Минерал қурилиш материаллари билан ортиш-тушириш ишларини ва омбор операцияларини комплекс механизациялаш - Транспорт - Рефераты

Минерал қурилиш материаллари билан ортиш-тушириш ишларини ва омбор операцияларини комплекс механизациялаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

208.5 KB

Минерал қурилиш материаллари билан ортиш- тушириш ишл а р и ни ва омбор операцияларини комплекс механизациялаш Минерал қурилиш материалларини - шағал (гравий), чақиқ тош (щебен), қум ва тошлар темир йўл, дарё ва автомобил транспортларида кўп ташиладиган юклар қаторидан ўрин эгаллайдилар. Бу юклар қум-шағал карьер (очиқ кон) ларидан, тош - чақиқ тош карьерларидан ва майдалаш - саралаш заводларининг тайёр маҳсулот омборларидан темир-бетон ва бетон заводларининг, ҳамда қурилиш саноати корхоналарининг хом ашё омборларига турли транспортларида ташилади. Бу хом-ашё омборларида минерал қурилиш материалларининг заҳираси шу корхона ёки заводнинг 5- 10 суткалик истеъмоли миқдорида бўлиши керак. Қурилиш материалларининг омборлари бу юкларни темир йўл, автомобиль ёки дарё транспортларининг ҳаракатдаги составларида жўнатишга ёки қабул қилишга мослашган бўлиши мумкин. Қум, шағал, тош, чақиқ тош карьерларининг ва майдалаш-саралаш заводларининг рельс ёни омборларида минерал - қурилиш материалларини вақтинчалик сақлаш ва ярим очиқ вагонларга, думпкарларга ва платформаларга ортиб жўнатиш иншоотлари ва қурилмалари барпо этилади. Кўпчилик темир - бетон, бетон ва қоришма заводларининг ҳамда қурилиш саноати корхоналарнинг темир йўл шохобчасидаги рельс ёни омборлари минерал - қурилиш материалларини ярим очиқ вагонлардан, думпкарлардан ва платформалардан туширишга ҳамда вақтинчалик сақлашга мўлжалланган қурилмалардан ва иншоотлардан иборат бўлади. Қурилиш конструкцияларини, биноларни ва иншоотларни сифати маълум даражада қурилиш материалларини софлигига боғлиқ бўлади. Ортиш - тушириш ва омбор ишларини бажаришда қурилиш материалларини тозалигига, кераксиз жинслар, органик моддалар, турли саноат чиқиндилари,

ахлатлар, бошқа юк қолдиқлари билан ўзаро аралашиб кетмаслигига, ҳамда муайян параметрларга мувофиқ бўлишига катта аҳамият бериш талаб этилади. Қурилиш материалларини ташиш ва сақлаш юкларнинг турли фракциялари бўйича қатъий амалга оширилади. Минерал қурилиш материаллари фракцияларига мувофиқ турли гуруҳларга ажратилади. Қум доначаларини йириклиги бўйича 1,2 мм гача ва 1,2 мм дан 5 мм гача, майда тош ёки шағал 5-10; 10-25: 25-40 ва 45-70 мм гача бўлган турли тоифадаги гуруҳларга бўлинади. Минерал қурилиш материалларини очиқ майдонларда вақтинчалик сақлашда уларни турли фракцияларини ўзаро алмашиб кетмаслиги учун юк уюмлари бир-биридан баландлиги 2-4 м бўлган деворлар билан ажратиб қўйилади. Минерал қурилиш материалларини ярим очиқ вагонларга, думпкарларга ва платформаларга ортишнинг турли усуллари мавжуд. Қиши узун ҳамда қаттиқ совуқ иқлим зоналарида ва штабель ости тоннеллари қуриш қийин бўлган ва ноқулай гидрогеологик шароитларда минерал- қурилиш материалларини даврий ҳаракатланувчи ортиш-тушириш машиналарда (экскаваторларда, бир ковшли трактор юклагичларда, грейфер билан жиҳозланган стрелали темир йўл кранларида) ортиш тавсия этилади (1-расм).

1расм. Минерал қурилиш материалларини чўққисимон очиқ омбордан экскаваторларда ортиш чизмаси: 1 - экскаватор; 2 - конвейер - галарейяли эстакада; 3 - юк уюми; 4 - темир йўли; 5 - ярим очиқ вагон. Чунки паст ҳароратли қаттиқ қиш пайтларида юк уюми музлаб қолади, юкларнинг сочилувчанлик - тўкилувчанлик хусусияти йўқолади ва бундай ҳолатларда конвейерлардан фойдаланишни умуман имконияти бўлмайди. Шунингдек ноқулай гидрогеологик шароитларда ҳам конвейер ва таъминлагичлар тизимларини ўрнатиш учун штабель ости тоннеларини қуриш ва улардан фойдаланишда ер сатҳига яқин жойлашган ер ости сувлари талай қийинчиликларни ва муаммоларни келтириб чиқаради. Даврий ҳаракатланувчи машиналарда ортиш ташкил этилганда эса, темир йўлини омбор бўйлаб жойлаштириш мақсадга мувофиқ бўлиб, бунда омборда юкларни қисқа масофада вагонларга ортиш таъминланади.

