Меҳмонхоналарда қабул қилиш ва жойлаштиришни ташкил этиш - Экономика - Рефераты

Меҳмонхоналарда қабул қилиш ва жойлаштиришни ташкил этиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

102 KB

Меҳмонхоналарда қабул қилиш ва жойлаштиришни ташкил этиш Режа: 1. Қабул қилиш ва жойлаштириш хизмати. 2. Меҳмонхонада номер ва жойни брон қилиш тартиби. 3. Ташриф буюрадиган меҳмонларни рўйхатдан ўтказиш ва жойлаштириш. 4. Жойлашиб бўлган меҳмонлар билан ҳисоб-китоб қилиш турлари ва уларни кузатиб қўйиш.

1. Қабул қилиш ва жойлаштириш хизмати Ўзбек тилида “Front office” хизмати қабул қилиш ва хизмат кўрсатиш деб таржима қилинган.Бизнингча бу унчалик тўғри эмас, чунки инглиз тилида бу хизмат “Reception” дейилади ва Front office нинг бир бўлими ҳисобланади.Унда консьерж, швейцар, юк ташувчи, паж(uniformed service), телефон оператори, меҳмонлар билан ишловчи менежер ва кўпинча брон хизматлари киради.Бу бўлим бошида меҳмонхонада жойлаштириш бўйича директор(Front office manajer) туради ва унга юқорида барча санаб ўтилган бўлимлар киради. Front office – бу меҳмонхонанинг команда пункти, унинг нерв маркази, меҳмон билан отель хизматлари юзма-юз учрашиб, хайрлашадиган жойидир. Меҳмон учун Front office – бу отелнинг юзи, меҳмоннинг отель билан муносабати қабул хизматида турган ходим суҳбати билан чегараланиши мумкин.Шунинг учун бу хизмат ходимларининг одамлар билан мулоқот қила олиши уларнинг муҳим фазилатларидан бирига киради.Ушбу хизмат ходимлари “товар” яьни отелни сотишни билиши, унинг имиджини яратиши, меҳмонхона менежменти вакили бўлиб, меҳмоннинг муаммоларини ечиши ва умуман уларнинг яхши дўсти бўлишлари керак. Қабул қилиш хизмати администратори зўр психолог бўлиб, мижоз билан суҳбатда тўғри йўл танлашни ва у нимани қадрлайди дарров англаши муҳим(осойишталикни, номерда қўшимча хизмат). Қабул қилиш хизмати ходимлари отель ҳақида барча маьлумотларни (номерларнинг яхши ва ёмон тарафлари, жойлашиши, нархи, бошқа хизматлар...), шаҳарнинг диққатга сазовор жойларини, манзилини, қандай бориш мумкинлигини, транспорт, музей, театрларнинг ишлаш режимини тўлиқ билишлари шарт. Қабул қилиш ва жойлаштириш бўлимининг асосий функциялари: ташриф буюрган меҳмонларни рўйхатга олиш, номерларни тақсимлаш,меҳмонларни жойлаштириш, рўйхатдан чиқариш ва бошқа қўшимча хизматларни кўрсатишдир.

Қабул қилиш хизмати отель холлида жойлашган бўлиши шарт.Иложи бўлса, қабул хизмати клерклари ўз иш жойларидан лифтни кўриб туришлари лозим.Бу мижозлар ва юклар устидан қўшимча назоратни олиб бориш имконини беради. Front office кечаю-кундуз уч сменада ишлайди: Биринчиси-7.00- 15.00гача; иккинчиси-15.00-23.00 гача; учинчиси-23.00-эрталаб 7 гача.Албатта тунги смена қисқартирилган таркибда ишлайди. Front office да санаб ўтилган бўлимлардан ташқари меҳмонхона кассаси ҳам киради ва у икки томонга, яьни қабул бўлими ва бухгалтерияга бўйсунади. Худди шундай брон хизматини Front office manajer ва маркетинг бўлими назорат қилади. Front office мижозлар, уларнинг таьби, қадриятлари, туғилган куни ҳақида ахборот йиғади ва сақлайди.Меҳмонлар ҳақидаги ахборотлар ва VIP мижозлар билан ишларни меҳмонлар билан ишловчи менежер(quest relation manajer), жуда муҳим меҳмонларни бош директорнинг ўзи кутиб олиши мумкин. Театр ва музейларга чиптага буюртма бериш, трансферни ташкил қилиш(аэропортдан отелга ёки тескариси), автомобилга буюртма бериш ва шу кабилар билан консьерж шуғулланади.Малакали консьерж Римда Папа билан учрашув уюштириши, Нью-Йоркдаги энг замонавий мюзиклда чипта топиши мумкин. Консьерж швейцар(doorman),юк ташувчи(porter), паж(bellman), ва лифт ходимлари ишини назорат қилади.Бу хизмат иши осон, лекин муҳимдир. Швейцар меҳмонни кутиб олади, эшикни очади, такси чақиради, парковкани бошқаради, меҳмон юкларига ёрдам беради, юкни қўриқлаб уни юк ташувчига топширади, улар эса ўз навбатида юкни меҳмонхонага олиб кириб, номерларга тақсимлайди. Шунингдек, швейцар шаҳарнинг барча диққатга сазовор жойларини билиши ва керак бўлганда меҳмонга йўл кўрсата олиши зарур.

