Fond birjasining tashkiliy tuzilmasi - Iqtisodiyot - Referatlar

Fond birjasining tashkiliy tuzilmasi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

72.5 KB

Ko'chirib olish

Fond birjasining tashkiliy tuzilmasi Reja: 1. Fond birjasi tushunchasi 2. Fond birjasining tashkiliy asoslari

1. Fond birjasi tushunchasi O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlariga ko‘ra, fond birjasi – ochiq va oshkora birja savdolarini oldindan belgilangan vaqtda va belgilangan joyda o‘rnatilgan qoidalar asosida tashkil etish hamda o‘tkazish orqali faqat qimmatli qog‘ozlar savdosi uchun sharoitlar yaratuvchi yuridik shaxs. Fond birjasi qimmatli qog‘ozlar bilan birja faoliyatini yuritish uchun litsenziyaga ega bo‘lishi kerak. Fond birjalarining muassislari bo‘lib qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalarni amalga oshirish uchun ruxsatnoma (litsenziya)ga ega bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslar qatnashishi mumkin. Davlat hokimiyati va boshqaruvi idoralari, ularning xodimlari va mutaxassislari birjalarning muassislari sifatida ishtirok etishi mumkin emas. Fond birjasida qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalar quyidagi asosiy tamoyillarga muvofiq amalga oshiriladi: – birja savdolarining ishtirokchilari, shuningdek, birja xizmatchilari tomonidan qonunchilik va birja qoidalariga qat’iy rioya qilinishi; – birja savdolarining barcha ishtirokchilari uchun teng sharoitlar yaratilishi; – birja savdolari o‘tkazilishini oldindan belgilangan joy va yil bilan reglamentlash yo‘li orqali ushbu savdolarning reglamentlanishini ta’minlash; – tuziladigan bitimlarning ixtiyoriyligi; – amalda yuzaga kelgan talab va taklif asosida narxni belgilash; – birja savdolariga ruxsat etilgan qimmatli qog‘ozlar haqidagi ishonch li va to‘liq ma’lumotlarni zudlik bilan e’lon qilish hamda birja savdolari ishtirokchilarini birja bitimlarining narxlari to‘g‘risida xabardor qilish; – qonun yo‘li bilan talab etiladigan birja axborotini taqdim etish va e’lon qilish; – tovlamachilik, narxlar bilan nayrangbozliklar qilinishi, qasddan noto‘g‘ri axborot berilishining taqiqlanishi va ta’qib qilinishi va h.k. Birjada quyidagilar taqiqlanadi: – qalbaki, sun’iy qisqa muddatli bitimlarning tuzilishi;

– monopoliyaga qarshi siyosatni yuritishga vakil etilgan organ bilan oldindan kelishuvlarsiz bir-birining mulkini nazorat qiluvchi bir shaxs yoki shaxslar guruhi tomonidan biror-bir emitent aksiyalarining 35 va undan ortiq foizini ta’minlovchi yoki aksiyadorlar ovozlarining 50 foizidan ortig‘ini ta’minlovchi aksiyalarni xarid qilish hamda bitimlarni ro‘yxatga olish; – bir shaxs tomonidan bevosita yoki baholar kotirovkasiga ta’sir ko‘rsatishni maqsad qilgan soxta shaxs orqali qimmatli qog‘ozlarni sotib olish (sotish) bo‘yicha ko‘lamli bitimlarning tuzilishi; – qimmatli qog‘ozlar bozori konyunkturasining sun’iy ravishda o‘zgarishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan yolg‘on xabarlarni tarqatish va qimmatli qog‘ozlar bilan savdolar qilishning asosiy tamoyillariga hamda amaldagi qonun hujjatlariga zid bo‘lgan boshqa harakatlar. Fond birjalari o‘zini o‘zi tartibga soluvchi tashkilotlar jumlasiga kiradi. Bu shuni anglatadiki, birjalar qimmatli qog‘ozlar bilan birja savdolari qoidalarini, birjaning tarkibiy tuzilmalari, ularning a’zolarining ishini tartibga soluvchi hujjatlarni mustaqil ravishda ishlab chiqadi va tasdiqlaydi, biroq bularning barchasi qimmatli qog‘ozlar bozori to‘g‘risidagi amaldagi qonun hujjatlari doirasida amalga oshirilishi lozim. Xususan, birja operatsiyalarining qoidalari majburiy tartibda quyidagi ta’riflarni nazarda tutishi kerak: – muayyan birjada qimmatli qog‘ozlar bilan savdo-sotiq qilish tamoyillari; – birja savdolari ishtirokchilarining tarkibi va ularga nisbatan qo‘yiladigan talablar; – birja yig‘ilishlarining joyi va yili haqida axborot; – qimmatli qog‘ozlarning birja savdolariga ruxsat etilishi tartibi; – birja bitimlari; – mijozlarning brokerlarga topshiriqnomalari (buyruqlari)ning turlari; – savdolarni tashkil etish; – bitimlarni ro‘yxatga olish va rasmiylashtirish tartibi; – bitimlarni tuzishda foydalaniladigan shartnomalar, arizalar, hisobotlar, xabarnoma shakllari va boshqa birja hujjatlarining namunalari.

