Транспорт воситаларининг тўхтовсиз ишлашини таъминлаш, уларга ТХК ни ташкил этиш - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Транспорт воситаларининг тўхтовсиз ишлашини таъминлаш, уларга ТХК ни ташкил этиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

79.5 KB

Транспорт воситаларининг тўхтовсиз ишлашини таъминлаш, уларга ТХК ни ташкил этиш Режа: 1. Машиналарга техник хнзмат кўрсати ш ва уларни ремонт қ илиш тизими 2. Техник хизмат кўрсатиш 3. Ремонт ва са қ лаш

Машиналарнинг ишончлилиги ҳ а қ ида тушунча. Машиналар (тр ак торлар, автомобиллар, қ ишло қ хўжалик машиналари ва қ уроллар уларнинг сифати ҳ амда ишлаш қ обилиятини белгиловчи хос с алар ма ж муига эга. Машиналарни яратиш ёки ремонт қилиш сифатини аниқлашда ишончлилик асосий кўрсаткичдир. Ишончлилик — машинанинг белгиланган вазифаларни бажариш хусусияти бўлиб, бунда белгиланган вақт ичида ўз эксплуатация кўрсаткичлари ёки талаб этилган ишни бажариш муддати зарур даражада сақналанади. Ишончлилик бузилмай ишлаш, узоқ хизмат қилиш, ремонтга яроқлилик ва сақланувчанлик билан аниқланади. Ишга яроқлилик – машинанинг белгиланган вазифаларни бажара оладиган ҳолати бўлиб, бунда норматив-техник хужжатлар белгилаб берган даражадаги берилган кўрсаткичлар қиймати сақланади. Ишламай қ олиш — машина ишлаш қ обилиятининг бузилиш ҳ одисаси. Масалан, ғилдирак шинасининг тешилиши. Бузуқлик — машинанинг норматив-техник хужжатлар белгилаб берган талабларнинг бирортасига хам тўғри келмайдиган ҳолати. Масалан, ғилдирак шинасидаги босимнинг пастлиги, зичланган жойлардан мойнинг сизиб чиқиши. Бузилмай ишлаш — машинанинг маълум вақт ичида ишлаш қобилиятини сақлаш хусусияти. Узоқ хизмат қилиш — машинанинг техник хизмат кўрсатиш ва ремонтнинг белгиланган тизимида яроқсиз ҳолатга келгунга қадар (ремонтгача ёки яроқсизга чиқарилгунча) ишлай олиш қобилиятини сақлаш хусусияти. Ремонтга яроқлилик — машинанинг ишламай қолиш сабабларини топиш ва олдини олиш, ҳамда унинг оқибатларини техник хизмат кўрсатиш ва ремонт қилиш йўли билан бартараф этиш хусусияти. Сақланувчанлик— машинанинг сақлаш ва ташишда яроқли ҳолати, хамда ишлаш қобилиятини узлуксиз сақлаш хусусияти.

Иш муддати — машинанинг ишлаш давомийлиги ёки иш х ажми. Иш муддати турли бнрликларда (ва қ т, майдон, х ажм, масса ва ҳ оказо) ўлчанади. Суткалик, ойлик, йиллик иш муддатлари, биринчи ишламай қолишгача бўлган иш муддати, ишламай қолишлар орасидаги иш муддати ва ҳоказолар. Техник ресурс (ресурс) — машинанинг ишлатила бошлашидан ёки ремонтдан кейин яроқсиз ҳолатга келгунча бўлган иш муддати. Ресурс яроқсизга чиқарилгунга қадар ремонтгача, ремонтлараро, ўртача ва ҳоказо турларга бўлинади. Хизмат муддати — машинанинг ишлатила бошланиши ёки ремонт қилиб тиклангандан кейин яроқсиз ҳолатга келгунга қадар бўлган иш кунлари (календар) давомийлиги. Ў ўртача хизмат муддати, ремонтлараро ўртача хизмат муддати, ремонтга қадар ўртача хизмат муддати, яроқсизга чиқарилгунча ўртача хизмат муддатига бўлинади. Яроқсиз ҳолати — машинанинг шундай ҳолатики, бунда хавфсизлик талабларининг бартараф этиб бўлмаслиги, белгиланган кўрсаткичларининг белгиланган чегарадан бартараф этиб бўлмайдиган даражада четга чиқиши, ишлатиш самарадорлигининг йўл қўйилган даражада камайишини бартараф этиб бўлмайдиган даражадалиги, ремонт қилиш зарурлиги натижасида ундан фойдаланиш тўхтатилади. Яро қ сиз ҳ олати белгиланадиган аломатларни норматив-техник х ужжатлар белгилаб беради (масалан, ремонт учун техник талаблар билан). Машиналарга техник хнзмат кўрсати ш ва уларни ремонт қ илиш тизими Машиналарга нормал техник хизмат кўрсатиш ва уларнинг унумли ишлашини таъминлаш, барвақт ейилишга йўл қўймаслик учун техник хизмат кўрсатиш ва ремонт қилишнинг режали-олдини олиш тизими (ТОТ) назарда тутилган. Машиналарга техник хизмат кўрсатиш ва ремонт қилишда асосий жараёнларнинг кўпчилиги давомийлиги ва хажми олдиндан белгиланган муайян режага мувофиқ бажарилади. Бу тизимнинг режали деб аталишига

