Туризмда меҳмонхона хизматлари фанининг предмети, мақсади ва вазифалари - Iqtisodiyot - Referatlar

Туризмда меҳмонхона хизматлари фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

109 KB

Ko'chirib olish

Туризмда меҳмонхона хизматлари фанининг предмети, мақсади ва вазифалари Режа: 1. «Туризмда меҳмонхона хизматлари» фанининг мақсади ва вазифалари. 2. Меҳмонхоналарнинг пайдо бўлиш тарихи. 3. Меҳмонхона индустриясининг асосчилари. 4. Дунёнинг энг антиқа меҳмонхоналари.

1. «Туризмда меҳмонхона хизматлари» фанининг мақсади ва вазифалари Мамлакатимизда туризм соҳасига мустакилликнинг дастлабки кунлариданоқ катта эътибор қаратилди. Соҳа ривожи учун барча зарур ташкилий-ҳуқуқий механизм вужудга келтирилиб, муҳим меъёрий ҳужжатлар қабул қилинди ва бу иш ҳозирда ҳам давом этмоқда. Ғарб давлатларида туризмнинг асосий инфратузилмаси ҳисоблаган меҳмонхона хўжаликларини бошқариш бўйича кўп йиллик тажриба йиғилган. Меҳмонхона корхоналари фаолиятида хориж тажрибасини ўрганиш мехмонларга хизмат кўрсатиш сифатини яхшилашда катта роль ўйнайди. Ходимлар замонавий хизмат даражасига мехмонлар томонидан қандай талаб қўйилиши ҳақида тасаввурга эга бўлмаса, улардан мижозларга юқори даражада хизмат кўрсатишларини талаб қилиш мураккабдир. Бугунги кунда бизга жахон талабларига жавоб берувчи туризм соҳасини ривожлантиришнинг миллий моделини яратиш бўйича таклифлар киритилмоқда. Фаннинг ўқилишидан мақсад -ҳозирги рақобатли бозор иқтисодиёти шароитида меҳмонхона хизмати соҳасида энг яхши бошқарув қарорларини қабул қилиш, меҳмонхона хизматларини таклиф этишни такомиллаштириш ва уларнинг сифатига таъсир кўрсатувчи омилларни ўрганишдан иборатдир. Фаннинг вазифаси – меҳмонхона корхонаси ҳақида тушунча бериш, меҳмонхона бўлимлари ва уларнинг ишини, ходимлар фаолиятини самарали ташкил этишни ўрганиш тўғрисида талабаларда тасаввур ҳосил қилишдир. « Туризмда меҳмонхона хизматлари» ўқув фанини ўзлаштириш жараёнида амалга ошириладиган масалалар доирасида талаба: - жойлаштириш воситалари ва тизими ҳақида; - меҳмонхонада кўрсатиладиган хизматлар ҳақида; - меҳмонхонада бошқарув структураси ҳақида тасаввурга эга бўлиши керак. - меҳмонхонанинг функционал вазифасини;

- мижозлар билан муносабатда бўлиш қоидасини; - меҳмонхона корхоналарида ҳисоб-китоб юритиш жараёнини билиши керак. - меҳмонларни қабул қилиш ва жойлаштириш; - меҳмонхоналарда номерларни брон қилиш; - меҳмонхоналарда турли тозалаш ишларини ташкил этиш; - меҳмонларга овқатлантириш хизматини ташкил этиш ҳақида малака ва кўникмаларга эга бўлиши керак. 2. Мехмонхоналарининг пайдо булиш тарихи Меҳмондўстлик саноати корхоналарининг эволюцияси тўғрисида сўз юритганда, тарихий жиҳатдан кишилик жамиятининг ривожланиш босқичларига мос келувчи даврларни ажратиш мумкин:  Қадимги давр;  Ўрта асрлар;  Янги давр; Қадимги давр (милоддан аввалги IV минг йиллик – милодий 476 йил). Аксарият тарихчилар жамият тараққиётининг бу даврига ҳозирги меҳмонхоналар ва ресторанларнинг «аждоди» - дастлабки меҳмонхона корхоналари пайдо бўлган даврни киритадилар. Бундай корхоналар – таверналар қадимги манускриптларда тилга олинади. Тахминан милоддан аввалги 1700 йилда ёзилган Бобил подшоси Хаммурапи кодекси мана шундай манускриптлардан биридир. Қадимги Юнонистонда милоддан аввалги I мингйилликда таверналар ижтимоий ва диний ҳаётнинг муҳим унсури ҳисобланган. Таверналарда саёҳатчиларни жойлаштириш учун хоналар мавжудлигига қарамай, улар асосан овқатланиш хизматлари кўрсатишга мўлжалланган. Ваҳоланки, савдо- сотиқнинг ривожланиши ва шу билан боғлиқ узоқ муддатли сафарлар нафақат овқатланиш, балки тунаш жойларини ташкил қилишни қам таққазо

