Ўрмондан ўрмон мелиорацияси сифатида қишлоқ хўжалигида фойдаланиш - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Ўрмондан ўрмон мелиорацияси сифатида қишлоқ хўжалигида фойдаланиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

104.5 KB

Ўрмондан ўрмон мелиорацияси сифатида қишлоқ хўжалигида фойдаланиш Р ежа: 1. Ўрмон мелиорацияси ҳақида тушунча, унинг қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришидаги роли. 2. Ўрмон мелиоратив дарахтлар ўтқазувининг хиллари ва белгилари. 3. Ўрмон мелиорацияси учун фойдаланиладиган ўрмон дарахтлари ва буталар.

Таянч иборалар: мелиорация, иҳота, дарахтларнинг бош насллари, йўлдош дарахтлар насллари, айлант, гледичия, Болле тераги. Ўрмон мелиорацияси - ўрмонлар барпо қилиш йўли ,илан атроф муҳитни ва қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришининг табиий шароитини яхшилашга қаратилган тадбир. Одамзоднинг ишлаб чиқариш фаолияти таъсирида табиатда катта ўзгаришлар юз беради: шамол ва сув оқими таъсирида тупроқ емирилади; ҳаво, тупроқ ва ўсимликлар ифлосланади. Буларнинг ҳаммаси инсон соғлигига таъсир қилади, қишлоқ хўжалик маҳсулотлари сифатини ёмонлаштиради. Ўрмон мелиоратив дарахтлар ўтқазуви бошқа тадбирлар мажмуи биргаликда тупроқни шамол ва сув эрозиясидан сақлайди, далалар намлигини яхшилайди, қурғоқчиликнинг зарарли таъсирини пасайтиради. Қишлоқ хўжалиги экинларининг ҳосилдорлиги иҳота дарахтлари ўтқазуви ҳимоясидаги ерларда очиқ ерлардагига нисбатан анчагина юқори. Бундай ҳолат фақатгина қурғоқчилик йилларидагина эмас, балки бошқа яхши кунларда ҳам. Булардан ташқари, ўрмон мелиорацияси далаларда агротехника ишлари самарасини оширади, манзарани яхшилайди, инсон яшайдиган муҳитни соғломлаштиради. Буларнинг ҳаммаси табиатни муҳофаза қилиш ва қишлоқ хўжалик ишлаб чиқаришининг табиий шароитини яхшилаш муаммосини ечишда ўрмон мелиорацияси аҳамиятини янада оширади. Ўрмондаги мелиорация воситаси сифатида фойдаланиш унинг табиий хусусиятларига асосланган. У шамол тезлигини пасайтиради, ўрмон дарахтлари остидаги тупроқ ёғингарчилик сувини тезда шимиб олади, натижада тупроқ юзасида сув оқими вужудга келмайди. Ўрмоннинг бу хусусиятлари фақатгина ўрмон банд бўлган майдонларга тарқалибгина қолмасдан балки ёндош ерларга ҳам таъсир қилади.

Тупроқни сув ва шамол эрозиясидан сақлашга, микроиқлимни яхшилашга қаратилган ўрмон мелиорацияси ўрмон дарахтлари тизимини ташкил этишни назарда тутади. £имоялайдиган ўрмон дарахтлари тизими деганда жойнинг рельефи ва тупроғини ҳисобга олиб жойлаштирилган иҳота дарахтлари чизими ва ўрмончалар массивларининг атроф ҳудудга таъсир йиғиндиси тушунилади. Бу тизим қуйидаги ҳимояловчи ўрмон дарахтлари ўтқазувини ўз ичига олади: 1. Далаларни ҳимоя(иҳота)лайдиган ўрмон дарахтлари ўтказуви (чизими). Уларни далаларни қуруқ шамол (гармсел)дан ва шамол эрозиясидан сақлаш учун текис ерларда ва сув бўлиш чизиқлари атрофида жойлаштирилади. 2. Сув оқимини тартибга солиб турувчи кенглиги 15 метргача бўлган ўрмон дарахтлари ўтқазуви ва бута ўсимликларидан ташкил этилган тўсиқ (кулис)лар. Булар сув оқимини тартибга солиш ва қорларни бўлиш мақсадида қияликдаги ҳайдалма ерларда жойлаштирилади. Айтилганлардан ташқари улар далаларда сув эрозиясининг олдини олиш ва микроиқлимни яхшилаш учун хизмат қиладилар. 3. Балка ва жарликлар олди ўрмон дархатлари чизими (кенглиги 15…21 м. атрофида), балкалар ва жарликларнинг ёқаси бўйлаб жойлаштирилади. Булардан ташқари юзада сув оқимини тартибга солиш, уни тўхтатиш ёки уни олдини олиш, кам маҳсулотли ерлардан хўжалик мақсадида фойдаланиш, яқин атрофда микроиқликни яхшилашга қаратилган балка ва жарликлар атрофида жойлаштириладиган ўрмон дарахтлари ўтқазуви. Юқоридаги қишлоқ хўжалик далалари учун асосий бўлган уч хил ўрмон мелиоратив дарахтлари ўтқазувидан ташқари, ҳимоялайдиган ҳудуднинг хусусиятларини ҳисобга оладиган бошқа ўрмон мелиоратив дарахтлари ўтқазуви ҳам бор. Улар қуйидагилар:

а) суғориладиган ерларда каналлар бўйлаб жойлашадиган сув юзасидан буғланишни камайтириш, ер ости сувини пасайтириш, далаларни қуруқ шамол (гармсел)дан сақлашга қаратилган ўрмон дарахтлар чизими; б) сувини қочирадиган ерларда каналлар бўйлаб жойлашадиган уларнинг кўмилиб кетишидан сақлашга, далаларни эса шамол эрозиядан сақлашга қаратилган ўрмон дарахтлари чизими; в) боғзор, узумзор ва бошқа кўп йиллик мевали дарахтларнинг ичида жойлашадиган, шамол тезлигини пасайтириш ва микроиқлимни яхшилаш учун қўлланиладиган ўрмон дарахтлари чизими; г) ҳовузлар ва сув омборлари атрофида, дарёлар ёқасида ва сувлоқ ерларда сув оқимидаги қаттиқ заррачаларни ушлаб қолиш, қирғоқларни емирилишдан, ювилишдан ва қум босишдан сақлаш учун жойлаштириладиган ўрмон дарахтлари ўтқазуви; д) яйловларда уларнинг маҳсулдорлигини ошириш, чорва молларини шамол ва қум жазирамасидан сақлаш учун жойлаштириладиган ўрмон дарахтлари чизими ва тўп-тўп қилиб ўтказилган дарахтлар; е) қишлоқ хўжалигида фойдаланилмаётган ўринга қумлоқ тупроқларда, қумликларни маҳкамлаш ва унумдор ерлар қаторига киритишга қаратилган тўсиқ (кулис)лар, тўп-тўп қилиб ўтқазилган ва массивли ўрмон дахартлари ўтқазувлари; ж) тоғ қияликларида юза ювилишини камайтириш ва сел оқимини олдини олиш учун жойлаштириладиган чизимли, тўп-тўп ва массив қилиб ўтқазиладиган ўрмон дарахтлари; з) йўллар ёқасида уларни қор ва қум босишдан сақлайдиган ўрмон дарахтлари чизими; и) қишлоқ аҳоли пунктларида, уларнинг атрофида муҳитни соғломлаштириш ва аҳолини эстетик тарбиялаш учун жойлаштириладиган ҳимояловчи ва манзарали (декоратив) ўрмон дарахтлари ўтқазуви;