Паж меҳмонни номерга кузатади, юкини олиб боради, номерни очади, унинг тайёрлигини текширади ва корреспонденцияларни номерга тарқатади.Паж директорнинг “кўзи ва қулоғи”дир, у барча шубҳали ҳодисаларни “юқорига” керак. Кирувчи, чиқувчи телефон қўнғироқлари-бу телефон операторлари нинг хизмат доирасидир, шунингдек, телефон суҳбатларининг ўз вақтида тўланишини назорат қилишади, меҳмонни уйғотиш ва уларнинг саволларига жавоб бериш(ёки ахборот олиш мумкин бўлгаг хизматга улаш) ҳам уларнинг вазифасидир.Телефон хизмати ходимлари ёқимли овозга эга бўлишлари керак Меҳмонхона администратори (портье) қуйидагиларни бажара олиши керак: - ёрдам кўрсатиш; - ҳужжатларни расмийлаштириш; - меҳмонхона комплекси обьектларига йўналишларни билиш; - “мен билмайман, бу менга маьлум эмас”ибораларига йўл қўймаслиг; - кийимининг тозалигига эьтибор бериш; - хорижий тилни билиш; - меҳмоннавозликка тўғри келадиган сўзлардан фойдаланиш; - рақобатбардошликни сақлаш; - эртанги кунга иш жойини тайёрлаш; - максимал инициативада субординацияни сақлаш; - масьулиатни ўз бўйнига олиш. Front office таркибидаги яна бошқа хизматлар- молиявий хизматлар(валюта айрибошлаш), почта хизмати, шаҳар ҳақида маьлумотлар киради. Меҳмонхонадаги бу бўлимнинг асосий вазифаси : номерни брон қилиш, мижозларни рўйхатга олиш, уларни жойлаштириш ва кузатиб қўйишдир.

Front office нинг сервис бўйича ҳамкорлари-экскурсия бюроси, автомобилларни ижарага бериш ташкилоти, туристик агентликлар билан алоқа ўрнатилган бўлиши керак. 2.Меҳмонхонада номер ва жойни брон қилиш тартиби Брон қилиш- меҳмонхонадаги номер ва жойга олдиндан буюртма беришдир. Шу жараёндан меҳмонга хизмат кўрсатиш бошланади. Номерни брон қилиш билан қабул қилиш ва жойлаштириш хизмати ёки брон бўлими менежери шуғулланади. Айнан шу бўлимларга меҳмонлардан брон қилиш ҳақида ариза тушади. Аризаларни расмий йиғишдан ташқари, брон бўлими меҳмонхона жойларига бўлган талабни ўрганиб чиқиши шарт.Меҳмонхонанинг кўп йиллик иш фаолиятини мазкур регионда ўтказиладигантадбирлар(фестиваль, карнавал, спорт мусобақалари) режасини ҳисобга олиб, номерни ўтган ва келгуси даврда бандлигини таҳлил қилгач, брон бўлими маркетинг хизмати билан биргаликда меҳмонхона фаолиятини режалаштиради. Оммавий тадбирлар ўтказиладиган вақтда меҳмонхона жойларига бўлган талаб бир неча баробар ошади. Меҳмонхона учун кўп сонли қатнашувчиларга эга тадбирларга жой брон қилиш фойдаоидир, чунки бундай ҳолларда буюртма тадбирдан анча олдинроқ амалга оширилади ва уни бекор қилиш риски катта эмас. Меҳмонхона бандлиги мавсум, мазкур ҳудуднинг ишчан фаоллиги, иқтисодий, сиёсий вазиятга боғлиқ. Сиёсий барқарорсизлик рўй бераётганда хавфсизликни таьминлаш сустлашиши туфайли туристларнинг ушбу ҳудудга қизиқиши пасаяди.Мавсум тиғиз пайтида меҳмонхона иккикаррали(двойное) брон қилишни амалга оширадилар. Иккикаррали брон -бу бирданига икки мижозга бир хил санада келажакда меҳмонхонадан жой бериш тасдиғидир.Бу йўлни танлаб меҳмонхона жуда катта тавваккал қилади. Балким уларнинг бири кейинчалик буюртмани бекор қилади ёки белгиланган кунда

