O`zgarishi chegaralangan funksiyalar - Algebra - Referatlar

O`zgarishi chegaralangan funksiyalar

Yuklangan vaqt:

14.12.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

114 KB

Ko'chirib olish

O`zgarishi chegaralangan funksiyalar Reja: 1. O`zgarishi chegaralangan funksiyalar 2. O`zgarishi chegaralangan funksiyalar ustida amallar

Tayanch so`zlar : monoton funksiyala, o`lch о vli to`plam, o`lch о vli funksiya, jamlanuvchi funksiyalar,chegarlangan funksiya. O`zgarishi chegaralangan funksiyalar 1-ta`rif . ],[ ba segmentda aniqlangan   x funksiya berilgan bo`lsin Agar ],[ ba segmentni baaaaa n  ..... 210 nuqtalar bilan ixtiyoriy n qismga bo`lganimizda   nia i ,....2,1,  nuqtalarni tanlab olishga bog`liq bo`lmagan va ushbu        n i ii Kaa 1 1 (1) tengsizlikni qanoatlantiradigan o`zgarmas K son mavjud bo`lsa , u holda   x funksiya ],[ ba segmentda o`zgarishi chegaralangan deyiladi. Har qanday o`zgarishi chegaralangan funksiya chegaralangan funksiyadir. Haqiqatan,   x o`zgarishi chegaralangan bo`lgani sababli har qanday ],[ bax  uchun     Kax  Bundan va          a a a x x          tengsizlikdan   x funksiyani chegaralanganligi kelib chiqadi. Odatda (1) tengsizlikni chap tamonidagi yig`indining aniq yuqori chegarasini ( ],[ ba segmentni qismlarga turlicha bo`lishlar to`plamiga nisbatan )   b aV bilan belgilanadi va bu sonni  x  funksiyaning ],[ ba segmentdagi to`la o`zgarishi deyiladi misollar.1) ],[ ba segmentda aniqlangan va monoton o`suvchi   x funksiya chegaralangan o`zgarishga ega ,chunki uning uchun (1) ko`rinishdagi har qanday yig`indi    ab  ga teng. Shunga o`xshash ],[ ba segmentda aniqlangan va monoton

kamayuvchi   x funksiya ham chegaralangan o`zgarishga ega. 2) agar biror musbat va o`zgarmas A son hamda ixtiyoriyn   bayx ,,  nuqtalari uchun     yxAyfxf  tengsizlik bajarilsa,   xf funksiya ],[ ba segmentda Lipshits shartini qanoatlantiruvchi deyiladi. ],[ ba segmentda chegaralangan va Lipshits shartini qanoatlantiruvchi   xf funksiyaning o`zgarishi chegaralangan bo`ladi. Darhaqiqat, Lipshits shartiga muvofiq:     , 11 kkkk a aA af af     bundan:     ,abAfV b a  ya`ni f ning o`zgarishi chegaralangan . endi o`zgarishi chegaralangan funksiyalarning tuzilishi va xossalarini o`rganishga o`tamiz. 1-teorema . ],[ ba segmentda o`zgarishi chegaralangan ikki   x 1 va   x 2 funksiyaning yig`indisi ,ayirmasi va ko`paytmasi ham o`zgarishi chegaralangan funksiyalar bo`ladi. Isbot. Darhaqiqat, ],[ ba segmentni ixtiyoriy n qismga bo`lib,                              n i i i n i i i n i i i a a a a a a 1 1 2 2 1 1 1 1 1 1 tengsizliklarni yozishimiz mumkin; bu yerda :      x x x 21      . Bundan      , 2 1      b a b a b a V V V ya`ni   x funksiyaning o`zgarishi chegaralanganligi bevosita kelib chiqadi. Ayirma uchun ham tearema shunga o`xshash isbotlanadi. Endi   x 1 va   x 2 funksiyalarning ko`paytmasini olamiz :             xqxp xxx baxbxa 2 ,1 21 sup,sup ..    bo`lsin   x 1 ba   x 2 funksiyalar o`zgarishi chegaralangan bo`lgani sababli chegaralangandir. Shuning uchun p va q sonlar chekli. Bu holda                           1 2 1 1 2 1 1 1 k k k k k k a a a a a a                k k k k k k k k a a p a a q a a a a 2 1 2 1 1 1 2 1 1 2 1                

Bundan     ) ( 2 1      ba ba ba pV qV V Ya`ni funksiyaning o`zgarishi chegaralangan . 2 – teorema . Agar b c a   bo`lsa u holda:     ) (     bc ca ba V V V (2) Isbot. Agar c nuqta bo`lish nuqtalaridan biriga teng masalan , mac  bo`lsa , u holda                           1 0 1 1 1 1 0 1 . ) ( ) ( ) ( m i n mi i i i i n i i i a a a a a a (3) Tenglik o`rinli bo`ladi. ],[ ba segmentini ixtiyoriy mayda qismlarga bo`lish hisobiga bu tenglikning o`ng tomonidagi yig`indini   ) (   bc ca V V songa istagancha yaqin qilish mumkin. Shuning uchun       )()(1 0 1      b cc an i iib a VVaaV (4) Munosabatlani yozishimiz mumkin. Ikkinchi tomondan ixhtiyoriy qislarga bo`lingan ],[ ba segmentni olib , qo`shimcha c bo`lish nutasi kiritilsa, (1) tengsizlikning chap tomoni ortishigina mumkin. Shuning uchun c bo`lish nuqtasimi yoki bo`lish nuqtasi, baribir, (3) ga muofiq quyidagi tengsizlik o`rinli:     ) ( ) ( 1 0 1           bc ca n i i i V V a a . Bu tengsizlik chap tomonining yuqori olinsa     ) (     bc ca ba V V V (5) tengsizlik kelib chikqadi. (4) va (5) munosabatlardan (2) tenglik kelib chiqadi. 3 – teorema. ].[ ba segmentda o`zzgarishi chegaralangan har qanday   x funksiya ikki monoton o`suvchi funksiyaning ayirxmasi sifatida yozilishi mumkin . Isbot.           xVxGVxF x ax a  , funksiyalarni kiritib, ularning har

birining monoton o`suvchiligi ko`rsatilsa, teorema isbot etilga bo`ladi. 2- teoremaga muofiq , agar x y bo`lsa     o V V V yx xa ya       ) (. yani   xF funksiya monoton o`suvchi.   xG funksiya ham monotoon o`suvchi. Dar haqiqat, x y bo`lsin. u holda      xGyG             0 ] [ ) (.               x y V x y V V yx xa ya Chunki     xyV y x  )(. songi teoremaning mohiyati shundaki, buning yordami bilan o`garishi chegaralangan funksiyalarning bazi hassalarni monoton o`suvchi funksiyalarning hassasidan keltirib chiqarish mumkin va aksincha . masalani o`zgarishi chegaralangan   x funksiya biror nuqtada o`ngdan uzluksiz bo`lsa u holda   xF va   xG funksiyalar ham shu nuqtada o`dan uzluksiz bo`ladi. Masalan bu jumlani   xF funksiya uchun isbot etamiz   x funksiya 0 x nuqtada o`ngdan uzluksizliigidanfoydalanib ixtiyoriy berilgan 0 shunday 0  sonni topamizki, agar   01 xx va 01 xx  bo`lsa     201   xx (6) Tengsizlikni yozish mumkin Endi ],[ 0 bx segmentni n ta bxxx n  ..... 10 qismga bo`lamizki, ular uchun quyidagi tengsizlik o`rinli bo`lsin       . 2011 0      b xkkn xk Vxx 1 x nuqtani olishda   01 xx tengsizlikka rioa qilisimiz kerak. u holda (6) formulaga muofiq           . 2 1 1 1 1 1 1 0 0                        bx k k n k k k n x k bx V x x x x V yoki 2- teoremaga asosan              bx bx x x V V V 1 0 1 0 bundan esa      x aVxF funksiyaning 0xx  nuqtada o`ngdan uzluksizligini bevosita kelib chiqadi 1- natija. Agar o`zgarishi chegaralangan   x funksiya ],[ ba segmentda uzluksiz bo`lsa bg holda   xF va   xG funksiyalar ham shu segmentda uzluksiz

bo`ladi. 2- natija. Biron funksiyaning ],[ ba swgmentda o`zgarishi chegaralangan bo`lishi uchun uning ikki monoton o`suvchi funksiyaning ayirmasi sifatida yozish mumkinligi zarur va kifoyadi. 3- natija . (Lebeg) o`zgarishi chegaralangan har qanday funksiya deyaeli har bir nuetada chekli hosilaga ega.

O'xshashlar

O'lchоvli funksiyalar. O`lchоvli funksiyalar ustida amallar

Elementar funksiyalar

Xarakteristik funksiyalar

Chegaralangan funksiyaning lеbеg intеgrali

Chegaralangan funksiyaning lеbеg intеgrali