади. Табиийки, улар энг «хавфли» соатларда (18.00—02.00) отелда бўлиб туриши лозим. Хавфсизлик техник воситаларига эса аввало барча жамоат ва кўплаб хизмат хоналарини кўриб туришга имкон берувчи камералар киради. Ёзувлар камида 24 соат сақланиши лозим. Хавфсизлик хизмати шунингдек номерлардаги калитли қулфлар, сейфлар, ходимлар радиоалоқаси учун ҳам жавоб беради. Хавфсизлик хизмати ходимларига форма кийиш ва боз устига белда тўппонча ёки тўқмоқ осиш тавсия этилмайди. Бу нарса меҳмонларни тинчлантирмайди, аксинча, улар безовталик ва сарпосима келтириб чиқаради. Пиджак лацканидаги хавфсизлик хизмати нишончаси (идентификация карточкаси) ўзи кифоя қилади.

Хавфсизлик хизмати функциялари ранг-барангдир. Хоналарни патруллаш энг сермеҳнат функция саналади. Патруллаштиришда эшиклар қулфланганлиги текширилади (меҳмонхонада 10—20 %гача эшиклар тунда қулфланмасдан қолиб кетади), хоналарда бўлмаслиги керак кишилар бор- йўқлиги, хизматчилар томонидан хавфсизлик қоидалари бузилиши (масалан, оқсочлар аравачалари ва romm service ўз ўрнида бўлмаслиги) ва ҳоказолар текширилади. Хоналарни патруллаштириш ёнҚиннинг олдини олиш учун ҳам муҳим аҳамият касб этиши мумкин (ёки ҳеч бўлмаганда эртароқ аниқлашда), негаки унчалик ҳушёр бўлмаган меҳмоннинг тўшакда тамаки чекиши ёнҚиннинг энг кенг тарқалган сабаби саналади. Хавфсизлик хизмати хизмат йўлагини назорат қилади (ходимлар хоналарга фақат рухсатномалар бўйича киради), бош йўлакда меҳмонлар учун сезилмас, аммо отелга хулиганлар, бегона маст кишилар (уларни «ўз» маст мижозлардан фарқлай билиш керак) ва бошқа кўнгилсиз элементлар кириб олишига қарши самарали тўсиқ ўрнатилиши лозим. Айни маҳалда бунда ҳаддан ташқари хушмуомала бўлиш керак, ҳар бир шубҳаланилган шахс хушмуомалалик билан сўровга тортилиши керак. Бош йўлакдаги сершовқин ур-тўполондан кўра отел обрўси учун ёмонроқ нарсанинг ўзи йўқ, жуда кўп ҳолларда эса меҳмонхонанинг бой-бадавлат ва ҳурмат-эътиборли мижозлари респектал кишининг андозавий қиёфасига мос келмайдиган ташқи кўринишга эга бўлиши ҳам мумкин-да. Нарсалар йўқолишини текшириш масаласига тўхталадиган бўлсак, меҳмонхона учун ўҚрини тутиш ва жазолашдан кўра бундай ўҚирликлар такрорланишидан огоҳлантириш чора-тадбирларини ишлаб чиқиш муҳимроқ эканлигини назардан қочирмаслик керак. Хавфсизик хизмати текшириш методлари ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлари методларидан кўп жиҳатдан фарқ қилади. Ўали кўрсатиб ўтилганидек, хавфсизлик хизмати ходимлари ҳуқуқлари ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлари ходимлари ҳуқуқларига қиёсан олганда анча чекланган бўлади. Хавфсизлик хизмати ходими мижоздан ширинтиллик билан суриштириш, аксинча, мижозни тергов

