Eman va zarrang kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari - Педагогиka - Рефераты

Eman va zarrang kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

Загружено в:

28.10.2022

Скачано:

0

Размер:

21.8193359375 KB

Eman va zarrang kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari Mumlanish. U ko’pincha eman yong’og’i va qayin urug’larida kuzatiladi. Eman cho’chqayong’og’ida mumlanishni Stromatinia pseudotuberosa Rehm. qo’zg’atadi. Urug’palla chetlarida sariq yoki to’q sariq dog’lar hosil bo’ladi. Dastlab ular mayda (0,5-1mm) bo’ladi, so’ngra kattalashib, urug’palla qo’ng’ir tusga kiradi va keyinchalik ustki qismi kulrang mitseliylar bilan qoplanadi, ular po’stloq yoriqlaridan tashqariga chiqadi va konidiyalar hosil qiladi. Hosil bo’lgan konidiyalar orqali kasallik o’simliklarga tarqa-ladi. Oxirgi bosqichda urug’palla qorayib, mutlaqo mitseliylar bilan qoplanadi va nihoyat mumlanib qoladi. Kelgusi yil bahorda, ba’zan kuzda ham mumlangan eman ch¢chºa yong’oqlarida zamburug’ning meva tanachalari – apotetsiylar (4 dan 6-15 donagacha) hosil bo’ladi. Ularning gimenial qatlamida xaltachalar shakllanadi. Ular silindr shaklda bo’lib (100-150x6-9 mkm), ichida 8 ta xaltasporalar joylashadi. Xaltasporalari tuxumsimon yoki ovalsimon, o’lchami 8-10x5-6 mkm. Xalta oralarida 3 mkm qalinlikdagi parafizalar joylashadi. Xaltaspo-ralar to’kilgan cho’chqa yong’oqlarni zararlaydi. Zamburug’ juda ko’p spora hosil qiladi. Omborxonalarda harorat 0+4 0 S bo’lishi lozim. Chunki 6-7 0 S xaroratda mitseliylar o’sib, boshqa urug’larni ham zararlaydi. Qayin urug’larida mumlanishni Sclerotinia betulae Woron. zam-burug’i qo’zg’atadi. Kasallanish erta bahorda o’simliklar gullashi davrida sodir bo’ladi. Sporalar shamol orqali tarqaladi. Dastlab mitseliy o’simlik tugunchasiga, keyin urug’ ichiga o’tib to’qimalarni to’latadi va qanotiga o’tib taqasimon qora hoshiyali sklerotsiy hosil qiladi. Kasallangan urug’lar unib chiqish xususiyatini yo’qotadi. Kelgusi yil bahorda sklerotsiylar voronka-simon, likobchasimon, qadahsimon sariq yoki jigarrang meva tana – apotetsiylar hosil qiladi. Apotetsiylar bittadan yoki guruh bo’lib joylashadi. Apote-siylar uzun oyoqchali (3-15x4 mm) bo’ladi. Apotetsiylar sirtida 130x5-6 mkm o’lchamli

