Иш билан бандликка кўмаклашиш марказлари хизмати - Iqtisodiyot - Referatlar

Иш билан бандликка кўмаклашиш марказлари хизмати

Yuklangan vaqt:

16.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

91.5 KB

Ko'chirib olish

Иш билан бандликка кўмаклашиш марказлари хизмати Режа : 1. Туман (шаҳар) бандликка кўмаклашувчи марказни ташкил этиш асослари 2. Туман (шаҳар) бандликка кўмаклашувчи марказнинг асосий вазифалари ва функциялари 3. Марказнинг ҳуқуқ ва маъсулияти

Туман (шаҳар) бандликка кўмаклашувчи марказни ташкил этиш асослари Иш билан бандликка кўмаклашиш марказларининг асосий фаолияти аҳолини бандлик даражасини аниқлаш, ҳудудда янги иш ўринларини яратишга кўмаклашиш, корхоналарда касаначилик асосида иш ўринларини яратиш бўйича харажатларни расмийлаштириш, иш билан банд бўлмаган аҳолини ишга жойлаштириш, касбга қайта ўқитиш, ҳақ тўланадиган жамоат ишларига жалб қилишдан иборат. Марказлар томонидан олиб бориладиган тадбирлар натижасида биринчидан, ишсизларнинг бўш иш ўринлари қидиришларига, тадбиркорларнинг ходимлар қидиришларига сарф этиладиган вақтни қисқартиришни таъминлайди, иккинчидан, иш берувчиларнинг ўз талабларига энг кўп даражада мос келадиган ходимлар ёллашига ёрдам беради, ходимларга эса меҳнат шароитлари ва иш ҳақи даражаси мувофиқ келадиган иш жойини топишларига имкон беради. Туман (шаҳар) бандликка кўмаклашувчи марказ “Туман (шаҳар) бандликка кўмаклашувчи марказ тўғрисида” Низомга асосан фаолият юритади. Низом Ўзбекистон Республикаси “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида”ги Қонуни ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2007 йил 6 апрелдаги «Аҳолини бандлигини ошириш ҳамда меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш органлари фаолиятини такомилллаштириш чора- тадбирлари тўғрисида»ги ПК-616 - сонли Қарори ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 2007 йил 8 майдаги 95-сонли «2007 йил 6 апрелдаги Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПК-616 - сонли «Аҳоли бандлигини ошириш ҳамда меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш органлари фаолиятини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Қарорини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида» ги Қарори асосида ишлаб чиқилган бўлиб, туман (шаҳар) Бандликка кўмаклашувчи Марказнинг мақоми, вазифалари, функциялари, ваколатлари ва фаолиятининг ташкилий асосларини белгилаб беради.

Марказ фаолиятида Ўзбекистон Республикаси Конституциясига, Ўзбекистон Республикаси қонунлари, Олий Мажлис палаталари қарорлари ва бошқа ҳужжатлар, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармонлари, қарорлари ва фармойишлари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг қарор ва фармойишларига, Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза ҳилиш вазирлигининг норматив- ҳуқуқий ҳужжатларига, бош бошқармаларнинг буйруқ ва қарорларига, тегишли ҳокимликларнинг қарор ва фармойишларига, шунингдек ушбу Низомга амал қилади . Марказ Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлигининг ташкилий тизими бўлиб, минтақавий асосда Қорақалпоғистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлигига, вилоятлар ва Тошкент шаҳри Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш Бош бошқармаларига, ҳамда тегишли туман ( шаҳар) ҳокимлигига буйсунади ва ҳисобот беради. Марказ давлат бошқарувининг туман (шаҳар) меҳнат, иш билан бандлик ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш органи ҳисобланади. Марказ ўз фаолиятини давлат бошқарувининг бошқа маҳаллий органлари, жамоат ташкилотлари, корхона ва муассасалар билан ҳамкорликда олиб боради. 4. Марказ юридик шахс бўлиб, банк муассасаларида ҳисоб рақамларига, Ўзбекистон Республикаси давлат герби тасвири туширилган ва ўз номи ёзилган муҳрга эга. 5. Марказ тизимига йирик қишлоқ (маҳалла) фуқаролар йиғинларида иш билан таъминлаш ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш турғун (стационар) пунктлар киради. 6. Зарур бўлганда вазирлик қарори асосида Марказда вақтинчалик бир марталик иш билан таъминлаш Бюроси ташкил этилиши мумкин бўлиб, уларнинг фаолияти алохида Низом билан белгиланади. 7. Марказ Иш билан таъминлашга қўмаклашувчи давлат жамғармасидан молиялаштирилади, ҳамда белгиланган тартибда меҳнат

