Ижро иши юритиш устидан назорат бўйича ишларни ташкил этиш - Юриспруденция - Рефераты

Ижро иши юритиш устидан назорат бўйича ишларни ташкил этиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

82 KB

Ижро иши юритиш устидан назорат бўйича ишларни ташкил этиш Режа: 1. Ижро иши юритиш устидан назорат бўйича ишларни ташкил этиш 2. Департаментга ва унинг ҳудудий органларига вазифалар юкланди 3. Мажбурий ижро механизми такомиллаштирилди

Ижро иши юритиш устидан назорат бўйича ишларни ташкил этиш Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2004 йил 11 мартдаги ПФ 3406 сонли Фармонига асосан Ўзбекистон Республикаси прокуратура органларни тизимига ўзгартириш киритилган бўлиб, биз муҳокама этаётган йўналишдаги назоратни “Суд қарорларини ижро этишда ва қамоққа олинганларни сақлашда қонунларга риоя этилиши устидан назорат бўлими” прокурорлари томонидан амалга оширилади. Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини мажбурий ижро этиш Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Суд қарорларини ижро этиш, судлар фаолиятини моддий-техника жиҳатидан ва молиявий таъминлаш департаменти органлари суд ижрочилари зиммасига юклатилган. Барча ижро ҳаракатларини суд ижрочиси амалга оширади. Ўзбекистон Республикасининг “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонунига кўра суд ижрочиси ваколатларида нафақат суд ҳужжатларини мажбурий ижро этиш, балки қонунда белгиланган ваколатларини амалга ошираётганларида жисмоний ёки юридик шахслар зиммасига пул маблағлари ва бошқа мол-мулкни ўзга шахсларга бериш ёхуд улар фойдасига муайян ҳаракатларни амалга ошириш ёки бундай ҳаракатларни амалга оширишдан ўзини тийиш мажбуриятини юклаш ҳуқуқи берилган бошқа органларнинг (мансабдор шахсларнинг) ҳужжатларини ҳам мажбурий ижро этиш назарда тутилган. Суд ижрочиси ижро ҳокимияти вакили бўлиб, ижро ҳаракатларини барча ижро ҳужжатлари учун ягона тартибни ўрнатувчи суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини қўллаб амалга оширади. Суд ижрочиси фаолияти эса Ўзбекистон Республикасининг “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонуни ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан тартибга солинади. Суд суд ҳокомиятини амалга оширади, суд ижрочиси эса - ижро ҳокимиятининг вакилидир.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2001 йил 22 сентябрдаги “Ўзбекистон Республикаси судлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 383-сонли Қарори билан Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Судлар фаолиятини ташкилий, моддий-техника жиҳатидан ва молиявий таъминлаш департаменти Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Суд қарорларини ижро этиш, судлар фаолиятини моддий-техника жиҳатидан ва молиявий таъминлаш департаменти сифатида қайта ташкил этилди. Департаментга ва унинг ҳудудий органларига вазифалар юкланди - суд қарорлари ва бошқа органлар қарорларини сўзсиз ижро этилиши ишларини ташкил этиш; - суд ижрочилари кадрларини танлаш ва жой-жойига қўйиш ишларини ҳамда уларнинг самарали фаолият кўрсатишини ташкил этиш. Ўзбекистон Республикасининг “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонуни асосий қоидаларини амалга ошириш мақсадида, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2000 йил 2 июндаги «Жамиятнинг сиёсий, иқтисодий ва маънавий соҳаларида ислоҳотларни эркинлаштириш ва чуқурлаштириш, мамлакат хавфсизлигини таъминлаш бўйича Дастурларни амалга ошириш борасидаги чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПФ-2612-сонли Фармони ҳамда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2001 йил 22 сентябрдаги “Ўзбекистон Республикаси судлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 383-сонли Қарори асосида “ Ижро ишини юритиш ва суд ижрочилари фаолиятини ташкил этиш тартиби тўғрисида Низом” ишлаб чиқилди ва Адлия вазирининг 2001 йил 29 декабрдаги 209-мҳ-сонли буйруғи билан тасдиқланди. Мазкур Низом ижро иши юритиш ва суд ижрочиларининг суд ҳужжатлари, шунингдек, бошқа органлар ҳужжатларини мажбурий ижро этиш билан боғлиқ фаолиятини ташкил этишни тартибга солади.