xaltalar va uning ichida 10-12x4,5 mkm o’lchamli xaltasporalar hosil bo’ladi. Xaltasporalar bir hujayrali, ellips shaklida, rangsiz, bir qator bo’lib joylashadi. Xalta oralarida parafizalar bo’ladi. Aynan shunday zararlanish qayrag’och urug’larida ham kuzatiladi. Kasallik qo’zg’atuvchisi – Sclerotinia alni Maul. Ba’zan qizilchetan mevalari Sclerotinia aucupariae Ludu. zamburug’i bilan zararlanadi. Kuzda zararlangan mevalar qora tusga kirib burishib qoladi. Eman daraxtining un-shudring kasalligi . Kasallik qo’zg’atuvchisi – Microsphaera alphitoides Griff.et Maubl. Zamburug’ ko’proq evropadan keltirilgan eman daraxtlarini (qora eman, eman, tog’ emani) va zarang k¢chatlarini, amerikaning shimolidan kelib chiqqan qora qayin, yapon kashtani va boshqa kashtanlarni esa kamroq kasallantiradi. Daraxtlarning barglarini kasallangan o’simliklarning kurtaklaridagi qishlagan vegetativ mitseliysi (oidiy) va xaltachalari kasallantiradi. Xaltasporalar to’kilgan o’simlik qoldiqlarida qishlagan kleystotetsiylardan chiqadi. Vegetatsiya davrida infeksiya manbai – konidiyalar hisoblanadi. Kasallikning birinchi belgilari bahorda yosh barglarda ingichka mitseliy hosil bo’lgandan boshlanadi. Kasallik iyun oxiri va iyul oyining boshlarida yaqqol ko’rinadi. Bu davrda kleystotetsiylardan chiqqan xaltachalar va birinchi kurtakdan chiqib kasallangan barglardagi hosil bo’lgan konidiyalar hisobiga yangi barglar kasallanadi. Kasallanish jadalligi va sur’ati infeksiya manbaiga bog’liq. Agar o’simlik kurtakdan chiqib hosil bo’lgan mitseliydan kasallangan bo’lsa, u faqat ushbu kurtakdan o’sgan novda va barglarni kasallantiradi. Xaltasporalar esa ko’proq va asosan 30-90 sm pastki barglarni kasallantiradi. Alohida kleystotetsiylarni shamol uzoq masofagacha uchirib ketishi mumkin. Konidiyalar barglarni kuchliroq kasallantiradi, chunki ularning hosil bo’lishi vegetatsiya davrida sodir bo’ladi, ularni shamol 100 metrdan ham ko’proq masofaga tarqatib yuboradi. Zamburug’larning xaltasporalari va konidiyalari barglarda tomchi suv (yomg’ir, shudring) bo’lganda tezroq o’sib chiqadi, ular nam havoda ham o’sishi mumkin.

Zamburug’ kasallangan o’simlik a’zolarining epidermis hujayrasi ichiga kirib hosil qilgan gaustoriylari orqali oziqlanadi. Yuzasida oddiy konidiyabandi bilan konidiyalar hosil qiladi. Konidiyasi ovalsimon, rangsiz, bir hujayrali, yupqa po’stli, zanjirsimon joylashgan, o’lchami 20-55x13-27 mkm. Konidiyalar to’plangan joylarda un-shudring g’ubori hosil bo’ladi. YOzning oxiri-kuzning boshlanishida konidiyalarning hosil bo’lishi tamom bo’ladi va barglarda zamburug’ning meva tanasi kleystotetsiylar paydo bo’ladi. Ular dastlab qo’ng’ir, keyin qora tusga kiradi, shakli sharsimon, diametri 83-165 mkm. Siste-matik xususiyatlaridan biri – 3 marta dixotomik shoxlangan, 99-116 mkm uzunlikdagi rangsiz o’simtalarining mavjudligidir. Ular kleystotetsiylarni shamol orqali tarqalishiga yordam beradi. Kleystotetsiylar ichida 6-20 dona to’qmoqsimon xaltalar (43-83x26-55 mkm), ularning ichida 8 tadan 17-29 x 8-15 mkm kattalikdagi xaltasporalar hosil bo’ladi. Kleystotetsiylar oddiy ko’z bilan yaxshi ko’rinadi. Ular qishda to’kilgan barglarda qishlaydi. Sporalar may-iyun oylarida uchib chiqadi. Kleystotetsiylar har yili hosil bo’ladi, ammo sovuq, sernam ob-havo sharoitida pishib etila olmaydi. Konidiyalarning hosil bo’lishiga quruq, quyoshli havo yaxshi ta’sir qiladi. Zamburug’ yosh barg va ko’chatlarning shoxlarida rivojlanadi. Ko’proq iyun va iyulda zarar keltiradi. Mitseliylar o’simliklarning sovuq urgan novdalarida ko’proq hosil bo’ladi. Eman daraxti to’nkasidan o’sib chiqqan mayda shoxlarda juda kuchli kasallanish kuzatiladi. Un-shudring kasalligi bilan barglar va katta daraxtlar kasallanadi, ayniqsa erta bahorda barglarni eydigan hasharotlardan keyin hosil bo’lgan yangi barglar kuchli kasallanadi. Kasallangan o’simliklarning bargi mitseliy bilan qoplangandan keyin, o’simlikning assimilyasiyasi pasayadi, burishib qoladi va to’kilib ketadi. Bu yangi o’sayotgan yosh daraxtlarning o’sishini pasaytiradi, shoxlarni o’zgartiradi. Kasallangan o’simliklar qishga tayyorlana olmaydi, shuning uchun kuzgi sovuqlarga chidamsiz bo’lib qoladi. Katta daraxtlar boshqa kasallik

