Karbamidni sintez qilish sanoat tasvirlari. Vodorod sianidi sintezi haqida - Химия - Рефераты

Karbamidni sintez qilish sanoat tasvirlari. Vodorod sianidi sintezi haqida

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

51.5 KB

Karbamidni sintez qilish sanoat t asvirlari. Vodorod sianidi sintezi haqida Reja: 1. Karbamidni sintez q ilish sanoat tasvirlari turlari. 2. Karbamidni tuli q suyu q lik retsikli bilan sintez q ilish texnologik tizimi 3. Vodorod sianidni xususiyatlari. 4. Vodorod sianidni sintezi turlari. Tayanch suzlari. Karbamid sintezi kurilmalari turlari, kompressor, Buferli idish, drossellash, separator, distiller, kondensator, gidrozatvor, nasoslar, desorber, vodorod sianidi xususiyatlari,vodorod sianidi olish usullari, katalitik usul.

KARBAMIDNI SINTEZ QILISH SANOAT TASVIRLARI TURLARI. Bu tasvirlar bir-biridan, asosan karbamid qurilmasining distillyatsiyalash jarayonida chiqayotgan ammiak va СО 2 gazlarini qanday ajratish va qaytadan tiklash (regeneratsiya) usullari bilan farq qiladi. a) Unday gazlarni, asosan ammiakni, oraliq ammoniy selitrasi (N Н 4 N О 3 ) ishlab chiqarishda foydalanish. b) Ammiak va СО 2 ni tanlab, absorbsiyalash yo‘li bilan ajratish va ikkala moddani karbamid jarayoniga qaytarish (gazli retsikl) tasviri. v) Ammiak va СО 2 ni inert mineral moy bilan yutib, ammoniy karbanatini moydagi suspenziyasini tashkil etib va uni karbamid sintezi minorasiga qaytarish. g) Hozir ko‘p qullanayotgan tasvir- bu ammiak va СО 2 ni ammoniy tuzlarining suvdagi eritmalari sifatida karbamid sintez qilish sikliga qaytarish (suyuqlik retsikli). Yoyiq tasvirlarda karbamid quymasini bir pog‘onali distillyatsiya ishlatiladi. Hozirgi vaqtda bu tasvirlar o‘z-o‘zini qoplamaydilar. Shuning uchun bular kam quvvatli karbamid qurilmalarida va ular yirik N Н 4 N О 3 ёки (N Н 4 ) 2 S О 4 ishlab chiqarish korxonalariga yaqin joylashtirilgandagina ishlatilishi mumkin. Agarda karbamid olishda reaksiyaga kirmagan ammiakni bir qismi karbamid ishlab chiqarishga qaytarilib, qolgan qismi N Н 4 N О 3 sexida foydalanilsa, bunday tasvirni yarim yopiq tasviri yoki qisman retsiklli tasvir deyiladi. Bu tasvirda ikki pog‘onali distillyatsiya qo‘llanadi. Bulardan tashqari «Stemikarbon»(Gollandiya), «Montekatini»(Italiya) va boshqalar ishlatiladi. «Stripping jarayon» qo‘llash, ya’ni karbamidga aylanmay qolgan ammoniy karbanatini karbamid sintezi jarayoni bosimida, parchalashda hosil bo‘ladigan komponentlardan birining, ya’ni yoki СО 2 yoki N Н 3 ni ulushli bosimlarini kamaytirish hisobiga dissotsiatsiyalash (parchalash)ga erishish. Bunga reaksion quyma (plav)ni СО 2 yoki N Н 3 bilan issiq holda puflash (produvka) bilan amalga

