Treningda aqliy hujum va bahs-munozara usuli - Психология - Рефераты

Treningda aqliy hujum va bahs-munozara usuli

Загружено в:

25.02.2024

Скачано:

0

Размер:

89 KB

Treningda aqliy hujum va bahs-munozara usuli Reja: 1. Treningda aqliy hujum usuli 2. Treningda bahs-munozara usuli

"Aqliy hujum" (breynstorming) usuli Trening jarayonida eng ko’p qo'llaniladigan usullardan biri Aqliy hujum usulidir. Aqliy hujum munozaraning eng erkin shakli hisoblanadi. Bu usulning asosiy vazifasi — g’oyalar generasiyasini ta’minlashdan iborat boTib, ishtirokchilar taklif etayotgan fikr va qarorlar hech qanday tahlilsiz va muhokamasiz qabul qilinadi. Bu shunday usulki, ta’limdagidan farqli o’laroq, muhokama qilinayotgan mavzu yuzasidan har bir ishtirokchi o’z fikrini va qarashlarini bildirishi shart. Trener esa har bir javob variantlarini diqqat bilan tinglashi va e’tirozsiz qabul qilishi zarur. Bunda muhimi bildirilayotgan fikrga balm berish emas, balki ulaming hammasini qabul qilish va har bir ishtirokchi aytayottan fikmi doska yoki flipchart qog’ozga yozib borishdir. Aynan shu usuldan treninglarda juda ko’p foydalaniladi. Chunki bu usul ishtirokchilaming o’z mustaqil fikrini bildira olishining eng qulay yo’lidir. Bu usuldan trening mashg’ulotining boshidayoq foydalanish maqsadga muvoftqdir. Ayniqsa, guruh kayfiyatini bilish, ulaming bilim darajasini aniqlab olish va treningdan nima kutayotganliklarini bilib olishda “Aqliy hujum” - eng qulay usul hisoblanadi. Aqliy hujum natijasida olingan ma’lumotlar guruh bilan olib boriladigan keyingi ishlar uchun yo’llanma bo’lishi mumkinligini ham trenerlar unutmasliklari kerak. Ya’ni guruhning keyingi ishlari jarayonida guruhning yoki aynan kimningdir awalgi bildirgan fikriga qaytish, aynan guruhning vakuniy xulosasiga qarab ish yo’nalishini o’zgartirish kabilar shular jumlasidandir. Bu usulning trening jarayonida foydali jihatlari ko’p boiib, u ayniqsa quyidagi hollarda juda qo’l keladi: - nozik va munozarali savollami muhokama qilish uchun; - o’ziga ishonmaydigan ishtirokchilami munozaraga tortish va ularni qiziqtirish uchun - qisqa vaqt mobaynida ko’proq fikr yig’ish uchun. “Aqliy hujum” usulining muvaffaqiyati ikkita asosiy prinsipga amal qilinishiga bogTiq. Birinchi prinsip, energetika nazariyasi bilan bogiiqdir. Uning mohiyati quyidagicha: insonlar individual holda ishlagandagiga nisbatan guruhiy,