Иссиқ иқлим зоналарида ва қулай гидрогеологик шароитларда эстакадали-штабелланган–тоннели омборлардан (2.9-расм) фойдаланиш минерал қурилиш материалларини ортиш ишларини ва омбор операцияларини комплекс механизациялашни ва иқтисодий самарадорликни таъминлайди. 2 - расм. Эстакадали - штабелланган - тоннели омбор: 1 - тасмали конвейер; 2 - штабель усти галареяси; 3 - новсимон титратма т аъминлагич; 4 - штабель ости тоннели; 5 - юклаш бункери; 6-суриладиган тасмали конвейер. Эстакададаги штабель усти галереяси 2 да жойлашган тасмали конвейерлар 1 да қурилиш материалларининг турли фракциялари конус

шаклидаги алоҳида юк уюмларига тўхтовсиз келиб тўкил иб туради . Конус шаклидаги ҳар бир юк уюмини диаметри 25 - 30 м ни, баландлиги эса 10 - 12 м ни ташкил этади. Конус шаклидаги штабеллар остида тоннел 4 қурилган бўлиб, уни ичига новсимон титратма таъминлагич 3 ва тасмали конвейер монтаж қилинган. Муайян штабели остидаги новсимон титратма таъминлагич ишлаганида шу штабелдаги минерал - қурилиш материали (қум ёки майда тош ёҳуд шағал) тоннел ичидаги тасмали конвейерга тўкилиб (қуйилиб) туради. Тоннел ичидаги тасмали конвейер эса қурилиш материалини тўхтовсиз қия жойлашган конвейерга етказиб бериб туради. Қия жойлашган тасмали конвейер орқали қурилиш материали юклаш бункер 5 га келиб тушади ва суриладиган тасмали конвейер 6 орқали вагонга ортилади. Тасмали конвейерларни унумдорлиги 400-500 т/соатни ташкил этади. Темир - бетон, бетон ва қоришма заводларида, ҳамда қурилиш саноати корхоналарида минерал қурилиш материалларини ярим очиқ вагонлардан, думпкарлардан, платформалардан тушириш учун шу завод ва корхоналарининг асосий ишлаб чиқариш технологиясига ва минерал- қурилиш материалларининг сақлаш усулига мувофиқ ёпиқ, очиқ ва аралаш омборлар қурилади. Минерал - қурилиш материалларини штабеллаш ва омбор қурилмаларини турлари бўйича эса, штабелланган, эстакадали - штабелланган, штабелланаган - тоннелли, эстакадали - штабелланаган - тоннелли, ярим - бункерли, бункерли ва силосли омборлар мавжуд. Бу омборларни тузилиши ва улардан юк тушириш ишлари ҳамда омбор операцияларини технологияси ҳақида [1], [2] ларда батафсил баён этилган. Шу билан бир қаторда кейинги пайтларда минерал қурилиш материалларини турли вагонлардан тушириш ва вақтинчалик сақлаш учун радиаль - штабелловчи конвейерли омбор (2.10-расм) лойиҳаси ишлаб чиқилган ва амалиётга жорий қилинмоқда. Бу омборнинг юк тушириш

пункти минерал қурилиш материалларини ярим очиқ вагонларда, думпкарларда ва платформаларда қабул қилишга мўлжалланган. Юк тушириш пунктидаги темир йўлининнг остида қабул қилувчи бункер 2 жойлашган. Платформаларда келган юклар сурма куракли туширгич ёрдамида туширилади. Ярим очиқ вагон 1 ни остки туйникларининг қопқоқларини икки томондан ишчилар бирин-кетин очишади ва уни ичидаги юклар ўз - ўзидан оқиб қабул қилувчи бункерга тушади. Думпкарлардаги юкларни ҳам шу қабул қилувчи бункерга ағдарилади. Бункердаги юкларни уни остида жойлашган пластинкали таъминлагич қия ўрнатилган тасмали конвейер 3 га тўхтовсиз узатиб туради. Қия ўрнатилган тасмали конвейердан юк оқими тўхтовсиз радиаль-штабелловчи конвейер 5 ни қайта юклаш воронкаси 4 га келиб тушади. Радиаль-штабелловчи конвейер минерал қурилиш материалларини очиқ омбор 6 га бир текисда штабеллаб (тўлдириб) чиқади. Очиқ омбордаги турли фракциядаги минерал қурилиш материаллари ўзаро аралашиб кетмаслиги учун юк уюмлари ўртаси бетон деворлар билан ажратиб қўйилади. Минерал қурилиш материалларини истеъмол пунктларига элтиб бериш юк уюмлари остида жойлашган тоннелардаги пластинкали таъминлагичлар ва тасмали конвейерлар орқали амалга оширилади. Платформаларда келган минерал-қурилиш материалларини қабул қилиш бункерга тушириш учун бу омборни юк тушириш пункти Т-182А қурилмаси билан жиҳозланади (4-расм).