келмас.Унда тавваккалчилик оқланади. Агар ўша куни ҳар икки мижоз ҳам келса-чи?Албатта, биринчи келган мижоз жойни эгаллайди. Иккинчи мижоз эҳтиёжи учун бошқача йўллар мавжуд, бу йўлларни иккикаррали бронни амалга ошираётганда бўлим менежери ўйлаб қўяди.Ҳар икки мижоз ташриф буюрса, ёки турист огоҳлантирмай келса, меҳмонхонада жой бўлмаса, меҳмонхона ходими уларни меҳмонхонага яқин жойлашган уй- жойни ижарага берувчилар, ёки бошқа меҳмонхоналарга жўнатадилар.Бундай пайтда мижоздан меҳмонхонани ўзгартириши ҳақида ижозат сўраш зарур. Меҳмонхона учун ҳам, мижоз учун ҳам номерларни олдиндан брон қилиш қулайдир, қанча барвақт бўлса, шунча яхши. “Меҳмонхоналарга хизмат кўрсатиш қоидалари” асосан :”бажарувчи икки томон имзолаган меҳмонхонада жойни брон қилиш ҳақидаги шартнома ҳужжат тузиш орқали, шунингдек, почта, телефон орқали бергач, ариза истеьмолчидан келаётганлигига ишонч ҳосил қилинганидан сўнг брон амалга оширилади”. Агар ташкилот меҳмонхона хизматидан доимий фойдаланаётган бўлса, унда маьлум муддатга шартнома тузиш мақсадга мувофиқдир.Бунда ташкилотга ўзининг тартиб рақами берилади ва ушбу ташкилот томонодан юбориладиган мижозларга шартномага мувофиқ меҳмонхонадан жай берилади. Ҳозирда турфирмалар аниқ бир меҳмонхона билан шартнома тузишга ҳаракат қилмоқдалар. Меҳмонхоналар доимий равишда мижозлар билан таьминлаётган турфирмалар учун чегирмалар белгилайди. Меҳмонхона жой ёки номерини брон қилишнинг бир неча усуллари мавжуд:ёзма, оғзаки ва компьютер орқали. Номерни брон қилаётган ташкилот аризасида албатта, ушбу ташкилот реквизитлари кўрсатилиши шарт(номи, манзили, банкдаги ҳисоб рақами).Аризада қуйидаги маьлумотлар киритилиши зарур: - номер сони ва категорияси; - меҳмонхонада яшаш муддати;

- ташриф буюрувчи ф. и. ш; - тўлов шакли(нақд пул ёки пул кўчириш йўли билан ; тўловни амалга оширувчи ташкилот реквизитлари). Сўнгра аризалар рўйхатга олинади(регистрация рақами берилади) ва тасдиқланади, ёки рад этилади. Номерларга буюртмани телефон орқали қабул қилувчи меҳмонхоналарда махсус бланкалар ишлаб чиқилган.Унда фақат керакли графалар белгиланади, аризани тўлиқ ёзиб олиш шарт эмас.Бундай бланкалар брон бўлими компьютерида ҳам бўлиши мумкин.Телефон орқали брон қилишда ёзма тасдиқловчи ҳужжат талаб қилинади. Брон қилишнинг компьютер усули меҳмонхоналар ва мижлзлар учун кенг имкониятлар яратмоқда.Жаҳон амалиётида брон қилишнинг компьютерли тизимлари мавжуд: брон қилишнинг корпоратив тармоғида занжирга кирувчи меҳмонхоналар бирлаштирилади, бошқа брон қилиш тармоғида эса, занжирга дахлсиз, меҳмонхоналар киради. Тармоқ орқали брон қилишда бошқа шаҳар ва ҳатто бошқа давлатга жойлашган меҳмонхона номерига буюртма бериш мумкин.Автоматлаштирилган тармоқнинг афзаллиги шундаки, брон қилиш шу шаҳарда жойлашган, шу занжирнинг хохлаган бошқа меҳмонхонасига ҳам манзиллаштирилиши мумкин. Компьютер орқали брон қилишнинг яна икки варианти мавжуд: Меҳмонхона ўзининг Интернет саҳифасига эга, ёки меҳмонхона Интернет брон қилиш тизимининг аьзоси(orexca.com,WEB International, Nota Bene).Таклиф этиладиган имкониятлар кенглиги туфайли(кам харажат эвазига)тизимлар ҳозирда оммалашиб бормоқда.Мижозларни жалб қилишнинг бундай усули самарадорлиги ошгани сари, қабул қилинган буюртмага жавоб бериш вақти шунча камаймоқда.Тасдиқлашни жўнатиш тезлиги келиб тушаётган аризаларни қайта ишлаш жараёнини автоматлашганлик даражаси, меҳмонхона ва агент ўзаро ҳамкорлигининг аниқлигига боғлиқ.