birgalikdagi faoliyatda ijobiy va yaxshi g’oyalar tez va oson paydo bo’ladi. Negaki guruhda kimdir tomonidan bildirilgan “yaroqsiz” g’oya butun guruh tomonidan qo’shimcha fikrlar bilan to’ldiriladi va qayta ishlab chiqiladi. Demak, bu prinsipga asosan, guruhdagilarning fikrlariga “hujum” qilinsa, ulardan yaxshi va original g’oyalar ko’p chiqadi. Ikkinchi prinsipga ko’ra, agar guruh g’oyalar generasiyasi holatida bo’lsa, u holda о ’sha kreativ tafakkumi turli sabablar bilan to’xtatish kerak emas. Chunki bunday holat yangi-yangi g’oyalaming yuzaga kelishiga asos boiadi. Aqliy hujumning afzalliklari: -Ijodiy tafakkurni rivojlantiradi -Standart tafakkur chegaralaridan chiqib ketishga imkon beradi - Oddiy, lekin chiroyli g'oyalar yuzaga kelishi oson amalga oshadi. Aqliy hujumning afzalliklari qatoriga yana uning oson tushuniladigan va oson qoilaniladigan usul ekanligini hamda u yuqori texnologiyali asbob-uskunalami yoki uzoq muddatli o’qitishni talab qilmsligini, shuningdek uning natijalarini osonlik bilan baholash mumkinligini ham qayd etish mumkin. Aqliy hujumningo’ziga xos kamchiliklari ham mavjud bo'lib, ular: Ishtirokchilaming qatnashishida noqulayliklar mavjudligidir, ya’ni “Aqliy hujum ’da guruhning archa a’zolari qatnashishlari shart bo’I gam uchun fikr bildirish jarayonida gapirmaydigan, tortinchoq ishtirokchilar o’zlarini noqulay his qilishlari yoki hech kimda taklif, fikr, g’oyaning bo'lmasligi guruh va trenerning noqulay sukunatda vaqt o’tkazishiga olib kelishi mumkin. Aqliy hujum treningda muammolarni hal etish, qaror qabul qilish, ijodiy tafakkumi rivojlantirish maqsadida qo'llanilishi maqsadga muvofiqdir. U ishtirokchilarda tinglash ko’nikmalarini rivojlantiradi va jamoani tuzishda foydali bog’lovchi elementni ta’minlaydi. “Aqliy hujum” usulini o’tkazish o’ziga xos bosqichlarga bo'linadi va bu bosqichlarga amal qilish har bir trenerdan talab etiladi. "Aqliy hujum"ni o’tkazish bosqichlari quyidagilardan iborat: 1. Trener "Aqliy hujum" mavzusini tag’dim qiladi.

2. Tag’dim qilingan mavzu yuzasidan fikr-mulohazalarini o'ylab olish uchun ishtirokchilarga vaqt beriladi. 3. Tag'dim qilingan mavzu yuzasidan fikr-mulohaza bildirish uchun ishtirokchilarga imkon beriladi. 4. Bildirilgan barcha fikr-mulohazalar maxsus qog'oz yoki doskaga yozib boriladi. 5. Muhokama yakunida guruhda turli fikrlilikdan yagona fikrga kelinadi. Shuningdek, aqliy hujum usulini o'tkazishning 3 ta qoidasi ham mavjud: 1. Barcha fikrlami e’tirozsiz qabul qilish va har bir ishtirokchiga aytilgan fikri uchun minnatdorchilik bildirish. Fikrlami yozib olayotganda birorta ham fikrni tashlab ketmaslik, ya’ni har bir ishtirokchi bildirgan fikmi albatta yozib borish. 2. Bildirilgan fikrlami yakunlash va yagona qarorga kelish uchun har bir ishtirokchidan uning rozi yoki rozi emasligini so’rash shart. "Aqliy hujum"ning samaradorligi uchun albatta ana shu qoidalarga rioya qilish lozim. "Aqliy hujurri'ning asosiy qoidasi — bildirilgan barcha g'oyalarni hech bir e’tirozsiz qabul qilishdir. Shu sababli trener ishtirokchilar tomonidan bildirilgan fikrlami diqqat bilan tinglab borishi va yo'naltirib turishi lozim. Bu qoidaga amal qilmaslik guruh kayfiyatining tushishi va o’zaro ishonch ruhining so’nishiga olib kelishi mumkin. Trener ishtirokchilar tomonidan bildirilayotgan taklif va fikrlami yozib olayotganda e’tiborli boTishi va ulardan birortasini ham tushirib qoldirmasligi kerak. t hunki ba zan ishtirokchi o’z tortinchoqligini yoki o’zidagi uyalish hissini yengib, fikrini hayajon bilan bildiradi va o’zi bildirayotgan fikr barchaning diqqatini tortadi liamda muhokama qilinayotgan fikrlar ichida eng yaxshisi boTadi, deb ishonadi. Agar uning fikriga trener yoki ishtirokchilar tomonidan ozgma e’tiborsizlik qilinsa, u buni Menga e`tibor qilishmadi, demak mening fikrim ulami qiziqtirmaydi", degan ma’noda tushunishi va "ichimdan top”, "indamaslik” kabi “kasallik” lariga chalinib qolishi ham mumkin.