qo’zg’atuvchilarga, zararkunanda va noqulay ob-havo sharoitiga chidamsiz bo’lib qoladi. Natijada daraxtlar yoppasiga qurib qoladi. Hozirgi vaqtda un-shudring kasalligi juda ko’p tarqalgan. U ko’chatzorlarga katta zarar etkazadi. Shuning uchun unga qarshi profilaktik va boshqa himoya tadbirlarini qo’llash lozim. Kasallanishning oldini olish uchun ko’chatzorlar eman daraxtlar o’sadigan joydan uzoqroqda joylashtirilishi kerak yoki ko’chatzorning atrofi 100 m radius kenglikdagi barcha yosh eman daraxtlari kesib tashlanadi. Ko’chatzorlardagi to’kilgan o’simlik qoldiqlari yig’ishtirilib yondirib tashlanadi. Eman daraxti cho’chqa yong’oqlarining kamroq kasallanishi uchun, ularni iloji boricha ertaroq ekish kerak (ayniqsa kuzda ekish), bunda zamburug’ sporalari uchib chiqqungacha ko’chatlarning bargi yaxshi rivojlanib oladi. Ko’chat oralariga bo’rilukkak ekish yaxshi natija beradi, chun-ki uning barglari soya hosil qilib, kasallikning rivojla-nishini pasaytiradi. Yuqorida ko’rsatilgan tadbirlar natija bermaganda oltin-gugurt preparatini qo’llash tavsiya etiladi. Bunda 0,5 % li kol-loid oltingugurtni 800 l/ga me’yorda qo’llash yaxshi natija beradi. Bundan tashqari, maydalangan oltingugurt bilan 25- 30 l/ga me’yorda ko’chatzorlarni changlash mumkin. Birinchi ishlov berish kasallik ko’ringanda, vegetatsiya davrida esa 2-3 xafta oralab 3 marta o’tkaziladi. O’rmon xo’jaligida kasallikni oldini olish uchun o’simliklarni aralashtirib ekish katta ahamiyatga ega. Eman daraxtini yo’laklarga ekish ham yaxshi natija beradi. Barglarning qo’ng’ir dog’lanish kasalligini - qo’zg’atuvchisi Gloeosporium guersinu zamburug’i. Kasallikning dastlabki belgilari turli yoshdagi eman barglarida yoz boshlarida har xil o’lcham va shakldagi sarg’ish – yashil dog’lar ko’rinishida paydo bo’ladi. Ular sekin – asta bir-biri bilan qo’shilib ketadi, qo’ng’ir jigarrang tusga kiradi va barg plastinkasining 75-80 foizini egallaydi. Kuzda dog’lar yuzasida sarg’ish zarg’aldoq tusdagi qishlab chiquvchi mevatana lojelar hosil bo’ladi. Zamburug’ ba’zan novdalarga ham o’tishi mumkin.