oshiriladi. «Stripping jarayon» olish yo‘li bilan sezilarli darajada foydalanishga yo‘l ochadi. KARBAMIDNI TO‘LIQ SUYUQLIK RETSIKLI BILAN SINTEZ KILISH TEXNOLOGIK TIZIMI. Kompressor (1)da 20 mPa gacha siqilgan uglerod to‘rt oksidi va 370K gacha qizdirilgan toza ammiak, hamda 1-bosqich distillyatsiya stansiyasida hosil bo‘layotgan ammiak absorber (8)dan chiqayotgan ammoniy tuzlari isitgich (6); buferli idish (3)ga o‘tib, kompressor (2)da siqilib, aralashtirgich (4)ga yuboriladi. U yerda (4.) reaksiyasi bo‘yicha ammoniy karbonati hosil bo‘ladi. Sungra sintez minorasi (5)da 460-470Kda 20MPa bosimda ammoniy karbonati hosil bo‘lishi tugab, undan suv ajralib chiqadi, karbona hosil bo‘ladi. Karbonatni karbamidga o‘tish darajasi 65-67%ni tashkil etadi. Xosil bo‘lgan bu karbamid quyqasi (tarkibida 25% karbamid, 20% ammoniy karbonati, 35% oshiqcha ammiak va 20% suv) 2-3MPaga drossellanib,separator (7)ga tushadi. U yerda ortiqchi ammiak karbamid quyqasidan ajratiladi va ammoniy tuzlari eritmasi bilan sug‘oriladigan absorber (8)ning bir- bosqichiga yuboriladi. Karbamid quyqasi seperator (7)dan isitgich (9)ga yuboriladi va 400Kgacha isitilad, hamda undan qoldiq oshiqcha ammiak ajralib chiqadi. Bu vaktda ammoniy karbamatning 30% parchalanadi. Separator (11) dan so‘ng suyuqlik 2-bosqich distillerga yuboriladi. Tarkibida 75- 77% N Н 3 , 15-17% СО 2 va 5-7% suv bug‘i bo‘lak gazlar aralashmasi absorber (8)ning pastki qismiga yuboriladi. Absorber (8) ammoniy tuzlari eritmasi bilan sug‘oriladi. Absorber (8)da 330Kda uglerod dioksidi yutiladi, ya’ni absorbsiyalanadi; Absorber (8)ni yuqori qismidan suyuq ammiak berilib, pastdan ko‘tarilayotgan ammiak uglerod dioksididan deyarli batomom tozalanadi. Yuvilgan ammiak kondensator (1)0da suv bilan sovutilishi hisobiga suyuqlanadi, ya’ni kondensatlanadi va buferli idish (3) orqali siklga qaytariladi. Kondensator (10)da yutilmay qolgan inert gazlar absorber (22)ga yuboriladi va u yerda 310Kda ammiak qoldiqlaridan yuvilib, qolgan uglerod dioksidi va suv bug‘idan gaz

aralashmasi atmosfera havosiga tashlab yuboriladi. Ammoniy tuzlari eritmasi absorber (8)dan isitgich (25)da 370Kgacha isitilib, aralashtirgich (4)ga yuboriladi. 40%gacha karbamid, 25%gacha ammoniy karbamati, 30% suv va 9% atrofida ammiakdan iborat karbamid quyqasi separator (11)dan so‘ng ammoniy karbanati parchalanishi uchun 0,1-0,2MPagacha drossellanib, isitgich (26)da 383Kgacha isitiladi, va separator (12)ga yuboriladi. U yerda karbamidning 65-67%li eritmasi ajratiladi. Biuret hosil bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun, bu eritma sovutgich (13)ga yuborilib, 378Kgacha sovutiladi va to‘plagich (14) orqali mexanik aralashmalardan tozalash uchun karbamid quyqasi ramali filtr-press (15)ga yuboriladi. So‘ngra karbamid quyqasi va vakuum-bug‘latgich apparati (16)da 92- 93%gacha quyultiriladi va barometrik quvurga, separator (17), gidrozatvor (18) orqali kristallizator (19)ga yuborilib, u yerda qarama-qarshi oqimda karbamid mahsulot sifatida sovutiladi. So‘ngra kristallik holdagi karbamid omborxonaga yuboriladi. Karbamidni dona-dona holda ishlab chiqarish uchun karbamid quyqasi 99,5%gacha 2 bosqichli bug‘latish apparatida bug‘latiladi. Mahsulotni kristallanishi diametri 10m, balandligi 40m keladigan donalashtirish minorasida amalga oshiriladi. Ikkinchi bosqich distillyatsiyasi separatori (12)dan chiqayotgan, 35% ammiak, 38% uglerod dioksidi va 20-25% suv bug‘idan iborat gaz aralashmasi absorber (20)ga yuboriladi. U yerda 0,2MPa bosimda, 328K hararotda ammoniy tuzlari eritmasi hosil bo‘ladi. Ular to‘plangich (21), hamda nasoslar (28) va (29)lar orqali absorberlar (8) va (20)ga yuboriladi. Absorber (20)da yutilmay qolgan ammiak absorber (22)da suv bilan yutiladi. Bu yerda hosil bo‘layotgan kuchsiz ammiakli suv eritmasi 418K va 0,4MPa bosimda desorber (23)da parchalanadi. Xosil bo‘layotgan bu ammiak absorber (22)da to‘plangich (24)dan kelayotgan ammoniy tuzlari eritmasi bilan yutiladi. Karbamid ishlab chiqarishning bu usulini kamchiligidan biri, bu-reaksion hajm birligidan nisbatan kam miqdorda maxsulot olish, apparatlar materalarning yukori bosim (20 MPa) va temperatura (470K)da intensiv karoziyasi, kurilmani