Маълумки, “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонуннинг 7 моддасига мувофиқ мажбурий тартибда ижро этилиши лозим бўлган ижро ҳужжатлари сирасига нотариусларнинг ижро хатлари ҳам киритилган. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йил 18 январдаги N 26 – сонли Қарори билан “Нотариусларнинг ижро хатларига асосан қарзни ундириш сўзсиз амалга ошириладиган ҳужжатлар рўйхати” тасдиқланди. Ўзбекистон Республикаси Адлия Вазирлиги томонидан 2003 йил 12 июнда “Муддатида тўланмаган солиқлар ва бюджетга мажбурий тўловларни қарздор корхона ва ташкилотлар мол-мулки ҳисобидан ундириб олиш тўғрисидаги хўжалик судлари қарорларини ижро этиш тўғрисида”ги Йўриқнома рўйхатга олинди. Бу йўриқнома солиқлар ва бюджетга мажбурий тўловлар бўйича қарзларни ундиришни қарздор корхона ва ташкилотнинг мол-мулкига қаратиш ҳамда муддатида тўланмаган солиқлар ва бюджетга мажбурий тўловларни қарздор корхона ва ташкилотлар мол-мулки ҳисобидан ундириш тўғрисидаги хўжалик судлари қарорларини ижро этиш, шунингдек қарздор корхона ва ташкилотлар мол-мулки ҳисобидан ундирилган маблағларни тақсимлаш масалаларини тартибга солади. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 25 мартдаги 140-сонли Қарори билан “Давлат даромадига ўтказиладиган мол- мулкни олиб қўйиш, сотиш ёки йўқ қилиб ташлаш тартиби тўғрисида”ги Низом тасдиқланди. Мазкур Низом, бошқа масалалар қаторида: - жиноий ишлар бўйича суд қарорлари асосида - мол-мулкнинг жиноят буюмлари ва қуроллари, шунингдек, ашёвий далилларга оид қисмига; - маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар бўйича суд қарорлари асосида - мол-мулкнинг ҳуқуқбузарлик буюмлари ва қуроллари, шунингдек, ашёвий далилларга оид қисмига; - фуқаролик ишлари бўйича суд қарорлари асосида - белгиланган тартибда эгасиз деб эътироф этилган мол-мулкка;

- фуқаролик ишлари бўйича суд қарорлари асосида - мол-мулкнинг давлатга етказилган зарарни қоплашга йўналтириладиган қисмига оид ижро ҳужжатларини суд ижрочилари томонидан ижро этилишини тартибга солади. Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан 2006 йил 31 августда ПҚ-458 сонли “Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Суд қарорларини ижро этиш, судлар фаолиятини моддий-техника жиҳатдан ва молиявий таъминлаш департаменти фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарор қабул қилиниши ижро иши юритиш институтини ислоҳ этишнинг мазкур босқичида муҳим воқеа бўлди. Бу ҳужжатнинг алоҳида аҳамияти шундаки, унда ижро иши юритиш институтини ислоҳ этишнинг асосий якунларига баҳо бериш билан бир пайтнинг ўзида суд қарорларининг сўзсиз ижро этилишини таъминлаш тизимини янада такомиллаштириш, Суд департаментининг унга юклатилган вазифаларни амалга ошириши юзасидан фаолияти самарадорлигини кўтаришга йўналтирилган бир қатор вазифалар белгиланган. Ўзбекистон Республикаси Президенти 2007 йил 1 ноябрда ПҚ-722 сонли “Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Суд Департаментининг суд қарорларини ижро этиш, моддий-техника жиҳатдан ва молиявий таъминлаш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарор қабул қилди. Ижро иши юритиш соҳасини янада ислоҳ этиш мақсадида 2008 йил 19 ноябрда Қонунчилик палатаси “Ижро иши юритиш такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва кўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикасининг Қонунини қабул қилди. Мазкур қонун 2008 йил 4 декабрда Сенат томонидан маъкулланиб, 14 январ 2009 йилда Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан имзоланди.