этар эди. Шу ҳолат меҳмонхона корхоналарининг бошқа тури – карвонсаройлар пайдо бўлишини белгилаб берди. Карвонсаройларнинг энг ривожланган тармоғи Рим империяси ҳудудида ташкил этилган эди. Қадимги Рим карвонсаройлари асосий йўллар ёқасидаги шаҳарлар ва қишлоқларда, бир-биридан тахминан 25миль (40,22 км) оралиқда жойлашган эди. Қуйи табақа вакилларига хизмат кўрсатиш учун мўлжалланган таверналар ва карвонсаройлар тунаш ва дам олиш учун минимал шарт- шароитлар таклиф қилар эди. Масалан, саёҳатчилар кўпинча похол устида, йилнинг совуқ мавсумида эса музлаб қолмаслик учун отларининг иссиқ биқинига тиқилиб ухлардилар. Бирон-бир қўшимча қулайлик ҳақида гап бўлиши ҳам мумкин эмас эди. Яқин Шарқ, Осиё ва Кавказортида савдо алоқаларининг ривожланиши меҳмондўстлик корхоналарининг пайдо бўлишида катта рол ўйнади. Ушбу минтақалар ҳудудидан йирик савдо йўллари ўтар, улар бўйлаб юк ортилган узун карвонлар ҳаракатланар эди. Карвонлардаги йўловчилар тунаши учун савдо йўллари ёқасида карвонсаройлар ташкил этиларди. Бундай карвонсаройлар, қоида тариқасида, одамлар дам олиши учун ҳужралар ҳамда туя ва отлар учун мўлжалланган қўтонлардан ташкил топар эди. Буларнинг барчаси табиий офат (шамол, ёмғир, бўрон)лардан, шунингдек талончилар ва қароқчилардан сақловчи қалъа девори билан ўралган эди. Ўрта асрлар (милодий V – XV асрлар). Ўрта асрларда диний анъаналар меҳмондўстлик корхоналарининг ривожланишига катта таъсир кўрсатди. Бу даврда муқаддас жойларга зиёрат қилувчи одамлар сони кескин кўпайди. Черков монастирларга зиёратчиларни қабул қилиш, улар учун тунаш жойлари ташкил этиш ва уларни овқатлантириш мажбуриятини юклади. Бу даврда мазкур вазифани бажарувчи бошқа муассасалар ҳам пайдо бўлди. Масалан, франклар қироли, кейинчалик эса император Карл Буюк (742-814) черковларга

ҳомийлик қилиб, VIII асрда зиёратчилар дам олиши учун махсус уйлар ташкил этди. XII-XIII асрларда илк меҳмонхоналарнинг аждоди – карвонсаройлар Русда ҳам пайдо бўлди. Ўша даврда улар «яма» – ўра деб аталар, бир- биридан от чарчамасдан босиб ўта оладиган масофада жойлашган эди. XV асрда карвонсаройлар Ямской приказ 2 ихтиёридаги почта бекатлари қошида ташкил этила бошланди. Катта рус шаҳарларида меҳмон кутиладиган ҳовли (гостиний двор)лар қурилди. Уларнинг карвонсаройлардан фарқи шунда эдики, бу ерда тунаш ва овқатланишдан ташқари, савдо-сотиқ қилиш имконияти ҳам мавжуд эди. Бошқача қилиб айтганда, меҳмон кутиладиган ҳовлилар жиҳозланган хоналар, савдо расталари, дўконлар ва омборларни ўзида бирлаштирган эди. қоида тариқасида, ҳовли баланд деворлар ва миноралар билан ўралган, унга катта дарвозадан кириларди. XIII асрда бундай ҳовлилар Витебск, Гродно, Брест, Слоним ҳамда бошқа белорус шаҳарларида пайдо бўлди. Белорус савдогарлари учун махсус ҳовлилар XV-XVI асрларда Брянск, Вязьма ва Москвада қурилди. Ўрта асрларда илк касаба уюшмаларининг ташкил топиши меҳмондўстлик корхоналари фаолиятининг илғор йўналишини ташкил этди. 1282 йилда Италиянинг Флоренция шаҳри трактирчилари ўз гильдиясини ташкил этди. 2 Ямской приказ – Россияда юк ва йўловчи ташишни ташкил этиш, ямшчиклар хизматини бошқариш ва бошқа шунга ўхшаш ишлар билан шуғулланган марказий давлат муассасаси.