Novda va shoxlarning qurib qolish yoki sitosporoz kasalligi ni qo’zg’atuvchisi – Cytospora intermedia zamburug’i. Novda va shoxlarning qurib qolish kasalligi terakdagi sitosporoz kasalligi bilan juda o’xshash. O’zak chirishni qo’zg’atuvchi zamburug’lar – Fomes robustus; Polyporus dryophilus; Polyporus sulphureus. Bu zamburug’lar o’ziga xos belgilarga ega bo’lgan markaziy o’zak chirishini hosil qiladi. Fomes robustus zamburug’i yog’och bo’ylab tarqaluvchi qora chiziq bilan o’ralgan oqish-sarg’ish markazi o’zak chirishini vujudga keltiradi. Mevatanasi g’urrasimon, bo’rtib chiqqan qalpoqsimon ko’rinishda cheti sarg’ish – jigarrang. Gimenofora mayda dumaloq teshikchali zang rangida. Bazidiosporalari och-sariq dumaloq. Iyun – sentyabr oylarida meva tanalari rivojlanib, spora bera boshlaydi. Polyporus dryophilus zamburug’i qo’ng’ir ola-bula markaziy o’zak chirishini hosil qiladi. Sellyulozada oq dog’lar va yo’llarning hosil bo’lishi olabula ko’rinishni eslatadi. Bu ko’rinish yog’och o’zagidan periferiyaga yo’nalgan bo’ladi. Zamburug’ning mevatanasi tuyoqsimon dastlab yumshoq bo’lib, keyinroq qattiqlashib boradi. Yuqori qismi sarg’ish-jigarrang, chuqurchali. To’qimalari to’q jigarrang, och-sariq tomirli. Gemenofora kulrang teshikchalari dumaloq. Bazidiosporalari zang rangida, tekis. Polyporus sulphureus zamburug’i daraxt ostida boshlanib, poya bo’ylab 7 metrgacha ko’tariladigan qo’ng’ir yoriqli o’zak chirishini hosil qiladi.Yoriqlar orasida oq plenkasimon zamburug’ tanasi ko’rinib turadi. Zamburug’ning mevatana bir yillik, bir joyda bir nechta mevatana hosil bo’ladi. qalpog’i yassi, dumaloq yoki kuraksimon, seret, och yoki to’q sariq, gimenofora och-sariq, mayda teshikli. Sporalari rangsiz, tuxumsimon. Barg va shoxlarning yuqumsiz kasalliklari . O’simliklarda so’lish, ranggining o’zgarishi, barg va novdalarning qurishi kuzatilishi mumkin. Ularda yuqumli kasallik qo’zg’atuvchilari topilmaydi, bunday xollarda tashqi muxit omillari kasallik sababchisi bo’lib xizmat qiladi. Tuproqda namlikning etishmasligi barglarning so’lishi va qurishiga olib keladi. Tuproqda namlik me’yoridan ortiq

bo’lib, xavoning kirishi yomonlashsa, ildizlar nobud bo’ladi va chiriydi. Ko’pincha ignabargli daraxtlarda yaxshi yog’ochlashishga ulgurmagan (turli kasalliklar ta’sirida) shoxlari past xaroratlar ta’sirida nobud bo’ladi. Tuproqda ozuqa moddalarining etishmasligi xam o’simlik-larda turli yuqumsiz kasalliklarning yuzaga kelishiga sababchi bo’ladi. Binobarin, ozuqa moddalarining umumiy etishmasligi pakanalikni keltirib chiqarsa, temir etishmasligi yoki kalsiy miqdorining ortib ketishi barglarda xlorotiklikni yuzaga keltiradi. Tuproqda xar xil tuzlar miqdorining ortib ketishi xam barglarning sarg’ayishiga sababchi bo’ladi. Xavodagi zaxarli gazlar xam o’simliklarning kuchsizlanishi va xatto nobud bo’lishiga olib keladi. Dastlab barglarda qizg’ish-qo’ng’ir nekroz dog’lar paydo bo’ladi, ignabarglar esa qizil tus oladi. O’simliklarning o’sishi sekinlashadi, ba’zan daraxt barglarini to’kadi va butunlay qurib qoladi. Yuqumsiz kasalliklar yuzaga kelganda uni qo’zg’atgan u yoki bu tashqi omilni bartaraf etishga qaratilgan tadbirlar majmui qo’llaniladi. Eman kasalliklariga qarshi qo’llaniladigan tadbirlar tizimi Himoya tadbirlari majmui quyidagilarni o’z ichiga oladi:  xar bir urug’ partiyasi tozalangandan so’ng baraban va uning panjarasini 0,25% li formalin eritmasi bilan (1:60) dezinfeksiya qilish, shuningdek idishlar va omborxonalarni tozalash va ularni xam dezinfeksiya qilish. Idishlar (qop va yashiklar) 0,20% li formalin eritmasida namlanadi, ombor esa oltingugurt donachalari bilan fumigatsiya qilinadi. Fumigatsiya qilishdan oldin ombor zich berkitiladi va zarur extiyotkorlik choralari ko’riladi;  urug’larni quruq omborlarda 4-5 0 S xaroratda va 65-70% namlikda saqlash. Urug’larni saqlash davrida omborni davriy shamollatib turish va urug’larni aralashtirish;  o’simliklari ko’chatzorlari uchun joyni to’g’ri tanlash. Ularni kartoshka va sabzavot ekinlariga yaqin joylashtirish tavsiya etilmaydi, chunki