органлари ходимларининг меҳнатини рағбатлантириш ҳамда моддий-техника базасини мустаҳкамлаш жамғармаси маблағларидан фойдаланиш ҳуқукига эга. Туман (шаҳар) бандликка кўмаклашувчи марказнинг асосий вазифалари ва функциялари 1. Қуйидагилар Марказнинг асосий вазифалари ҳисобланади: - иш билан банд бўлмаган аҳоли ҳисоби методикасига мувофиқ, ишсизлар тизимли равишда ҳисобга олиб борилишини, ишга жойлашишга мухтожлар, шунингдек, мавжуд бўш иш ўринлари тўғрисида маълумотлар банки шакллантирилишини таъминлаш; - ишсизлар, биринчи навбатда ёшлар, хотин-кизлар ва аҳолининг бошқа ижтимоий эхтиёжманд тоифаларини ишга жойлаштиришга кўмаклашиш; - аҳоли бандлигининг самарали шаклларини ривожлантириш, жумладан касаначилик меҳнатини жорий этиш, мустақил иш билан бандлик, шу жумладан шахсий ёрдамчи ва деҳқон хўжаликларида қорамол боқиш ҳамда бошқа турдаги иш билан бандликни рағбатлантириш; - ишсизларни касбга тайёрлаш ва қайта тайёрлашни ташкил қилиш, уларни ижтимоий кўллаб-қувватлаш бўйича қонун ҳужжатларида назарда тутилган чора-тадбирларни амалга ошириш, ҳақ тўланадиган жамоат ишларини кенгайтириш; - иш берувчилар томонидан меҳнатга оид қонун ҳужжатларига, шунингдек меҳнат муҳофазаси ва шарт-шароитлари соҳасидаги норматив ҳуқуқий ҳужжатларга риоя этилишини назорат қилиш; - эҳтиёжманд оилаларни ижтимоий кўллаб-қувватлаш чора- тадбирларни амалга оширишда фуқороларнинг ўзини ўзи бошқариш органларига амалий ёрдам кўрсатиш, камхарж оилаларга нафақалар ҳамда моддий ёрдам тайинлаш ва тўлашда ўрнатилган тартибга риоя этилиши мониторингини амалга ошириш.

Марказ, юклатилган вазифаларни бажариш мақсадида қуйидаги функцияларни амалга оширади: 2. Банд бўлмаган аҳоли сонини ҳисобга олиш соҳасида: - тасдиқланган аҳолини бандлигини аниқлаш методикаси асосида ҳар чоракда аҳоли бандлиги мониторингини ўтказади, туман (шаҳар) ҳудудида яшовчи банд бўлмаган аҳоли сонини аниқлайди; - аҳоли бандлиги мониторинги асосида туман (шаҳар) ҳудудида меҳнат бозоридаги вазият ҳақида маълумот ва унинг ривожланишини баҳолайди; - туман (шаҳар) ҳудудида иш билан таъминланишга муҳтож фуқаролар ҳақида маълумотларни йиғиб, уларни ахборот банкини яратади. - бўш иш ўринлари ҳақида маълумотлар банкини яратиш соҳасида: - худуддаги мулкчилик шаклидан ва ишловчилар сонидан қатъий назар барча корхона, ташкилот ва муассасаларда мавжуд бўш иш ўринлари тўғрисида маълумотлар йиғади ва вакант иш ўринлари ҳақида системали маълумотлар банкини ташкил этади; - марказларда иш билан банд бўлмаган аҳолига ҳудуддаги, шунингдек республиканинг бошқа ҳудудларида мавжуд бўш иш ўринлари тўғрисида маълумотларни тақдим этади. 3. Иш билан таъминлашда кўмаклашиш соҳасида: - марказга мурожаат этувчиларга иш берувчиларнинг ишчиларга қўядиган талаблари, ишга жойлашиш имкониятлари ҳақида маслаҳатлар бериш; - марказ иш билан банд бўлмаган, рўйхатга олинган аҳолини, айниқса, ёшлар, аёллар ва ижтимоий муҳофазага муҳтож аҳоли қатламларига кўмаклашади; - қуролли кучлардан бўшатилган фуқароларга уларнинг бандлик соҳасидаги ҳуқуқи ҳақида тушунчалар бериш, уларнинг эгаллаган касби бўйича иш билан таъминлашда кўмаклашади; - жазо муддатини ўтаган, амнистияга тушган фуқароларни вакант ва квоталанган иш жойларига жойлаштиришда кўмаклашади; - ишдан бўшаган, шу жумландан корхона тугатилиши ёки банкротга

