Quslar go’shtın’ ha’m máyeginin’ veterinariya sanitariya ekspertizası - Зоология - Рефераты

Quslar go’shtın’ ha’m máyeginin’ veterinariya sanitariya ekspertizası

Загружено в:

04.03.2024

Скачано:

0

Размер:

255.861328125 KB

Quslar go’sht ın’ h a’ m máyeginin ’ veterinariya sanitariya ekspertizas ı Rej e : 1. Quslardıń go’sh ónimlerin veterinariya-sanitariya ekspertizasi hám olardin’ veterinariya-sanitariya jag’dayın bahalaw 2. Quslardıń máyegi du ’ zilisi , o ndag’i k e m s hilikl e r hám mayekt i n ’ veterinariya-sanitariya ekspertizasi Tayansh so ’ zler: Quslar sili, pasterellyoz, salmonellyoz (paratif), quslardıń máyegi, krasyuk, qonli halqa, ulken daqli máyek

Máyekti veterinariya sanitariya ekspertizasi Máyekti dúzilisi. Máyek 3 tiykarǵı bólekten ibarat : belok (54-60% ), máyek sarig'i (28-32 %) hám qabıq, qabıq astı perdesi (11-14 %). Máyek qabıǵı - Oxaklashgan qabıq bolıp, quramın 90% ni kalsif karbonat hám fosfor, hám de magniy fosfat quraydı. Onıń reńi qustıń túri hám zotiga baylanıslı. Máyektiń reńi máyek jónelisli zatlarda sarg'ichroq- qońır rangacha boladı. Qabıqta bir qansha kózge kórinbes tesiksheler bolıp, olar arqalı hawa almasınıw boladı hám ızǵarlıq tısqarına shiǵarıladı, lekin olar arqalı máyekti ishine hár túrlı mikroorganizmlar da kiriwi múmkin. Máyekti tómengi bóleginde hawa kamerası bolıp, qabıqloqni sol bóleginde tesiksheler jáne de kóbirekti quraydı. Qabıqloqni ishinde jaylasqan hawa kamerası, máyek qóyılıp sovugan waqtında, ishindegi ızǵarlıqtı parlanishi nátiyjesinde payda boladı. Hawa kamerası máyekti saqlanıwına qaray úlkenlasha baradı, bul kórsetkish máyekti jańalıǵın anıqlawda taǵı bir kórsetkish esaplanadı. Máyek belokı. Máyekti tiykarǵı tutınıw etiletuǵın bólegi. Ol tórt qabattan ibarat. • tashqi -suyıq • o'rta - qattı • ichki - suyıq • ichki - shegara Ishki ohirgi shegara qabatı málim waqıt máyek sarig'ini orayda ustap turadı. Máyekti saqlaw waqtında máyek belokın qattı qabatı halaz yemirilib, shegara qabatı kúshsizlenedi, nátiyjede máyek sarig'i aste menen belok menen aralasıp baslaydı hám máyek qabıqlog'iga jaqınlasadı (bul qurush). Bul kórsetkish de máyekti jańalıǵın hám sapa kórsetkishlerin tiykarǵı belgilerin ańlatadı. Yaǵnıy máyek belokın pH 7, 2-7, 6 bolıp, saqlaw dawamında 8, 2 ge shekem asadı. Bundey ortalıq shırıw mikroflorasini rawajlanıwına jaqsı sharayat jaratadı.