Birja savdolarining ichki qoidalari, birjaning ustavi majburiy tartibda O‘zbekiston qimmatli qog‘ozlar bozorini tartibga soluvchi organ bilan kelishilishi zamr. O‘z vazifalarini bajarish uchun fond birjalari: – birja a’zoligiga kirish uchun zarur bo‘lgan investitsiya muassasalariga nisbatan qo‘yiladigan majburiy talablarni belgilashi; – savdolarda birja a’zolarining vakillariga qo‘yiladigan malaka talablarini belgilashi; – ekspert, malaka, kotirovka, bahslarni hal etish uchun nizolar bo‘yicha komissiya, maslahat va ma’lumotnomalar byurosini tashkil etishi; – kirish va joriy a’zolik badallari, bitimlarni ro‘yxatga ohsh, texnik xizmatlar, birjaga doimiy va bir martalik kelib ketuvchilarning tashrifi uchun to‘lovlarni belgilashi va undirib olishi; – ustavni, savdolar qoidalarini buzganlik uchun, ro‘yxatga olis h yig‘imlarini o‘z yilida to‘lamaganlik uchun jarimalarni undirib olish i; – birja qo‘llanmalari, ma’lumotnomalari, to‘plamlarini nashr qilishi mumkin. Qimmatli qog‘ozlar bozorida birja faoliyati fond birjasining maxsus faoliyat turi bo‘lganligi bois qonunchilik bilan uning daromad manbalari qat’iy reglamentlangan. Chunonchi, birja faoliyatini moliyalash o‘z aksiyalarini, paylarini, brokerlik joylarini sotish, muntazam a’zolik badallari, birja bitimlarini ro‘yxatga olishdan tushgan yig‘imlar, qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalarda vositachilik qilganlik uchun vositachilik haqlari, shuningdek, axborot va ayrim boshqa xizmatlardan olingan daromadlar hisobidan amalga oshirilishi mumkin. 2. Fond birjasining tashkiliy asoslari 1991-yilning bahorida O‘zbekiston hukumatining qarori bilan respublika tarixida birinchi «Toshkent» O‘zbekiston Respublikasi tovar-xomashyo birjasi tashkil etildi. O‘sha yilning yoziga kelib u tovar seksiyasida savdolarni o‘tkaza boshladi, qat’iy davlat narxlarining belgilanishi amaliyotidan voz kechishni nazarda tutgan bozor munosabatlariga o‘tish, har bir korxona qat’iy belgilangan