Интернет уйдан чиқмасдан, воситачиларсиз, меҳмонхона ҳақида ахборот олиш, номерларнинг жиҳозланганлигини кўриш имконини беради. Телефон ёки компьютер орқали бронда резерв қилишнинг кутилмаганда тўхтаб қолиш хавфи мавжуд, бундай пайтда мижоз тасдиқ ололмайди, меҳмонхонага келганида эса, бўш номер бўлмаслиги мумкин. Аризалар бўйича брон бўлими келгусида меҳмонхонанинг тўлиши режасини тузиши мумкин(ойлик, кунлик, йиллик). Кичик меҳмонхоналарда ҳанузгача қўлда бронлаш техникаси қўлланилади. Бундай бронлаш жадваллар ёрдамида амалга оширилади. қуйида келтирилган шакл бронлаш жадвалларининг энг соддасидир (жадвал). жадвал Хоналар рақами Ой кунлари 1 2 3 4 5 ... 31 1  Абдуллаев  2  Аҳмедов  3 Йирикроқ меҳмонхоналарда 2-жадвалда келтирилган шакл қўлланилади. жадвал Номерларнинг турлари Ой кунлари 1 2 3 4 5 ... 31 Бир ўринли номерлар Н О М Е Р 10 1 1 1 9 1 1 1 8 1 1 7 1 1 6 1 5 1 4 1 3 2

Л А Р 1 Икки ўринли номерлар 15 1 14 1 13 ... Ушбу жадвалга кўра, меҳмонхона 10 бир ўринли ва 15 икки ўринли номерга эга. Буюртма келганида клерк тегишли кун катагига «бир» рақамини қўяди. 2-жадвалда ойнинг 1-кунига 4 бир ўринли номер бронлаштирилган (6 номер бўш қолган), 2-кунига иккитадан бир ва икки ўринли номерлар бронлаштирилган (тегишинча 8 бир ўринли ва 13 икки ўринли номерлар бўш қолган). Бундай жадвал ҳар бир тоифадаги бўш номерлар сонини аниқ кўриш имконини беради. Катта замонавий меҳмонхоналарда бронлаш жараёни компьютерлаштирилган. Брон бўлими қабул ва жойлаштириш бўлимлари билан доимо ҳамкорликда иш олиб бориши керак, улар жорий даврда номер бандлиги ҳақиди ахборот берадилар.Агар ҳисобот нотўғри тузилган бўлса, менежерлар бандлик прогнозларига тегишли қарорларни нотўғри чиқаришлари мумкин.Номер сотилмай қолса, меҳмонхона даромади камаяди. Мижозга жой берувчи меҳмонхона томонидан махсус буйруқлар билан тасдиқланган брон тасдиқланган ҳисобланади. Мижозга резерв ҳақидаги тасдиқ почта ёки факс орқали етиб бориши учун резерв қилинганлик ҳақида тасдиқни олиш бир мунча вақтни талаб қилади.Одатда тасдиқ хатига қуйидага маьлумотлар киритилади: аризани рўйхатга олиш рақами, меҳмоннинг келиб кетиш санаси, буюртма қилинган номер тури, меҳмонлар сони, керакли кроватлар сони, шунингдек, меҳмоннинг ҳар хил