Янги давр (XVI аср – XX аср боши). XVI асрда дастлабки қаҳвахоналар очилди. Улар ўша давр маданий ва адабий ҳаётининг марказларига айланди. ғарбий Европада қаҳва ва чой каби экзотик ичимликларнинг тарқалиши қаҳвахоналарнинг пайдо бўлишига имконият яратди. Европада дастлабки қаҳвахоналар 1652 йили Лондонда ва 1683 йили Венада очилди. Хусусан, Венада биринчи марта асал ва сут қўшилган қаҳва таклиф қилинди. XVII аср охирига келиб Европа қитъасида қаҳвахоналар анча кенг тарқалган ҳодисага айланди. Йирик шаҳарларда уларнинг сони бир неча ўнтага етар эди. XIX аср ўрталаридан «a la carte» (а ля карт) менюсидан фойдаланила бошланди. Мижоз таклиф қилинган рўйхатдан ўзига маъқул таомни танлаш имкониятига эга бўлди. 1898 йилда Лондонда «Савой» меҳмонхонаси очилди. Унинг бошқарувчиси Цезарь Ритц (ҳозирда Ритц-Карлтон меҳмонхоналари унинг номи билан аталади), бош ошпази эса – Жорж Агюст Эскофье эди. Бу икки одам меҳмонхоналар қошида ресторанлар ташкил этишда чинакам инқилоб содир этди. Эскофье ўз даврининг буюк кулинарларидан бири эди. У кулинария бўйича нашр этган маълумотнома ҳамда ошхонада жорий этган бригада пудрати билан донг таратди. Меҳмондўстлик корхоналарининг ривожланишида АҚШ алоҳида ўрин тутади. Тарихчиларнинг фикрича, биринчи карвонсарой бу ерда Европадан анча кейин, 1607 йилда пайдо бўлган. Дастлабки таверналардан бири 1634 йили Бостонда очилди. 1642 йилда Нью-Йоркда (ўша даврда у Янги Амстердам деб аталар эди) таверна голландлар томонидан очилди. Шу даврдан бошлаб таверналар жамият ҳаётининг марказига, аскарлар ва тижоратчилар учрашадиган жойга айланди. Улар нафақат шаҳарларда, балки катта йўллар ёқасида, айниқса, чорраҳаларда равнақ топди. Нью-Йоркнинг Бродвей кўчасидаги 70 хонали «Сити-отель» қўшма Штатларда очилган биринчи меҳмонхона бўлди. Бу муҳим ҳодиса 1794 йилда содир бўлди. 1829 йилда Бостонда «Тремонт» меҳмонхонаси – АҚШдаги биринчи классли, коридор хизматчилари, регистратура (рецепция)га эга,

номерларнинг эшиклари қулфланадиган ва ҳатто меҳмонларга бепул совун бериладиган илк меҳмонхона очилди. Бу АҚШда меҳмонхона буми бошланишига туртки берди. 1831 йилда Нью-Йоркда очилган машҳур «Дельмонико» ресторани АҚШдаги биринчи ресторан ҳисобланади. Ўша даврда АҚШда ресторан ишининг ривожланишига француз анъаналари катта таъсир кўрсатди. 1852 йилга келиб АҚШнинг биринчи классли ҳар бир меҳмонхонаси ўз француз бош ошпазига эга эди. Меню ҳам анъанага кўра француз тилида ёзилардики, бу инглиззабон мижозлар учун муайян қийинчиликлар туғдирарди. «Дельмонико» ресторанининг соҳибларидан бири Жон Дельмониконинг саъй-ҳаракати билан биринчи марта икки тилли меню жорий этилди. Унда таомларнинг француз ва инглиз тилидаги номлари қарама-қарши жойлаштирилган эди. Бу анъана сақланиб қолди ва йиллар ўтиб бутун жаҳонда кенг тарқалди. XIX-XX асрлар чегарасида меҳмондўстлик саноати муҳим тармоққа айланди. Меҳмонхона бирлашмалари, синдикатлар, акциядорлик жамиятлари, корпорациялар меҳмонхоналар қуриш, кадрлар тайёрлаш, нархларни белгилаш масалалари билан шуғуллана бошлади. ХХ аср бошида фаолият кўрсатган бундай уюшмалар орасида Лондон меҳмонхоналар соҳиблари синдикати, Франция «Меҳмонхона соҳиблари уюшмаси»ни қайд этиш мумкин. 1906 йилда жаҳоннинг турли мамлакатларида жойлашган 1700 меҳмонхонани бирлаштирган Меҳмонхоналар соҳиблари халқаро уюшмаси ташкил топди. Сўнгги йилларда меҳмондўстлик саноати корхоналарининг ривожланишида кўзга ташланган тенденциялар қаторига қуйидагиларни киритиш мумкин: 1. Меҳмонхона ва ресторан хизматлари ихтисослашувининг чуқурлашиши. 2. Халқаро меҳмонхона ва ресторан тармоқларининг ташкил топиши. 3. Кичик корхоналар тармоғининг ривожланиши.