xomashyo yetkazib beruvchilar va mahsulot iste’molchilariga ega bo‘lgan sobiq Sovet Ittifoqi rejali iqtisodiyotining o‘sha davrda barbod bo‘la boshlaganligi xo‘jalik yurituvchi subyektlar o‘zlari uchun eng ma’qul bo‘lgan xomashyo yetkazib beruvchilar hamda mahsulot iste’molchilarini mustaqil ravishda topa oladigan yangi iqtisodiy vositani barpo qilish zaruratini keltirib chiqardi. Tez orada yuz bergan sobiq Ittifoqning tarqalib ketishi davlat tomonidan tartibga solinadigan muayyan qoidalar bo‘yicha tashkil etilgan mustaqil ichki bozorni jadallik bilan yuzaga keltirishning maqsadga muvofiq ekanligini tasdiqladi. Dastlab birja mas’uliyati cheklangan jamiyat shaklida barpo etildi. Qator vazirliklar, idoralar, respublikaning yirik korxonalari uning ishtirokchilari bo‘lishdi. Birjaning ustav fondi 10 mln. rublni tashkil etdi. Biroq 1991-yil bahor oylarining oxiri va yoz oylarining boshida birja savdolarining shiddat bilan o‘sishi birja ustav sarmoyasining oshirilishi, uning ishtirokchilari tarkibining kengaytirilishi zaruratini keltirib chiqardi. O‘sha yilning avgustida «O‘zbekiston tovar-xomashyo birjasi» mas’uliyati cheklangan jamiyat «Toshkent» O‘zbekiston Respublikasi universal tovar-fond birjasi (qisqartirilgan nomi – «Toshkent» birjasi)ga aylantirildi va uning tarkibida qimmatli qog‘ozlar bozorining dastlabki rasmiy tashkiloti – Fond bo‘limi ochildi. Fond bo‘limi zimmasiga qimmatli qog‘ozlarning uyushgan bozorini tashkil etish (fond boyliklari bilan birja savdolarini tashkil qilish), birjaning brokerlik o‘rinlarini sotish, birjaning ustav sarmoyasini shakllantirish maqsadida uning aksiyalarini joylashtirish vazifalari yuklatildi. 1991-yilning sentyabrida Biznes milliy universiteti bazasida «Toshkent» birjasi «Aksiyalashtirish. Qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalar» maxsus o‘quv kursini tashkil etdi. Savdo zali ning fond seksiyasida ishlashni xohlovchi barcha brokerlar ushbu kursda o‘qishlari lozim edi. Bir yilning o‘zida Fond bo‘limining tarkibi shakllandi. Brokerlik joyining narxi 100 ming rublni tashkil etdi. O‘sha yilning kuz oylari mobaynida me’yoriy hujjatlar paketini ishlab chiqish bo‘yicha jiddiy ishlar olib borildi va bu ishlar 1992-yilning boshiga kelib tugatildi. O‘sha yilda «Toshkent» birjasi Fond bo‘limi to‘g‘risida, brokerlik joyi to‘g‘risida, Fond

bo‘limining a’zolari to‘g‘risida, Ekspert, Malaka, Kotirovka, Nizolar bo‘yicha komissiyalar to‘g‘risida tasdiqlangan nizomlarga va eng asosiysi, boshqa respublikalar, shuningdek, G‘arbiy Yevropa davlatlari hamda AQSH fond birjalari tajribalarini inobatga olgan holda ishlab chiqilgan qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalarni amalga oshirish qoidalariga ega edi. 1992-yilning yanvarida «Toshkent» birjasining Fond bo‘limi respublikada birinchi bo‘lib qimmatli qog‘ozlar bilan muntazam savdolarni o‘tkazishga kirishdi. O‘sha yili «Toshkent» birjasi Fond bo‘limining qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalar bo‘yicha aylanmasi 26 mln. rublni tashkil qildi, bu Rossiyaning dongdor fond birjalarining xuddi shunday ko‘rsatkichlari bilan taqqoslanadigan darajasi edi. Savdolarga banklarning aksiyalari, turli birjalarning fond boyliklari toifasiga kiritiladigan brokerlik joylari, shuningdek, ishlab chiqarish tijorat yo‘nalishidagi dastlabki aksiyadorlik jamiyatlarining paydo bo‘la boshlagan aksiyalari qo‘yildi. Fond bo‘limi o‘sha yilda qimmatli qog‘ozlar bozori ishtirokchilarining faoliyatini tartibga soluvchi me’yoriy hujjatlar bo‘lmagan sharoitda va o‘zi yaratgan qoidalar asosida ish olib bordi. Fond bozorining respublika miqyosidagi dastlabki yirik muassasasi bo‘lgan Fond bo‘limi nafaqat dastlabki emitentlar va sarmoyadorlarning, balki Moliya vazirligining ham e’tiborini tortdi. Moliya vazirligi o‘sha yili endigina fond bozoriga nisbatan o‘z munosabatini belgilay boshlab, uni tartibga solishga urinib ko‘rdi. Ayni paytda, birjalarning soni asta-sekin o‘sib bordi. Ayrim ma’lumotlarga ko‘ra, faqat O‘zbekistonning o‘zida 1992-yilning yoziga kelib ularning soni 36 taga yetdi. Respublikada qabul qilingan «Birjalar va birja faoliyati to‘g‘risida»gi Qonun birjalarga nisbatan zarur majburiy talablarni belgilagan holda, ularning faoliyatiga sezilarli o‘zgartirishlar kiritdi. Qonunga binoan birjaning ustav fondi 50 mln. rubldan kam bo‘lmasligi lozim edi. Birjalar hech qanaqa tijorat tuzilmalarini tashkil qilishi mumkin emas edi. Vazirliklar, idoralar, davlat qo‘mitalari va shu kabi tashkilotlar birjaning muassislari bo‘lishi mumkin emas edi. Ustav sarmoyasining miqdoriga ko‘ra «Toshkent» birjasi qonunchilik talablariga javob berdi. Biroq o‘sha yili bu birja ancha nomdor bo‘lgan tijorat

tuzilmalari katta miqdorining asosiy ta’sischisi bo‘lib, bir necha yirik vazirliklar va idoralar birjaning o‘zining muassisi edi. Bu birjalar to‘g‘risidagi yangi qonunga zid keldi. 1992-yilning oxirida «Toshkent» birjasi «O‘zbekinvest» – O‘zbekiston moliya-investitsiya kompaniyasi» aksiyadorlik jamiyatiga aylantirildi va u yangi birja – «Toshkent» O‘zbekiston Respublikasi tovar-fond birjasi» mas’uliyati cheklangan jamiyatning muassisi bo‘lib qatnashdi. Yangi birjaning tarkibida Fond bo‘limi tashkil etilib, bu bo‘lim tashkiliy-me’yoriy jihatdan hech bir o‘zgarishlarga duch kelmadi. Yangi birja amaldagi qonunchilikning barcha talablariga javob berdi. Ta’sis hujjatlarining shartlariga ko‘ra eski birjaning barcha a’zolari to‘g‘ridan to‘g‘ri yangi birjaning a’zolari maqomini oldi. Fond bo‘limining «solnoma»sida quvonchli va ayanchli sahifalarni uchratish mumkin. Biroq O‘zbekiston qimmatli qog‘ozlar bozorining tarixidan u joy oldi, chunki O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1994 yil yanvardagi Farmoniga muvofiq, 1994yil 8-aprelda uning negizida uning nomini, avvalgi belgisini – bir o‘rkachli tuya (matonatlilik va chidamlilik ramzi), fond birjalari faoliyat ko‘rsatishining mumtoz tamoyillariga asoslangan operatsiyalarni amalga oshirish qoidalariga amal qilish an’analarini saqlab qolgan «Toshkent» Respublika fond bijasi tashkil etildi. O‘z faoliyatining dastlabki kunlaridan boshlab birja tarmoq dasturiy mahsulotlarini yaratisbga ixtisoslashtirilgan tashkilotlarni jalb etish bilan savdolarning elektron birja tizimini barpo etish, shuningdek, aksiyalashtirish va aksiyalarni xarid qilish orqali mablag‘larni milliy iqtisodiyotga investitsiya qilishni tashviq etish bo‘yicha faol ishlarni boshlab yubordi. Barcha fond birjalarida bo‘lgani kabi, savdolarda ishtirok etish uchun faqat Moliya vazirligining qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalarni amalga oshirish huquqini beruvchi maxsus litsenziyasiga ega bo‘lgan birja a’zolariga ruxsat etildi. Faoliyatining dastlabki yilida «Toshkent» RFB o‘z qo‘l ostiga 250 nafar a’zolarni, shu jumladan, AQSH, Germaniya, Rossiya, Pokiston davlatlarining vakillarini birlashtirdi, ularning deyarli to‘rtdan bir qismini xususiy shaxslar tashkil etdi. Birja a’zoligiga kirish shartlari brokerlik joyining sotib olinishini va muntazam