сабаб, бунда техник хизмат кўрсатиш ва ремонт маълум вақтдаги иш муддати ўтгандан кейин бажарилади, олдини олиш деб аталишига сабаб, бунда хизмат кўрсатишлар орасида машиналар ишламай қолишининг олдини олувчи жараёнларни бажариш назарда тутилади. Техник хизмат кўрсатиш ва ремонт тизими — норматив хужжатларда назарда тутилган кўрсаткичлар сифатини таъминлаш мақсадида белгиланган иш шароитлари учун машиналарга техник хизмат кўрсатиш ва уларни ремонт қилишга оид ишларни ташкил этиш, хамда бажаришни аниқловчи ўзаро боғланган ҳолатлар ва нормалар комплекси. Бу тизим машина-трактор парки учун қуйидаги асосий техник тадбирлар: эксплуатацион чиниқтириш, хар сменада, режали ва мавсумий техник хизмат кўрсатишлар, техник кўздан кечириш, ремонт ва сақлашни ўз ичига олади (1- жадвал) Эксплуатацион чиниқтириш. Деталлари хали ишлаб мосланмаган янги ёки ремонтдан чиққан машинани тўлиқ нагрузкада ишга тушириш ярамайди, чунки бу унинг синишига ва деталларнинг барвақт ейилишига сабаб бўлиши мумкин. IIIу сабабли барча янги ва ремонтдан чиққан машиналарни ишлатила бошланишидан олдин дала шароитларида чиниқтириш лозим. жадвал Машииаларга техник хизмат кўрсатиш турлари Машиналарга техник хизмат кўрсатиш тури Шартли белги- ланиш и Авто- мобил- лар Трак- торлар Комбайнлар Қ ишло қ хўжалик машиналарид он б ош қ а Х ар сменада ХСТХК Қ Қ Қ Қ Қ Биринчи 1-ТХК Қ Қ Қ Қ Қ Иккин ч и 2-ТХК Қ Қ Қ _ _

Учинчи 3 - ТХК _ Қ _ _ _ Мавсумий МТХК Қ Қ _ _ _ Даврий техник кўздан кечир и ш ДТХК Қ Қ Қ _ _ Чини қ тириш — машинанинг нагрузкасини нормал даражагача аста ошира бориб ишлатишдан иборат. Чини қ тириш х ар бир русум даги машинанинг махсус инструкцияларида назарда тутилган режимларда бажарилади. Чиниқтиришнинг тахминий давомийлиги қуйидагича: тракторларни чиниқтириш 40-100 соат, комбайнларни чиниқтириш 2,5-32 соат, автомобиллар 1000 км юргизиб чиниқтирилади. Машина механизмларининг ишончли ишлаши тўғри чиниқтирилганликни билдиради. Техник хизмат кўрсатиш Техник хизмат кўрсатиш машинанинг нормал техник ҳолатини таъминлаш, барвақт ейилиш, ростланишларнинг бузилишига ва ишламай қолишларга йўл қўймаслик мақсадида машина маълум вақт ишлатилгаидан кейин мажбурий бажариладиган тузатиш ишлари комплексидир. Машинага навбатдаги техник хизмат кўрсатмай туриб, уни ишлатиш тақиқланади. Техник хизмат кўрсатишга қуйидаги ишлар: кўздан кечириш, ювиш, тозалаш, ёқилғи-мойлаш материаллари ёки суюқлик қуйиш, мойлаш, ташхис қўйиш ва ростлаш киради. Тракторларга техник хизмат кўрсатиш жараёнларининг муддатлари ва мазмуни жиҳатидан хар сменада, даврий (№ 1, 2, 3) ва мавсумий (қишки ва ёзги ишлатишга ўтишда) техник хизмат кўрсатишларга бўлинади. Хар сменада техник хизмат кўрсатиш (ХСТХК) йиғиш бирликларининг сиртини тозалаш, ташқи кўздан кечириш, ташқи маҳкамланишларни текшириш, техник диагноз қўйиш, мой, ёнилғи, суюқлик

