Донни қабул килиш ( спирт ) - Химия - Рефераты

Донни қабул килиш ( спирт )

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

227 KB

Донни қабул килиш ( спирт ) Режа : 1. Донни қабул қилиш. Дон сифатига қўйилган талаблар. 2. Донни ҳидга текшириш. 3. Донни таъмга текшириш. 4. Донни намлика текшириш. 5. Донни силосларда сақлаш.

Донни қабул килиш Солод ишлаб чиўариш учун фақат юқори сифатли арпа, жавдар, сули ва тариқ ишлатилади. Ушбу донлар қуйидаги жадвалда келтирилган талабларга жавоб бериши шарт. 4-жадвал Кўрсатгичлар Донлар Жавдар Арпа Сули Тариқ Намлиги, % 15,5 15,5 16,0 15,0 Ифлосланганлиги (бегона ва донли қўшимчалар), %, кўпи билан 5,0 5,0 5,0 5,0 Бегона қўшимчалар, %, кўпи билан 2,0 2,0 2,0 3,0 Шу жумладан: Минерал қўшимча, кўпибилан - 0,2 0,2 0,2 Тош, кўпи билан - 0,1 0,1 - Темир заррачалари, кўпи билан - 0,05 0,05 - Зарарли қўшимча, кўпи билан - 0,2 0,2 0,2 Қора куя ва қора косов, кўпи билан - 0,1 0,1 - Пуштиранг кўкмараз, вязель, кўпи билан 0 0,05 0,05 - Кампир чопон, кўпи билан - Рухсат берилмайди - Куколь (сув ўти уруғ- лари), кўп эмас - 0,3 Донли қўшимча, %, кўпи билан - 3,0 3,0 4,0 Майда донлар, %, кўпи билан 0 5,0 - - Бешинчи кеча-кундузда - 92 92 92

ўсиш қобиляти, %, камида Учинчи кеча-кундузда ўсиш энергияси, %, камида 85* 85 85 85 Натура массаси, %, камида 685 565 420 - Омбор зараркунандалари билан зарарланганлиги 1 кг донда 1 тадан 20 тагача канадан ташқари бошқа зараркунандалар бўлишига рухсат берилмайди * Тўртинчи кеча-кундузда Қабул қилинган донлар ранги: арпа - оч сариқ (қорайган донлар бўлишига ҳам рухсат берилади); сули - оқ ёки сариқ; тариқ - сариқ, қизил, кулранг, оқ; жавдар - сариқ ва турли тусдаги яшил рангда бўлиши лозим; ҳиди - донга хос; қўланса, моғорлаган ёки бошқа бегона ҳидлар бўлишига рухсат берилмайди. Пиширишга юборидадиган дон сифати меъёрланмайди. Бироқ дон юқори крахмаллиликка эга бўлиши, бошоқли ўсимликлар туридан боғлиқ ҳолда намлиги 14-17 % бўлиши ва юқори бўлмаган ифлосликка эга бўлиши лозим. Дон сифатини олдиндан баҳолаш учун органолептик усуллардан фойдаланилади. ²идга текшириш. Кафтга бир сиқим дон олинади ва нафас билан иситилади. Иситиш мақсадида қуйидагим усулдан ҳам фойдаланиш мумкин: тоза шиша идишга оз миқдордаги дон ва унинг устига ҳарорати 60 о С бўлган сув қуйилади. 2-3 мин дан сўнг сув тўкилади. Иккала ҳолда дон ҳиди ҳид билиш органи билан аниқланади. Таъмга текшириш. Бир неча донни чайнаб, таъмини аниқлайдилар. Рангга текшириш. Дон ранги эталон билан таққосланади. Иффлосланганликка текшириш. Бир ҳовуч донни аста-секинлик билан 1-2 дақиқа давомида айланма ҳаракатга келтирадилар. Натижада енгил хас-

чўп юқорига кўтарилиб, оғири пастга тушади. Бармоқлар орасидан дон пастга тушгач, қолдиқ хас-чўп оғирлигига қараб доннинг ифлосланганлик даражасини аниқлайдилар. Намликка текшириш. ²ўл дон шаффофлигини йўқотади ҳамда хираланади, сочилувчанлик хусусиятини йўқотади. Қуруқ дон бармоқ ораларидан бемалол сочилади (яъни ўтиб кетади), ҳўл дон эса тўдаланиб қолади. Қуруқ дон массаси ичига қўл тиқилганда совуқлик, ҳўл донга қўл тиқилганда эса иссиқлик ва намлик сезилади ҳамда қўлга донолар ёпишиб қолади. Қаттиқ юзада донни пичоқ билан иккига бўлганда намлиги 14-15 % бўлган дон бўлакчалари икки томонга учиб кетади; 16-17 % намликка эга бўлган дон бўлакчалари учиб кетмайди; 17 % дан ортиқ намликка эга дон эса эзилади. Албатта, юқорида келтирилган анализлар дон сифати ҳақида бирламчи тасаввур қилиш учунгина ўринлидир. Лекин амалиётда ушбу анализлар ҳам аҳамиятга эга. Яъни, айтайлик, спирт заводига бир неча корхоналардан дон келсин. Албатта намликка текшириш орқали намлиги юқори бўлган донлар алоҳида сиғимлар (силос)да (мос равишда алоҳида майдонларда) сақланади ва тезда қайта ишлашга юборилади. Донлар нуқсонлик даражаси тўртга бўлинади: биринчи нуқсонлик даражасидаги дон - биологик тинч ҳолатдан чиққан дон бўлиб, булардан солод ҳиди келиб туради; иккинчи нуқсонлик даражасидаги дон - моғорлаган ҳидли дон; учинчи нуқсонлик даражасидагии дон чириган ҳидли дон; тўртинчи нуқсонлик даражасидаги дон ўз-ўзидан қизиган дон бўлиб, ташқи қобиғи қўнғир ёки қора рангда бўлади. Спирт заводларида совуқ урган ва қурғоқчилик йилларида етиштирилган донлар ҳам қабул қилинади. Ушбу донлар техник тўлиқ етилмаган донлар бўлиб ҳисобланади. Донлар заводга тўрт ўқли темир йўл ёпиқ вагонларида ёки автомашиналарда келтирилади. Қуйида донни силосларда сақлаш усулининг тавсифи келтирилган.