4. Меҳмондўстлик саноатига янги компьютер технологияларининг жорий этилиши. Сўнгги йилларда тўла сервисли анъанавий меҳмонхоналар билан бир қаторда, таклиф қилинувчи хизматлар тўплами қисқартирилган ихтисослашган корхоналар пайдо бўла бошлади. Корхоналарнинг ихтисослиги ҳар хил бўлиши мумкин. Меҳмонхоналар туристик бозорнинг муайян сегменти вакилларига, масалан, ўз меҳнат таътилини гольф ўйинига, чанғи спортига, отда сайр қилишга ва ҳ.к.га бағишлаган мижозларга, конгресслар, кўргазмалар, ярмаркалар ва ш.к.да қатнашиш учун келган туристларга хизмат кўрсатишга ихтисослашиши мумкин. Меҳмондўстлик корхоналари ихтисослашувининг чуқурлашиши халқаро тармоқларнинг ташкил топиши билан ҳам боғлиқ. Бундай тармоқлар хизмат кўрсатишнинг юксак андозаларини ишлаб чиқиш ва амалга жорий этишда катта рол ўйнайди. Тармоқ деганда одатда жамоавий бизнес билан шуғулланадиган ва тармоқ раҳбариятининг бевосита назорат остида фаолият кўрсатадиган корхоналар гуруҳи тушунилади. Тармоқ ўз биноларига эга бўлиши ёки уларни ижарага олиши мумкин. Тармоқ раҳбарияти олинган даромадни тақсимлашда муайян имтиёзларга эга бўлади, бироқ, айни вақтда, ҳар қандай (шу жумладан, молиявий) операцияларни амалга ошириш чоғида кўрилиши мумкин бўлган барча зарарлар учун жавоб беради. 90-йилларнинг ўрталарига келиб бутун жаҳон меҳмонхона фондининг 30% дан кўпроғини йирик меҳмонхона бирлашмалари ва тармоқлари ўз назорати остига олди. Бошқа аксарият тенденциялар сингари, меҳмонхона тармоқларининг ташкил топишига ҳам АҚШда асос солинди. 90-йилларнинг бошига келиб, АҚШ меҳмонхона тармоқлари жаҳонда етакчи мавқени қўлга киритди. Улар жаҳоннинг ўнта етакчи меҳмонхона тармоқлари қаторидан Европанинг Travelodge International ва Master Hosts International тармоқларини сиқиб чиқарди. Ҳозирда бу ўнликда Европанинг атиги иккита

меҳмонхоналар тармоғи – Accor (Франция) ва Forte PLC (Буюк Британия) қолган. Меҳмонхоналар халқаро уюшмаси меҳмонхоналар тармоқларини уч тоифага ажратади: - корпоратив меҳмонхоналар – кўп сонли корхоналарга эга меҳмонхона корпорациялари; - бронлаш умумий тизимидан, маркетинг, реклама концепциясидан ва алоҳида корхонага қимматлик қилувчи бошқа хизматлардан фойдаланиш учун бирлаштирилган мустақил корхоналар тармоқлари; - бошқарув хизматлари кўрсатувчи тармоқлар. Меҳмонхоналар тармоғига кирувчи ҳар бир меҳмонхона тури ўз тамғасига эга. Ўз фирма номини қатъий сақлайдиган компанияларнинг устунлиги шундаки, бир меҳмонхоналар тармоғи хизматидан фойдаланувчи истеъмолчилар мазкур тармоққа кирувчи корхона қаерда жойлашганидан қатъи назар, унда кўрсатиладиган хизматларнинг сифати ҳақида аниқ тасаввурга эга бўлади. Бу меҳмонхоналар тармоқларига янги меҳмонхона очилишидан анча олдин уни реклама қилиш ва бронлаштиришни амалга ошириш имконини беради. Меҳмонхоналар тармоқларидан ташқари жаҳон туристик бозорида асосий мақсади меҳмонхона бизнесининг энг яхши вакилларини бирлаштиришдан иборат бўлган уюшмалар ҳам фаолият кўрсатади. Масалан, 1928 йилдан бери «Жаҳоннинг етакчи меҳмонхоналари» халқаро корпорацияси дунёнинг энг яхши меҳмонхоналарини аниқлаш билан шуғулланиб келади. У ҳар йили ўзининг махсус каталогига энг яхши корхоналар тўғрисидаги маълумотларни жойлаштиради. «Жаҳоннинг энг яхши меҳмонхоналари ва курортлари» халқаро ташкилоти ҳам 30 йилдан бери шунга ўхшаш фаолиятни амалга ошириб келади. 1968 йилдан «Жаҳоннинг энг осойишта меҳмонхоналари» халқаро уюшмаси фаолият кўрсатади. Бу уюшманинг штаб-квартираси Парижда жойлашган. Мазкур уюшмага аъзо бўлишда қуйидаги уч мезонга баҳо берилади: табиий ва