Кўрсатилган қонунда қуйидаги асосий қоидалар мустахкамлаб қўйилди: I. Суд ижрочиларининг ҳуқуқни муҳофаза қилувчи ва рўйхатдан ўтказувчи органлар, молия-кредит ташкилотлари билан ҳамкорлигини кучайтириш. Суд ижрочиларининг: - ички ишлар органлари билан – қарздор жисмоний шахсни, олиб қўйилиши лозим бўлган болани, шунингдек автомототранспорт воситаларини қидиришни амалга оширишда, ижро ҳаракатлари амалга ошириладиган жойда жамоат тартибини сақлашда, суд ижрочисининг қарорига кўра суд ижроси ҳузурига келишдан бўйин товлаетган шахсларни мажбурий келтиришда; - Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри Давлат кўмитасининг органлари билан – қарздорга тегишли бўлган кўчмас мулкни қидиришда, уларга бўлган ҳуқуқларини рўйхатдан ўтказишда, шунингдек кўчмас мулкни олиб қўйиш (олиб бериш) ва кўчмас мулкка тақиқ қўйишда; - Марказий банк билан – қарздорнинг банк ҳисоб варақаларини Банк депозиторларининг миллий ахборот базаси орқали аниқлашда; - тижорат банклари билан – қарздорнинг банк ҳисоб варақаларидаги пул маблағларини аниқлашда, уларни хатлашда ва уларни тақсимлашда, валюта кимматликларини сотишда (сотиб олишда); - солиқ ва ғазначилик органлари билан – давлат даромадига, шунингдек давлат бюджетидан ва бюджет ташкилотларидан ундирувларни амалга ошириш ҳақидаги ижро ҳужжатлари бўйича ҳамкорлиги механизми қонунда мустағкамлаб қўйилган. II . Мажбурий ижро механизми такомиллаштирилди . 1 . Ундирувни дебиторлик қарзига ва қарздорга тегишли бўлган мулкий ҳуқуқларга (интелллектуал мулк объектларига нисбатан мутлоқ ҳуқуқ, кўчмас мулкни узоқ муддатли ижарага олиш ҳуқуқи) қаратиш каби мажбурий ижронинг янги самарали турлари жорий килинди .

2. Ундирув қаратилиши мумкин бўлмаган мол-мулк рўйхати аниқлаштирилди . Бу рўйхатга ягона уй (квартира), турмуш кечириш учун зарур бўлган бошқа буюмлар киритилиши назарда тутилди . Шу билан бир вақтда ундирув суд томонидан қарздорнинг ягона уйига ёки квартирасига, агарда уйни (квартирани) қисмларга бўлиш мумкин, қарздор тасарруфида қолган қисми эса қарздор ва унинг оила аъзолари нормал турмуш кечириши учун етарли деб топган тақдирда, қаратилиши мумкин эканлиги белгилаб қўйилди . 3. Хатланган мол-мулкни мустақил лицензияга эга бўлган баҳоловчилар томонидан баҳолаш ва танлов асосида жалб этилган савдо ташкилотлари ва биржалар томонидан реализация қилишнинг бозор механизми ўрнатилди . Баҳолаш натижалари бўйича низолашиш имконияти назарда тутилди ва арзонлаштириш тартиби белгиланди . Хусусан мулк реализация қилинмаган тақдирда уни бир марта 10 % арзонлаштириш, у шундан сўнг ҳам реализация қилинмаган тақдирда эса ундирувчига мулкни қарз ҳисобига ўзида қолдириш таклиф этилиши белгилаб қўйилди. III. Суд қарорларини ижро этиш соҳасида жавобгарлик кучайтирилди , ҳуқуқбузарликни олдини олиш, уларни аниқлаш ва уларга барҳам беришнинг самарали тизими яратилди. 1. Фуқаролик процессуал кодекси, Ҳужалик процессуал кодекси ва “Суд қарорларини ва бошқа органлар қарорларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонунда назарда тутилган, ижро ҳужжатини ўзрли сабабларсиз ихтиёрий ижро этмаганлик учун жарима солиш ҳақидаги бир бирини такрорловчи санкциялар бартараф этилиб, Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексида ижро иши юритиш соҳасидаги ҳуқуқбузарликлар учун ягона жавобгарлик белгиланди. Шу билан бирга жарима солиш, уни тўлаш муддатлари, маъмурий жавобгарликка тортиш тўғрисидаги суд ижрочисининг қарорлари устидан шикоят бериш ва бошқа процессуал нормалар назарда тутилди.