қилмаслиги лозим.ю ҳамкорликка мойиллаштирувчи вазиятни юзага келтириш, нега текширув ўтказилаётганини ва сўралаётган кишги қандай ёрдам бериши мумкинлигини тушунтириш керак. Жабрланувчилар билан суҳбатлашаётганда эса хизматга хос жонфидоликни намойиш этиш, жабрланувчи кўпроқ бажонидил тафсилотларни хабар қиладиган, жиноятни фош этиш учун ҳам, келгусида бундай ҳодисалар олдини олиш учун ҳам Қоятда муҳим бўлиши мумкин ахборотга бор кучни ташглаш керак. Қотиллик, қуролли талончилик, хўравонлик каби жиноятларни ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар тергов қилади, табиийки, зудлик билан хабардор қилиниши лозим. Бунда ана шу органлар ходимлар ташрифини иложи борича меҳмонлар учун сезилмас бўлишини таъминлаш керак. Бошқа ҳолларда эса милиция (полиция) чақириш масаласига эҳтиёткорона ёндошиш зарур. Масалан, номерга ўзи таклиф этган суюқоёқ аёл меҳмоннинг пулини ўҚирлаб кетган ҳоллар анча кўп учраб туради, полиция чақириш- чақирмаслик масаласини эса мижознинг ўзи ҳал қилиши лозим. Кўпинча, кўнгилсиз ошкора бўлишни хавфсираган мижоз ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга мурожаат қилишдан воз кечиши мумкин. Эътироф этиш керакки, меҳмонларнинг бундай ташрифларидан сақланишнинг иложи ҳам йўқ, бунга ҳожат ҳам йўқ. Қўноқларнинг маънавий=ахлоқий қиёфаси отел персоналини ташвишлантирмаслиги керак. Хавфсизлик хизмати ана шу ташрифларни бошқа қўноқлар учун сезилмас қилиши ва меҳмонхона холлида, иложи борича, фақат меҳмонларгина бўлиши устидан кўз-қулоқ бўлиб туриши лозим. Бунда ҳаддан ташқари иш тутишдан сақланиш лозим, масалан, отел холлида ўтирган ёлҚиз аёлдан хонани тарк этишни илтимос қилиш мумкин эмас. Аммо, башарти, аёл меҳмонхона холлига тез-тез ташриф буюриб турса, унда тегишли чоралар кўрилиши лозим. Қоида тариқасида, одатда меҳмонхонада ўҚирланган пулни, гарчанд бу ҳақда жабрланувчи айтиш мумкин бўлмаса-да, камдан-кам ҳоллдардагина топиш мумкин, холос. Тўғри, тергов-текширувнинг салбий натижалари

ҳақида барибир унга хабар қилишга тўғри келади. Жабрланувчини тинчлантириб, айтилаёлган гап-сўзларда эҳтиёткор бўлиш лозим, ҳеч бир ҳолда меҳмонхона мижозлари хавсизлиги ёмон таъминланган дея тан олиш мумкин эмас, чунки жабрланувчи персонали жинояткорона лоқайдликка йўл қўйган меҳмонхона маъмуриятига нисбатан даъво аризаси бериши мумкин. Хавфсизлик хизмати функцияларига шунингдек олий бўҚин раҳбарлари (ва уларнинг оилалари)ни қўриқлаш, инкассацияни қўриқлаш, барча калитлар устидан назорат қилиш ҳам киради »отел ходимлари, калитлар шодасини олмасдан, фақат иш учун зарур бўлган калитлардан фойдаланиши лозим; агар номер калити йўқолган бўлса, қулф алмаштирилиши ёки қайтадан дастурланиши шарт). Хавфсизлик хизмати шунингдек меҳмонхонанинг уларга шахсий истифодага берилган мулкидан (хизмат автомобиллари, кредит карточкалари ва ҳоказо) хходимлар фойдаланишини ҳам назорат қилади. Унинг зиммасига шунингдек меҳмонлар кредитга лаёқатлигини тиекшириш, компьютер хавфсизлиги устидан назорат қилишда иштирок этиш (хакерлар кириб олишини бартараф этиш) ҳам юклатилади. Кейинги вақтларда тез-тез содир бўлиб турган террористик актлар туфайли хавфсизлик хизмати отелда яширинча ўрнатилган портловчи қурилма ҳақида қўнҚироқ бўлган тақдирда хатти-ҳаракат қоидалари билан барча ходимларни таништиришлари мажбурий бўлиб қолди. Террорчи қўнҚироқ қилган ходим, биринчидан, қаердан қўнҚироқ бўлаётганини аниқлаш учун иложи борича суҳбатни чўзиши лозим. Одатда, бунга эришиб бўлмайди, аммо хонада бўлган ходимлар ёрдамида бунга уриниб кўриниши, бошқа бир телефондан фойдаланган ҳолда уни аниқлаш мумкин бўлади. Иккинчидан, террорчидан портлатиш вақтини, қурилма типини, ана шу қурилма қандай кўринишдалигини, яшириб қўйилган жойни, нега айнан ана шу отел ҳужум объекти сифатида танланганини аниқлаштириб олиш, шунингдек, қўнҚироқ қилувчи ҳақида максимум ахборот тўлаш: жинси, нутқ манераси (мароми), акценти (талаффузи), тахминий ёши, ҳолати (ҳушёр ёки