bunday maydonlarda ko’chatlarning yotib qolishiga sababchi bo’ladigan kasallik qo’zg’atuvchilari juda ko’p bo’ladi;  ekishdan oldin urug’larni fitopatologik ekspertizadan o’tkazish. Fusarium va boshqa turkum vakillari bilan kuchli zararlangan urug’lar brak qilinadi, kuchsiz zararlanganlari formalin eritmasi bilan (1:80) yarim quruq usulda ishlov beriladi. Ishlov berilgan urug’lar 2 soat dimlanadi, so’ngra shamollatiladi va quritiladi;  kasallangan ko’chatlarni yo’qotish va tuproqni dezinfeksiya qilish. Buning uchun kaliy marganets oksidining 0,5% li eritmasi yoki formalinning 0,15% li eritmasi (tuproq namligiga bog’liq ravishda 1 m 2 ga 6-10 l eritma) qo’llaniladi. Sug’orishni shunday amalga oshirish kerakki, bunda eritma ildiz bo’g’zidan oqib o’tishi kerak. Zarur xollarda 12-14 kundan so’ng takroriy dezinfeksiya qo’llaniladi. Bunda tuproq xarorati 12 0 S dan past bo’lmasligi lozim. Dezinfeksiyadan so’ng tuproq mulchalovchi qog’oz bilan 7-10 kun yopib qo’yiladi;  begona o’tlarga qarshi kurashish va ko’chatlarni yopishda qo’llaniladigan materiallarni xar yili almashtirish;  ko’chatzorlarni xar xil tashqi ta’sir xamda shamoldan ximoyalash maqsadida devor bilan o’rash, quyoshda kuyishdan asrash uchun ildiz bo’g’ziga taxta qirindisi va boshqa mulchalovchi materiallar sepib qo’yish;  barcha ko’chatchilik tadbirlariga rioya qilish: to’g’ri parvarish-lash, qulay qalinlikda ekish, tuproq qatqalog’iga qarshi kurashish va x.k.  fitoftoroz yuzaga kelganda o’simliklarga 1% li bordos suyuqligi, mis xlor oksidining 0,3% li suspenziyasi yoki ularning o’rindoshlarini puxta purkash. Bunda ishchi suyuqligi sarfi 600-800 l/ga. Zarang kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari Zarang daraxti barglarining qora dog’lanish kasalligi . Kasallik qo’zg’atuvchisi – Rhitisma acerinum (Pers.) Fr .Yoz boshida barglarda sariq dog’lar paydo bo’ladi. Keyinchalik ular ustida bur-chaksimon, sekin-asta bir-biriga qo’shilib ketuvchi