учраганлиги муносабати билан ишсиз бўлган фуқароларни рўйхатга олиб, иш билан таъминлашда кўмаклашади; - аҳолини иш билан таъминлаш ва иш ўринларини барпо этиш ҳудудий дастурларини ишлаб чиқишда қатнашади ва бажарилиши юзасидан ҳар чорак якуни бўйича ҳокимликларга маълумотлар тақдим этиб боради; - бандликни таъминлаш ҳудудий дастури асосида иш ўринларини яратилишини мониторингини ташкил этади; - ижтимоий ҳимояга муҳтож шахслар учун энг кам иш ўринлари яратилиши бўйича ҳокимликларга таклифлар киритади ва ушбу иш ўринларининг ижтимоий химояга муҳтож ва меҳнат бозорида тенг шароитларда рақобатлашишга қодир бўлмаган аҳоли тоифаси билан тўлдирилишини назорат қилади; - корхоналар, ташкилотлар ва муассасалар ва бошқа манфаатдор идоралар иштирокида бўш иш ўринлари ярмаркаларини ўтказади; - ўрнатилган тартибда ишсиз мақоми берилган фуқарорларга ҳақ тўланиладиган жамоат ишлари ташкил этади. 4. Аҳоли бандлигини ривожлантиришнинг самарали шакллари соҳасида: - иш берувчиларга уларнинг имкониятидан келиб чиқиб, касаначилик ишчи ўринларини яратиш бўйича таклифлар беради, иш берувчилар орасида бандлик тўғрисида тушунтириш ишларини олиб бориб, корхоналарда касаначилик иш ўринларини яратилишини мониторинги ва хисобини олиб боради; - оилавий тадбиркорлик субъектларига банкдан кредитни расмийлаштиришда маслаҳатлар бериб, кўмаклашади; - хизмат кўрсатиш ва сервис, кичик ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш соҳасида иш жойларини яратишда кўмаклашади; - йирик қорамол ўстириш билан хусусий ва деҳқон хўжаликларида банд бўлганларни ҳисобга олади, уларга меҳнат дафтарчасини очади ва юритади;

- корхона билан шартнома асосида касаначилик фаолияти билан шуғулланишни хоҳлаган мурожаат этувчиларни рўйхатини олиб боради. 5. Ишсизларни касбга тайёрлаш қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш соҳасида: - ишсиз фуқароларни касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларни малакасини оширишни ташкил этади; - ишсиз фуқароларни касб хунар коллежларида касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш курслари билан шартнома тузади; - ишсиз деб эътироф этилган фуқароларни усто-шогирд усулида якка тартибда касбга тайёрлайди; - ишсизларга касбга тайёрлаш қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш даврида стипендия тўлайди; - ўрта махсус, касб-ҳунар муассасалари билан касб-ҳунар коллежларини, академик лицейларни ва олий ўқув юртларини битирувчиларни ишга жойлашганлиги мониторингини ташкил этади; - ишсизларга қонунчилик билан белгиланган тартибдаги ишсизлик нафақасини ва моддий ёрдамни тайинлайди ва тўлайди; - қонун билан белгиланган тартибда иш ҳажми қисқартилиши, технологиялар ўзгариши муносабати билан ишдан бўшаган фуқароларга муддатидан олдин пенсияни расмийлаштиради. 6. Меҳнат қонунчилигига риоя қилиш устидан назорат қилиш соҳасида: - меҳнат ҳақидаги қонунчиликни, шу жумладан “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида”ги Қонуни талаблари ижроси, меҳнат муҳафазаси меъёрларига риоя қилиш устидан назорат қилади; - корхоналарда меҳнат муҳофазаси ва шароитларни такомиллаштириш тўғрисида таклифлар беради; - меҳнат шароитларига кўра ишчи жойларини аттестация қилади. 7. Муҳтож оилаларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш соҳасида: - фуқароларни ўзини-ўзи бошқариш органларига нафақа ва моддий ёрдамга