Máyek sarig'i - jıltır qabıqsha o'ralib sharsimon formaǵa iye bolǵan gewek bılamıq, reńi aǵımtil sarınan, qaralaw sarg'ichgacha bolıp, reńiniń bundey ózgeriwi azıq arqalı túsetuǵın karatinoidni onıń quramında bolıwlıǵı. Máyek sarig'i ash hám qaralaw qabatlardan ibarat. orayı aǵımtır sarı butqa menen tolǵan. Sarılıqta embrion diskı jaylasqan bolıp otalangan máyekte ol úlkenligi 3- 5 mm aǵımtil disk formasında, otalanmagan máyekte razmeri kishi boladı. Jańa máyekti sarig'ida ortalıq kislatali (pH 4, 8-5, 2) boladı. 17-súwret. Quslardıń mayeginiń dúzilisi. 1-qabıq hám qabıq astı perde, 2-hawa kamerası, 3-rusheym sheńberi, 4- xalodzi, 5-mayek beloginiń xalodzileri, 6-latebr, 7-mayek sarıwzınıń tınıq hám qaramtır qatlamları, 8-mayek beloginıń qattı qatlamı, 9-mayek beloginıń suyıq qatlamı. Máyekti tavarliligi boyınsha klassifikatsiyasi Saqlanıw múddetine qaray máyek 2 qıylı boladı. Parxez hám asxana Parxez máyek - sortlarǵa ajıratılǵannan keyin, 7 kún saqlanǵan máyek esaplanadı. Asxana máyeki - ajıratılǵannan keyin 25 kunge shekem saqlanǵan máyek sholanda minus -1-20 da máyekler 120 kunge shekem saqlanıwı múmkin. Máyekti sortlarǵa ajaratish tug'ulgandan 1 kún keyin baslanadı. Parxez hám asxana máyekleri salmaǵına qaray 3 taypaǵa bólinedi. 1. saralangan 65 gr

2. birinshi 55 gr 3. ekinshi 45 gr salmaqlıqqa iye bolǵanlar. Mámleket standartı boyınsha satıwǵa shiǵarılatuǵın parxez hám asxana máyekleri qabıqlog'i taza hám pútkil, qan hám taslandıq menen pataslanbaǵan bolıwı kerek. Parxez máyek qabıqlog'ida bir daq yamasa sızıq, asxana máyekinde bolsa qabıqloqni 8/1 bóleginde daq bolıwı múmkin. Máyeklerdi sortlarǵa ajıratıwda parxez máyekine qızıl reńde 1;2 00 muhri, asxana máyekine 1;2; 00 muhri kók reńde basıladı. Bunda 0 saralanǵan, 1- birinshi hám 2-ekinshi taypalardı kórsetedi. Máyekti veterinariya sanitariyası ekspertizasi Satıwǵa, qayta islewge yamasa saqlanıwǵa alıp kelingen xar bir partiya máyek ekspertizadan ótkeriliwi kerek. Alıp kelingen partiyada máyekti sapası hám xojalıqtı keselliklerden tazalıǵı tuwrısında pasportı yamasa veterinariya gúwalıǵı bolıwı kerek, keri jaǵdayda máyekler 1000 C xaroratda 13 minut qaynatiladi. Yekspertiza waqtında máyekti tazalıǵı, reńi hám qabıqlog'ini pútkilligi anıqlanadı. Ovoskop apparatı járdeminde bolsa kamerasın úlkenligi hám belok hám de sarılıqtı jaǵdayı anıqlanadı. Salmaǵı 45 gr den kem bolǵan tawıq máyekleri satıwǵa shıǵarılmaydı, xolati hám sapası jaqsı bolıwına qaramay. Standart talaplarına tuwrı kelmaytuǵın máyeklerde tómendegi kemshilikler boladı. a) myatit bok (jambası urılǵan ) b) Tyok - qabıǵı hám qabıq astı perdesin jarılıwı nátiyjesinde 100 sm muǵdarda oqayotgan máyek c) Ishi aralasǵan máyek kem muǵdarda sarig'i menen beloktı aralasqanı d) kichik dog'li, ishinde bir neshe háreketsiz kishi daqları bar, olar 8/1 ishki bólegin iyeleydi. e) qurib qatqan - bunday máyektiń sarig'i qabıqqa jabıwıp, qatıp qurigan lekin pilislamagan boladı. Bundey kemshiligi bolǵan máyek de ulıwma awqatlanıwına shiǵarıladı yamasa qayta islewge jónetiledi. Azıq awqat ushın isletilbeytuǵın máyekler tómendegi kemshilikleri ushın.