сатҳини текшириш ва камига қуйиб тўлдиришни ўз ичига олади. Буни тракторчи-машинист агрегат ишлаётган жойда уни буриш полосасига чиқариб ёки техник хизмат кўрсатиш пунктида бажаради. Биринчи техник хизмат кўрсатиш (1-ТХК) ХСТХК ишини ва ташқи маҳкамланишларни қўшимча равишда текшириш, хамда бураб маҳкамлаш ва зарур бўлса трактор механизмларини ростлашни ўз ичига олади. Уни тракторчи-маш ини ст ва мастер-созловчи агрегат ишлаётган жойда уни буриш полосасига чи қ ариб ёки техник хизмат кўрсатиш пунктида бажаради. Иккинчи техник хизмат кўрсатиш (2-ТХК)га ХСТХК ва 1-ТХК да бажариладиган жараёнлар (бунда двигател картеридаги мой камига қуйиб тўлдирилади ёки алмаштирилади) тракторнинг таркибий қисмларига ташхис қўйиш ва уларни ростлаш киради. 2-ТХК ни тракторчи-машинист мастер- созловчи билан бирга техник хизмат кўрсатиш пунктида бажаради. Учинчи техник хизмат кўрсатиш (3-ТХК) ХСТХК, 1-ТХК ва 2-ТХК ишларидан иборат. Бундан ташқари, трактор таркибий қисмларининг техник ҳолатига комплекс ташхис қўйилади ва тракторни ремонт қилмай ишлатиш имкони ёки айрим таркибий қисм ёки деталларнинг ремонт талаблиги аниқланади. Тракторнинг а к сари таркибий қ исмлари ташхис натижалари асосида ремонт қ илинади ва тозаланади. Профилактик ишлар сифати текширилади ва машинанинг қолдиқ ресурси навбатдаги ташхис қўйилгунча ёки ремонтгача башорат қилинади. 3-ТХК ишларини мастер- ташхисчи, мастер-созловчи ва тракторчи-машинистдан иборат таркибдаги ихтисослаштирилган звено марказий ремонт устахонаси қошидаги махсус постда ёки техник хизмат кўрсатиш постида бажаради. Мавсумий техник хизмат кўрсатиш тракторни кузги-қишки ёки баҳорги-ёзги ишлатиш даврларига тайёрлашдан иборат. У техник хизмат кўрсатиш пунктида бажарилади. Комбайн ва қишлоқ хўжалик машиналарига техник хизмат кўрсатиш муддати хамда мазмунига қараб хар сменада ва даврий (комбайнлар) хизмат кўрсатишларга бўлинади. Комбайнларга хар