qora nuqtalar xosil bo’ladi. Kuz boshlarida kasallangan joylarda elimga o’xshash, 1-1,5 sm diametrli sariq xalqali qora dog’lar xosil bo’ladi. Dog’ning o’rta qismi qora, yaltiroq, biroz shishgan, ularda konidiyalar xosil bo’ladi. Qora dog’ning o’rtasida kuzda zamburug’-ning meva tanasi – apotetsiylar joylashadi. Ular kelgusi yil baxorda etiladi. Apotetsiylar ichida to’qmoqsimon xaltalar xosil bo’ladi va baxorda apotetsiylardagi teshikchalardan yuqoriga chiqishadi. Xaltalari 120- 130x9-10 mkm, xaltasporalari 60-80 x 1,5-3 mkm. Kasallangan shoxlarning o’sishi va manzaraliligi pasayadi. Kasallanish yoz boshlarida xaltasporalar orqali amalga oshadi. Kasallik ko’chatzorlarda, bog’larda, park va xiyobonlarda keng tarqalgan, ammo uning zarari ko’chatzorlarda ayniqsa sezilarli bo’ladi, bunda ular ekish materialining sifatini pasaytiradi. Barg va shoxlarning yuqumsiz kasalliklari . O’simliklarda so’lish, ranggining o’zgarishi, barg va novdalarning qurishi kuzatilishi mumkin. Ularda yuqumli kasallik qo’zg’atuvchilari topilmaydi, bunday xollarda tashqi muxit omillari kasallik sabab-chisi bo’lib xizmat qiladi. Tuproqda namlikning etishmasligi barglarning so’lishi va qurishiga olib keladi. Tuproqda namlik me’yoridan ortiq bo’lib, xavoning kirishi yomonlashsa, ildizlar nobud bo’ladi va chiriydi. Ko’pincha ignabargli daraxtlarda yaxshi yog’ochlashishga ulgurmagan (turli kasalliklar ta’sirida) shoxlari past xaroratlar ta’sirida nobud bo’ladi. Tuproqda ozuqa moddalarining etishmasligi xam o’simlik-larda turli yuqumsiz kasalliklarning yuzaga kelishiga sababchi bo’ladi. Binobarin, ozuqa moddalarining umumiy etishmasligi pakanalikni keltirib chiqarsa, temir etishmasligi yoki kalsiy miqdorining ortib ketishi barglarda xlorotiklikni yuzaga keltiradi. Tuproqda xar xil tuzlar miqdorining ortib ketishi xam barglarning sarg’ayishiga sababchi bo’ladi. Xavodagi zaxarli gazlar xam o’simliklarning kuchsizlanishi va xatto nobud bo’lishiga olib keladi. Dastlab barglarda qizg’ish-qo’ng’ir nekroz dog’lar paydo bo’ladi, ignabarglar esa qizil tus oladi. O’simliklarning o’sishi sekinlashadi, ba’zan daraxt barglarini to’kadi va butunlay qurib qoladi. Yuqumsiz kasalliklar yuzaga