к) қазилма бойликлар конларидан ҳосил бўладиган ағдарма (отвал)ларда рекультивация қилиш мақсадида жойлаштириладиган ўрмон дарахтлари ўтқазуви. Ўрмон мелиоратив дарахтлари ўтқазуви асосий вазифадан ташқари ёғоч етиштириш, мевалар, қўзиқоринлар ва бошқаларни тўплаш учун фойдаланилади. Булардан ташқари улар атрофини муҳофаза қилишда ва қишлоқ хўжалик ер турлари жойининг биологик сиғими (ҳажми)ни оширишда катта аҳамиятга эга. Уларда қишлоқ далаларидаги зараркунандаларни йўқ қиладиган кўпдан-кўп қушлар ва бошқа жониворлар жойлашади. Уларнинг санитария гигиена ва эстетика соҳасида ҳам аҳамияти катта: улар қишлоқ аҳолисининг турмуш ва меҳнат шароитини яхшилайди. Ўрмон мелиоратив дарахтлари ўтқазуви тизимини тузиш ва жойлаштиришда улар деҳқончилик тизимининг асосий звеноларидан бири эканлигини ва жойга бириктириб қўлланган ишлаб чиқариш воситаси сифатида бир қатор хусусиятларга эга эканликларини ҳисобга олишга тўғри келади. Уларнинг энг асосийлари қуйидагилар: 1. Қишлоқ хўжалик экинлари дунёсига комплекс равишда таъсир кўрсатиш ва унинг муҳим омилларидан бўлиш ўрмон дарахтлари ўтқазувининг ўзи ҳам яхши шароитга муҳтож. Шунинг учун уларни тузиш ва жойлаштириш асосий вазифаларини бажариш ўзларининг яшаш шароитларини таъминланган бўлиши лозим. 2. £имоялайдиган ўрмон мелиоратив дарахтлар ўтқазуви ўзининг мелиоратив таъсирини фақатгина ўзи эгаллаган майдонга эмас балки атроф ҳудудига ҳам таъсир қилади, яъни маълум бир масофага таъсир қилувчи муҳим ва специфик хусусиятига эга. 3. Ўрмон дарахтлари ўтқазуви жойга бириктирилган ишлаб чиқариш воситаси тоифасига киради. Ундан фойдаланиш узоқ муддатга мўлжалланган. Уни барпо қилиш эса махсус ер майдони ва анчагина маблағ ва меҳнат талиб қилади. Улар учун керакли майдонни аниқ белгилаш лозим.

Ўрмон мелиорацияси учун фойдаланадиган асосий ўрмон мелиоратив дарахтлари ва буталар тавсифи Ўрмон дарахтлари ва буталар қуйидаги асосий наслий гуруҳларга бўлинади: бош насллар, йўлдош насллар ва буталар. Уларнинг ҳар бири насллар гуруҳи чегарасида альфавит тартибида асосий морфологик белгилари ва кўпайиш усуллари, экологик хусусиятлари бўйича тавсифланади. Бу ерда дарахтларнинг ўсадиган жой (район)лари ва ўрмон мелиорациясида фойдаланиш тавсияси берилади. Дарахтларнинг баландлиги, ўсиш тезлиги ва яшаш муддатлари оптимал шароит мисолида берилган. Айрим насллар тўлиқ ўрганилмаганлиги сабабли яшаш муддати берилмаган. Дарахтларнинг ўсиш тезлиги маълумоти биринчи 10 йиллик бўйича берилган, бу маълумот ўрмонларни ташкил қилишда жуда кам муҳим аҳамиятга эга. Дарахтларнинг бош насллари: 1. ОҚ АКАС (акция). Баландлиги 25 метрдан ортиқ, диаметри 1 м., 70- 80 йил яшайди шохбарги (кронаси) нафис, барглари патсифат, гуллари оқ, шингил бўлиб осилган. Тез ўсади, уруғидан кўпаяди. Еруғлик ва ҳароратни севади, қурғоқчилик ва шўрланишга бардош беради. Жарлик ва балкаларнинг ўрмонлаштиришда қиммат баҳо ҳисобланади. Иҳота дарахтлари чизимида кенг фойдаланилади. Ватани-Шимолий Америка. 2. ВЯЗ (патсимон шо х ли қайроғоч). Баландлиги 15-20 м, 35-30 йил яшайди, шарсимон шоҳбарги (крона)ли, уруғидан кўпаяди, ёшлигида тез ўсади, иҳота дарахтлари чизимида ва кўкаламзорлаштиришда кенг фойдаланилади. Табиий шароитда Ўрта Осиёда ўсади.