a. Tumak - ishi qaralaw tınıq bolmaǵan máyek. b. Krasyuk - oqi sarig'iga pútkilley aralasıp ketken máyek. c. Qanlı halqa - sarig'i maydanında yamasa oqi maydanında hár túrlı forma daǵı qanlı tamırlar bolǵan máyek. d. katta daq - ishinde háreketsiz bir neshe úlken daqları bolǵan máyek e. Palog'da - inkubatorlarrdan shıǵarılǵan urıwlanbaǵan máyek. Bundey kemshiligi bolǵan máyekler texnikalıq util etiledi. Eger xojalıqta juqpalı kesellikler anıqlansa, tómendegi tártipte máyekler isletiledi. a. Tawıqlarda botilizm anıqlansa, ol jaǵdayda máyek isletilmaydi, joytıladı. b. tez hám ótkir keshetuǵın kesellikler - pasterellyoz, leykoz, leptospiroz hám basqalar dus kelgende máyek qaynatilib xojalıq ishinde isletiledi. c. Tuberkulyoz, psevdotuberkulyoz, salmonellyoz, kolebakterioz, streptokokk, stafilakok hám basqa keselliklerde máyek qayta islew hám kondetr ónimleri ushın isletiledi. d. Sheshek gúl hám ornitozda - máyek quramındaǵı 3 % aktiv xlori bolǵan ohakli eritpege 30 minut salınıp dezinfeksiya etiledi keyin satıwǵa shiǵarıladı. Juqpalı keselliklerden tek mikoplazmoz hám juqpalı laringotraxeit keselliginde alınǵan máyekler erkin shıǵarıwǵa ruhsat etiledi. Máyeklerdi qaynatıw kerek bolǵanda olardı 13 min dawamında qaynatiladi. Úyrek hám ǵaz máyeklerin satıwǵa ruxsat etilmeydi, olardı tek qan hám kondetr sexlarında isletiledi. Quslardıń máyegi hám onıń ekspertizası. Quslarda mayek hám onnan tayarlanǵan ónimler adamlar kóp paydalanatuǵın sıpatlı azıq-awqatlardıń biri. Biraq usıǵan qaramastan máyek adamlar hám quslar ortasında juǵımlı kesellikler tarqatıwshı bolıp esaplanadı. Sonıń ushın veterinariya-sanitariya ekspertizası islewshileri máyekti teksergende talaplarǵa ámel qılıwı úlken áhmiyetke iye. Máyek tiykarınan qabıq, máyek sarıwzı hám máyek belogınan ibarat. Máyek arnawlı aq perde menen

qaplanǵan boladı. Tawıq máyeginiń awırlıǵı onıń parodasına hám jasına qarap 30- 72 gr, ǵaz máyegi 160-200 gr, úyrek máyegi 70-100gr hám túye tawıq máyegi 80- 100 gr keledi. Máyektiń dúzilisi 17-súwrette kórsetilgen. Máyektiń belogı sırtınan perde, onıń ústinen qabıq penen qaplanǵan. Máyekti saqlaw protsessinde, onnan suw puwlanadı nátiyjede arnawlı perde qabıq astı perdesinen ajıraladı hám bul jerde hawa kamerası («Puga») payda boladı. Keyinshelik saqlaw dáwirinde hawa kamerası úlkeyedi. Quslar máyeginiń ximiyalıq quramı 4-tablitsada kórsetilgen. Taza hám jańa máyektiń belogında arnawlı lizotsim zatı bolıp, bul zat mikroplardı eritiw uqıplılıǵına iye. Máyek belogınıń tıǵızlıǵı 1,035-1,052, rN-i bolsa 7,2-7,6 ǵa teń. Máyektiń sarıwzın ashıq hám toyǵın Sarı reńdegi yarım suyıqlıqqa iye imulsiya bolıp esaplanadı, onda maylı mayda sharshalar kóp boladı. Máyek sarıwzınıń bunday reńi karotin hám ksantofill pigmentlerine baylanıslı. Ol bir neshshe qatlamlardan ibarat. Máyek sarıwzınıń orayında moyın bólimi bolıp, onıń betine shekem shıǵatuǵın ashıq Sarı reńli qabatı bar. Buǵan latebra delinedi hám onıń moyın bóliminde embrion sheńberi jaylasadı. Urıqlanǵan máyeklerde ol uzınıraq formada boladı. Máyek sarıwzınıń quramında shama menen 50,8 % suw, 31,7 % may, 16,2 % belok, 0,2 % karbon suw hám 1,1 % mineral zatlar bar. Bulardan basqa máyek sarıwzında fiziologiyalıq aktiv zat letsitin (12%), vitaminlerden A, V 1 , V 2 , D, RR hám basqalar bar ekenligi anıqlanǵan. Máyek sarıwzınıń tıǵızlıǵı 1,0288-1,0299, rN-i 4,8-5,2 ge teń Máyek qabıǵı 2 qatlamnan ibarat bolıp, aq, ashıq Sarı, ayırım waqıtları qaralaw kók reńde boladı. Tazadan alınǵan máyektiń qabıǵı perde menen qaplanǵan bolıp, bul perde máyek jolları arqalı ótiwinde ılaylanǵan shılımshıq máyektiń ústinde turıwınan payda boladı hám máyekti keyinshelik tábiyiy qorǵawdan saqlaydı. Máyek qabıǵınıń diametri 1,40 mikron keletuǵın kóp sanlı tesiksheler bolıp, bular arqalı máyektiń suwı puwlanadı.

