Суғориш тармоғининг ўтказувчи қисми ва унинг конструкцияси - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Суғориш тармоғининг ўтказувчи қисми ва унинг конструкцияси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

43 KB

Суғориш тармоғининг ўтказувчи қисми ва унинг конструкцияси Режа: 1.Суғориш тармоғи элементларини режада жойлаштиришга қўйиладиган талаблар. 2.Суғориш тармоғини суғориш даласида жойлаштириш . 3.Суғориш тармоғини алмашлаб эқиш участкаси ва хўжаликда жойлаштириш. 4.ўтказувчи каналлар сув сарфи ва унинг турлари

1. Суғориш тармоғи – бу сув манбаидан суғориладиган массивгача сув етқазиб берувчи ва уни алоҳида хўжаликлар ўртасида тақсимлаб, суғориш каналлари тизимидир. Суғориш тармоғининг асосий элементлари : Бош канал ёки қувур ва каналлар ёки қувурларнинг тақсимловчи тармоқларидир. Тақсимловчи тармоқ бажарадиган вазифасига кўра, ХАТ, ХТ, ХИТ, УТ ва суғорувчи тармоқларга бўлинади. Суғориш тармоғи қувурли, очиқ, новли, аралаш копламали ёки копламасиз қилиб лойиҳаланди. Суғориш тармоғи (кучмас) қузғалмас, ярим қузғалмас, муваққат ва кучма бўлиш мумкин. Суғориш тармоғининг канструкцияси вариантларни техник иқтисодий таккослаш асосида танланади. Суғориш тармоғини лойиҳалашда қуйидаги талаблар ҳисобга олиниши керак: 1)суғориш тармоғи қишлоқ хўжалиги экинлари етиштирилаётган далага сув талаб қилинаётган миқдорда ва муддатларда етказилишни таъминлаш; 2)юқори ЕФК ни; 3)суғориш тармоғининг юқори ФИК; 4)қишлоқ хўжалиги машина механизмларининг юксак унумдорлик билан фойдаланишини. Суғориш тармоғининг самарали ишлаши учун унинг барча элементларини суғориладиган худудни ташкил этиш, табиий ва хўжалик шарт–шароитлари, хўжаликда меҳнатни ташкил этиш масалалари билан ўзаро боғлаш лозим бўлади.Суғориш тармоғини режада жойлаштириш принциплари суғориш даласи алмашлаб эқиш участкаси ёки хўжаликда ва суғориш массивида алоҳида – алоҳида кўриб чиқилади. Бу уз навбатида турли суғориш усулларида суғориш тармоғи элементларига ўзига хос хусусиятларини кенгрок очиб бериш имкониятини яратади. Суғориш тармоғини суғориш даласида жойлаштириш асосан суғориш усули ва

техникаси, топографик шарт-шароитлар ва қишлоқ хўжалик экинлари турига боғлиқ. Даврий суғориладиган экинлар учун узи окар суғориш усулида тармоқ суғориш даврида утказиладиган муваққат тармоқдан иборат бўлади. Муваққат ариқлар ХИТ ёки УТ (ША)лардан сув олади ва режада икки хил: буйлама ва кундаланг схемаларда лойиҳаланиши мумкин. Мукаммаллашган суғориш тармоғи канструкцияларида МА ўрнига тақсимловчи қувурлардан: доимий, ер ости, дала буйлаб кучириладиган қувурлар ишлатилади (ТАП-200,КП-160,ППА-165У, ППА-165 ва ш.к.). Суғориш тармоғи жойлаштириш жой рельефи, худудни ташкил этиш шарт-шароити, хўжалик талаблари, суғориш усули ва техникасига боғлиқ бўлади.Суғориш тармоғи ер каналлари,навли канал ва ер ости тақсимланиш қувурларидан иборат бўлиши мумкин. Одатда хар бир ХИТ иккита далага хизмат қилади. Шунингдек хар бир тақсимлагич битта еки бир нечта (3 ... 4 гача) далага хизмат қилиши мумкин, бирок бунда каналларни эксплуатация қилиш кийинлашади. ХИТ далаларнинг чегаралари буйлаб, даланинг энг юқори нуктадан ва мумкин қадар, қисқарок қилиб лойиҳаланади. Алмашлаб эқиш тақсимлагичлари алмашлаб эқиш участкалари еки далалари чегаралари буйлаб утказилади, ва бунда хар бир алмашлаб эқиш участкаси учун алоҳида тақсимлагич лойиҳаланиши зарур: Хўжалик тақсимлагичи БК еки ХАТ дан сув олади ва алмашлаб эқиш каналларига етказади. Агар хўжаликда битта алмашлаб эқиш участкаси бўлса, унда туғридан туғри ХИК ларга узатади. Тармоқ схемаси шундай тузиладики, бунда хўжаликнинг сув олиши нукталари иккитадан ошмаслиги керак. Томорка ерларини суғориш учун одатда ХК дан сув олувчи алоҳида канал лойҳаланади. Кўп йиллик экинлар, боғ ва узумзорлар ва шу кабиларни суғориш учун махсус тақсимловчи каналларни қуриш кўзда тўтилади. Хўжалик ичидаги новли каналлар одатда узунлиги 2500 м гача,