талаблари.Мижоз меҳмонхонага ўзи билан бу тасдиқномани ҳар эҳтимолга олиб келади.Бундай тасдиқнома ҳам мижоз учун кафолат бўла олмайди, чунки шундай қоида бор: меҳмон 18 соатгача келмаса, меҳмонхона зарурати бўйича бронни бекор қилади. Кафолатланган брон – бу мижозга буюртма берилган номерни олишини кафолотловчи, отелнинг брон ҳақидаги тасдиғидир. Бундай ҳужжат кечикиб келиш эҳтимоли бўлганда зарурдир.Брон қилишда меҳмон кредит карточкаси рақами ёзиб олинади, меҳмон кечикканда ҳам бу номер тўланганлиги кафолатини беради. Шу шарт билан меҳмон келгунича номер бўш туради. Кафолатланган брон афзаллиги шундаки, меҳмон буюртмадан фойдалана олмаслигини тушунса, уни бекор қилиши мумкин. Бундай тасдиқнома ёрдамида меҳмонхона бўш номерлари ҳақида аниқ маьлумотга эга бўлиш мумкин. Кафолатланган брон қилишнинг бошқа тури депозит(аванс)тўловдир. Баьзи ҳолатларда (м: мавсум тиғизлигида) кутилаётган меҳмон келмаётганлиги сабабли номернинг туриб қолишини олдини олиш мақсадида меҳмонхона мижоздан бир кунлик ёки яшаш муддати баҳосининг ярмини тўлашини сўраши мумкин. Туристик гуруҳни жойлаштиришда ҳам олдиндан тўлов талаб қилинади. Бу ҳам келмай қолиш ҳолати билан курашишнинг бир йўлидир. Кафолатли брон қулайлигидан ташқари бир қатор муаммолари ҳам мавжуд: банк ўтказмаларини расмийлаштиришдаги тўхтаб қолишлар; меҳмонхона номерлари нархларининг ўзгариб туриши; жарималар(секуин ишлаши); кафолатга риоя қилишдаги ташкилий тизимнинг заифлиги; тескари алоқанинг сустлиги. Брон қилишда асосий эьтибор компаниялар, акциядорлик компанияларига қаратилади, хусусий шахслар учун брон тизими сустроқ ишлайди.

Кафолатланмаган брон қилиш ўз хусусиятига кўра меҳмонхона имкониятларини кенгайтиради.Маьлум соатгача меҳмон келмаса, номер бошқаларга берилиши мумкин ёки бўш ҳисобланади. Гуруҳли брон қилишнинг (10 тадан зиёд номерларни брон қилиш) индивидуал брон қилишдан фарқи шундаки, брон хизмати менежерлари шартнома тузиш учун масьул шахс билан бевосита ўзи учрашиши ва гуруҳга хизмат кўрсатиш шартларини келишиб олиши мумкин.

Адабиётлар: 1. Александрова А.Ю. Международний туризм. - М: Аспект Пресс, 2004. 2. Бгатов А.П.Туристкие формалности. «Академия».М. 2006г. 3. Биржаков М.Б. Введение в туризм. С.Пб.: Издателский Торговий Дом «Герда», 2006г. 4. Богданов Е.И. Планирование на предприятии туризма СПб.: Изд.д. «Бизнес- пресс» 2005г. 5. Кварталнов В.А. Менеджмент туризма: экономика туризма. 6. Учебник. 2002г. 7. Кабушкин.Н.Н. Менежмент туризма. -Мн.: Новое знание 2004г. 8. Кварталнов В.А. Иностранний туризм. М.: 2003г. 9. 17. Кварталнов В.А. Туризм. – М., Финансы и статистика. 2004г. 10. Медлик С, Х.Инграм «Гостиничний бизнес». Издателство ЮНИТИ- ДАНА, 2005г. 11. Чудновский А.Д. Управление индустрий туризма.М: КНОРУС. 2005г. 12. Яковлев.Г.А Экономика и статистика туризма. Учеб.пособ. М.: Изд. 2005г.

Похожие

Меҳмонхоналарда овқатлантириш хизматини ташкил этиш

Меҳмонларни қабул қилиш ва жойлаштирув хизмати кўрсатилишини ташкил этиш

Меҳмонларни қабул қилиш, жойлаштириш хизматини ташкил этиш ва унинг технологияси

Бошқарув қарорларини асослаш, қабул қилиш ва уларнинг бажарилишини ташкил этиш жараёнларининг тахлили

Бошқарув қарорларини қабул қилиш