сменада ва даврий хизмат кўрсатиш улар ишлаётган жойда ёки техник хизмат кўрсатиш пунктида бажарилади. Трактор ва автомобилларга техник хизмат кўрсатиш х ар бир русум даги машина учун қ оидалар ва технологик карталарга мувофи қ бажарилади. 2 - жадвалда автомобил ва тракторларга даврий техник хизмат кўрсатиш х а қ идаги маълумотлар келтирилган. жадвал. Трактор сарфлаган ёнилғига қараб килограммда ва авгомобилларга (юрган йўлига қараб километрда) техник хизмат кўрсатиш даврийлиги Маш и на русум и ХСТХК 1-ТХК 2-ТХК З-ТХК МТХК Юк автомобиллариКундалик ( хар сменада) 2100—2800 8400—11200 Й илига икки марта (баҳорги-ёзги ва кузги- қиш ки иш латиш олдидан) Тракторлар : МТЗ-50, МТЗ-52 400 1600 6400 МТЗ-80, МТЗ-82 550 22 0 0 8300 Т-74, ДТ-75 650 2 600 10100 ДТ-75М 750 3000 12000 Т-150, Т-150 К 1200 4800 1 9 200 К-700 1600 6400 25 6 00 К-701 2300 9200 36800 * Барча русум даги тракторлар учун 1-ТХК, 2-ТХ К ва 3-ТХК м о с р а ви ш да 60, 2 4 0 ва 960 мото- соат ишлагандан к е йин амалга оширилади .

Машиналарни даврий техник кўздан кечиришдан ма қ сад—ишлатиш қ о и даларига риоя қ илиш, машиналарга техник хизмат кўрсатиш ва уларни са қ лашни назорат қ илиш, уларнинг х а қ и қ ий ҳ олати ва бундан кейин ремонтсиз ишлатиш мумкинлигини ани қ лашдан иборат. Даврий техник кўздан кечириш бевосита хўжаликларнинг ўзида инструкцияга биноан бажарилади. Ремонт ва са қ лаш Ремонт — машиналарнинг яро қ лилигини ёки ишлаш қ обилиятини тиклашга, шунингдек машиналар ёки уларнинг таркибий қ исмлари ресурсларини тиклашга йўналтирилган жараён лар комплекси. Қ ишло қ хўжалигида икки хил: жорий ва капитал ремонт тури қ абул қ илинган. Жорий ремонт — машинанинг яро қ лилиги ёки ишлаш қ обилиятини таъминлаш ёки тиклаш учун ва унинг айрим қ исмларини алмаштириш ёки тиклашга оид бажариладиган ремонт. Капитал ремонт — машинанинг х ар қ андай қ исмини алмаштириш ёки тиклаш (база қ исми х ам шунга киради) билан машинанинг яро қ лилигини ва унинг ресурсини тўли қ ёки тўл иқ тиклашга я қ ин даражада бажариладиган ремонт. 3 -жадвалда автомобил, трактор ва комбайнларнинг тахминий даврий ремонти берилган.

жадвал. Автомобил, трактор ва комбайнларни ремонг қ илиш даврийлиги Ремонт қ или ш даврийл и ги Ремонт тури жор и й к а питал Автомобиллар, минг км Тракторлар, мото-соат Ў зи юрар дон комбайнлари, га Заруратга қ араб 1920 400 95—140 5760 1200 Сақлаш – машиналар ва уларнинг йиғиш бирликлари, хамда деталларини шикастланишдан ва барвақт емирилишларинининг олдини олишни таъминловчи тадбирлар тизимидир.

Адабиётлар: 1. Каримов И.А. Жаҳон молиявий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йўллари ва чоралари” . Тошкент: Ўзбекистон, 2009. -56 б. 2. Бабков В.Ф. Дорожные условия и безопасность движения: Учебник для вузов. М.: Транспорт, 1993-271 с. 3. Рябчинский А.И. и др. Динамика автомобиля и безопасность дорожного движения. Учеб. пособие МАДИ (ГТУ) М.: 2002. - 131 с. 4. Сильянов В.В. Транспортно-эксплуатационные качества автомобильных дорог и городских улиц: учебник для студ. высш. учеб. заведений. Сильянов В.В., Домке Э.Р. М.: Академия, 2007. - 352 с. 5. Рябчинский А.И. Устойчивость и управляемость автомобиля и безопасность дорожного движения: учеб.пособие/А.И.Рябчинский, В.З.Русаков и др. Шахты издательство ЮРГУЭС, 2003. - 177 с.

Похожие

Сервис тизимини синфланиш ва асосий кўрсатгичлари

Транспорт воситаларининг иш шароити, йўлларнинг таснифи

Асмда транспорт хизматини ташкил қилиш

Лойиҳаларнинг иқтисодий қисми

Техник сервис ва уни ташкиллаштириш асослари