тақсимловчи қувурлар эса 1000...2500 м гача қилиб лойҳаланади, бунда улар 2...3 та алмашлаб эқиш даласини кесиб утиши мумкин. Каналлар узани ювилиб кетматлик шартига кўра, каналларнинг режада бурилиш жойларида буриш радиусини каналнинг сув сатҳи бўйича энидан камида 5 марта катта кийматда қабул қилинади. Хўжалик тармоғини лойиҳалашда қуйидагилар кўзда тўтилади: 1)суғориладиган барча майдонга сув зарур миқдорда ва талаб қилинган муддатда етқазиш суғориладиган майдоннинг ихтиерий нуктасига сув бера олиш учун каналларни мумкин қадар баланд жойлардан ўтқазиш; 2)ЕФК нинг каттароқ кийматига эришиш учун каналлар узунлигини мумкин қадар қисқарок қилиш;каналлар трассасини далалар, участкалар чегаралари билан мослаш, яъни худудни рационал ташкил этиш масалаларини ечиш; 3) суғориш участкасининг табиий шарт-шароитини, унинг муҳандислик геологияси, суғориш усули ва техникасини ҳисобга олиш; 4) қишлоқ хўжалик ишларини механизациялаштириш ва узан мустаҳкамлигини таъминлаш; 5) юқори ФИК; 6) эксплуатация қулайлиги; 7) тизимнинг юқори техник - иқтисодий кўрсаткичлар

Асосий адабиетлар: 1. Ахмедов Х.А. Зах қочириш мелиорацияси . Тошкент., “Ўқитувчи”., 1975.-25 бет. 2. Ахмедов Х.А. Суғориш мелиорацияси. Тошкент., “Ўқитувчи ”., 1977.- 340 бет. 3. Костяков А.Н. Основы мелиорация. М., “Селдьхоздат”, 1960.-624 бет. 4. Мирзаев А. “Суғориш ва зах қочириш мелиорацияси”. Тошкент, “Ўқитувчи”., 1974. 5. Нерозин А.Б. “Қишлоқ хўжалик меплиорацияси” ., Тошкент., “ Ўқитувчи ”., 1966 .- 252 бет. 6. Мелиорация и водное хозайство. Справочник, 1-6 том. М.Агропромиздат, 1990. 7. Марков Е.С. “Сельскохозяственные гидротехнические мелиорации” ., М., “Колос”., 1981.-375 бет. 8. Рахимбаев Ф.М. “Практиқум по сельскохозяственным гидротехническим мелиорациям ”., Ташкент., “Меҳнат”., 1988. – 363 бет. 9. Рахимбаев Ф.М. “Практиқум по сельскохозяственным гидротехническим мелиорациям ”., Ташкент., “Меҳнат”., 1991. – 391 бет. 10. Рахимбаев Ф.М. Муҳаммедов А.К. ва бошқалар. “Қишлоқ хўжалигида суғориш мелиорацияси”., Ташкент ., “Меҳнат”., 1994.-327 бет. 11. Рахимбаев Ф.М. Шукурлаев Х.И. “Зах қочириш мелиорацияси” ., Тошкент., “Меҳнат”., 19996 .- 201 бет. 12. Рахимбоев Ф.М. Ҳамидов М.Х. “Қишлоқ хўжалик мелиорацияси”., Тошкент., “Меҳнат” ., 1996 .-364 бет. 13. РахимбаевР

Похожие

Суғориш тармоғи, унинг асосий элементлари ва вазифалари

Қишлоқ хўжалиги мелиорацияси ва унинг турлари. Суғориш мелиорацияси

Суғориш турлари ва усуллари. Ер устидан суғориш

Суғориш машиналари суғориш усуллари

Суғориш манбалари ва уларнинг турлари. Манбанинг суғориш қобилияти