a’zolik badallarining to‘lanishini nazarda tutdi. Qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalar qilish qoidalarida savdolarda birjada ro‘yxatga olingan har bir brokerlik idorasidan uning to‘rtta vakili ishtirok etishiga ruxsat berildi, ushbu vakillardan ikkitasi bitimlarni tuzishda imzo chekish huquqiga ega edi. Sarmoyadorlar va jamoatchilik narxlar kotirovkasi to‘g‘risidagi axborotni informatsion lavha va birja axborot byulletenlari yordamida olishi mumkin edi. Umumiy va maxsus birja xizmatlaridan tashqari, fond birjasi doirasida malaka, ekspert, kotirovka, nizolar bo‘yicha komissiyalar va makleriat faoliyat ko‘rsatdi. Malaka komissiyasi brokerlarning malakasini va ularga qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalar o‘tkazish uchun ruxsat etilishi mumkinligini belgilab berar edi. Kotirovka komissiyasi qimmatli qog‘ozlar kotirovkasini o‘tkazish bilan birga, birja axborot byulletenlarini tuzar edi. Nizolar bo‘yicha komissiya esa, savdolar o‘tkazilishi yilida yuzaga kelgan tortishuvlarni, shuningdek, bitim tuzilganidan keyin, birja shartnomalarining bajarilishi jarayonida sodir bo‘lgan bahslarni hal qilib berardi. Makleriat savdolarni tayyorlash, tashkil etish va o‘tkazish ishlarining bajarilishini ta’minlab turardi. O‘sha yilda Ekspert komissiyasi alohida rol o‘ynadi. Ya’ni u aksiyalarga ekspert bahosini berish bilan birga, ularning kotirovkaga va birja savdolariga kiritilishiga ruxsat etilishini amalga oshirdi. «Toshkent» Respublika fond birjasida savdolar o‘tkazishning qoidalariga binoan, barcha emitentlarning moliyaviy- xo‘jalik faoliyati va investitsion jozibadorligi puxta tahlil qilinib, uning natijalariga ko‘ra ekspert komissiyasi mazkur emitentning aksiyasini savdolarga taqdim etilgan qimmatli qog‘ozlar ro‘yxatiga kiritish yoki kiritmaslik haqida qaror qabul qilardi. Qimmatli qog‘ozlar savdolariga ruxsat berish tadbiri quyidagi tarzda amalga oshirildi. Emitent birjaga uning qimmatli qog‘ozlarini ro‘yxatning ma’lum bo‘limiga kiritish to‘g‘risidagi ariza bilan murojaat etib, ushbu arizaga listing bo‘yicha komissiya uchun korxona faoliyati bilan tanishib chiqish va uning moliyaviy ahvolini baholash imkonini beruvchi hujjatlar to‘plamini ilova qilardi. Lis ting bo‘yicha komissiya tarkibiga birja a’zolarining vakillari, shu ningdek,

chetdan jalb etilgan buxgalterlik hisobi va moliyaviy- xo‘jalik faoliyatini tahlil qilish, bank ishi, fond bozorini qonun jihatdan tartibga solish sohasidagi ekspertlar kiritildi. Barcha emitentlar to‘rt guruhga bo‘linadi: «A» ro‘yxat – birja tomonidan talab etiladigan ko‘rsatkichlar darajasiga ega bo‘lgan emitentlar. «B» ro‘yxat – «A» guruhi uchun ro‘yxatdagi darajadan past ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan, lekin listing to‘g‘risidagi iltimosnoma bilan murojaat etgan va ma’lum muddat ichida o‘z ko‘rsatkichlarini «A» guruhi darajasiga yetkazishga qodir bo‘lgan emitentlar. «C» ro‘yxat – «B» guruhi uchun ro‘yxatdagi darajadan past ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan, lekin ma’lum muddat ichida o‘z ko‘rsatkichlarini «B» guruhi darajasiga yetkazishga qodir bo‘lgan emitentlar. «D» ro‘yxat – qimmatli qog‘ozlari bo‘yicha bir martalik tartibda birjada muomalaga chiqarilishi mumkin bo‘lgan boshqa emitentlar. Bunday ro‘yxatning mavjud bo‘lishi respublikada qimmatli qog‘ozlar bozori endigina rivojlana boshlangani bilan izohlanardi. Shuning uchun «D» ro‘yxatga «A», «B» va «C» ro‘yxatlariga kiritilmagan emitentlarning aksiyalari kiritilishi lozim. Quyidagi ko‘rsatkichlar listingning mezonlari hisoblanadi: – birjada qimmatli qog‘ozlar sotilishining tezligi va miqdori: – real aktivlar miqdori; – qimmatli qog‘ozlar soni yoki aksiyalar (aksiyalar paketlari) egalarining soni; – jalb etilgan sarmoyaning umumiy qiymati; – daromadlilik (foydalilik); – emitentning moliyaviy ahvoli. Bunda listing ro‘yxatiga kiritilgan emitentlar ular faoliyatining o‘ziga xos xususiyatlarini inobatga olgan holda quyidagi guruhlarga bo‘lingan: – ishlab chiqarish korxonalari; – tijorat banklari; – investitsiya fondlari (kompaniyalari).