маст), меҳмонхона ва унинг ходимлари билан қанчалик яхши танишлиги, қаердан қўнҚироқ қилаётгани (қандайдир специфик шовқинлар, масалан, кўча шовқинлари эшитилиб турибди) аниқлаштирилади. Ўар бир ходим қўнҚироқ ҳақида кимга хабар қилинишини билиши лозим. Эвакуация тўғрисидаги қарони бош директор қабул қилади. Меҳмонларга нима хабар қилиниши ҳам унинг ўзи ҳал қилади. Эвакуацияда хавфсизлик хизматининг вазифаси — эвакуация яоҚида мулк ва тартиб (жумладан, ёнҚин маҳалида) сақланишини таъминлашдир. Улар портловчи қурилма қидирилишида иштирок этадилар, негаки хавфсизлик ходимлари отел хоналарини ҳаммадан кўра яхшироқ биладилар. Отелнинг олий раҳбариятига хавфсизлик хизмати нохуш ҳодисалар таҳлили билан бирга ҳисоботни вақти-вақти билан тақдим этади (энг кўп учрайдиган нохуш ҳодисалар, улар кўпроқ қаерда содир бўлиши, қайси вақтда, ана шу инициаллар билан қандай фамсилиялар ассоциацияланади), ҳисобга эса ана шундан нохуш ҳодисалар такрорланишини бартараф этиш бўйича чора-тадбирлар илова қилинади. Хизматда барча нохуш ҳодисалар, шикоятлар ва терговлар натижалари ҳисоби юритилади. Шикоятнома хатларга жавоб бераётганда шикоятчи адвокатларига отел хато-камчиликлари (айби)ни исботлаб бериш имкониятини қолодирмаслик учун ниҳоятда эҳтиёткор бўлиш лозим. 3. Харидлар бўлими Бўлимнинг функцияси — талаб қилинадиган сифатга эга товарларни оқилона нарзда ва керак паллада сотиб олиб олишдир. Айни маҳалда бунда меҳмонхонадаги захираларнинг оптимал миқдори сақланишига риоя этиш керак, негаки сақлаш ҳам пул туради, боз устига кўплаб харид қилинган товарлар ҳаддан ташқари узоқ сақланганда ишдан чиқиб бузилиши мумкин. Меҳмонхона эҳтиёжлари учун сотиб олинадиган товарлар қуйидаги асосий гуруҳларга бўлинади:

1) маҳсулотлар (янги, мухлатилган, конверваланган, қуритилган); 2) ичимликлар; 3) асбоб-ускуналар ва мебел (ейилиши ва ишдан чиқишига қараб), идиш- товоқлар, чойшаблар; 4) сарфлама материаллар (асосан номерлар ва жамоат хоналарини йиғиштиришда фойдаланилади). Маҳсулот етказиб берувчиларни танлаб олаётганда харидлар бўлими менежерлари қуйидаги омилларга эътибор қаратишлари лозим: • етказиб берувчининг обрўйи; • товар нархи ва унинг сифати; • туркум (партия) ҳажми (унча катта бўлмаган отеллар учун партиянинг минимал ҳажми ҳам ҳаддан ташқари бўлиб чиқиши мумкин); • тўлов шартлари (олдиндан тўловсиз бўлгани яхши, кредитга олинча унда ҳам соз); • сотиб олинган товарга сервис хизмати кўрсатиш (асбоб-ускуналар учун); • етказиб бериш қиймати, маҳсулот етказиб берувчигача бўлган масофа. Харидлар бўлими иш амалиётида маҳсулот етказиб берувчилар узоқ муддатли контрактлардан ҳам (баъзан етказиб берувчилар тендер — танловлари ташкиллаштирилади), бир марталик харидлардан ҳам фойдаланилади. Узоқ муддатли контрактлар одатда нархда сийловлар олишга имкон беради, муҳими, бундай контракт бўлими ишини анча соддалаштиради: «бир йилга шартнома тузгин-да, бемалол тинчгина ухлайвер». Бироқ харидларнинг бу методи ҳам ўз камчиликларига эгадир. Даврий маҳсулот етказиб бериш ҳажмлари контактда кўрсатилган бўлгади. Шунинг учун ҳам меҳмонхона иш юкланмаси кутилмаганда пасайиб кетган — отиқча, иш юкланмаси кескин ортиб кетганда эса товар танқислиги вужудга келади. Бундан ташқари, етказиб берилаётган товар сифати буюртмачини қаноатлантирмасдан қоладиган ҳолллар ҳам кам эмас, контрактни бекор қилиб ташлаш эса, осон кечмайди. Қолаверса, бозорда товар нархи тушиб