1.1-расм. 1-автомашина (ёки темир йўл вагони); 2-қабул қилиш сиғими; 3-нория; 4-занжирли конвейр; 5-магнитли сепаратор; 6-жуфтлаштирилган нория; 7-конвейр; 8-тарнов; 9-тарози усти идиши; 10-автоматик тарози; 11- тарози ости идиши; 12-тарнов; 13-конвейр; 14-силос; 15-конвейр. Заводда қабул қилинган дон қабул қилиш идиши (2)га тўкилади. Ушбу идишдаги дон ўз оқими бўйича нория (3)га келиб тушади. Магнитли сепараторда дон ферромагнит қўшимчалардан тозаланади. Сўнгра дон тарнов орқали жуфтлашган нория (6)га тушади. Жуфтлашган нория (6) биринчи кўтаришда конвейр (7) ва тарнов (8) орқали донни тарози усти идиши (9)га тўкади. Тарози усти идиши (9)даги дон ўз оқими билан автоматик тарози (10)га келиб тушади. Автоматик тарози (10)да ўлчанган дон тарози ости идиши (11)га келиб тушади, у ердан тарнов (12) орқали жуфтлашган нория (6)га юборилади. Жуфтлашган нория (6) иккинчи кўтаришда донни конвейрлар - (7) ва (13) орқали силосларга тўкади. Силослар (9) донни лозим 1 2 3 4 5 6 7 14 1513 Дон š айта

бўлганда аэрация қилиш ва рециркуляция ўилиш ва ишлабчиқаришга юбориш учун конвейр (15) билан таъминланган. Бундан ташқари дон усти ёпиқ майдонларда ҳам сақланади. Донни усти ёпиқ майдонларда сақлашда дон қатлами баландлиги унинг намлиги ва йил фаслидан боғлиқ ҳолда танланади. Дон намлиги критик кўрсатгичдан юқори бўлганда ва куз фаслида унинг баландлиги 1,5 м дан ошмаслиги лозим. Дон бир оз муддат сақлангандан сўнг қатламининг баландлиги кузда 2-3 м гача, қишда 4 м гача кўтарилади. Донларнинг солиштирма зичлиги қуйидаги қийматларда бўлади (т/м 3 да): сули - 0,3-0,5; арпа 0,48-0,68; маккажўхори - 0,60-0,85; тариқ - 0,68-0,75; жавдар - 0,67-0,75; буғдой - 0,73- 0,85. Сақланаётган доннинг ҳарорати назорат остига олинади. Усти ёапиқ майдонларда сақланаётган донда ўз-ўзидан исиш бошланганда улар махсус агрегатлар ёрдамида ағдарилади (яъни бир жойдан иккинчи жойга кўчирилади) ҳамда қавати баландлиги пасайтирилади. Донларнинг омбор зараркунандалари ва каналар билан зарарланишининг олдини олиш мақсадида спирт ишлаб чиқаришда рухсат берилган кимёвий заҳарлар - хлорпикрин, учхлорнитрометан ва бошқалар билан ишлов берилади. Донларни кемирувчилардан ҳимоя қилиш учун хона деворидан ернинг 1 м юзаси бетондан тайёрланади. Спирт заводларида ишнинг узлуксизлигини таъминлаш мақсадида доннинг маълум захираси ҳосил қилинади. Яъни хом ашё у ёки бу давомийликда сақланади. Сақлаш даврида донлар турли ўзгаришларга учраши мумкин. Қуйида шу ўзагаришлар ҳақида тўхталамиз.

Адабиётлар рўйхати 1. Под редакцией доктора технических наук профессора В.А. Смирнова. Технология спирта. Москва: «Легкая и пищевая промышленность». 1981 год.416 стр. 2. А.А. Фукс. Технология спиртового производства. Москва: «Пищепромиздат», 1954 год. 650 стр. 3. П.М. Мальцев. Технология бродильных производств. Москва: «Пищевая промышленность», 1980 год. 560 стр. 4. Цыганков П.М., Цыганков М.П. Руководство по ректификации спирта. Москва: «Пищепромиздат», 2001 год. 450 стр. 5. В.А. Анистратенко. Прямоточные контактные устройства брагоректификационных установок. Москва: «Легкая и пищевая промышленность», 1983 год, 158 стр. 6. Г.Д. Кавецкий, Б.Е. Васильев. Процессы аппараты пищевой технологии. Москва: «Колос», 1999 год, 552 стр.

Похожие

Донни ўстириш усуллари ва технологик режимлари (спирт)

Меласса (спирт)

Солод тайёрлаш (спирт)

Винницк ускунасида пишириш (спирт)

Мелассани қайта ишлашга тайёрлаш (спирт)