ekspluatatsiya kilishda xarajatlar nisbatan kattaligi.Bularni oldini olish va kamaytirish uchun karbomid sintezi minoralari ichiga xar xil tusiklar urnatish, yukori bosimli joylar ichidan titan bilan koplash porshinlilar urniga markazdan kochma kompreslar va nasoslar kulash va xokazolar kullanishi mumkin. VODOROD SIANIDI XUSUSIYATLARI. Birinchi marotada sianid kislotasi NSN 1782 yilda SHeyele tomonidan olingan bulib, ammo sanoat mikyosida XIX asr oxirlarda, ya’ni tilla va kumushni sianli tuzlari ishtirokida ajratib olish topilgandan sung ishlab chikarilaboshlandi. Kapitalistik dunyoda sinil kislotasi 1967 yilda 300 ming tonnadan ishlab chikarilgan bulsa, shulardan 193,3 ming tonnasi birgina AKSH ga togri kelgan. Suvsiz toza sinil kislotasi rangsiz, tinik, uziga xos (juda suyultirilgani achchik bodom) xidli zaxarli suyuklikdir.1atom. bosimda kaynash temperaturasi Q25,7 0 С ; kotish temperaturasi = -13,3 0 С . Sinil kislotasi suv bilan 74,5 % НС N Q25,5% Н 2 О tarkibida -23,4 0 С da muzlaydigan (kotadigan) evtektika xosil kiladi. Sinil kislotasining kiritik bosimi 53,2 atm. Harorati Q183,5 0 С ; solishtirma ogirligi 0,682 г ғsm 3 ga teng. VODOROD SIANIDI SINTEZI TURLARI Dastlab sinil kislota tuzlarni xayvonot chikindilarni potash ( К 2 СО 3 ) bilan qizdirib, keyinchalik suv bilan ekstraksiya kilib olingan. Keyinchalik koks gazi yoki qand sanoati bardani 1000-1100 0 С da krektng qilish natijasida olingan. NaCN ni yukori 97 -99 % lik sifatlisini, qaynar usuli bo‘yicha, 300-400 0 С da keyinchalik olingan: 2NH 3 Q2Na( металл )  2NaNH 2 QH 2 (1) 2NaNH 2 QC  Na 2 CN 2 Q2H 2 ( натрий цианамиди ) (2) Na 2 CN 2 QC = 2Na CN( қора цианид ) (3)

