Bolalar va o`smirlarda ruhiy asabning buzilishi - Biologiya - Referatlar

Bolalar va o`smirlarda ruhiy asabning buzilishi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

58.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Reja : 1. Bolalarda ruhiy buzilishlar va ulani turlari. 2. Yurish-turish reaksiyalarining buzilishi. 3. Ruhiy asab buzilishi bor bo`lgan bolalarning kun tartibi. 4. Bolalarda asab buzilishi va ruhiy zarba vaziyatlarning oldini olishda o`qituvchilar va tarbiyachilarning shaxsiy fazilatlari.

www.arxiv.uz Tug`ilgan chaqaloqning bosh miyasi gistalogiya va ximyaviy tuzilishda kattalarnikidan ajralib turadi va rivojlanish jarayonida miya har taraflama rivojlanib boradi. Yuqumli kasalliklar, asabiy va fizikaviy shikaslanish ta`sirida bolalarning va o`smirlarning asab sistemasida o`zgarishlar tez vujudga keladi. Bundan tashqari, bolaning ruhiy asab sistemasi rivojlanish xususiyatlarini inobatga olgan holda tarbiyalash katta ahamiyatga ega. XXI asr odamlarida asabiylashsh holati birinchi o`rinda turadi va har bir holat kishilarga har xil ta`sir ko`rsatadi. Asabiylashishning turlari: Iqtisod, tibbiyot, har xil og`ir vaziyatlar . Asabga ta`sir etuvchi omillar: yer qimirlashi , har xil avariyalar. Bu omillar 3ta asosiy grupaga bo`linadi: 1-guruh- O`tkir ta`sir etuvchi . 2-guruh- Surunkali tasir etuvchi, surunkali kasalliklar. 3-guruh- Emosional judolik. Keyingi vaqtlarda o`quvchilarga asabiylashish holati ko`p uchramoqda. Bularga : a) qo`rquv b) ko`zni pirpiratish, boshini likillatish v)enurez, g) enkoprez d) duduqlanish holati, e) intoksikasioln asabiylashish. O`spirin qizlarda ishtahaning pasayishi kuzatiladi. Astetik asabiylashishda yosh bolalar injiq bo`ladi. Katta yoshdagi bolalar qiynalib uxlaydi. Bazi hollarda bola yolg`izlikdan qorong`ilikdan , balandlikdan, suvdan va olovdan qo`rqadi. Bu holatlarni oldini olish uchun bolani chiniqtirish oilada kattalar davrasida hushmomilalik va asabga ta`sir etuvchi omillarni bartaraf etish kerak. Qattiq qo`rquvdan yoki asab sistemasi shikastlanishidan yosh bolalarda duduqlansh holati paydo bo`ladi. Bunday bolalarga baqirganda, qo`pol muomala qilganda duduqlanish holati kuchayadi .Shu sababdan har doim bolaga yaxshi muomala qilish kerak. Bunday bolalarni davolashda nastoy valeriani, kalsiy glukonat, fitin vitaminlar va nina bilan davolash tavsiya etiladi. Duduqlanishi bo`lgan bolalar bilan esa albatta logoped o`qituvchi mashgulot olib borishi shart. Tartibsiz harakat qiladigan ko`zini pir –piratadigan bolalarni davolashda quvvatlantiruvchi tinchlantiruvchi dorilar, jismoniy chiniqtirish, surunkali kasalliklarni davolash tavsiya etiladi. Og`ir yuqumli

www.arxiv.uz kasalliklarda bemorning organizmi zaharlanishi tufayli asabiylik holati rivojlanib gallusinastsiya boradi (ko`ziga har -xil narsalar ko`rinadi) . Bolalarda ruxiy buzilishlarning bir necha turi qayt qilinadi. Bulardan: bir xayoliylik, vasvasa, galyusinatsiya, depresiya, isteriya, nervrastiniya, epilepsiya, esi pasliylik. Ruhiy asab kasalliklarining asasiy sabablari: agar bolaning ota onasi ko`p spirtli ichimlik istemol qilsa narkotiklar qabul qilsa bola tug`ilayotgan vaqtida yoki hayoti davomida biror xil travma olsa avlod ajdodida ruhiy kasalliklar bo`lsa shu bolalar ruhiy kasalliklar bilan kasallinishi mumkin. Bir hayolilik-bunda bemor bolaning o`z istagidan tashqari turli xil o`y xayollar paydo bo`ldi. Masalan bola o`zini mashina yoki poyezd takiga qolib o`lib qolishidan vahimaga tushadi. O`zini bilmagan holda hatti harakat qilaveradi. Bunda uni tinchlantirishga harakat qilish kerak. Vasvasa - bemor xayolida o`zini taqib qiladi deb bilgan kishilarga tashlanish, to`sotdan har xil harakatlar qilish o`z- o`izini o`ldirishga urinadi. Bir ish qilib baxtsiz hodisa ro`y berishi mumkin. Bemor indamas bo`lib ovqallanishdan bosh tortadi, savolga javob berishdan qo`rqadi . Gallyutinasiya- bunda bemor qulog`iga yo`q ovozlar eshitiladi, ko`ziga yo`q manzaralar ko`rinadi, haqiqatda bo`magan his tuyg`ular seziladi. Bemor kamgap bo`lib, yolg`zlikka intiladi. Bemor dahshatli manzaralarni ko`rmaslik, ovozlarni eshitmaslik uchun boshi va quloqlarini ko`rpaga berkitib oladi. Nimalarnidir qidiradi, ovqatni iskab ko`radi, birdaniga atrofdagilarga tashlanadi, dori darmondan bosh tortishi ovqat yemasligi mumkin . Depresiya bemorning kayfi ruhiyati doim past bo`lib ko`nglini g`am va xavotirlik bosishi bilan xarakterlanadi. Ko`ngli xira bo`lib o`zini jinoyat qilganlikda ayblaydi , kasal o`z- o`zini o`ldirish payiga tushadi. Bemorda o`z joniga qasd qilish mayillari tug`iladi. Derazalarni sindiradi , har xil narsalarni yutib yuboradi, dorilarni ichadi , boshini devorga uradi, kiyim kechaklarni yirtib ,o`zini bug`ishga urinadi. Isteriya tutqanog`iI bemor yerga yotib olib gir -gir aylanadi , sochlarini yuladi , dod solib baqiradi . Oldida odam bo`lsa tutqanog`iI kuchayadi .Qo`li og`riq sovuq suv qattiq ovoz tufayli tutqanoq bosib qoladi . Bunda 1 ml kordiamin va 1ml demidrol qo`shib muskullar orasiga yuboriladi .

www.arxiv.uz Nevrasteniya - uzoq vaqt zo`r his hayajonlar ta`sirida bo`lish yoki jismonan zo`riqib yurish natijasidir .Bu infeksion kasalliklardan keyin intoksikasiya mahalida paydo bo`ladi . Odam ser zarda va besaramjon bo`lib salga charchab darmoni qurib qoladi . Bolaning uyqusi buziladi , boshi og`rib yig`laydigan bo`lib qoladi . Epilepsiya - har xil tutqanoqlar va shaxsning oziga hos bir tarzda o`zgarib qolishi (odamning bachkana shilqim, yovuz bo`lib qolishi), bilan o`tadigan kasallik Tutqanoq -tonikfazada boshlanadi bemor o`zidan ketib tonik talvasa holatida yiqilib tushadi .Muskullar tonusi keskin kuchaygan , boshi orqaga tortib ketgan , jag`lari qisilib qolgan bo`ladi .Bu faza 20-30 sekund davom etadi . So`ng klonik fazga o`tadi . Bemor talvasaga tushib labida ko`pik paydo bo`ladi,va ichi ketishi kuzatiladi ,ixtiyoysiz siyish mumkin. Bu 1 –3 minut davom etadi Tutqanoqdan keyin odam karaxt bo`lib so`ng uyqusiga ketadi. Bunda bemor kiyimlarini yechib og`ziga tillari orasida shipatel qo`yiladi. Venaga yoki muskul orasiga tutqanoqqa qarshi dori vositalari qilinadi. Esi pastlik yoki aqli zaiflik- bu aqliy qobilyatlarga qusur yetish bilan o`tadigan tug`ma yoki tug`ilishidan keyin yuzaga keladigan psixika zaiflgidir. Bemor o`z- o`ziga qaramay iflos yuradi. Ovqatni ko`p yeydi yeb bo`lmydigan narsalarni yutib yuboradi uyqu buzilishi mumkin.Bunday bolalarni tinchlantirishga urinish , uyqu dorilarini berish zarur. Psixoz- bola ruhiy faoliyati buzilib qolishidan iborat bo`lgan kasallik. Bola ko`pincha o`zini o`ldirish payiga tushib qoladi. Asab ruhiy kasalliklar bilan kasallangan bolalarni asab kasalliklari shifokoriga va ruhiy kasalliklar shifokoriga ko`rsatish, ulardan tegishli maslahatlar olish va bu bolalarni davolash zarur.

www.arxiv.uz Adabiyotlar: 1. V.P.Bisyarina “Bolalar kasalliklari bolalar parvarishi va go`daklarning anatomik - fiziologik xususiyatlari “ Toshkent 1990 yil. 2. V.A.Belousov, A.D. Pevzner “Bolalar kasalliklari “ Toshkent 1992 yil . 3. J.Eshqobulov, A.Maxmudov “Bolalar kasalliklari “ Toshkent 1993 yil. 4. www.ziyonet.uz 5. “Onalik va bolalikni muxofaza qilish” bo`limidan ma`ruzalar matni

O'xshashlar

Bolalar o`sishi va rivojlanishining umumiy qonunlari

Bolalarda ovqat hazm qilishning buzilishi dispepsiya kasalligi

Bolalar salomatligini holati va uni himoyalash

Bolalar kasalligi fani haqida tushuncha

Mikroorganizmlarning irsiyati va o`zgaruvchanligi