3. ГЛЕДИЧИЯ (УЧ ТИКАНЛИ). Баландлиги 25-30 м., диаметри 60-70 см; шохбарги (кронаси) ёйилган, нафис, 20 ёшгача тез ўсади, яшаш муддати 100 йилдан ортиқ, уруғидан кўпайтирилади, ўрмон дарахтлари чизимида фойдаланиладиган дарахтлар ичида энг яхшиси. Ватани-Шимолий Америка. 4. ОҚ ТОЛ. Баландлиги 20-30м., кенг ва доирасимон шохбарги (крона)ли. Тез ўсади, 80-100 йил яшайди, қаламчалар орқали кўпайтирилади. 5. ЁНҒОҚ. баландлиги 25 м., 10 йилда 6 метр ўсади. 300-400 йил яшайди, шохбарги (кронаси) шарсимон. Табиий ўрмонларда Ўрта Осиё тоғларида ўсади. £осили ва ёғочи энг қиммат баҳо ҳисобланади. Умуман ер шарида энг қимматбаҳо дарахт. Асосан саноат боғдорчилигидан ва ўрмон дарахтлари чизимида фойдаланилади. 6. ОҚ ТЕРАК. Баландлиги 25-30 м, 100 йилдан ортиқ яшайди. Озуқага бой, намли тупроқларда яхши ўсади. Кўпроқ ўрмончиликда фойдаланилади. Ўрмон дарахтлари ўтқазувида эса жарликлар ва дарёлар ёқасида фойдаланилади. Табиий шароитда дарё ҳавзаларида текислик ва тоғ ёнбағирларида ўсади. Ўрта Осиёда яшайди. 7. БОЛЛЕ ТЕРАГИ. Баландлиги 35 м. ва ундан ортиқ, 100 йилгача яшаши мумкин, стволи тўғри, шохбарги (кронаси) тухумсимон ёки пирамида шаклида. Қаламчалар орқали тез кўпаяди. Табиий шароитда Ўрта Осиёнинг дарё соҳилларида ва текисликларида ўсади. 8. ПИРАМИДА ШАКЛИДАГИ ТЕРАК. Баландлиги 25-30 м., 80-100 йил яшайди. Қаламчалар ёрдамида кўпайтирилади. Ёввойи ҳолда Ўрта Осиёда, маданийлашган ҳолда эса Россиянинг жанубий қисмида учрайди. Қишлоқ аҳоли пунктларини кўкаламзор қилишда энг қимматбаҳо насллардан бири.

Йўлдош дарахтларнинг насллари: 1. Сибир ўриги. Баланд бўйли бута ёки унча катта бўлмаган дарахт. Совуққа чидамли, қуруқ тупроқларда кўпайтиришга истиқболли. 2. Нок. Баландлиги 25 м, 200 йил яшайди стволи тўғри, қишга бардош беради, қуруқликка чидайди, тупроққа ўртача талабчан. Ўрмон дарахтлари тизимида фойдаланилади. 3. Кленлар (заранглар). Ўткир баргли, баландлиги 30 метр, 200 йил яшайди; Ясен баргли, баландлиги 25 метр, 100 йил яшайди, бошқаларга нисбатан ёруғликни яхши кўради, тупроққа унча талабчан эмас, ўрмон дарахтлари чизимига тавсия этилмайди, чунки ўсиб чиқадиган майда кўчатлари далаларни ифлослайди. Фақат жарликлар ичини ўрмонлаштиради. 4. Липа (майда баргли арғувон) - Баландлиги 30 метр, 300-400 йил яшайди, йирик баргли, баландлиги 40 метр. Булар асосан дубнинг ва қарағайнинг йўлдоши сифатида топилган. Ўрмон дарахтлари чизимда ва айниқса каналлар бўйлаб жойлашадиган чизималарда кенг қўлланади. 5. Оқтут. Баландлиги 12-15 метр, 250 йил яшайди, пиллачиликда кенг фойдаланилади. Ўрмон дарахтлари чизимида ва айниқса каналлар бўйлаб ўтказиладиган чизимларида кенг фойдаланилади. Бута ўсимликлари. Булар гуруҳига қуйидагилар киради: 1. Тоғ олчаси, тоғ олхўриси – Баландлиги 6-8-10 м, 50-100 йил яшайди, Сариқ акас иҳота дарахтлари чизимида ва аҳоли Япон беҳиси пунктларини кўкаламзорлаштириш Дўлана қўлланади. 2. Грибенщик – Ўрмон дарахтлари чизимида жарлик- Жимолост (дукчўп) ларни ва қиялик ерларни мустаҳкамлаш-Жийда да каналлар ёқасида жойлаштиришда

