Узумни сақлаш ва уларга таъсир қилувчи омиллар - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Узумни сақлаш ва уларга таъсир қилувчи омиллар

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

31.5 KB

Узумни сақлаш ва уларга таъсир қилувчи омиллар Режа: 1.Узумни омборга жойлаш. 2.Узумни сақлаш режимлари. 3.Узумни сақлаш вақтида рўй берадиган жараёнлар.

1. Узум яшикларда келтирилиб, энг аввало уни навига ва қайси шароитда етиштирилган майдондан келтирилганига қараб омборхонага жойлаштирилади. Узоқ муддат сақланадиган узум навлари эшикка яқинроқ жойланади. Энг кўп тарқалган жойлаштириш усули бу штабель усулидир. Штабеллар орасида 60-70 см йўллар қолиши шарт. Агар 1-сон номерли яшикда узум сақланса уларни шахмат усулида ҳам тахласа бўлади. Бундай ҳолатда қутилар орасида 10 см жой қолдирилади. (2) Лекин буларнинг ичида энг янги, замонавий усул яшикларни тагликка тахлаб ёки пакет ҳолида узум сақлашдир. Бунинг учун бостирмаларга тагликлар олиб борилади ва уларни устига узум жойланган яшиклар тахланади. Электрокарлар ёрдамида тагликка тахланган яшиклар омборхоналарга жойланади. Ҳар бир пакетга 16 тадан 32 тагача яшикни жойласа бўлади. Яшиклар ёки контейнерлар совутгич аппаратлардан 80 см узоқликда туриши керак. 2. Узумни сақлаш режими хар хил навлар учун ўртача ҳарорат 0,5 0 Сдан 1 0 гача ва ҳавонинг нисбий намлиги 85-90 % бўлиб, у махсус биноларда очиқ ва ёпиқ яшикларда сақланади. Узумни сақлаш даврида ҳар 2-3 ҳафта мобайнида олтингугурт гази билан дудлатилади. Бунда микробиологик жараёнлар вақтинча тўхтайди. Сақлашда албатта узум нави ва ҳарорат катта аҳамиятга эга бўлади. Хўжаликда узум қуруқ жойда осиб сақланади. қишда сақлаш учун Нимранг, Пушти тойфи навлари яхши ҳисобланади. Сентябрнинг охири октябрнинг бошларида узум бошлари яшикларга жойланиб, эҳтиёткорлик билан сақланадиган жойга келтирилади. қуруқ, тоза, яхши шамоллатиладиган омбор биноси дезинфекция қиланади, узум бошлари осиб қўйиш учун токчалар ўрнатилади. Узум яхшилаб текширилиб чиқилади, сўнгра узум бошлари каноп билан токчаларга осилади. Шундан кейин дераза эшиклар ёпилади ва бино олтингугурт билан дудлантирилади, бу иш ҳар 10 кунда

такрорланади. Бундай шароитда узум мартнинг охири апрелнинг бошларигача сақланади. Омборхонада ҳавонинг ортиқча намлигини олдини олиш учун бино ичига сўндирилмаган оҳак ёки калций хлорид солинган яшиклар қўйилади. Бу усулда сақлашда ғужумлар бирмунча сўлийди. Узум новда бандлари билан ҳам сақланади. Бунинг учун узум бошлари бир қисм новда билан кесиб олинади ва сувли идишга солиб қўйилади. Новданинг пастки учи сувда эканлигида ток қайчи билан кесиб, вақти-вақти билан янгилаб турилади. Бинонинг ичи олтингугурт билан дезинфекция қилинади ва доим шамоллатиб турилади, бунда ҳарорат 5-7 0 С ва ҳавонинг нисбий намлиги 80- 90 фоизда сақланади. 3. Сақлаш вақтида узум меваси сув буғлатади, терлайди ва сўлиб қолади. Буғланиш миқдори тур, нави ва узум бошининг тузилишига ҳамда унинг кимёвий таркибига боғлиқ. Сувни сақлаб туриш қобилияти паст бўлган мевалар тез сўлийди. Сўлиган мевалар ёмон сақланади ва касалланади. Ҳарорат қанча юқори, ҳаво қуруқ ва унинг мева-сабзавот омборидаги ҳаракати қанчалик тез бўлса, буғланиш ҳам шунчалик юқори бўлади. Майда ғужумлар оғирлик бирлигида йирик меваларга қараганда катта юзага эга бўлади, шунинг учун улар йирикларга нисбатан сувни тез йўқотади. Буғланишнинг бир текис бориши омбордаги ҳаво ҳарорати ва нисбий намлигига боғлиқ. Узум ташиш ва сақлаш вақтида буғланиши ҳисобига ва бошқа турли омиллар таъсирида терлайди. Буғланишни тўхтатиш ва узумларни янгилигича сақлаш учун омбордаги намликни ошириш ва ҳаво ҳаракатини пасайтириш керак. Сақлашга чидамлилик узумларнинг маълум вақт давомида сифатини пасайтирмасдан ва вазнини йўқотмай асралиш хусусиятидир. Иммунитетлик микроорганизмлар билан зарарланишга қаршилик кўрсатишдир (2, 3). Узумларнинг сақлашга чидамлилиги ҳар хил бўлиб, уларнинг кўпгина навларини ҳам яхши сақлаш мумкин.

Узумларни сақлашда ҳарорат муҳим ўрин тутади. Энг қулай холат уларни музлаш ҳароратига яқин туради. Маҳсулот қанчалик тез қулай шароитга қўйилса, улар шунча яхши, узоқ ва сифатли сақланади (4)

Адабиётлар: 1. Х. Бўриев Р. Ризаев. «Мева узум махсулотлари биокимёси ва технологияси» Т., «Меҳнат», 1996, 48-70 бет. 2. Х. Бўриев, Р. Жўраев, О. Алимов. Мева-сабзавотларни сақлаш ва уларга дастлабки ишлов бериш. Т., «Меҳнат», 2002, 47-50 бет. 3. С.Ю. Джеенев «Хранение столового винограда в хозяйствах» Колос, 1978, 96-111 стр 4. Е.П.Широков, В.И.Полегаев. Технология хранения и переработки продукции растениеводства с основами стандартизации. М., «Агропромиздат», 2000, стр. 80-120.

Похожие

Сутнинг таркиби ва хусусиятларига таъсир қилувчи омиллар

Узумни бошқариладиган газ муҳитида сақлаш

Узумни сақлаш ва қайта ишлашда қўлланиладиган халқ усуллари

Узумни қуритишда қўйиладиган талаблар

Узумни сунъий усулда қуритиш