Fuqarolar sog'ligini saqlash va dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to'g'risidagi qonunlarning iste'molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli - Huquqshunoslik - Referatlar

Fuqarolar sog'ligini saqlash va dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to'g'risidagi qonunlarning iste'molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli

Yuklangan vaqt:

17.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

55 KB

Ko'chirib olish

Fuqarolar sog`ligini saqlash va dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to`g`risidagi qonunlarning iste`molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli Reja: 1. «Fuqarolar sog`ligini saqlash to`g`risida»gi qonunning iste`molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli. 2. «Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to`g`risida»gi qonunlarning iste`molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli.

Fuqarolar sog`ligini saqlash to`g`risidagi qonunning iste`molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli Sog`liqni saqlash va tibbiy yordam olish huquqi – insonning asosiy huquqlaridan bo`lib, ularsiz boshqa boylik va qadriyatlar o`z qimmatini yo`qotadi. Shuni qayd etish lozimki, sog`liq insonning shaxsiy boyligigina bo`lib qolmasdan, o`ta muhim ijtimoiy ahamiyatga ham ega. Agar jamiyatda sog`ligini yo`qotgan kishilarning soni ko`p bo`lsa, samarali rivojlanish bo`lmaydi, chunki «boqimandalik»ning yuki aholining sog`lom va ishga yaroqli qismi zimmasiga tushadi. Demak, har bir kishi o`z sog`ligi to`g`risidagi qayg`urishi boshqalarning sog`ligiga putur yetkazmasligi, davlat esa sog`liqni saqlash tizimining sifatli, samarali faoliyat ko`rsatishi uchun tegishli shart-sharoitlar yaratib berishi lozim. O`zbekistonda fuqarolarning sog`ligini muhofaza qilish va tibbiy xizmat olish huquqi konstitutsiya darajasida mustahkamlab qo`yilgan. Respublika qonunchiligi tomonidan barcha fuqarolar uchun bepul va kafolatlangan asosiy, hamda aholining ayrim qatlamlari uchun qo`shimcha tibbiy yordam ko`rsatilishi belgilab berilgan. Ammo respublika fuqarolari bu haqiqat qanchalik achchiq bo`lsada, avvalambor o`zlarining sustkashligi tufayli bepul tibbiy xizmatlardan foydalanishning mavjud shartlari va imkoniyatlari haqida yetarlicha ma`lumotga ega emaslar. Shu sababli bugungi kunda sog`liqni saqlash sohasi, tibbiy xizmatlar iste`molchilari huquqlariga rioya qilish nuqtai nazaridan eng muammoli sohalardan bo`lib qolmoqda. Shu sababli ham Respublikamizda «Fuqarolar sog`lig`ini saqlash to`g`risida»gi qonun qabul qilindi. Bu qonun iste`molchilar huquqlarini himoya qilishning huquqiy asoslarini yaratib berdi. Bu qonun 1996 yil 29-avgustda qabul qilingan bo`lib, 47-moddadan iborat. Bu qonunning asosiy maqsadi quyidagilardan iborat:

a) fuqarolarning sog`ligini saqlashga doir huquqlari davlat tomonidan kafolatlanishini ta`minlash; b) fuqarolarning sog`lom turmush tarzini shakllantirish; v) davlat organlari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, jamoat birlashmalarining fuqarolar sog`lig`ini saqlash sohasidagi faoliyatini huquqiy jihatdan tartibga solish. Bu qonunning 4-moddasida O`zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining fuqarolar sog`ligini saqlash sohasidagi vakolatlari keltirilgan. Umuman olganda O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi fuqarolari sog`liqni saqlash borasida dahlsiz huquqqa egadirlar. Davlat yoshi, jinsi, millati, irqi, tili, dinga munosabati, ijtimoiy kelib chiqishi, e`tiqodi, shaxsiy va ijtimoiy mavqeidan qat`iy nazar fuqarolar sog`ligi saqlanishini ta`minlaydi. Davlat fuqarolarda kasalliklarning har qanday shakllari borligidan qat`iy nazar, ularning kamsitishlardan himoya qilinishini kafolatlaydi.Ushbu qoidani buzishda aybdor bo`lgan shaxslar qonunda belgilangan tartibda javobgar bo`ladilar. Ushbu qonunning 5-moddasida esa O`zbekiston Respublikasi sog`liqni saqlash vazirligining vakolatlari keltirilgan. Bunga ko`ra O`zbekiston Respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi o`z vakolatlari doirasida davolash-profilaktika, sanitariya, epidemiyaga qarshi, radiatsiya, ekologiya masalalari yuzasidan chiqaradigan normativ-huquqiy xujjatlari O`zbekiston Respublikasi hududidaga davlat organlari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, jamoat birlashmalari hamda jismoniy shaxslar tomonidan bajarilishi majburiydir. O`zbekiston Respublikasining «Fuqarolarning sog`ligini muhofaza qilish to`g`ri-sida»gi qonunning 27-moddasiga binoan mijoz quyidagi huquqlarga ega: a) tibbiyot xodimlari va xizmat ko`rsatuvchi hurmat va mehr-muruvvat ko`rsatishlari; b) shifokorni va davolash-profilaktika muassasasini tanlash;

v) sanitariya-gigiyena talablariga javob beradigan sharoitda tekshiruvdan o`tish, davolanish va parvarish qilinish; O`zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi belgilab qo`ygan tartibda o`z iltimosiga ko`ra boshqa mutaxassislarning konsilium qilishi va ulardan maslahat olish; - ma`lumotlarning sir saqlanishini; - tibbiy aralashuvga o`z ixtiyori bilan rozilik berish yoki uni rad etish; - tibbiy yordam ko`rsatish vaqtida sog`ligiga zarar yetkazilgan taqdirda ko`rilgan zararning o`rni qonun xujjatlarida belgilangan tartibda qoplanishi; - huquqini himoya qilishi uchun huzuriga advokat yoki boshqa qonuniy vakil qo`yilishi. Huquqlari buzilgan taqdirda bemor yoki uning qonuniy vakili bevosita davolash-profilaktika muassasasining rahbari yoki boshqa mansabdor shaxsiga, yuqori boshqaruv organiga yoki sudga shikoyat bilan murojaat qilishi mumkin. «Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to`g`risida»gi qonunlarning iste`molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli. «Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to`g`risida»gi qonun 1997 yil 25- aprelda qabul qilingan, 7-moddadan tashkil topgan. Asosiy tushunchalar Dori vositalari – kelib chiqishi tabiiy va sun`iy bo`lgan bir yoki bir necha dori moddalari hamda yordamchi moddalar asosida hosil qilingan, kasallikning oldini olish, tashhis qo`yish va davolash uchun qo`llashga ruxsat etilgan vositalar. Dori moddalari – kelib chiqishi tabiiy va sun`iy bo`lgan, qo`llashga ruxsat etilgan biologik faol moddalar. Farmakologik vositalar – belgilangan farmakologik faollikka ega bo`lib, klinik sinov obyektlari hisoblanadigan muayyan dorivor shaklidagi moddalar yoki moddalar aralashmasi. Farmakopeya – dori vositalari sifatini, ularni tayyorlash, sifat-miqdor jihatidan nazorat qilishni, saqlash shart-sharoitlarini va nomlashini belgilaydigan davlat standartlari to`plami.

Dorixona – dori vositalari tayyorlash, qadoqlash va ularning sifatini nazorat qilish, shuningdek dori vositalari, tibbiy buyumlarni, sanitariya va gigiyena ashyolarini xarid qilish, saqlash va sotishni amalga oshiruvchi tibbiyot muassasasi. Bu qonunning 3-moddasi «Aholini dor vositalari bilan ta`minlash sohasidagi davlat kafolatlari» deb yuritiladi. Uning mazmuni quyidagicha: davlat dori vositalarining asosiy turlarini bemalol olishni va ular sifatli bo`lishini kafolatlaydi. tibbiy maqsadda qo`llanishga ruxsat etilmagan dori vositalari va tibbiy buyumlar bilan ish ko`rishning barcha shakllari ta`qiqlanadi. Tibbiyot amaliyotida qo`llashga ruxsat etilgan dori vositalarining tibbiy buyumlarning ro`yxati O`zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi. O`zbekiston Respublikasi Hukumati dori vositalari bilan ta`minlash sohasidagi siyosatni belgilaydi va ro`yobga chiqaradi, dori vositalari va tibbiy buyumlar bilan ta`minlashga doir sog`liqni saqlash dasturlarini tasdiqlaydi va mablag` bilan ta`minlaydi, ularning narxlarni nazorat qiladi. 6-modda. Dori vositalari va tibbiy buyumlarni ro`yxatdan o`tkazish O`zbekiston Respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Quyidagilar majburiy tartibda ro`yxatdan o`tkazilishi kerak: a) davolash, kasallikning oldini olish, tashhis qo`yish vositalari, shifobaxsh oziq-ovqat va parafarmatsiya mahsulotlari; b) dorilarni tayyorlashda qo`llaniladigan dori vositalari subsansiyalari va yordamchi moddalar; v) ro`yxatdan o`tkazilgan dori vositalarining yangi kombinatsiyalari; g) yangicha qadoqlangan, yangi shakl va tarkiblardagi yoki yangi texnologiya bo`yicha tayyorlanayotgan dori vositalari; d) tibbiy buyumlar. 13-modda. Dori vositalarini sotish Dori vositalari faqat dorixona muassasalari orqali sotiladi.

Dorixonalar ishi dorixona amaliyoti uchun xos bo`lgan standartlarga muvofiq amalga oshiriladi. Dorixonalar ishini boshqarish oliy farmatsevtika ma`lumotlarga ega shaxslargagina ruxsat etiladi. Barcha dorixona muassasalari sanitariya me`yorlari va qoidalariga javob berishi lozim. Muddati o`tgan dori vositalarini sotish va ulardan foydalanish taqiqlanadi. Dorixonalarning farmatsevtika faoliyatini nazorat qilishning davlatning vakolatli organlari amalga oshiradi.

Foydalanilgan adabiyotlar : 1. O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. Asosiy Qonun. T.: O`zbekiston, 1992, 45-bet. 2. Iste`molchilarning huquqlarini himoya qilish to`g`risidagi Qonun. 3. Karimov I.A. O`zbek xalqi hech qachon, hech kimga qaram bo`lmaydi. T. : O`zbekiston, 2005. 4. O`zbekiston Respublikasi «Iste`molchilarning huquqlarini himoya qilish to`g`risida»gi qonuniga sharh. T. : «O`zbekiston» nashriyot matbaa ijodiy uyi, 2005, 288 b. 5. «Standartlashtirish to`g`risida»gi 1993 yil 28 dekabrda qabul qilingan Qonun. 6. «Mahsulotlar va xizmatlarni sertifikatlashtirish to`g`risida»gi 1993 yil 28 dekabrda qabul qilingan Qonun. 7. «Oziq-ovqat mahsulotlarining sifati va xavfsizligi to`g`risida»gi 1997 yil 30 avgustda qabul qilingan Qonun. 8. «Fuqarolar sog`ligini saqlash to`g`risida»gi 1996 yil 29 avgustda qabul qilingan Qonun. 9. «Davlat sanitariya nazorati to`g`risida»gi 1997 yil 3 iyulda qabul qilingan Qonun. 10. «Dori vositalari va farmotsevtika faoliyati to`g`risida»gi 1997 yil 25 aprelda qabul qilingan Qonun. 11. «Bank va bank faoliyati to`g`risida»gi 1996 yil 25 aprelda qabul qiligan Qonun. 12. www.akadmvd.uz

O'xshashlar

Fuqarolar sog`ligini saqlash va xizmatlar sohasida qabul qilingan qonunlarning iste`molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli va ahamiyati

Standartlashtirish, sertifikatlashtirish to`g`risidagi qonunlarning iste`molchilar huquqlarini himoya qilishdagi roli

Moliyaviy xizmatlar sohasida iste'molchilarning huquqlarini himoya qilish va sud orqali iste'molchilar huquqlarini himoya qilish

O`zbekiston Respublikasi fuqarolik kodeksining iste`molchilar huquqlarini himoya qilishdagi ahamiyati

Fuqarolarning huquqlarini himoya qilish mexanizmi