kelganda uni qo’zg’atgan u yoki bu tashqi omilni bartaraf etishga qaratilgan tadbirlar majmui qo’llaniladi. Zarang kasalliklariga qarshi qo’llaniladigan tadbirlar tizimi Himoya tadbirlari majmui quyidagilarni o’z ichiga oladi:  xar bir urug’ partiyasi tozalangandan so’ng baraban va uning panjarasini 0,25% li formalin eritmasi bilan (1:60) dezinfeksiya qilish, shuningdek idishlar va omborxonalarni tozalash va ularni xam dezinfeksiya qilish. Idishlar (qop va yashiklar) 0,20% li formalin eritmasida namlanadi, ombor esa oltingugurt donachalari bilan fumigatsiya qilinadi. Fumigatsiya qilishdan oldin ombor zich berkitiladi va zarur extiyotkorlik choralari ko’riladi;  urug’larni quruq omborlarda 4-5 0 S xaroratda va 65-70% namlikda saqlash. Urug’larni saqlash davrida omborni davriy shamollatib turish va urug’larni aralashtirish;  o’simliklari ko’chatzorlari uchun joyni to’g’ri tanlash. Ularni kartoshka va sabzavot ekinlariga yaqin joylashtirish tavsiya etilmaydi, chunki bunday maydonlarda ko’chatlarning yotib qolishiga sababchi bo’ladigan kasallik qo’zg’atuvchilari juda ko’p bo’ladi;  ekishdan oldin urug’larni fitopatologik ekspertizadan o’tkazish. Fusarium va boshqa turkum vakillari bilan kuchli zararlangan urug’lar brak qilinadi, kuchsiz zararlanganlari formalin eritmasi bilan (1:80) yarim quruq usulda ishlov beriladi. Ishlov berilgan urug’lar 2 soat dimlanadi, so’ngra shamollatiladi va quritiladi;  kasallangan ko’chatlarni yo’qotish va tuproqni dezinfeksiya qilish. Buning uchun kaliy marganets oksidining 0,5% li eritmasi yoki formalinning 0,15% li eritmasi (tuproq namligiga bog’liq ravishda 1 m 2 ga 6-10 l eritma) qo’llaniladi. Sug’orishni shunday amalga oshirish kerakki, bunda eritma ildiz bo’g’zidan oqib o’tishi kerak. Zarur xollarda 12-14 kundan so’ng takroriy

dezinfeksiya qo’llaniladi. Bunda tuproq xarorati 12 0 S dan past bo’lmasligi lozim. Dezinfeksiyadan so’ng tuproq mulchalovchi qog’oz bilan 7-10 kun yopib qo’yiladi;  begona o’tlarga qarshi kurashish va ko’chatlarni yopishda qo’llaniladigan materiallarni xar yili almashtirish;  ko’chatzorlarni xar xil tashqi ta’sir xamda shamoldan ximoyalash maqsadida devor bilan o’rash, quyoshda kuyishdan asrash uchun ildiz bo’g’ziga taxta qirindisi va boshqa mulchalovchi materiallar sepib qo’yish;  barcha ko’chatchilik tadbirlariga rioya qilish: to’g’ri parvarish-lash, qulay qalinlikda ekish, tuproq qatqalog’iga qarshi kurashish va x.k.  fitoftoroz yuzaga kelganda o’simliklarga 1% li bordos suyuqligi, mis xlor oksidining 0,3% li suspenziyasi yoki ularning o’rindoshlarini puxta purkash. Bunda ishchi suyuqligi sarfi 600-800 l/ga.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 1 Пересыпкин В.Ф. Сельскохозяйственная фитопатология. М.: «Агропромиздат», 1989, 480 стр. 2 Пидопличко Н.М. Грибы-паразиты культурных растений. Определитель. Т.1-3. Киев: «Наукова Думка», 1977-1978. 3 Попкова К.В., Шкаликов В.А., Стройков Ю.М. и др. Общая фитопатология. Учебник для вузов. 2-е изд. М.: «Дрофа», 2005, 446 стр. 4 Саттарова Р.К., Раҳимов У.Х., Ҳакимова Н.Т. Вирусология, бактериология ва микоплазма. Талабалар учун маъруза матнлари. Тошкент: ТошДАУ нашр таҳририяти бўлими, 2003, 63 бет. 5 Саттарова Р.К., Холмуродов Э.А., Зупаров М.А., Ҳакимова Н.Т. Микроорганизмлар систематикаси. Магистратура талабалари учун маъруза матнлари. Тошкент: 2003, 63 бет. 6 Ҳамраев А.Ш., Азимов Ж.А., Ниѐзов Т.Б. ва б. Боғ, токзорларнинг заракунандалари, касалликлари ва уларга қарши кураш тизими. Тошкент: “Фан”, 1995, 160 б.

Похожие

Tol kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari. Qayrog’och kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

Tok kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

Terak kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

Tut kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari Fuzarioz

Igna bargli daraxtlarning kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari