Konni ishlatish jarayonini tartibga solish asoslari va geologik nazorat - Горное дело - Презентации

Konni ishlatish jarayonini tartibga solish asoslari va geologik nazorat

Загружено в:

10.04.2023

Скачано:

0

Размер:

813.259765625 KB

KONNI ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISH ASOSLARI VA GEOLOGIK NAZORAT

REJA: 1. KONNING ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISHDAN ASOSIY MAQSAD 2. KONNING ISHLATISH HOLATINING ASOSIY KO’RSATKICHLARI 3. KONNI ISHLATISHNI TARTIBGA SOLISH

 Neft, gaz va kondensat uyumlarini ishlatish deganda qatlamdagi suyuqliklar va gazlarning ishlatish quduqlari tubi tomon harakatlanish jarayonini boshqaradigan (quduqlarni joylashtirish, ularning miqdorini belgilash, ishlatish tartibi, rejimi va qatlam energiyasi balansini o’rnatish) chora-tadbirlar majmui tushuniladi.  Neft, gaz va kondensat uyumlarini ishlatish sistemasi deganda qatlamlardan neft, gaz, kondensat va yo’lakay komponentlarni chiqarib olinishini ta’minlaydigan va ushbu jarayonni boshqaradigan texnologik va texnik tadbirlar majmui tushuniladi.

1. KONNING ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISHDAN ASOSIY MAQSAD  Neft va gaz uyumlarini ishlatishni tartibga solish deganda turli texnologik va texnik tadbirlar majmuasi yordamida uglevodorodlarni qazib olish jarayonining boshqarish tushuniladi.  Neft uyumini ishlatishni tartibga solishning maqsadi oqilona ishlatish sistemalariga quyiladigan talablarga bo’ysunadi. Birinchi navbatda loyihada qayd etilgan ishlatish ob’ekti neftni olish dinamikasini tartibga solish yordamida zarur ma’lumotlar bilan ta’minlanishi kerak.

1. KONNING ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISHDAN ASOSIY MAQSAD Uyumni ishlatishni tartibga solishdan kutilgan yana bir maqsad qazilgan quduqlar fondidan eng ko’p foydalanish, neftni siqib chiqaruvchi omilni qatlamga haydash uchun sarf bo’ladigan harajatlarni kamaytirish, neft beraolishlikka zarar keltirmay, yo’lakay suvlarni chiqarib olish va b. orqali iqtisodiy ko’rsatkichlarni har tomonlama yaxshilashdan iborat.

1. KONNING ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISHDAN ASOSIY MAQSAD • Qatlamga ta’sir etishda uyumni ishlatishni tartibga solish haydash va chiqarish quduqlari orqali amalga oshiriladi. Haydash quduqlari orqali ishlatishni tartibga solishda haydalayotgan omil uyumning butunlay hajmiga to’liq ta’sir etadi. Chiqarish quduqlari orqali ishlatishni tartibga solishda uyumning butun hajmi sizdiriladi. Tabiiy rejimda uyumni ishlatishni tartibga solish uchun faqat chiqarish quduqlaridan foydalaniladi. • Ishlatish jarayonini boshqarishda aniq vazifalarni hal etish uchun tartibga solishning ko’p metod va usullaridan unumli foydalaniladi. Ishlatishni tartibga solishning ikki guruhi ma’lum: •  qabul qilingan ishlatish sistemasiga jiddiy o’zgartishlar kiritmay burg’ilangan quduqlar orqali uyumni ishlatishni tartibga solish; •  ishlatish sistemasini o’zgartirib yoki uni takomillashtirib (yangi quduqlarni burg’ilash, uyumlarning yangi «kesish» chiziqlarini o’tkazish, haydash bosimini va ishlatish usulini o’zgartirish) tartibga solish.

1. KONNING ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISHDAN ASOSIY MAQSAD  Konni ishlatishning tartibga solish printsipi deganda ishlatish ob’ektida drenajlash jarayonini boshqarishning bosh yo’nalishli tadbirlaridan biri tushuniladi.  Bir qatlamli ob’ektdagi neft qovushqoqligi kam va qatlam har xil jinslardan tarkib topgan bo’lsa, unga haydalayotgan suv fronti neftlilik chegarasining bir me’yorda tortilish printsipiga erishib bo’lmaydi. Bunga sabab mahsuldorligi yuqori va past bo’lgan qatlamlar zonasida joylashgan haydash quduqlarining suv qabul qilaolishining va chiqarib oluvchi quduqlar debitining turlicha bo’lishidadir.  Ko’p qatlamli ob’ektlar odatda chegara ichkarisiga suv bostirish yo’li bilan ishlatiladi. Bunday ob’ektlarni ishlatishni tartibga solishning eng ma’qul printsipi kesim bo’yicha hamma qatlamlarni bir xil tezlik bilan ishlatish hisoblanadi.

1. KONNING ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISHDAN ASOSIY MAQSAD Neftlilik qavati katta, tuzilishi keng bo’lgan uyumlarda neft asosan ostki suvlar bilan siqib chiqariladigan bo’lsa yoki suv bostirish natijasida suv-neft tutash yuzasi ko’tarilib ketsa, bunday sharoitda ishlatishni tartibga solishning suv-neft tutash yuzasini uyumning hamma maydoni bo’ylab bir me’yorda ko’tarilishini ta’minlaydigan printsipidan foydalanish maqsadga muvofiq bo’ladi. Bu jarayon suv-neft tutash yuzasining yuqoriga asta-sekin ko’tarilishi va chiqarish quduqlarining eng ma’qul rejimda ishlayboshlashi paytida quvurni kesim bo’yicha ketma-ket yuqoriga o’tkazib perforatsiyalash orqali amalga oshiriladi (12.3-rasm).

1. KONNING ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISHDAN ASOSIY MAQSAD 12.3 - rasm. Massiv uyumni ishlatish jarayonida perforat-siyalash intervallarini ketma ket ko’сhirish . Kollektorlar: 1 – neftga to’yingan; 2 – suvga to’yingan; 3 – perforatsiyalash intervallari; I, II, III – perforatsiyalashning ketma ketlik bosqishlari

1. KONNING ISHLATISH JARAYONINI TARTIBGA SOLISHDAN ASOSIY MAQSAD Gaz-neft tutash yuzasining qo’zg’alib ketmasligini ta’minlash uchun gaz qalpog’idan gaz olish jarayoni tartibga solinadi. Gaz qalpog’idagi bosim hamma vaqt uyumning neftli qismidagi bosimga teng bo’lishi kerak (gazni ortiqcha miqdorda olish gaz-neft tutash yuzasining ko’tarilib ketishiga, ya’ni neftning gaz qalpog’iga kirib kelishiga sabab bo’ladi, keyinchalik esa bunday neftning ko’p qismini gaz qalpog’idan chiqarib bo’lmaydi).

2. KONNING ISHLATISH HOLATINING ASOSIY KO’RSATKICHLARI Qatlamning ishlatish holatini aniq tasvirlash uchun reja  diagramma tuziladi. Reja − diagramma qatlamning ustki qismi bo’yicha tuzilgan struktura xaritasi bo’lib, unda shartli belgilar bilan ma’lum sana bo’yicha quduqlarning quyidagi toifasi ko’rsatiladi: • 1) foydalanilayotgan, toza neft va suvli neft berayotgan quduq; • 2) suvlanganligi sababli ishlatishdan to’xtatilgan quduq; • 3) gaz berishga o’tganligi sababli ishlatishdan to’xtatilgan quduq; • 4) zaiflashgani sababli ishlatishdan to’xtatilgan quduq; • 5) sinash chog’ida suv bergan quduq; • 6) sinash jarayonida gaz bergan quduq; • 7) qatlamning kollektorlik xususiyatlarining yomonlashishi sababli sinash paytida mahsulot bermagan quduq; • 8) haydash qudug’i; • 9) pezometrik, kuzatish va sh.o’. quduqlar.

Konning ishlatish jarayonining quyidagi to’rt bosqichi mavjud: • Birinchi bosqich  ishlatish ob’ektini sanoat miqyosida o’zlashtirish bosqichi sanaladi. Bu bosqichda kon kam suvlangan paytda undan neftni chiqarib olish ortib boradi. Asosiy fonddagi quduqlar burg’ilanadi va uyumga suv bostirish sistemasi o’zlashtiriladi. Loyiha bo’yicha neft olish eng yuqori darajaga etganda birinchi bosqich tugaydi. • Ikkinchi bosqichda neftni chiqarib olishning yuqori darajasi muntazam ushlab turiladi, quduqning suvlanishi ortib boradi va neftni quduqdan favvorali olishdan nasos yordamida olishga o’tiladi. Bosqich so’nggida neft zaxirasining 40-70% chiqarib olinadi. • Uchinchi bosqichda neft olish ancha kamayadi. Qazib olinayotgan mahsulotda suv miqdori ortadi, quduqlarning bir qismi ishlashdan to’xtaydi. Bosqichning oxirida neft zaxirasining 80-90% qazib olinadi. Quduqlarning ko’p qismi mexanizatsiya yordamida ishlash usuliga o’tkaziladi. • To’rtinchi bosqichda konni ishlatish tugaydi, neftning debiti eng past darajaga tushadi. Hamma quduqlar va chiqarib olinayotgan mahsulotlar yuqori darajada suvlanadi. Bu bosqichda neft bera olishlikning ) yuqori koeffitsientiga erishish uchun suyuqlik olish jadallashtiriladi. • Uyumni ishlatishning uchinchi va to’rtinchi bosqichi neft olish darajasining pasayishi bilan tavsiflanadi va uyumni ishlatishning so’nggi davriga to’g’ri keladi.

3. KONNI ISHLATISHNI TARTIBGA SOLISH Konni ishlatishni tartibga solish deganda loyihalashtirilgan ishlatish sistemasi asosida amalga oshiriladigan suyuqlik (gaz)larning qatlamdagi harakatini boshqarish tushuniladi. Ishlatish jarayonini tartibga solish quyidagi tadbirlarni amalga oshirishni nazarda tutadi: • 1) neftni to’liq chiqarib olishni ta’minlaydigan ishlatish va haydash quduqlarining joylashtirilganini to’g’ri yoki noto’g’ri ekanligini tahlil qilish; • 2) siqib chiqarish koeffitsientining eng yuqori qiymatiga erishish maqsadida quduqlardan suyuqlik chiqarish va unga suv haydashni tahlil qilish; • 3) joriy va mumkin bo’lgan yakuniy neft beraolishlik koeffitsientini baholash yo’li bilan uyumning ishlatishni tartibga solish.

Похожие

Konning ishlatish sistemasini tanlash va loyihalash

Neft va gaz konlarini ishlash tizimlari

Neft va gaz konlarini ishlatish texnologiyalari

Neft va gaz konlari geologiyasi fanining rivojlanish tarixi

Quduqlarni ishlatish koeffitsentini oshirish