Bildirilgan barcha fikrlami ma’lum bir guruhga va shaklga keltirish bosqichiga о tayotganda boshlovchi albatta ishtirokchilardan uning fikriga rozi yoki rozi emasligini yoxud boshqacha tushunib qolmaganligini so’rashi kerak, agar norozilik yo’ki tushunmovchiliklar bo’lsa, bunga albatta aniqlik kiritish lozim bo'ladi. Aqliy hujumning natijasi — turli xil g’oyalar, fikrlar, mulohazalar yig’indisidan yagona fikrga kelish bo’lsa, asosiy maqsad - ishtirokchilaming faol ishlashini la minlashdan iborat. Shuning uchun trening davomida aqliy hujum natijalariga tez- ioz murojaat qilib turish kerakki, bunda ishtirokchilar o’zlarining faol harakatlari uatijasini, ulardan keyinchalik ham foydalanilayotganligini ko'rishlari kerak, bu esa ularda "Nima keragi bor edi, bu gaplaming?" kabi savollar tug’ilishining oldini oladi. Bahs-munozara usuli. Hozirgi zamon ta’lim jarayonida keng qoTlanilayotgan noanaviy ta’lim usullaridan yana biri bahs-munozara usulidir. Bu usui trening mashg'ulotlarida ham yaxshi samara berishi ko’pgina mutaxassislar tomonidan qayd etilgan. Bu usulning ma’nosi - trener va ishtirokchilar O’rtasida fiklar, qarashlar, bilimlammg erkin holda verbal ayiriboshlashuvidir. Baxs-munozarani katta guruhlarda o’tkazsa ham boTadi, lekin u kichik guruhlarda, ayniqsa trening gumhlarida o’tkazilsa ko'proq foyda beradi. Muammoni gumhda muhokama qilish ishtirokchilarga nafaqat o’zaro fikr almashish, balki muhokama etilayotgan mavzu haqida aniq ma’lumotlar olish, о z hissiyotlari va nuqtai nazarlarini ifoda etish imkoniyatini ham beradi. Bahsmunozara boshlanishidan oldin trener tomonidan muhokama etiladigan mavzuga doir biror-bir hikoya yoki voqea aytib berish ishtirokchilarda uning "ildizi"ni ilg’ab olishga turtki bo lishi bilan birga munozara jarayonining yaxshi o’tishini ta’minlashga xizmat qiladi. Munozara — trening usuli sifatida, faqat bitta savol yoki mavzu bilan cheklanadi hamda ma’lum bir tartibda tuziladi. Eng muhimi shuki, har bir ishtirokchi о `z nuqtai nazariga ega bo'lishi va boshqalaming fikrlarini hurmat

qilishi shart. So’zlayotgan ishtirokchining gapini bo’lib qo’yish ta’qiqlanadi. Ko’p hollarda munozaralar emosonal sohani qo’zg’atib qo’yishi mumkin, ammo bu holatni bahslashuvga aylanib ketishiga yo’l qo’yish kerakmas. Hamma ishtirokchilar umumiy maqsadlarga erishishga intilganlaridagina munozara amalga oshirilishi mumkin. Munozara samarali boTishi uchun ishtirokchilar bazaviy bilimlarga ega bo’lishlari kerak. Bu bilimlar ireningda ishtirok etishdan oldingi hayotiy tajribadan olingan bo'lishi yoki dastur talablariga taqdim etilgan ma’lumotga tayangan bo’lishi mumkin. Bu usuldan foydalanish jarayonida vaqtning taqsimlanishi va tayyorgarlikka alohida e tibor qaratish lozim. Trener munozarani boshlashdan avval ishtirokchilarga vaqtning cheklanganligini va bahslashish uchun qancha vaqt ajratilganligini aniq aytishi kerak. Chunki vaqtning cheklanishi muhokamaning tempini oshiradi va uni jonlantiradi. Bu esa munozaraning qizg'in o'tishi va zaruriy xulosalarga erishishni kafolatlaydi. Bahs-munozarani tashkil etishdan oldin uni rejalashtirish ham katta ahamiyatga, ega. Munozaraning barcha jihatlarini oldindan rejalashtirib bo'lmaydi. Ammo mavzuning taxminiy eskiz (chizma)larini tayyorlab qo'yish mumkin. Unda: Mavzu bilan tanishtirish; Munozaraning chegaralarini o’rganish, Munozaraning maqsadini demonstrasiya (namoyish) qilish Munozaraning mavzusiga oid qo’shimcha maTumotlami taqdim etish. Munozarani boshqarish uchun bir qator asosiy savollami tayyorlab qo’yish. Trener bu jarayonda ijobiy muhitni yaratish uchun mas’uldir. Istalgan mavzudagi baxsmunozarani o’tkazishda trenerning roli vositachi roliga juda yaqin turadi. Trener guruhni asta-sekin munozaraga olib kirishi lozim. Bunda u ochiq savollardan loydalanishi maqsadga muvofiq. Ishtirokchilar o’rtasida o’zaro fikrlar almashinuvi boshlanganidan so’ng esa trener munozarani hech kirn tomonidan monopollashtirilmasligini, ya’ni hech kimning yakka hokimlik, ustunlik qilishga Itarakat qilmasligini ta’minlashi kerak. Agar keltirilayotgan ma’lumotlar shubhali bo Isa, u holda trener so’zlovchidan izoh so'rashi, yoki juda yuzaki aytib o'tilgan likrlarga oydinlik kiritishni so’rashi lozim. Trener, muhokama etilayotgan

savollaming barchasi mavzuga oid boTishini hamda guruhlaming mavzudan chetga chiqib ketmaslini nazorat qilishi zarur. Munozara so’ngida trener guruh tomonidan aytilgan bandlami umumlashtirishi hamda erishilgan xulosalami yakunlashi kerak. Trening guruhlarida bahs-munozara o’tkazayotganda qoida sifatida i| uyidagilami e’tiborga olish kerak: • Biror ishtirokchi o’z fiknni bayon etayotganida boshlovchi uni bo’lib qo’yishga yoki uning fikri noto’g’riligini isbotlashga va o'zming so’zini o’tkazishga harakat qilmasligi kerak. Chunki bu beriladigan keyingi savolga butun guruhning yoki ko’pchilikning javob berishdan bosh tortishiga olib kelishi mumkin. • Savol berilganidan so’ng ishtirokchilami shoshiltirmaslik, javobni o’ylab olishlari uchun vaqt berish lozim. Lekin bunda ular berilgan savol ustida ko’p о ylanmasliklariga ham e’tibor berilsa, mashg’ulotning bir xil tempda va qiziqarli o'tishiga sharoit yaratiladi. • Trener iloji boricha "ha", "yo’q" javoblariga eltuvchi savollar bermaslikka harakat qilishi lozim. • Ishtirokchilami gapirtirish uchun savollar tushunarli, aniq va lo’nda tuzilgan bo’lishi kerak. Muayyan masalalarda guruhiy munozaralardan foydalanish muammoning turli yechimlarini topishda asqotadi. Munozara ishtirokchilaming muhokama qilinayotgan mavzuga qiziqishini oshiradi, ularga o’z fikrini bayon qilish va boshqalaming fikmi eshitishiga imkon beradi. Bundan tashqari, munozara davomida muammo yechimining turli yo’llari topiladi, guruhning birlashishiga va o’zaro mustahkamianishiga asos solinadi. Treningda guruhiy munozara har bir ishtirokchining muayyan nmsalaga oid tushuncha va qarashlarini aniqlab olish usuli sifatida ishlatiladi. Misol uchun, ishtirokchilaming "Oilaviy hayot va mas’uliyat", "Oilada sevgi va jinsiy munosabatlar", "OITSga ongli munosabat", "Er-xotin munosabatida nizoli