4-tablitsa. Hár qıylı quslarda máyektiń ximiyalıq quramı % esabında Qusla rdıń túri s uw Prot ein Ma ylar Azo tsız ekstrakti v zatlar K úl 10 0 gr máyekti ń toyımlıl ıǵı, kaloriya sı Tawı q 7 2,5 13, 3 11, 6 1,5 1 ,1 15 8 Úyrek 7 0,1 13, 0 14, 5 1,4 1 ,0 18 4 Ǵaz 7 0,4 13, 9 13, 3 1,3 1 ,3 18 0 Túye tawıq 7 2,6 13, 2 11, 7 1,7 1 ,7 16 5 Usı tesiksheler arqalı máyektiń ishine bakteriya hám moǵor zamarkleri kirip, onıń buzılıwına sebepshi boladı. Máyek qabıǵı tiykarınan kaltsiy karbonat (93,7%) duzınan ibarat. Tawıqlardıń máyekleri mámleket standartına kóre saqlanǵan waqtı, sıpatı, awırlıǵı hám saqlaw sharayatına kóre parxez, jańa suwıtılǵan hám háklengen túrlerine bólinedi. Taza máyekler 5 kúnge shekem parxez esaplanadı. Parxez máyekler tańlanǵan hám ápiwayı máyeklerge bólinedi. Tańlanǵan parxez máyeklerdiń qabıǵı taza, tıǵız,hawa kamerası háreketsiz hám onıń bálentligi 4 mm ge shekem, máyek sarıwzı awırlıǵı 58 gr nan kem bolmawı kerek. Ápiwayı parxez máyekler tanlanǵan máyeklerden jeńilirek (44 g) bolıwı menen parq qıladı. Hár bir parxez máyekke shtamp basılıp, onda alınǵan kúni hám xojalıqtıń atı kórsetiledi. Muzlatqıshta 30 kúnge shekem saqlanǵan máyekler derlik taza esaplanadı. Taza máyekler 2 kategoriyaǵa bólinedi: 1-kategoriyaǵa parxez máyeklerden hawa