муҳтож кам таъминланган оилани аниқлашда кўмаклашади; - ўрнатилган тартибда нафақа тайинлаш ва тўлаш, кам таъминланган оилаларга моддий ёрдам кўрсатишда фуқароларни ўз-ўзини бошқариш органларини назорат қилиш ва мониторинг ўтказиш; - кам таъминланган оилаларга тўланадиган нафақа, моддий ёрдамни белгилашда йўл қўйилган хато аниқланса, хокимиятга фуқароларни ўз-ўзини бошқариш органи томонидан қабул қилинган қарор бекор қилиш бўйича таклиф киритиш. Марказнинг ҳуқуқ ва маъсулияти 1. Марказ ҳуқуқлари: - меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш тизими бошқарувини такомиллаштириш ва ривожлантириш, меҳнат органларининг моддий- техника базасини мустаҳкамлаш ва улар учун малакали кадрлар тайёрлаш бўйича таклифлар киритиш; - марказ олдига қўйилган вазифаларни ҳал этиш учун зарур бўлган ахборотни ҳокимлик бошқарув органларидан, корхоналар, такшкилотлар ва муассасалардан белгиланган тартибда сўраш ва олиш, шу жумладан бўш иш ўринлари, тизим ўзгаришлари муносабатида ходимларнинг ишдан бўшаши ҳамда таълим муассасаларидан касб йўналишлари ва мутахассисликлар, касб-малака тизими, шунингдек битирувчиларнинг сони ҳақида; - ишсизларни касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш мақсадида ўқув масканлари, корхона ва муассасалар, шунингдек халқ ҳунармандчилиги усталари билан шартнома тўзиш: - касб-ҳунар коллежларида касб йуналишлари ва тайёрлов ҳажмларини аниқлаш бўйича таклифлар киритиш; - ҳокимиятга корхоналарда энг кам иш ўринларини ижтимоий ҳимояга муҳтож фуқароларни ишга жойлаш учун яратилиши ҳақида таклифлар киритади; - Марказ ваколатидаги масалаларни муҳокама қилиш мажлисларига

ҳокимлик, бошқа бошқарув органи, корхона, муассаса ва ташкилот вакилларини таклиф этиш; - белгиланган тартибда корхона, муассаса ва ташкилотларга Марказ ваколатига кирувчи масалалар бўйича ташриф буюриш; - ўрнатилган тартибда корхона, ташкилот, муассаса раҳбарларига нисбатан меҳнат муҳофазаси тўғрисидаги қонунчиликка риоя қилмагани учун маъмурий жазо қўллаш ва ижро учун мажбурий ёзма кўрсатмаларни киритиш, меҳнат қонунчилигини бўзиш йўли билан қабул қилинган маҳаллий меъёрий ҳужжат ва буйруқларни ўзгартириш; - давлат бюджетдан ташқари бандликка кўмаклашиш фонди маблағларини кўзда тутилган тасдиқланган харажатлар сметасига кўра йуналтириш; Марказ ўзига юклатилган вазифа ва функцияларини бажаришда бандликни таъминлаш, туман (шаҳар) аҳолисини ижтимоий муҳофаза қилиш тадбирларини амалга оширишга маъсул. 2. Инспекторнинг асосий вазифалари ва функциялари: - стационар пунктга бириктирилган ҳудудда яшовчи ишсиз фуқароларни аниқлаб, рўйхатга олиш; - ишсиз фуқароларга ишга жайлашишга, касбга тайёрлашда, қайта тайёрлашга ва малакасини оширишда кўмаклашиш; - бириктирилган ҳудудда бандлик масаласини объектив баҳолаш; - ҳудудда жойлашган корхоналардаги вакансиялар ҳақида маълумот тўплаш; - кам таъминланган оилага, вояга етмаган, болали оилаларга, 2 ёшгача фарзанди бор, ишламайдиган оналарга, бириктирилган ҳудудда фуқаролар йиғини томонидан тайинланиб, тўланадиган нафақалар тартибга солиш ва назорат қилишни таъминлаш; - аҳоли ўзини банд қилиши, касаначилик ва оилавий тадбиркорликка кўмаклашиш;