ХХ аср бошларида : СаС 2 QN 2  Ca CN 2 QC ( калций цианамиди ) (4) С aCN 2 QC = Ca (CN) 2 ( калций цианиди ) (5) 1917 yildan boshlab I - marta ozod NSN olina boshlangan: 1) NaCNQH 2 SO 4 = HCN QN а HS О 4 (6) 2) CO QNH 3 =HCNQH 2 O (7) Katalizator sifatida А l 2 0 3 , SiO 2 , Т hO 2 , Т iO 2 va boshkalar ishlatilgan. - СО : N Н 3 =5:1-20 nisbatida, reaksiya vakti O,1 sekund bulganda А l 2 O 3 Q C ч 2 О 3 katalizatorda NSN ni maksimal chikishi 65 %ni tashkil etgan,NSN ni xosil bulish taxminiy mexanizmi: 2 СО = С Q СО 2 (8) С QNH 3 =HCNQH 2 (9) 2COQNH 3 = HCN QH 2 QCO 2 (10) Boshqacha mexanizmlardan biri: СО QNH 3 =HCN Q H 2 O (11) COQH 2 O=H 2 QCO 2 (12) 2C О QN Н 3 = НС NQ Н 2 Q СО 2 (13) Ammo bu usul sanoatda keng qullanmagan, chunki katta hajmdagi gazlarni kizdirishga ko‘p energiya va apparatlar kerak. Shuning uchun 1200 о С gacha, N Н 3 600 о С gacha kizdiriladi, chunki N Н 3 600 о С da 2 protsentgacha termik parchalanadi: N Н 3 =0,5N 2 Q1,5 Н 2 -Q (14) Endotermik usullar:

1) koks gazidan ajratib olish: НС NQN а 2 СО 3 = N аС NQN аНСО 3 (15) 2) tabiiy gazga ammiak ta’sir ettirish: СН 4 QN Н 3 = НС NQ3 Н 2 -60 ккалғмол (16) 3) ekzotermik usul: СН 4 QN Н 3 Q1,5 О 2 = НС NQ3 Н 2 О Q113,36kkal ғ mol (17) Bu reaksiya 900-1100 о С haroratda 90% platina va 10% radiydan iborat katalizator ishtirokida ketadi.Reaksiyaning optimal sharoiti:C Н 4 : N Н 3 : О 2 =1:1: 1,5; Kislorod o‘rniga atmosfera havosi ishlatilsa СН 4 10-12%, N Н 3 10-12% va atmosfera havosi 75-78%dan iborat tartib qo‘llanadi; chiziqlik tezlik 100sm ғ sek bo‘lganda NSN chiqishi 60-62ga teng bulib, reaksiyaga kiritilgan ammiak 20-25%ni, N Н 3 parchalangan qismi esa 10-15%ga teng.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RUYXATI 1. Мухленов И . П . Практикум по обќей химической технологии . М:Вўсшая школа, 1973. 2. Атрошенко В.И. Курс технологии связанного азота М:Л: Химия 1968. 3. Атрошенко В.И. Технология связанного азота М-Л. Госхим изд. 4. Позин М.Е. Руководство к практическим занятиям по технологии неоргонические вешеств. Л.: Химия 1980. 5. Позин М.Е. Технология минералнœх удобрений и солей. М.: Госхимиздат 1957. 6. Позин М.Е. Технология минералнœх солей. М.: Госхимиздат 1961. 7. Мухленов И.П. Практикум по общей химической технологии. М:Высшая школа, 1973. 8. Атрошенко В.И. Курс технологии связанного азота М:Л: Химия 1968. 9. Атрошенко В.И. Технология связанного азота М-Л. Госхим изд. 10. Амелин А.Г. Производство серной кислотœ.М.Л. химия.1967. 11. Вольфкович С.И. Общая химическая технология М.Л.Госхимиздательство. 1963. 12. Фейхсфель В.О. Рубан В.Л. Лабораторный практикум по технологии основного органического синтеза М:Л. Химия. 1966. 13. Ю. М. Бутт, В.В. Тимашев и другие «Практикум по химической технологии вяжуќих материалов»

Похожие

Karbamid ishlab chiqarish asoslari

Karbamid ishlab chiqarish texnologiyasi

Vodorod. Vodorodning umumiy tavsifi. Tabiatda vodorod

Ammiak sintezi qurilmalari

Vodorod ko'rsatkich. Tuzlar gidrolizi