Yoriqli kollektorlardagi neft konlarini ishlashining xususiyatlari - Горное дело - Презентации

Yoriqli kollektorlardagi neft konlarini ishlashining xususiyatlari

Загружено в:

22.12.2023

Скачано:

0

Размер:

774.3232421875 KB

YORIQLI KOLLEKTORLARDAGI NEFT KONLARINI ISHLASHINING XUSUSIYATLARI

 Tadqiqotlar va neft konlarini ishlash tajribalari natijalari asosida ko‘plab qatlamlarni, nafaqat karbonat jinslardan tuzilgan, balki qumtoshlar va alevrolitlardan tashkil topgan terrigen jinslarni ham, u yoki bu darajada darzli deb bo‘ladi.  Ba’zi bir holatlarda, ayniqsa jinslar kichik-g‘ovakli va yomon o‘tkazuvchanli bo‘lganda, darzlar – neftni burg‘ quduqlari tubi tomon harakat qiluvchi asosiy kanallaridir. Bunday jinslarni kern va burg‘ quduqlarini gidrodinamik tadqiqotlari natijasida aniqlangan o‘tkazuvchanligi mos kelmaydi. Haqiqiy o‘tkazuvchanlik kernda aniqlangandan ko‘pincha ancha katta bo‘ladi.  Darzli g‘ovak qatlamlarini taranglik rejimida ishlash jarayonida bosimni o‘zgarishi darzliklar sistemasida tezroq tarqaladi, natijada darzliklar va jins bloklari, ya’ni matritsasi orasida suyuqlikni oqib o‘tishi yuzaga keladi. Bu esa taranglik rejimida bir xil qatlamlarda bosim taqsimlanishiga nisbatan ushbu jinslarga xos bosim taqsimlanishini keltirib chiqaradi.  Darzli va darzli-g‘ovakli qatlamlarni ishlashga, darzliklarni to‘yintiruvchi suyuqlik bosimini o‘zgarishi, tog‘ jinslarini deformatsiyasi natijasida, darzliklar hajmini keskin o‘zgarishi katta ta’sir etadi.

 Darzli-g‘ovakli qatlamlarni ishlashdagi eng murakkab savollardan biri ularga turli moddalarni haydab, birinchi navbatda oddiy suv bostirishni qo‘llab, ta’sir etish jarayonlari bilan bog‘liq.  Bunday qatlamlarga haydalayotgan suvni darzliklar sistemasi orqali olish burg‘ quduqlariga, neftni tog‘ jinsi bloklarida qoldirib, tez yorib o‘tish xavfi bor. Eksperimental tadqiqotlar va konlarni ishlash tajribasi ko‘rsatishicha darzli sistemalardan neft samarali siqib chiqariladi va siqib chiqarish koeffitsiyenti 0,80- 0,85 yetadi. Darzli-g‘ovakli qatlamlarni matritsalaridan ham suv bostirishda neft siqib chiqariladi, ammo neftni siqib chiqarish koeffitsiyenti 0,20-0,30 tashkil etadi.darzli-g‘ovakli qatlam matritsalaridan neftni siqib chiqarish qaysi kuchlar ta’sirida yuz berishini ko‘rib chiqamiz.  Birinchi kuch darzliklar sistemasidagi va jins bloklaridagi bosimlar farqi bilan bog‘liq.  Ikkinchi kuch esa bloklarni to‘yintiruvchi suv va neftda kapillyar bosimni farq qilishi bilan bog‘liq. Bu kuchning ta’siri natijasida jinslar kapillyar shimilish, ya’ni aytilgan kapillyar bosim farqi sababli ulardagi neft o‘rnini suv bilan egallanishi yuz beradi. Kapillyar shimilish faqat ho‘llanuvchan jinslarda bo‘lishi mumkin.

 Darzli-g‘ovakli qatlamlarni matritsalari yoki bloklarini kapillyar shimilishi faqat kapillyar kuchlar ta’siri bilan emas, balki energetik nuqtai nazaridan ham tushuntirish mumkin, chunki neft va suv chegarasidagi eng kichik sirtqi energiyaga, neft matritsalarni to‘yintirib murakkab, tarqoqli yuzaga ega bo‘lmaganda, ya’ni neft darzliklarda to‘plamlarga yig‘ilganida erishiladi.  Agar darzli-g‘ovakli qatlamning neftga to‘yingan jinsining qirrasi uzunligi I*bloki olinsa va u suvga solinsa (o‘xshash holat real qatlamda blok darzliklar bilan o‘ralgan va darzliklarda suv bo‘lganda yuzaga keladi), blokka suvni kapillyar shimilish tezligi va natijada, undan neftni siqib chiqarilishi, kapillyar kuchlar inobatga olingan neftni suv bilan siqib chiqarishni gidrodinamik nazariyasi asosida, vaqtdan t quyidagi tarzda bog‘liq:  Energetik nuqtai nazardan kapillyar shimilish tezligi neft va suv orasidagi ajratish yuzasidan qisqarishiga mutanosib, u esa o‘z navbatida bo‘lish yuzasining maydoniga mutanosibdir.  Bunday holat uchun

 Agar real darzli-g‘ovak qatlamlardan kapillyar shimilish hisobiga neft olish jarayonini o‘rganish kerak bo‘lsa energetik va gidrodinamik yo‘llardan uyg‘un foydalanish maqsadga muvofiq. Bu holatda kapillyar shimilish tezligi uchun E.V.skvorsov va E.A.Avakyan taklif etgan iboradan foydalanish mumkin:  bu yerda: а-eksperimental koeffitsiyent.  Shimilish jarayonini fizik mohiyatidan va o‘lchamidan kelib chiqib β koeffitsiyentini quyidagicha tasavvur qilsa bo‘ladi:

 Cheksiz vaqt davoimda qirassining uzunligi l x bo‘lgan kub shakldagi blokka shimilgan suv miqdori undan olingan neft hajmiga teng degan shartdan kelib chiqib koeffitsiyentini aniqlash uchun iborani olamiz:  bu yerda: S no - jins blokining boshlang‘ich neftga to‘yinganligi; ր-blokdagi kapillyar shimilishda uning yakuniy neft bera olishligi.  Agar kapillyar shimilish tezligini ibora bilan aniqlash mumkin bo‘lsa, u holda

 iboralardan quyidagini olamiz:  Ko‘plab jins bloklaridan tashkil topgan, darzli-g‘ovakli qatlamdan neftni suv bilan siqib chiqarish jarayonini ko‘rib chiqamiz. Yuqorida qabul qilinganidek bloklarni qirrasining uzunligi lx kublar deb tasavvur qilamiz. Neftni suv bilansiqib chiqarish qatlamniх=0chegarasidan boshlanganligi sabali, qatlamgakirishda joylashgan birinchi bloklar uzoqdagilariga nisbatan suvga ko‘proq to‘yingan bo‘ladi. To‘g‘ri chiziqli qatlamga haydalayotgan hamma suv sarfi q, ma’lum sondagijins bloklariga ketadi, shu sababli vaqtning hir bir paytida ularni to‘yinishi oblastda yuz beradi (хk- kapillyar shimilish ko‘lami). Bu ko‘lam qatlamda quyidagi tezlik bilan harakat qiladi:

Suv bostirilayotgan darzli-g‘ovakli chiziqli qatlamni sxemasi:  1-kapillyar shimilish bilan qamrab olingan jins bloklari;  2-kapillyar shimilish bilan qamrab olinmagan jins bloklari.

E`tiboringiz uchun raxmat

Похожие

Neft va gaz konlarini ishlatish texnologiyalari

Neft va gaz konlarini ishlash tizimlari

Neft konlarini ishlatish bosqichlarining umumiy tavsifi

Neft va gaz konlarini izlash va qidirish asoslari

Neft va gaz konlarini ishlatish sistemalari va ularning tatbiq etish sharoitlari