vaziyatlar" kabi mavzulardagi fikrlarini bilish qiziqarlidir. Shunda muammo yechimlarini topish ham osonlashadi. Munozara metodining afzalliklari: A) Tushunilganlikni namoyish etish. Munozara metodi guruh a’zolarining muhokama etilayotgan muammo yoki mavzuni qay darajada tushunishini ko’rsatib beradi. Shuningdek, bu usul guruh a’zolariga o’z nuqtai nazarini, ustanovkalarini yana bir bor tasdiqlashga yoki inkor etishga imkon beradi. B) Bilimlaming faol tarzda uzatilishi. Munozara metodi ma’ruzaga nisbatan ancha uzoq muddatli foyda beradi. Xususan, muhokama qilinayotgan mavzu yuzasidan guruhdagi ishtirokchilarda qarama-qarshi ustanovkalar, fikrlar, qarashlaming bo’lishi munozara metodida juda qo’l keladi. Boshqalaming fikrlari bilan kelisha olmayotgan insonlarga ma’ruzaga nisbatan munozara ko'proq ta’sir etadi. V) Faol o’zaro munosabat. Bahs-munozara guruhning yuqori faollik darajasini talab etadi. Kundalik hayotdagi odatiy hollarda ba’zi kishilar muhokamalarda ishtirok etmasligi tabiiy hoi, bunday kishilar trening guruhlarida ham mavjud bo'ladi. Lekin muhokama etiladigan mavzu guruhga mos holda tanlangan bo'lsa, u holda yakkalanib qolgan ishtirokchilar ham beixtiyor munozaraga qo’shilib ketadilar. Munozara metodining kamchiiiklari: A) Mavzudan chetlanib ketish ehtimoli ko’p bo’ladi. Berilgan mavzudan uzoqlashish, butunlay boshqa mavzuga o’tib ketib qolish hollari ko’p bo’ladi. Shuning uchun guruhni kerakli yo’nalishda ushlab turish uchun munozara boshlanishidan oldin asl muammoni va munozara shartlarini takrorlab o’tish zarur. B) Kuchli guruhga tobe’ bo'lib qolish. Munozaraning sifati ma’lum darajada guruh a’zolarining bilim va tajribalari bilan belgilanadi. Shuning uchun trening ishtirokchilarining tanlovini amalga oshirishda taxminan teng (imkoniyatli) ishtirokchilami yig’ishga ahamiyat berilishi lozim. Aks holda bahsni o’z qo’liga olgan guruhning fikriga qolgan guruh a’zolari ham tobe bo’la boshlashlari mumkin. V) Noto’g’ri pozitsiyaga qattiq ishonib qolishi mumkin.

Munozara kimningdir narsa-hodisalarga turlicha nuqtai nazar bilan qarashiini ifodalashga imkon yaratadi. Ammo shunday bo'iishi ham mumkinki, guruh a’zosi o’z shaxsiy fikriga bildirilgan qarama-qarshi fikr oldida noiloj qolib, noto’g’ri fikmi astoyidil himoya qilayotgan guruh yoki ishtirokchiga ishonib qolishi ham mumkin. Trening jarayonida trener munozara o'tkazishning quyidagi bosqichlarini bilishi lozim: 1. Yo'naltirish bosqichi — bunda munozara mavzusi tanlanadi, maqsad aniqlanadi, ishtirokchilar tomonidan bildirilgan tushuncha, fikr, mulohazalar asosida ish uchun zarur bo’lgan ma’lumotlar yig’iladi. 2. Vaqtni boshqarish bosqichi — bunda trener mavzuni e’lon qilish, ish shakiini tushuntirish va zaruriyatga qarab ishtirokchilaming fikrini yo’naltirib turish uchun vaqtni oldindan taqsimlashi zarur. 3. Baholash bosqichi — muhokama davomida barcha fikrlami eshitib boTgandan so’ng, ulami tartib bilan asosli tarzda va hamkorlikda baholash juda muhimdir. 4. Tugallash bosqichi — bunda munozara yakunlari sarhisob qilinadi. Guruhiy munozara jarayonida trener guruhda ishonch muhitini yaratish uchun mas’uldir. Shuning uchun u bir paytning o’zida ikkita rolni — ham trener, ham ishtirokchi rolini o’tashga burchlidir. Va oxirida trener yagona xulosani e’lon qiladi, ishtirokchilarga minnatdorchilik bildiradi. Trening jarayonida ahs-munozara usuli ishtirokchilami yanada yaqindan bilish imkonini ham beradiki, bu ishtirokchilar orasidagi o’zaro munosabatlarga vu treneming ular bilan munosabatlariga ijobiy ta’sir ko'rsatadi. Bahs-munozarani tashkil etish, o'tkazish va ayniqsa, uni yakunlashda trenerdan katta mahorat hamda psixologik savodxonlik talab etiladi. “Keys metodi” So'nggi yillarda trening kurslarida keys metodidan foydalanish ommalashmoqda. Ko’pincha ushbu metodni qoilashda ishtirokchilarga qandaydir vaziyatlaming tanlovini amalga oshirish taklif etiladi. Bu vaziyatlar hayotiy yoki tasavvurdagi vaziyatlar bo’lishi mumkin.