хушманзара атроф муҳит; меҳмонхонанинг ўзига хос қиёфага эга бўлган шинам биноси ва интерьери; барча замонавий талабларга жавоб берувчи меҳмондўстлик, шу жумладан овқатланиш. Меҳмонхоналар тармоқларининг миқдорий ўсиши, уларнинг қўшилиши ва бирлашиши (хизмат кўрсатиш муайян даражада стандартлаштирилганлиги туфайли) туристларнинг барча ранг-баранг талабларини қаноатлантира олмайди. Бу, ўз навбатида, ўзига хосликка ва ҳеч кимга ўшамасликка ҳаракат қилувчи кичик мустақил меҳмонхоналарнинг ривожланишига замин яратади. Мутахассисларнинг фикрича, XXI асрда айнан мана шундай, яъни шинам, қулай, мўътадил нархларда хизматлар кўрсатадиган, ишлаш ва дам олиш учун барча шарт-шароитларга эга бўлган, ресторансиз (ресторан меҳмонхона ёнида жойлашган) меҳмонхоналар меҳмондўстлик саноатида етакчи ўрин эгаллайди. 3. Меҳмонхона индустриясининг асосчилари Меҳмонхона индустриясида унинг ўсиши ва ривожланишига катта аҳамият касб этадиган қўйилмалар киритган кўп шахслар бўлган. Улар орасида энг кўп машҳурлардан XIX аср охирида ва XX аср бошларининг индустрия асосчилари бўлган Эллсуорт Стетлер, Конрад Хилтон, Эрнест Хендерсон, Хоуард Джонсон ва Дж. Уиллард (Билл) Марриоттлар бордир. Шулар қаторидан Цезар Ритц исми ҳам ўрин эгаллаган. Цезар Ритц ўз замонасининг афсонавий шахсидир. Меҳмонхона индустриясининг бошқа асосчиларни кўпчилиги каби у ҳам энг пастки поғонадан бошлаган ва жонкуярлик билан меҳнат қилиши эвазига, меҳмонхона бизнесини сирларини жуда тез ўрганиб касбнинг энг юқори чўққиларига чиқди. Ўз иш тажрибасини у 15 ёшидан меҳмонхона бошқарувчисининг шогирди сифатида бошлаган. 19 ёшидаёқ унинг ўзи Париж ресторанчаларидан бирини бошқарарди, лекин негадир бу ишни бирданига ташлаб кетди ва машҳур Voisin ресторанига официант ёрдамчиси бўлиб жойлашди. Бу ерда у бой ва машҳурларнинг дидларига маъқул бўлиш

саънатини ўрганди. Жуда қисқа вақт ичида у доимий мижозлар тўғрисида ҳамма нарсани эслаб қолди (улар нимани яхши кўради ва нимани ёқтирмайди), ва улар ҳар доим уларга у хизмат қилишини талаб қилардилар. 22 ёшида Ритц Люренцдаги (Швейцария), ўзи туфайли шаҳарни энг орбўли меҳмонхонаси бўлган Grand National Hotel нинг бошқарувчиси бўлади. Ритцнинг ўзига тортувчилиги ва кашфиётчилиги энг танланган мижозларни тез жалб қилишга унга имконият берди. 11йиллик муваффақиятли иш фаолиятидан кейин у ўзига тортувчи таклифни– яқиндагина Лондонда очилган, лекин ишлари ҳали унча яхши кетмаётган Savoy Hotel томонидан тушган, қабул қилишга таваккал қилди. Шундай қилиб 38 ёшли Цезарь Ритц дунёдаги энг машҳур фешенебль отеллардан бирининг бошқарувчиси бўлди.Ва яна бир бор унинг ўзига тортувчанлиги ва қобилиятлари оммада муносиб таассурот қолдирди. Энг аввало у ўз отелини юқори жамоанинг маданият маркази қилди. Унинг бош-ошпази –Агюст Эскофье билан бирга у энг ажойиб европа таомларини тайёрлай оладиган, шунингдек ресторанда шу таомларга мос келувчи муҳит ярата оладиган жамоани тузди. У шундай бир аънана киритди, унга кўра мижозлар фақат кечки либосларда келишарди, ресторанга энг яхши чолғу асбобли оркестрларни таклиф қиларди ва умуман ҳар хил махсус жиҳозлар учун маблағ аямасди. Бир куни у сузиб юрувчи ресторан атрофида ҳақиқий Венецияни – неаполитанларнинг қўшиқларини куйловчи гондоллари ва гондольерлари билан ташкил қилди. Ритц омма билан алоқа қила билиш бошқарувчининг энг керакли сифатларидан деб ҳисобларди. Унинг одамларга ва уларни ҳоҳишларига бўлган эътиборлилиги менежер саънатини янги поғонага олиб чиқди. Ва шу пайтгача Ритц номи меҳмонхона бизнесида башанглик ва нозик дидлик синоними ҳисобланади. У ишга бутунлай, кучини аямасдан бериларди ва 52 ёшида кучли асаб таранглашувини бошидан кечирди, ундан кейин у ўзини тиклай олмади.

4. Энг замонавий, йирик ва ғаройиб дунё меҳмонхоналари Institutional Investor (“Бошловчи инвестор”) маҳоратли журнал ҳар йили дунё отеллар иши якунларини йилнинг ярмидан кўпини ҳар хил қитъа отелларида ўтказадиган тадбиркор одамлардан сўров асосида таҳлил қилади ва уларнинг энг яхшиларини аниқлайди. Шундай қилиб, журнал охирги бир неча йил мобайнида биринчи ўриндаги “Отел” деб Бангкокдаги “Orient” отелини номлайди. Унинг кетидан изма-из гонконглик “Regent” ва гамбурглик “Yier Jahreszeiten”, гонконглик “Mandarin Oriental” ва лондонлик “Shangri - La” келади. Журналнинг охирги тадқиқотлари энг яхшилар: гонконглик “Regent Hong Kong”, лос-анжелеслик “Bel-Air”, сингапурлик “Shangri-La” эканлигини аниқлади. Лас –Вегасдаги (АҚШ, Невада) “MGM Cyrand” аввалгидек дунёдаги энг катта отели бўлиб келмоқда. Унинг хона фонди 5005 та меҳмонлар учун мўлжалланган хоналардан иборат. Отел 4 та ўттиз қаватлик бонодан иборат ва 45,3 га майдонни эгаллаган. Отелнинг конференц –зали 15,2 минг жойга мўлжалланган. Боғи 13,3 га майдонга эга. Казино 5793 м 2 жойни эгаллаган ва тўртта алоҳида залдан ташкил топган. Ўрнатилган ўйин автоматлари мингтагача етади. Базеле шаҳрида жойлашган “Drei Konige am Rhein” отели Европадаги энг қадимий отел ҳисобланади. Ўша давр тарихчиларининг маълумот беришича, биринчи мижозлари унинг остонасини 1026 йилдаёқ босиб ўтишган. Пудондаги (Хитой) “Гранд –Хайатт –Шанхай” отели бугунги кунда шубҳасиз дунёдаги энг юқори отел ҳисобланади ва 88 қаватли Чин –Мао – Тауэр биносининг юқоридаги 35 қаватини эгалаган. Сан-Францискодаги “Хайатт -Ридженси” отели энг катта меҳмонхона вестибюлига (107 метр узунлик, кенглиги 49 метр, шифтининг баландлиги 52 метр) эгадир.

Ғилдиракдаги меҳмонхона сифатида аввалгидек “Шарқий экспресс” Париж -Истамбул эътироф этилади. Унинг узунлиги 501 метрни ташкил этади. “Эверест кўриниши” отели дунёдаги энг юқори чўққилик отел ҳисобланади. У Намче (Непал) қишлоқчасидан унча узоқ бўлмаган жойда қурилган. Яхши об-ҳаво шароитида унинг деразаларидан ғаройиб Эверест манзараси кўринади. Одатда баландлик туфайли 80% меҳмонлар кўнгил айнаш, бош оғриғи ва уйқусизликдан қийналадилар. 1 минути 1$ лик кислород хоналарга хизмат кўрсатишнинг энг оммавий буюрмаси эканлиги ҳайратланарли эмас. Бугунги кундаги ҳамма маълумотномаларида Лонгьербайен (Свальдбар архипелаги, Норвегия) оролида жойлашган “Қутбий” отели энг шимолий меҳмонхона ҳисобланади. Архипелаг бир нечта ороллардан ташкил топган ва ҳақли равишда Европанинг энг шимолий нуқтаси ҳисоланади, унинг 60%и абадий музликлар билан қопланган. Отелда ҳамма сервиснинг юқори меъёрлари тадбиқ этилган. Энг қиммат апартаментлар – “Royal-Towers” (Атлантис, Багама) отелидаги ўн хоналик апартаментлар – суткасига 25000$ ижарага берилади. Истиқомат қилувчилар хизматида иккита кўнгил ёзиш марказлари, бар, хона рояли, идишлари соф олтиндан ишланган ошхона. Пэрто-Рикодаги “Хайатт –Ридженси Керромар” отели энг узун бассейнга эга. Узунлиги 541 метр. Умумий майдони 1,8 га. Бассейн 5та бирлашувчи сувда учиш жойлар секцияси ва тропик ландшафт билан ўралган 14 та шаршарадан иборат. Лас-Вегасдаги (АҚШ, Невада) “Беладжио” отел ҳуқуқини энг кўп сонли фаворалар безайди. Чиройли суний кўл минглаб сувини 74 метр баландликка отувчи фаворалар билан ўралган. Фаворалар ишини компьютер тартибга солади. Кечки ва тунги пайтларда 4 мингта ранг баранг лампочкалардан ташкил этилган, стерео-ва ранглар мусиқаси ҳамроҳлигидаги ёруғлик ёқиб қўйилади.

Сахара чўли билан чегарада Туниснинг энг ажойиб меҳмонхонаси жойлашган. Қурилишлар қандайдир маҳаллий қабилаларга тегишли ва улкан бочкаларга жудаям ўхшайди. Диаметри 2-3метр ва узунлиги 3-4метр бўлган “бочкалар” ҳам бор. Улар тошлардан қилинган ва лой сувалган. Эшиклар – диаметри 50см. бўлган тешиклар. Меҳмонларга чўл аҳолиси –бедуинлар хизмат қилади. Дунёнинг энг ғариоддий ва ажойиб меҳмонхоналаридан бири – “Treetops Hotel” (“Дарахт учидаги отел”) Кенияни табиат боғларининг бирида жойлашган. Худи шу отелда 1952 йили Елезавета II Англия қироличаси бўлганлигини билди. Отелнинг ажойиблиги шундаки, у бу сўзнинг тўғри маъносида дарахнинг устида жойлашган ва унинг ойнасидан ёввоий ҳайвонлар сув бўйида йиғилишини томоша қилиш мумкин. Австралия ўзининг Улкан тўсиқли рифдаги ғаройиб сув остидаги отели билан ғурурланади. Бу отелда меҳмонлар учун мўлжалланган хоналарнинг ойналари денгиз сатҳидан пастда жойлашган бўлиб ажойиб бўлган сув ости манзараларидан баҳраманд бўлишга имконият яратади. Бизнинг кунларгача дастлабки кўранишида сақланиб қолган турар жойлардан энг қадимийси Сен-Албанс қишлоғидаги (Англия) турар ҳовлиси ҳисобланади, 795 йилдаги ҳодисаларни ёзувли хронологияси уни ўша даврда ҳам борлигини тасдиқлайди ва “Олишаётган хўроз олдида” деб номланган. Кашфиётчилик учун, фараз қилиш ва ботирлик учун тадбиркорлар Бразилиянинг энг яхши отели деб, Манаус шаҳаридан ўн километр узоқликда, бу эса тропик чангалзор бағрида қурилган отелни тан олишди. Унинг биноси цилиндр шаклида бўлиб 135метр баландликка эга. Отелнинг чўмилишга мўлжалланган бассейнлар олдидан оқиб ўтадиган Амазонка суви билан таъминланади. Германияда қадимги отеллар ва ресторанлар жуда кўп. Асосан Веймар шаҳридаги “Элефант” отелини айтиб ўтиш лозим, чунки у 1521йилда ташкил қилинган. Унда ҳамма замон ва халқларнинг кўплаб машҳур кишилари