Межжевелник(қора арча) фойдаланилади. Ўзбекистон Республикаси ҳудудининг ўрмон дарахтлари ўстирадиган минтақаларига бўлиниши Ўзбекистон Республикасининг ҳудуди ҳаддан ташқари хилма – хил табиий ва иқтисодий шароитлар тавсифланади. Шунга кўра ўрмон мелторатив ишларнинг йўналиши бўйича у қуйидаги минтақаларга бўлинади. 1. ТОҒЛИ МИНТАҚА. Бу минтақада сув режимини яхшилаш (сув оқимини тартибга солиш), тупроқдаги эрозияга ва сел оқимига қарши қаратилган тоғ-мелиоратив ва тоғ-ўрмон дарахтлари ўтқазиш ишлари амалга оширилади. Бу ишларни бажариш натижасида минтақа ишлаб чиқаришнинг унумдорлигини ошириш имконияти туғилади. 2. ҚУМЛИ (ЧЎЛ) МИНТАҚА. Бу минтақасида ўрмон мелиоратив ишлари асосан дарахтлар ўстириш ҳисобига қумларни мустаҳкамлаш, кўчишдан тўхтатиш ва қумли ерларда ишлаб чиқаришнинг унумдорлигини оширишга қаратилган. 3. ЛАЛМИ МИНТАҚА. Лалми минтақасида ўрмон дарахтлари ўстириш асосан у ерларда донли ва бошқа экинлардан доимо юқори ҳосил олишни таъминлашга қаратилган. 4. СУҒОРИЛАДИГАН МИНТАҚА. Суғориладиган ерларда ўрмон дарахтларини ўстириш дала экинлари, боғзор-узумзорларни «Гармсел» ва кучли шамолларнинг салбий таъсиридан сақлаш, аҳоли пуктлари, йирик саноат корхоналари марказини кўкаламзорлаштириш ва қурилиш материали сифатида ёғочлар тайёрлаш имконини беради. Қуйида Ўзбекистон Республикасининг ўрмон мелиоратив минтақалари учун тавсия этилган ўрмон дарахтлари ва буталар келтирилган (1-жадвал). 1-жадвал. Ўзбекистон ўрмон мелиоратив минтақалари учун тавсияланган дарахтлар насли ва бута ўсимликлари

№ Наслларнинг номи Тавсия этилган минтақалар Русча Ўзбекча то ғл и қумли чўлни дарахт- зор қилиш Лалми- ерларни ҳимоя- лайдига н дарахтз орлар қилиш Суғори - ладига н ўрмон- зорлар қилиш 1 Дарахтлар ва бута ўсимликлари игна баргли ўрмон дарахтлар Можжевельник виргинский Можжевельник зер а вшанский Можжевельник по лу шаровидн ий Можжевельник туркменский С о сна крытакая С о сна эльдарская Қора ёки совур арча Зарафшон арча Ярим шарсимон арча Туркман арча Қрим қарағайи Элдор қарағайи + + + + + + - - - - - - - - - + - - + - + - + + 2 Япроқли ўрмон дарахтлари Айлант акация белая Бояр и шник крупно - плодный Вяз мелколистный Гледичия обыковенная Груша рассеченолистн ая Дуб черешчатый Айлант Оқ акас Йирик мевали дўлана Майда баргли қайрағоч Гледичия Бўлинган баргли нок + - + + + + + + - - - - - - - - - - + + - + + - + + - + + - + + - + + +

Ива древовидная Каркас западный Каркас кавказский Клен остролистный Клен полевой Клен Семенова Клен татарский Клен туркестанский Клен туркменский Клен ясенолистный Липа крупнолистная Липа мелколистная Маклюра Мыльное дерово Орех чёрный Платан восточный Саксаул белый Саксаул черный Сафора Тополь Б олле Тополь канадский Тополь разнолистный Тополь черный Тополь черный пирамидальн Уксусное дерево Хурма виргинская Хурма кавказская Черкез Полецкого Черкез Рихтера Эман Тол дарахтсимон Ғарб -қобирғаси Кавказ - қобирғаси Ўткир баргли заранг Дала заранги Семенов заранги Татар заранги Туркистон заранги Туркман заранги Шумтол баргли заранг Йирик баргли арғувон Майда баргли арғувон Маклюра Совун дарахти Қора ёнғоқ Шарқ чинори Оқ саксавул Қора сакс о вул Сафора Болле тераги Канада тераги £ар хил баргли терак Қора терак Қора пирамидали - + + + + + - + - + + + + - - + + + - + + + + + - - + + - - - - - - - - - - - - - + + - - - + - - - - - + + + - - - + + - + - - - + - - - - - + - - - - - + - - - - - - + + + + + - + + + + + + + - - + + + - + + + + + - - + +