кетган бўлса ҳам, меҳмонхона контрактда қайд этиб қўйилган нарх бўйича тўлашга мажбур бўлади. Юқорида баён этилганлар таъсирида бир қатор харидлар нархларни минимиллаштиришга интилган ҳолда ҳар куни турфа етказиб берувчилардан сотиб олинади. Айрим товарплар ҳатто чакана савдодан харид қилинади. Бу усул ҳам ўз камчиликларигна эга, негаки маълум бир товар бозорда умуман бўлмаслиги ҳам мумкин. Меҳмонхона вино, кучли спиртли ичимликлар, пиво, тамаки маҳсулотлари ва гўштни улгуржи партияда сотиб олади. Башарти, агар отел меҳмонхоналар занжирсига кирса, ҳеч бўлмаганда, унга зхарур бўлган товапрларнинг бир қисмини ана щу занжирсининг марказлаштирилган харидлари тизими орқали олади. Бу тизими маҳсулот етказиб бериш амалга ошириладиган марказий омборларга эга. Тизимнинг малакали персонали тор доирада ихтисослашув ҳисобига товарлар юқои сифатини таъминлайди, маҳсулот етказиб берувчилардан товапрларни йирик партияларда сотиб олиш эса нархни пасайтиришга имкон беради. Харидлар қуйидаги усуллар билан амалга оширилади: 1. Меҳмонхонанинг барча хизматлари харидлар бўлимиша талабномалар беради, уларнинг шакллари ҳар хил бўлиши мумкин, аммо уларнинг барчаси етарлича муфассал бўлади: ўлчам, оҚирлик, етказщиб берувчи мамлакат, миқдори, ва ўта муҳими, етказиб бериш санаси қўшимча писанда этилади. 2. Талаб қилинган товарга ихтисослашган харидлар бўлими менежери етказиб берувчилар таклифларини кўриб чиқади (нарх, эҳтимол тутиладиган сийловлар, тўлов шакли ва ҳоказо), энг яхшисини танлайди ва буюртмани шакллантиради. 3. Товар накладной (юкхати) билан келиб тушганда у текширилади, рўйхатга олинади, яроқсиз товар қайтарилиши расмийлаштирилади. 4. Маҳсулот етказиб берувчидан ҳисобрақам-фактура келиб тушганда текширилади, рўйхатгша олинади ва тўлаш учун молия бўлимига ўтказилади.

Адабиётлар : 1. Уокер Д.Р. Введение в гостеприимство. Учебное пособие. -М., 2002 г. 2. Чудновский А.Д. Туризм и гостиничное хозяйство. Учебник. -М., 2000. 3. Филлиповский Е.Е., Шмарова Л.В. Экономика и организация гостиничного хозяйства. - М.: ФиС, 2005 4. Сенин В.С., Денисенко А.В Гостиничнўй бизнес: классификация гостиниц и других средств размешения: Учебное пособие. - М.: ФиС, 2004. 5. Папирян Г.А., Менеджмент в индустрии гостеприимства. М.: 2000 7. Лесник А.Л., Мацицкий И.П., Чернмшев А.В. Организация и управление гостиничньш бизнесом. Учебник - М.: «Интер Универсап», 2000

O'xshashlar

Меҳмонхонанинг ёрдамчи хизматлари

Туризмда меҳмонхона хизматлари фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Туризм ва меҳмонхона хизматлари иқтисодиёти фанининг мақсади ва вазифалари

Мехмонхона хўжалиги ва хизматлари

Меҳмонхона индустриясининг ривожланиши