тўхтаган, ёзувчилар эса ўзининг қаҳрамонлари Веймарда ва албатта шу отелда истиқомад қилишларини ёзганлар. 1533 йил Парижда очилган Tour d’argent (“Тур д'Аржан”) ресторани энг биринчи ресторан ҳисобланади. Икки аср давомида у нафақат Парижда балки бутун Францияда ажойиб ташкилот бўлиб келган. Ресторан бизнесининг мутахассиларига ресторан атамаси автори машҳур ташкилотчи ва ошпаз (кулинар), уни яна XVI асрда фахрли “замонавий ресторан отаси” титули балан тақдирлашган инсон бу М.Буланже бўлишини билиш жуда ҳам қизиқ бўлса керак. Ўшанда у Баел кўчасидаги 24 соат ишлайдиган тавернияни бошқарар эди. Бош таом у restorane (мустаҳкамловчи, қайта тикловчи) деб номлаган шўрва эди, шу ердан “ресторан” деган ном келиб чиққан. Лекин Буланже бу шўрва билан чекланиб қолмади ва 1767 йили ўзининг ажойиб бўлган “вино соусидаги қўй гўштидан шўрвасини” яратди. Бу таом муваффақияти ҳамма ҳурсандчилик кутишларини ҳам ошиб ўтди. Буланже ривожлана борарди. Дубайдан (БАА) унча узоқ бўлмаган чўлда биринчи экологик курорт ташкил қилинди. У ерда 25та “люкс” қасрлар мавжуд.Лойиҳа асосида чўл ҳудудига характерли ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини сақлаб қолишдир. Ҳар бир коттедж ўзига тегишли боғга ва бассейнга эга. Мижозларда отда саёҳат уюштириш имконияти ёки туяда сайир қилиш, камондан отишни машқ қилиш мумкин. Меҳмонхоналарнинг ичида биринчи бўлиб, Берлиндаги “Артемизия” меҳмонхонаси фақат аёлларни жойлаштиришни бошлаган эди. Оз муддатдан кейин бундай категориядаги истиқоматчиларга хизмат кўрсатишга гамбурглик “Хансетин” отели ҳам қўшилди. Бу меҳмонхоналарнинг хизмат кўрсатувчи ҳодимлари қаътий равишда аёллардан ташкил топган. Интерьерда, дизайнда машҳур аёл – рассом-безатувчиларнинг энг яхши эришган ютуқларидан фойдаланилган. Учинчи минг йиллик меҳмонхонаси ҳаққоний равишда Форс кўрфасининг қирғоқларида 30 км 2 (75акра) майдонда жойлашган “Chicago

Bech Resort” меҳмонхона комплекси бўлди. Мажмуанинг асосий элементи беш юлдузли “Resort Hotel”, ажойиб хоналар фондига эга, дам олиш жойларига, банкетлар ва конференциялар ўтказиш учун марказларга, аквапаркларга, асосий бинодан узоқроқда бўлганлар учун 21 виллага (luxury) ва “Отел Минора” (“Tower Hotel”), ташқи тарафи улкан парусни эслатувчи, иншоотларга эгалик қилувчи. Бунинг ҳаммаси сунъий оролда жойлаштирилган. Баландлиги 321метрга яқин бўлган бу бинода 200 та жуда ҳам шинам (super luxury ) хоналар сиғади. Шундай қилиб, “Tower Hotel” нафақат учинчи минг йилликка интилаётган энг биринчи отел, балки энг юқори меҳмонхона биносидир.

Адабиётлар: 1. Александрова А.Ю. Международний туризм. - М: Аспект Пресс, 2004. 2. Бгатов А.П.Туристкие формалности. «Академия».М. 2006г. 3. Биржаков М.Б. Введение в туризм. С.Пб.: Издателский Торговий Дом «Герда», 2006г. 4. Богданов Е.И. Планирование на предприятии туризма СПб.: Изд.д. «Бизнес- пресс» 2005г. 5. Кварталнов В.А. Менеджмент туризма: экономика туризма. 6. Учебник. 2002г. 7. Кабушкин.Н.Н. Менежмент туризма. -Мн.: Новое знание 2004г. 8. Кварталнов В.А. Иностранний туризм. М.: 2003г. 9. 17. Кварталнов В.А. Туризм. – М., Финансы и статистика. 2004г. 10. Медлик С, Х.Инграм «Гостиничний бизнес». Издателство ЮНИТИ- ДАНА, 2005г. 11. Чудновский А.Д. Управление индустрий туризма.М: КНОРУС. 2005г. 12. Яковлев.Г.А Экономика и статистика туризма. Учеб.пособ. М.: Изд. 2005г.

O'xshashlar

Туризм ва меҳмонхона хизматлари иқтисодиёти фанининг мақсади ва вазифалари

Макроиқтисодий таҳлил ва прогнозлаш фанининг мазмуни, предмети, мақсади ва вазифалари

Меҳмонхона ёрдамчи хизматлари

Менежмент фанининг мазмуни, мақсади ва вазифалари

Солиқ назарияси фанининг предмети, мақсади ва аҳамияти