3-расм. Радиаль-штабелловчи конвейерли омбор: 1-ярим очиқ вагон; 2-қабул қилувчи бункер; 3-қия ўрнатилган тасмали конвейер; 4-қайта юклаш воронкаси; 5-радиаль-штабелловчи конвейер; 6- очиқ омбордаги юк уюми. Т-182А қурилмаси юк тушириш йўлининг ёнига мустаҳкам бетон фундаментларга ўрнатилади. Унинг ишчи органи даста (рукоятка) ли сурувчи курак 3 тушириш йўлининг ўқига перпендикуляр горизонтал текисликда қайтариладиган - илгарилайдиган ҳаракатларни амалга оширади. Ҳаракатланмайдиган рама 4 нинг вертикал тўсинлари бўйлаб ғалтак (ролик) ларда кўтарма рама ва унга ўрнатилган дастали сурувчи курак юқориги ва пастга 990 мм юриш масофасида ҳаракатланади. Кўтарма рамада дастани горизонтал қайтариладиган - илгарилайдиган ҳаракатлантирувчи юритма 5 жойлашган. Бу юритма қуввати 14 кВт ли электр двигателдан, икки поғонали

редуктордан, винтли тарангловчи мосламали юлдузчадан ва сўнгсиз (чексиз) занжирдан иборат. Кўтарма рамани ва унга ўрнатилган дастали сурувчи куракни ҳаракатланмайдиган рамага монтаж қилинган алоҳида бошқа механизм тепага кўтаради ва пастга туширади. Бу механизм қуввати 4,5 кВт ли электр двигатель 7 дан, понасимон камарли узатгичдан, карданли валдан, иккита параллел ишлайдиган тишли конуссимон ва иккита винтли узатгичдан иборат. Минерал қурилиш материалларини платформалардан туширишдан олдин уни икки ён томонидаги бортлари очилади ва юк тушириш жараёнида платформа маневр лебедкаси ёрдамида жилдириб (суриб) турилади. Т - 182А қурилмасининг унумдорлиги 200 т/соат . Юк тушириш ишларида беш кишидан иборат бўлган бригада банд бўлади (қурилма бошқарувчи машинист, ёрдамчи операцияларини бажариш учун учта ишчи ва қабул қилувчи бункер ости таъминлагични ва қия ўрнатилган конвейер ишини кузатиб турувчи навбатчи). Битта тўрт ўқли платформаларни тушириш учун 10-15 дақиқа вақт сарфланади (ёрдамчи операцияларидан ташқари)). Т - 182А қурилмасининг сурувчи кураги остки қисмига ингичка пўлат симлардан зич қилиб ўрнатилган чўтка платформа полини юк қолдиқларидан тозалайди.

4 - расм. Т - 182А қурилмасининг чизмаси: 1 - конвейер; 2 - қабул қилиш бункери; 3 - дастали сурувчи курак; 4 - ҳа- ракатланмайдиган рама; 5 - горизонтал қайтариладиган - илгарилайдиган ҳаракатланувчи юритма; 6 - йўналтирувчи даста; 7 – электр двигатель. Радиаль - штабелловчи конвейерли омборнинг юк тушириш пункти ярим очиқ вагонларни юк қолдиқларидан тозалаш учун титратма туширгичлар билан ва музлаб қолган юкларни сочилувчанлиги тиклаш учун фрезерли-юмшатувчи машиналар билан ҳам жиҳозланади [1].

Похожие

Кўмир ва маъданлар билан ортиш-тушириш ишларини ва омбор операцияларини комплекс механизациялаш ва автоматизациялаш

Ғалла юклари билан ортиш-тушириш ва омбор операцияларини комплекс механизациялаш ва автоматизациялаш

Ўрмон юклари билан ортиш-тушириш ишлари ва омбор операцияларини комплекс механизациялаш ва автоматизациялаш

Қуйиладиган юклар билан қуйиш - тўкиш ва омбор операцияларини комплекс механизациялаш ва автоматизациялаш

Автомобил транспортида ортиш-тушириш ишларини ташкил этиш ва механизациялаш.