Keys metodi qoilanilishining asosiy 3ta variant! mavjud: 1. Muommoni diagnostika qilish 2. Bir yoki bir nechta muommoni diagnostika qilish hamda ishtirokchilaming ularni hal etish usullarini ishlab chiqish. 3. Muommoni hal etish borasida amalga oshirilgan ishlaming ishtirokchilar tomonidan baholanishi (muommo va uning hal etilishi yohiqnomada ko'rsatilgan boiadi). Hal etishning mos varianti tanlanganidan so'ng keys metodini bir masala yoki masalalar to'plami uchun qoilash mumkinligi aniqlanadi. Ushbu masalalaming murakkabligiga qarab bu metod 30-60 daqiqalik qisqa mashq ko’rinishida yoki ancha keng hajmda o'tkaziladi. Ba’zi holatlaTda birorta muhim vaziyatni o'rganish uchun bir necha kun davom etuvchi kurs o’tkazilishi ham mumkin. Ushbu variantlarning har birida trening mashg'ulotidagi ma’lumotlar muammo ko'rinishida beriladi. Ushbu ma’lumotlar dokumental shaklda (masalan, xabar) yoki verbal, vizual vositalar yordamida taqdim etilishi mumkin. Maslahatlar: > Kerakli (mos keluvchi) materialni tanlab olish. Keys metodi uchun tanlab olingan material muommolami aks ettirishi kerak. Bu muommolar bilan ishtirokchilar reallikda to’qnashishlari mumkin. Material ma’lumotlari hajmi ortib ketsa guruh ishtirokchilari qiynalib qoladilar. Qo’shimcha ma’lumotlami har doim kechroq taqdim etish mimkin boiadi. > Alternativlaming mavjudligi. (’’Altemativ” - “o’rnini bosuvchi”, “zaxira” kabi ma’noni bildiradi) Tanlab olingan masala yetarlicha keng hajmli boiishi darker. Masalaning turli yechimlari boiishi kerak. Faqatgina bitta “to’g’ri” javobga ega boigan muommolar ushbu metod uchun kam samarali hisoblanadi. Guruh qanchalik katta boisa, mashg’ulotni o'tkazish shunchalik noqulay boiadi. Keys metodi yordamida optimal (maqbul) natijalami olish uchun guruhdagi ishtirokchilar sonini o'ntagacha chegaralash kerak. Agar guruh katta bo’Isa, uni bir nechta mayda guruhchalarga boiish lozim. Har bir guruheha berilgan muommoning bitta jihati bilan shug'ullanadi.

Muammoni raqib jamoaga nisbatan tezroq hal etishni har bir guruhga taklif qilib, bu metodga musobaqa elementini kiritish mumkin. Keys metodining afzalliklari: - Realizm - Bosimning minimallashtirilishi. Keys metodi yordamida murakkab, emosonal muhim masalalami real hayotdagi tavakkalchiliklar ostida emas, balki qulay trening sharoitlarida hal etishni o'rganish imkoniyati paydo boiadi. -Faol o’zaro ta’sir. Keys metodining kamchiliklari: -Yechimga olib boruvchi har bir qadamni aniqlash, tahlil qilish va chamalashni o’rganish keys metodining eng katta afzalliklaridan biri hamda shu vaqtning o'zida uning kamchiligi hamdir. Treningda muammoni yecha olgan kishi real hayotda uni yecha olmasligi ohumoli katta. Chunki real hayotda unga yetarlicha vaqt, bilimlar va xavfsiz sharoitlar yaratilib berilmagan boiadi. Bulaming barchasini ishtirokchilarga tushuntirish lozim. Chunki ular o’z ish joylarida uchraydigan muvaffaqiyatsizliklarga tayyor bo`lishlari kerak. -Xulosalaming boimasligi. Vaqtinchalik boigan ramkalar guruhga qandaydir arnaliy tavsiyalar ishlab chiqishga imkon yaratib bermaydi. Shuning uchun bulaming barchasi guruhda umumiy qoniqmaganlik tuyg’usining paydo boiishiga sabab boiadi. - Ishonchlilik. Reallikka ehtiyoj - keys metodining zaruriy shartidir. Bu metod yordamida bajariladigan mashg'ulotlar real vaziyatdagidek bo’lishi shart. Qo'llanilishi. Metodni kichik guruhlarda yoki katta guruhni guruhchalarga bo'lgan holda qo’llash mumkin. Ushbu metod analitik qobiliyatni rivojlantirishga yo’naltirilgan dasturlarda ko’proq samarador hisoblanadi. Bu trening qarorlar qabul qilishdagi muammolami hal etish uchun, muzokaralami olib borishdagi muammolami, xodimlar jamoasi (personal) bilan o’zaro munosabatdagi muammolami hal etish uchun o'tkaziladi.

Qo'llanilishdagi boshqa sohalar: • menejment (boshqaruv) • savdo ishi • ma’muriyat “SWOT - Tahlil (Kuchli tomonlari, kuchsiz tomonlari, imkoniyatlar, xavjlar)" usuli. Bu usul aqliy hujumning strukturasiga qo'shimchadir. Buning uchun filip- chart qog’ozi to’rt qismga bo'lib va ularga muhokama qilinayotgan mavziming kuchli, kuchsiz tomonlari; imkoniyatlari va xavfli jihatlarini yoritish topshrig’i beriladi. Masalan, biznes sohasiga oid mavzuni tahlil qilish uchun guruh biznesning kelajakdagi imkoniyatlari muhokama qilinishi mumkin. Kuchli va kuchsiz tomonlar ko’p hollarda ichki omillar sifatida qabul qilinadi, imkoniyatlar va xavfli tomonlari esa tashqi omillar sifatida muhokama qilinadi. Yuqoridagi qismlar aniqlangandan keyin, kichik guruhlar shu qismlar ustida ishlashi mumkin.

Adabiyotlar: 1. Baratov Sh., Olimov L. Sotsial trening va amaliyot . Toshkent, 20 07 2. Ismoilova N., Abdullaeva D. Trening o’tkazish metodikasi . Toshkent, 2009 3. Ismoilova N . Sotsial psixologik trening Toshkent, 2019 4. Цзен Н., Пахомов Н. Психотренинг: игры и упражнения . Москва, 1999 5. Рудестам К. Групповая психотерапия . Москва, 2013 6. Вебер В. Важные шаги к помогающему диалогу. Введение. Спб .: РАТЭПП, 1998 7. Гиппиус С.В. Тренинг развития креативности . Спб., 2001 8. Анн Л.Ф. Психологический тренинг с подростками. - СПб.: Питер, 2007 9. Марковская И. М. Тренинг взаимодействия родителей с детми. — СПб.: Речь, 2005 10. Стишенок И.В. Сказка в тренинге: коррекция, развитие, личностный рост. СПб.: Речь, 2006 11. Умумий ўрта ва ўрта махсус давлат таълим муассасаларида психологик хизмат фаолиятини ташкил этиш тўғрисида НИЗОМ . Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 12 июлдаги 577-сон қарорининг 1- иловаси. https://lex.uz/docs/4417140

Похожие

Guruhiy treninglarning uslubiy muammolari

Guruhiy treningda o’yinning vazifalari

Psixologik treningni effektivligini baholash

Psixologik treninglarni tashkil qilishning shartlari. Trening mashg’ulotnining boshlang’ich bosqichi

Guruhiy treninglarning tashkiliy-uslubiy jihatlari