Aksiyadorlik jamiyatining moliyaviy ahvoli va investitsion jozibadorligi 41 ta ko‘rsatkich asosida amalga oshirildi. Bunga umumiqtisodiy ko‘rsatkichlar, balans likvidligining ko‘rsatkichlari, likvidlik koeffitsiyentlari, moliyaviy barqarorlik ko‘rsatkichlari, moliyaviy koeffitsiyentlar, aktivlarni boshqarish ko‘rsatkichlari, foydalilik (rentabellik) ko‘rsatkichlari, aksiyadorlik jamiyatini boshqarish samaradorligining ko‘rsatkichlari va hokazolar kiradi. Tahlil qilish uchun kompyuter dasturi ishlab chiqilgan edi. Tahlil natijalariga ko‘ra «Toshkent» Respublika fond birjasining birja axborot byulleteniga kiritiladigan, «A» va «B» guruhidan joy olgan emitentlardan tarkib topgan aksiyadorlik jamiyatlarining ro‘yxati tuzilib, bu ro‘yxat «Biznes-Vestnik Vostoka» gazetasida har haftada e’lon qilinib borildi. Hozirgi kunda ushbu ma’lumotlarni «Toshkent» RFBning maxsus sayti va «Birja» gazetalari e’lon qiladi. 1995-yilda «Toshkent» RFB Andijon, Samarqand, Buxoro shaharlarida, keyinchalik esa respublikaning boshqa viloyatlari markaz larida o‘zining sho‘ba bo‘linmalari tarmoqlarini tashkil etdi. Bu bo‘linmalar mintaqalarda birjaning manfaatlarini namoyon qilish, brokerlik joylarini mustaqil ravishda sotish va bitimlarning mahalliy ishtirokchilari tomonidan to‘lanadigan vositachilik yig‘imlaridan tushadigan daromadlarning bir qismiga egalik qilish huquqini qo‘lga kiritishdi. 1995-yilning yozida birja savdolarini o‘tkazish tizimi tubdan o‘zgardi. Fond birjasining viloyatlardagi hududiy bo‘linmalarining soni o‘sishi munosabati bilan savdolar Toshkent shahridagi Markaziy telegrafda buning uchun maxsus jihozlangan aniq yil mobaynidagi selektor so‘zlashuvlar zalida o‘tkazila boshlandi. Selektor tizim tufayli savdolarda respublikaning deyarli barcha viloyatlari brokerlari ishtirok etishdi. Bunda birjaning mintaqaviy bo‘linmalari mintaqadagi savdolar ishtirokchisining bitimni tuzish bo‘yicha amaldagi harakatini tasdiqlovchi savdolar tashkilotchisi rolini bajardi. 1996-yilning mart-aprel oylarida «Toshkent» Respublika fond birjasi o‘z joyini o‘zgartirdi va yangi binoda faoliyat ko‘rsata boshladi. Ushbu yilga kelib Birja savdolarining elektron tizimini yaratish bo‘yicha ishlar tugatiiib, 1996- yilning bahoridayoq birja uning mintaqaviy bo‘linmalaridagi maydonchalarining

terminallarini qo‘shish bilan bevosita asosiy savdo zalidagi 84 ta terminaldan foydalangan holda aniq yil mobaynida savdolarni o‘tkaza boshladi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. O‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi. – T.: O‘zbekiston, 2001. 2. O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni – T.: O‘zbekiston, 1998. 3. «Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to‘g‘risida» O‘zbekiston Respublikasi Qonuni. 1991-yil 19-noyabrda qabul qilingan. 4. «Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlar huquqlarini himoyalash to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 1996-yil 26-aprelda qabul qilingan. 5. «Birjalar va birja faoliyati to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 2001-yil 29-avgust. 1-260-11. 6. «Qimmatli qog‘ozlar bozori to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 2008-yil 22-iyulda qabul qilingan.

O'xshashlar

Toshkent Respublika fond birjasining (RFB) faoliyati

Mehmonxonalarning tashkiliy-boshqarish tuzilmasi

Turizm sohasini boshqarishning tashkiliy tuzilmasi va marketingi

O'zbekistonda sertifikatlashtirishning tashkiliy tuzilmasi va uning asosiy bosqichlari

Fond birjasi