Суд департаментининг суриштирув олиб бориш ва маъмурий ишларни кўриб чиқиш амалиёти - Юриспруденция - Рефераты

Суд департаментининг суриштирув олиб бориш ва маъмурий ишларни кўриб чиқиш амалиёти

Загружено в:

28.10.2023

Скачано:

0

Размер:

23.158203125 KB

Суд департаментининг суриштирув олиб бориш ва маъмурий ишларни кўриб чиқиш амалиёти Режа : 1. Суриштирув органи бошлиғи ва суриштирувчининг ваколатлари 2.Айрим турдаги жиноятларга доир ишлар юзасидан терговга қадар текширув ва суриштирувни амалга оширишнинг умумий қоидалари

Суриштирув органи бошлиғи ва суриштирувчининг Ваколатлари . Суриштирув органи бошлиғи: келиб тушган жиноят ҳақидаги ариза, хабарлар ва бошқа маълумотларнинг ўз вақтида рўйхатга олиниши, улар бўйича белгиланган муддатларда ҳар томонлама, сифатли ва тўлақонли терговга қадар текширув ва суриштирув ўтказилишини таъминлайди; терговга қадар текширув ўтказади ёки текширув ўтказишни суриштирувчилардан бирига топширади; ўтказилган терговга қадар текширув натижаси бўйича жиноят ишини қўзғатиш, жиноят ишини қўзғатишни рад қилиш ёхуд ариза ёки хабарни терговга тегишлилигига қараб юбориш ҳақида қарор қабул қилади ёхуд суриштирувчининг шундай қарорларини тасдиқлайди; жиноят иши бўйича суриштирув олиб боради ёки ишни суриштирув олиб бориш учун суриштирувчига топширади; суриштирувчига унинг иш юритувидаги терговга қадар текширув материаллари ва жиноят ишлари бўйича ёзма кўрсатмалар беради; терговга қадар текширув материаллари ва жиноят ишини бир суриштирувчининг иш юритувидан иккинчи суриштирувчининг иш юритувига олиб беради; жиноят иши ёки терговга қадар текширув материалларини тегишлилигига қараб тергов ёки бошқа суриштирув органларига ўз вақтида юборилишини таъминлайди; жиноят сабабларини ва унинг содир этилишига имкон берган шарт- шароитларни аниқлаш ҳамда уларни бартараф этиш чораларини кўради, бундай чоралар кўришни суриштирувчидан талаб қилади; тергов органлари ва прокурор томонидан жиноят ишлари бўйича берилган ёзма кўрсатмалар ва топшириқлар ижросини таъминлайди ёки ушбу кўрсатмалар ва топшириқларни ижро этиш учун суриштирувчига топширади; суриштирувни амалга ошираётганда, худди шунингдек терговчининг топшириғини бажараётганда дастлабки тергов ўтказиш учун белгиланган қоидаларга амал қилиб, тергов ҳаракатлари олиб боради ва қарорлар чиқаради. Суриштирув органи бошлиғи прокурор кўрсатмасига рози бўлмаган тақдирда, кўрсатмани бажаришни тўхтатмай туриб, унинг устидан юқори турувчи прокурорга шикоят қилишга ҳақлидир.

Суриштирувчи: иш юритувига топширилган жиноят ҳақидаги ариза, хабарлар ва бошқа маълумотлар бўйича белгиланган муддатларда ҳар томонлама, сифатли ва тўлақонли терговга қадар текширув ва суриштирув ўтказади; терговга қадар текширув ўтказиш натижаси бўйича жиноят ишини қўзғатиш, жиноят ишини қўзғатишни рад қилиш ёхуд ариза ёки хабарни терговга тегишлилигига қараб юбориш тўғрисида қарор қабул қилади; суриштирув органи бошлиғи томонидан иш юритувига топширилган ёки ўзи қўзғатган жиноят ишлари бўйича суриштирув олиб боради; суриштирув органи бошлиғининг ўз иш юритувидаги терговга қадар текширув материаллари ва жиноят ишлари бўйича берган ёзма кўрсатмалари ижросини таъминлайди; суриштирув органи бошлиғи томонидан тасдиқланган қарор ва кузатув хати асосида жиноят ишларини ёки терговга қадар текширув материалларини тегишлилигига қараб тергов ёки бошқа суриштирув органларига ўз вақтида юборади; жиноятнинг сабаблари ва унинг содир этилишига имкон берган шарт- шароитларни аниқлаш ҳамда уларни бартараф этиш чораларини кўради; тергов органлари ва прокурор томонидан жиноят ишлари бўйича берилган ёзма кўрсатмалар ва топшириқлар ижросини таъминлайди; ўз иш юритувидаги жиноят иши бўйича суд ижрочилари ва катта суд ижрочиларига бажарилиши мажбурий бўлган ёзма кўрсатмалар беради; суриштирувни амалга ошираётганда, худди шунингдек терговчининг топшириғини бажараётганда дастлабки тергов ўтказиш учун белгиланган қоидаларга амал қилиб, тергов ҳаракатлари олиб боради ва қарорлар чиқаради. Суриштирувчининг қарори суриштирув органининг бошлиғи томонидан тасдиқланиши лозим. Суриштирув органи бошлиғининг ёзма кўрсатмаси суриштирувчи учун мажбурийдир. Агар суриштирувчи суриштирув органи бошлиғининг кўрсатмасига норози бўлса, кўрсатмани бажаришни тўхтатмай туриб, бу кўрсатма устидан прокурорга шикоят қилишга, прокурор кўрсатмасига рози бўлмаган тақдирда, кўрсатмани бажаришни тўхтатмай туриб, унинг устидан юқори турувчи прокурорга шикоят қилишга ҳақлидир. Айрим турдаги жиноятларга доир ишлар юзасидан терговга қадар

текширув ва суриштирувни амалга оширишнинг умумий қоидалари. Вояга етмаган ёки меҳнатга лаёқатсиз шахсларни, ота-онани моддий таъминлашдан бўйин товлашга, суд қарорини бажармасликка, банд солинган мол-мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этишга доир ишлар юзасидан терговга қадар текширув ўтказиш учун шахсларнинг аризалари, корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, жамоат бирлашмалари, мансабдор шахслар, оммавий ахборот воситалари берган хабарлар, жиноят содир этилганлигини кўрсатувчи маълумотлар ва изларни суриштирув органи ва суриштирувчининг бевосита ўзи аниқлаши, айбини бўйнига олиш ҳақидаги арз сабаб бўлади. Суриштирувчи ўн суткадан кечиктирмасдан терговга қадар текширув ўтказиб, ушбу вақт давомида белгиланган тартибда қўшимча ҳужжатлар, тушунтиришлар талаб қилиб олиши, шунингдек шахсни ушлаб туриши, ҳодиса содир бўлган жойни кўздан кечириши ва экспертиза ўтказиши мумкин. Терговга қадар текширув вақтида бошқа тергов ҳаракатларини ўтказиш ман қилинади. Алоҳида ҳолларда, терговга қадар текширув муддати қуйидаги ҳолатлардан бири мавжуд бўлган тақдирда, суриштирувчи ёки терговчининг асослантирилган қарорига кўра прокурор томонидан бир ойгача узайтирилиши мумкин: ўтказиш учун кўп вақт талаб қиладиган экспертиза, хизмат текшируви, ҳужжатли тафтиш ёки бошқа текширув тайинланган бўлса; олис жойларда бўлган ёки чақирувга биноан ҳозир бўлишдан бўйин товлаётган шахслардан тушунтиришлар талаб қилиб олиш зарур бўлса; янги ҳолатлар аниқланиб, уларни қўшимча тарзда текширмасдан туриб қарор қабул қилишнинг имкони бўлмаса. Суриштирувчи жиноятга оид маълумотлар олинган ёки бундай маълумотларни бевосита ўзи аниқлаган ҳар бир ҳолда қуйидаги қарорлардан бирини қабул қилади: жиноят ишини қўзғатиш ҳақида; жиноят ишини қўзғатишни рад қилиш ҳақида; ариза ёки хабарни терговга тегишлилигига қараб юбориш ҳақида. Жиноят белгилари мавжудлигини кўрсатувчи маълумотлар жиноят ишини қўзғатиш учун асос бўлади. Жиноят иши юзасидан суриштирув ўн сутка ичида тамомланиши керак. Суриштирувчи вояга етмаган ёки меҳнатга лаёқатсиз шахсларни, ота- онани моддий таъминлашдан бўйин товлашга, суд қарорини бажармасликка,