- аҳолига мавжуд вакансиялар, бириктирилган ҳудудда яратилган янги ишчи ўринлари, шунингдек, туман ва вилоят ҳудудидагилари ҳақида ахборот бериш; - тасдиқланган методика асосида уй хўжаликларини ўрганиб, бириктирилган ҳудудда бандлик мониторингини ўтказиш; - бириктирилган ҳудудда жойлашган корхона, муассаса ва ташкилотларнинг ишчи кучига талабини ўрганиш; - ишсизларни касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш, ҳақ тўланадиган жамоат ишларини ташкил қилиш; - меҳнат бозорида алоҳида ҳимояга муҳтож, иш топишда қийналаётган бошқалар билан меҳнат бозорида тенг рақобатлаша олмайдиган фуқароларни рўйхатга олиш ва квотланган иш ўринларига жойлашишга кўмаклашиш; - кам таъминланган оилаларга нафақа ва модий ёрдам тайинлаш ва тўлашни ташкил этиш; - бириктирилган ҳудудда яшовчи кам таъминланган оилаларга ҳужжатларни расмийлаштиришда методик бошқариш; - кам таъминлаган оилага нафақа ва моддий ёрдам олиш учун зарурий ҳужжатларни расмийлаштириш, шу жумладан баённома, қарор, ҳисобот ҳамда оиланинг умумий бюджетини тўғри ҳисоблашда ўрнатилган тартибга риоя қилиш устидан назорат олиб бориш; - йирик қора мол боқиш билан банд бўлган ўз хўжалигида ишлаётган фуқароларга белгиланган тартибда меҳнат дафтарчасини очиш ва юритиш; - ваколат меъёридан келиб чиқиб меҳнат ва бандлик ҳақидаги қонунчилик ҳамда ишсиз фуқароларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳақида ахборот хизматларини кўрсатиш; - стационар пункт ваколатига кирадиган фуқароларнинг хат, ариза ва шикоятларини куриб чиқиш; - белгиланган вазифалар асосида бошқа функциялар бажарилиши мумкин.

Хулоса: Иш билан бандликка кўмаклашиш марказларининг асосий фаолияти аҳолини бандлик даражасини аниқлаш, ҳудудда янги иш ўринларини яратишга кўмаклашиш, корхоналарда касаначилик асосида иш ўринларини яратиш бўйича харажатларни расмийлаштириш, иш билан банд бўлмаган аҳолини ишга жойлаштириш, касбга қайта ўқитиш, ҳақ тўланадиган жамоат ишларига жалб қилишдан иборат. Марказлар томонидан олиб бориладиган тадбирлар натижасида биринчидан, ишсизларнинг бўш иш ўринлари қидиришларига, тадбиркорларнинг ходимлар қидиришларига сарф этиладиган вақтни қисқартиришни таъминлайди, иккинчидан, иш берувчиларнинг ўз талабларига энг кўп даражада мос келадиган ходимлар ёллашига ёрдам беради, ходимларга эса меҳнат шароитлари ва иш ҳақи даражаси мувофиқ келадиган иш жойини топишларига имкон беради.

Адабиётлар : 1. Абдураҳмонов Қ.Х. Холмўминов Ш.Р. Меҳнат иқтисодиёти ва социологияси (ўқув қўлланма). -Т.: “Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси Адабиёт жамғармаси нашриёти”, 2004. 2. Абдураҳмонов Қ.Х. Меҳнат иқтисодиёти (дарслик). -Т.: “Меҳнат”, 2009. 3. Абдураҳмонов Қ.Х., Мамарасулов Ф.У Аҳолининг иш билан бандлигини инфраструктураси.Т.: “ТДИУ”, 2000. 4. Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. Мехнат иктисодиёти ва социологияси. - Т.: “Ўқитувчи”, 2001. 5. Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. Ходимларни бошқариш (дарслик). -Т.: Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси Адабиёт жамғармаси нашриёти. 2004. 6. Барр Н. Рынок труда и социальная политика в Центральной и Восточной Европе. -М.: 1997. 7. Варфоломеева О.А. Становление инфраструктурў рўнка труда в переходной экономике. - СПб., Издательство СПбУЭФ. 2001.

O'xshashlar

Давлат иш билан бандлик хизмати фаолиятининг асосий йўналишлари

Нодавлат иш билан бандлик хизмати ривожланишининг асосий йўналишлари

Давлат иш билан бандлик хизмати фаолиятининг самарадорлигини баҳолаш усуллари

Меҳнат бозори инфратузилмаси ташкилий таркиблари фаолиятларининг истиқболлари

Меҳнат бозори инфратузилмасининг ривожланиш ҳолати ва унга таъсир этувчи ижтимоий-иқтисодий омиллар