Яблоня Сиверса Ясень американский Ясень зеленый Ясень кривоплодный Ясень обыкновенный Ясень пушистой Ясень сирийкий Ясень согдианский терак Сирка дарахти Виргина хурмаси Кавказ хурмаси Черказ полицкого Рихтер черкези Сиверс олмаси Америка шумтоли Кўк шум тол Эгри мевали шум тол Одатдаги шум тол Майин шум тол Сурия шум толи Суғдиёна шум толи + + + - + + - - - - - - + + - - - + + + + + + + 3 Мевали дарахтлар Абрикос Айва Алыга Бояршник желтоплодный Вишня (культ. сорта) Груша (культ. сорта) Лох садовый Миндаль бухарский Миндаль обыкновенный Орех грецкий Пекан Персик Ўрик Беҳи Олча Сариқ ҳосилли дўлана Олча (мад.навлар) Нок (мад.навлар) Боғ жийдаси Бухоро бодоми Одатдаги бодом Грек ёнғоқи Пекан + - + + + + + + + + + + - - - - - - - - - - - - + + + - - - - + + - - - + + + - + + + + + + + +

Слива Унаби Фисташка Черешня Шелковица Шелковица Балх Яблоня Шафтоли Олхўри Унаби Писта Гилос Шотут Балхтут Олма + + + + + + - - - - - - - + + - - - + + + + + + 4 Бута ўсимликлари. Ўрмон бута ўсимликлари Акация жёлтая Акация Карелина Акация песчаная Аморфа Астрогал Астрогал однолисточ-ковый Брючина Бояли Бузина черная Гребенщик Андесона Гребенщик Литвинова Гребенщик многоветвистый Гребенщик шетинасто- волонистый Дрок Жимолость Сариқ акас Карелин акас Қум акас Шаклсиз (қовушмаган) Астрогал (астрогал мансуб) Ёлғиз (якка) Боялич Қорақат,маржон да.ти Тароқсимон андерсон Тароқсимон Литвинов Тароқсимон кўпшохли Тароқсимон қаттиқ толали Чўлда ўсадиган сариқ гулли бута + - - + - - + - + - - - - + + - - - + + - + + - + - + + + + - - + + + - - + - - + - - - - - - - + - - + - - + - - + - + - - - + + + - -

восточный Жимолость татарский Кандым высокий Кандым голова медуза Кандым деревоводный Кандым мелкоплодный Кандым туркестанский Кандым чешуйчатоплодный Леспедеца двухцветная Портлак Пузырник Чакиш щетинистый Эремоспортон обвислый Шарқ учқоти(дук- чўп) Татар учқоти Баланд қ андим Медуза бошига ўх- шаган кандим Дарахтсимон қ андим Майда мевали қ андим Туркистон қ андими Тангача мевали қ андим Леспедеца икки гули Партл а к Пуфакчали Чакиш Эремоспартон - - - - + - + - - + + + + - + - + + - - - - - - + - - - - - - + - + - - 5 Мевали бута ўсимликлари Виноград Игра обыкновенная Лох восточный Миндаль колючей Облепиха Ток Жилва Шарқ жийдаси Тиканакли бодом Ёпишқоқ + + + + + - - + - - - - + + - + + + - + Эслатма. Қўшиш белгили насллар ўрмонзорлар қилиш учун тавсия этилганлигини кўрсатади, “айриш” белгилар эса тавсия этилмаганини. Қўшимча :

Каштан канский – каштан (қора қайин оиласига мансуб) Магнолия – магнолия (нафис хушбуй гулли дони яшил дарахт ё ки бута) Рябина- четан дарахти Барбарис –зирк бутаси Сиренъ-сирен См о родина (қарағай бутаси ) Тамарис –тамарис (юлғун) Елъ-қорақарағай Пихта –пихта(катта қараға й дарахти) Туя –туя(игна барглиларнинг бир хили) Листвин и ца-игна баргли тилағоч Кипарис балотный-сарв дарахти Каталпа-каталпа Софара японский-софара

Похожие

Ўрмон ва ўрмон мелиорациясининг халқ хўжалигидаги аxамияти

Қишлоқ хўжалиги мелиорацияси ва унинг турлари. Суғориш мелиорацияси

Қишлоқ хўжалигида инновацион технологиялар маркетинги

Қишлоқ хўжалигида инновацион технологияларни амалга оширишда инвестициялар ва улардан самарали фойдаланиш

Қишлоқ хўжалигида логистикада сервис хизмати кўрсатиш