банд солинган мол-мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этишга доир ишлар юзасидан суриштирув олиб боришда асосий эътиборни жиноят содир этган шахс ва жабрланувчи ёки унинг қонуний вакилига Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 66 1 -моддасига асосан бу турдаги жиноят ишлари ярашув муносабати билан тугатилиши мумкинлигини тушунтиришга, жиноят натижасида етказилган зарарларни қоплаш мақсадида жиноят содир этган шахснинг мол-мулкларини аниқлашга доир терговга қадар текширув ҳаракатларини ўтказишга қаратиши лозим. Терговга қадар текширув давомида жиноят аломатлари аниқланган, лекин жиноят содир этган шахснинг ушбу қилмиши амнистия актининг таъсир доирасига тушган тақдирда, суриштирувчи бу ҳақда жиноят содир этган шахсга маълум қилади. Жиноят содир этган шахс амнистия актини қўллаш тўғрисидаги ариза билан мурожаат қилган тақдирда, терговга қадар ўтказилган текширув материалларини амнистия актига асосан жиноят ишини қўзғатишни рад қилиш ҳақида судга илтимоснома киритиш тўғрисидаги тақдимнома билан тегишли прокурорга юборади. Суриштирув давомида жиноят иши бўйича моддий таъминот олиш ҳуқуқи бузилган шахс жабрланувчи деб топилиши ёки бундай шахслар вояга етмаган, ўз ҳуқуқларини мустақил ҳимоя қила олмайдиган ҳолатларда уларнинг яқин қариндошлари, васийлари ёки ҳомийларини ишда жабрланувчининг қонуний вакили деб топиш тўғрисида қарор чиқарилиши шарт. Жабрланувчи ёхуд унинг қонуний вакили томонидан ярашув тўғрисида ариза берилган тақдирда суриштирувчи жиноят иши бўйича жабрланувчига етказилган зарар ҳақиқатда бартараф этилганлигини аниқлаб, аризада етказилган зарар бартараф этилгани, шунингдек ярашилганлиги муносабати билан жиноят иши бўйича иш юритилишини тугатиш тўғрисидаги важ кўрсатилган бўлиши шартлигини инобатга олиб, аризани қабул қилиш пайтида жабрланувчига ёки унинг қонуний вакилига суд ярашувни тасдиқласа, у мазкур иш бўйича иш юритишни қайта тиклаш тўғрисида илтимоснома бериш ҳуқуқини йўқотишини тушунтириши шарт. Суриштирувчи жабрланувчининг ёки унинг қонуний вакилининг ярашув тўғрисидаги аризасини олгач, етти суткадан ортиқ бўлмаган муддатда гумон қилинувчининг розилиги билан ишни судга юбориш тўғрисида қарор чиқаради.

Суд ижрочиси вояга етмаган ёки меҳнатга лаёқатсиз шахсларни ёки ота- онани моддий таъминлашдан бўйин товлаш, суд ҳужжатини ижро этмаслик, банд солинган мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этиш ҳолатлари аниқлаганда, мазкур ҳолат юзасидан зарур ҳужжатларнинг нусхаларини суд ижрочиларининг туман (шаҳар) бўлими катта суд ижрочисига тасдиқлатган ҳолда хабарнома орқали тегишли ҳудудий бошқарманинг суриштирувчисига юборади. Суриштирувчи қуйидаги ҳолатларда жиноят ишини қўзғатишни рад қилиш тўғрисида қарор чиқаради: иш қўзғатилган ва тергов ҳаракатлари ёки суд муҳокамаси ўтказилган иш бўйича жиноий ҳодиса юз бермаган бўлса; шахснинг қилмишида жиноят таркиби бўлмаса; шахсни жавобгарликка тортиш муддати ўтган бўлса; шахсга нисбатан айнан шу айблов бўйича суднинг қонуний кучга кирган ҳукми бўлса; шахсга нисбатан айнан шу айблов бўйича ишни тугатиш ҳақида суднинг қонуний кучга кирган ажрими (қарори) ёки ваколатли мансабдор шахснинг жиноят иши қўзғатишни рад этиш ёхуд ишни тугатиш ҳақида бекор қилинмаган қарори бўлса; шахс ижтимоий хавфли қилмиш содир этган пайтда жиноий жавобгарликка тортиш мумкин бўлган ёшга тўлмаган бўлса. Бунда жиноят содир этилганлиги тўғрисида хабар берган фуқаро, корхона, муассаса, ташкилот, жамоат бирлашмаси ёки мансабдор шахс бу ҳақда хабардор қилинади. Суриштирувчи томонидан уларга қарор устидан шикоят қилиш ҳуқуқи ва тартиби тушунтирилиши лозим. Жиноят ишини қўзғатишни рад қилиш тўғрисидаги қарорнинг кўчирма нусхаси суриштирувчи томонидан прокурорга юборилади. Суриштирув жиноят ишини терговчига ўтказиш ёки ишни тарафларнинг ярашуви учун судга юбориш тўғрисидаги қарор билан ёхуд амнистия актига асосан жиноят ишини тугатиш ҳақида судга илтимоснома киритиш тўғрисидаги тақдимнома билан бирга прокурорга юбориш билан тамомланади. Суриштирувчи қуйидаги ҳолларда суриштирув юритиш муддати ўтишини кутмасдан ишни дарҳол терговчига ёки прокурорга ўтказиши лозим, башарти: оғир ёки ўта оғир жиноят содир этилганлиги аниқланган бўлса;

гумон қилинувчига нисбатан қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллаш ёки муайян шахсни айбланувчи тариқасида ишда иштирок этишга жалб қилиш учун асослар аниқланган бўлса; ишни тугатиш учун асослар аниқланган бўлса; терговчи ишнинг ўз юритувига берилишини талаб қилган бўлса. Суриштирувчи ишни терговчига ўтказиш ҳақида қарор чиқаради.

A дабиётлар рўйхати 1. У.А. Тухташева. Ижро иши юритиш. Дарслик. Т., ТДЮИ, 2009, 308 -бет. 2. М.Қ. Ўразалиев. Ижро иши юритиш. Ўқув қўлланма. Т., ТДЮИ, 2011,369- бет. 3. Д. Ҳабибуллаев. Суд қарорилари ижроси муаммо ва ечим. “Ҳуқуқ ва бурч” Т 2009 № 10, 36-38-бет. 4. Б.Юсупов. Суд ҳужжатини ижро этмаганлик учун жиноий жавобгарлик муаммолари. Юрид.фан.номз.илм.даражасини олиш учун ёзилган дисс.автореф. Т., 2011, 26-бет. 5. Б.Юсупов. Суд ҳужжатини ижро этмаганлик учун жиноий жавобгарлик муаммолари. Монография. Т.,2011,173-бет. 6. А.Норқулов. Бурч адо етилса, ҳуқуқ топталмайди. “Ҳуқуқ ва бурч”.Т.,2012, №5,34-35-бет.

Похожие

Фуқароларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш бўйича ишларни ташкил этиш

Суд департаменти органлари томонидан суриштирув олиб боришнинг ўзига хос хусусиятлари

Ижро иши юритиш устидан назорат бўйича ишларни ташкил этиш

Суд департаментининг ҳудудий бошқармалари суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш

Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги суд департаментининг ҳуқуқни муҳофаза қилиш фаолиятини ташкил этиш