kamerasınıń biyikligin 11 mm ge shekem, awırlıǵı bolsa 47 g shekem bolıwı menen parq qıladı. 2-kategoriyadaǵı taza máyektiń qabıǵı taza yamasa azǵana pataslanǵan, hawa kamerası 13 mm, awırlıǵı bolsa 43 g nan kóbirek boladı. Muzlatqıshta 30 kúnnen kóbirek saqlknǵan máyekler suwıtılǵan máyekler delinip, olar da eki kategoriyaǵa bólinedi. 1-kategoriyalı suwıtılǵan máyeklerdiń qabıǵı taza, tıǵız, hawa kamerası kem háreketli hám onıń biyikligi 9 mm den kóp bolmaydı. Máyektiń sarıwzı qattı, oraydan azǵana qashqan bolıp, awırlıǵı bolsa 47 g nan kóbirek. Ekinshi kategoriyalı suwıtılǵan máyeklerdiń awırlıǵı 40 g nan kem bolmaslıǵı, hawa kamerası máyek biyikliginiń 1/3 bólimgeshe bolıp, máyek saıwzı háreketsheń hám jaqsı kóriniwi kerek. Hák suwında saqlanǵan máyek háklengen máyek delinip, bul máyeklerdiń kórsetkishlerine kóre, suwıtılǵan máyeklerden parq qılmaydı. Máyekti tekseriw. Tayarlaw bazası hám kolxoz bazarlarına keltirilgen máyekler tekseriledi. Satıw ushın bazarlarǵa keltirilgen máyekler menen birgelikte máyekti joneltken xojalıqtaǵı quslarda juǵımlı keselliklerdiń bar-joqlıǵı haqqındaǵı veterinariya guwalıǵı bolıwı kerek. Keyin máyekler kózden keshiriliwi hám ovoskopiya qılınıyaı lazım. Máyekler tekserilgende olardıń tazalıq dárejesi, reńi, qabıǵınıń pútinligi, iyisi hám basqaları anıqlanadı. Ovoskopiya qılınǵanda máyektiń ishindegi bazı bir ózgerisler anıqlanadı. Juǵımlı kesellikler bolǵan xojalıqtan keltirilgen máyekler veterinariya-sanitariyalıq jaqtan jaqsılap tekseriledi. Sonday-ak, tuberkulez keselligine allergiyalıq tekserilgende musbat reaktsiya bergen quslardıń hám tuberkullёzǵa kóre jaqsı bolmaǵan xojalıqlardan alınǵan máyekler qosılǵan bolsa olar tek joqarı temperaturada tayarlanatuǵın konditer ónimlerine isletiledi. Veterinariya-sanitariya qaǵıydalarına kóre úyrek hám ǵazlardıń máyeklerin bazarlarda satıwǵa ruxsat etilmeydi, sebebi olar kóbinese salmonellёz benen záhárleniwge alıp keledi. Ulıwma, úyrek hám ǵaz máyeklerinen tek nan hám ayırım konditer ónimlerin tayarlaw ushın paydalanıw lazım.

18-súwret. Elektrik ovoskop. Tawıqlardıń máyekleri úyrek hám ǵazlardıń máyeklerine aralastırılmaydı. Quslardıń chumo keselligi tarqalǵan xojalıqlardan keltirilgen máyekler 100 dáreje temperaturada 10 minut dawamında zıyansızlandırılǵanan keyin olardı usı jerdiń ózinde paydalanıw kerek. Jaman sharayatta saqlanǵan máyekler buzıladı. Ádette deni saw quslardıń máyekleri sterillengen boladı. Taza alınǵan máyeklerdiń temperaturası quslardıń dene temperaturası menen birdey. Sırtqa alıp shıǵılǵan máyek suwıydı, onıń maǵzi qısıladı hám nátiyjede sırtqı ortalıqtan olardıń ishine hawa hám hár qıylı mikroblar kiredi. Bul mikroblar rayaajlanıp, máyektiń buzılıwına sebep boladı. Máyektiń ishine kirgen bakteriyalar rawajlanıp, máyektiń belokların pársheleydi, nátiyjede gidrogen sulfid, ammiak hám basqa zatlar payda boladı. Máyek sarıwzın qaplaytuǵın perde de mikroblar tásirinde párshelenedi, sarıwzının belogı menen aralasıp, qaramtır patas suyıqlıqqa aylanadı. Bazıda máyek ishinde toplanǵan gazlar máyek qabıǵın jıltıratadı. Ovoskopta qaralǵanda, bunday máyeklerdiń ishi kórinbeydi. Buzılǵan máyeklerge «Bakterial tumaǵi» delinedi. Máyekke túsken zomaroklar aldın máyektiń qabıǵında, keyinshelik máyektiń ishine kirip, birinshi náwbette hawa kamerasında (sebebi bul jerde jeterli dárejede kislorod boladı), keyinshelik máyektiń qalǵan bólimlerinde rawajlanadı.

Qadaǵalaw sorawlar: 1. Qus juqpalı keselliklerin sanitariya tárepten qanday bahalanadı? 2. Qus máyegi dúzilisin aytıń 3. Qus máyeginde qanday kemshilikler ámeldegi?

Похожие

Záhárlengen haywanlardan alıng’an ónimlerdi veterinariya-sanitariya ekspertizası

Veterinariya – sanitariya jihozlari

Gósh hám gósh ónimlerin konservalawdıń texnologiyası, gigiyenası ha’m ekspertizası

Ma’jbu’riy soyılg’an haywanlardan alıng’an ónimlerdin’ vse ha’m go‘shti saqlawda júz beretug’ın o’zgerisler

Zoogigiyena