Шунингдек, қарздорнинг даромадлари ва мулкий аҳволи ҳақида нотўғри маълумотлар берганлик, ижро ҳужжатларини ижро этиш, уларнинг ҳисобини юритиш ва уларни сақлаш тартибини бузганлик учун жавобгарлик белгиланди. Суд департаменти органларига қарздорнинг ижро ҳужжатларини ихтиёрий ижро этмаганлиги ҳамда суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари талабларини бузганлик ҳақидаги, яъни Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 198-1 ва 198-2 - моддаларида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этилганлиги ҳақидаги материалларни кўриб чиқиш ҳуқуқи берилди. 2. Суд ҳужжатини ижро этмаганлик ва уни ижро этилишига тўсқинлик қилганлик учун жиноий жавобгарлик белгиланди. Бу жиноятнинг субъектларига мансабдор шахслар билан бир қаторда жисмоний шахслар ҳам киритилди. Жиноят кодексида банк ёки бошқа кредит ташкилоти ходими томонидан банд солинган пул маблағлари (омонатлари) билан банк операцияларини амалга оширганлик учун жиноий жавобгарлик назарда тутилди. 3. Мажбурий ижро соҳасида жиноятларни аниқлаш ва уларнинг олдини олиш самарадорлигини ошириш мақсадида Суд департаменти ва унинг ҳудудий бошқармаларининг суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини мажбурий ижросини амалга ошириш ваколатига эга бўлган мансабдор шахсларига суриштирув ўтказиш ваколати берилди. Суд департаменти органларининг кўрсатилган мансабдор шахслари суд қарорларини ижро этиш жараёнида содир этиладиган (вояга етмаган ёки меҳнатга лаёкатсиз шахсларни, ота-онани моддий таъминлашдан бўйин товлашга, суд қарорларини бажармасликка, шунингдек банд солинган мол- мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этишга доир ишлар бўйича) жиноятлар бўйичагина суриштирув олиб боришга ҳақли.

Кўрсатилган хатти-ҳаракатлар мураккаб тартибли жиноятларга тегишли бўлмасдан, улар бўйича махсус тезкор-қидирув тадбирлари ёки мураккаб тергов ҳаракатлари ўтказиш талаб этилмайди. Суд департаментининг кўрсатилган мансабдор шахсларига суриштирув ўтказиш ҳуқуқининг берилиши юқорида санаб ўтилган ҳуқуқбузарликларини олдини олиш ва ижро иши юритиш соҳасида қонун ҳужжатлари талабларини бузганлик учун жазонинг муқаррарлигини таъминлайди. 4. Суд ҳужжатларини ижро этишдан бўйин товлашликнинг олдини олиш мақсадида қарздор жисмоний шахснинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан чиқишини вақтинча чеклаш институти жорий этилди. Бундай чеклов чораси халқаро амалиётда самарали қўлланилиб келинмоқда. IV. Суд департаменти фаолиятининг ташкилий ҳуқуқий асослари мустаҳкамланди, суд ижрочилари мақоми оширилди. Ички назорат тизимини янада мукаммаллаштириш мақсадида Суд департаменти директорига ва ҳудудий бошқармалар бошликларига тегишли ҳудуднинг бош суд ижрочиси мақоми берилди. Уларга суд ижрочиларига у ёки бу ижро ҳаракатларини амалга ошириш бўйича кўрсатмалар бериш, суд ижрочиларининг ноқонуний қарорларини бекор қилиш, шунингдек суд ижрочисининг холислиги тўғрисида шубха борлиги ҳақида маълумотлар бўлганда уларни ижро ҳаракатларни амалга оширишдан четлаштириш ҳуқуқи берилди. Янги қабул килинган Қонунда яна бошқа бир катор нормалар мавжуд бўлиб, улар ижро иши юритиш самарадорлигини оширишга ва Суд департаменти фаолиятини янада такомиллаштиришга йўналтирилган. Шундай қилиб, бугунги кунда Ўзбекистон Республикасида суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш жараёнида вужудга келадиган мунособатларни тартибга солувчи мустаҳкам қонунчилик базаси яратилди. Бу билан жисмоний шахслар ва юридик шахсларнинг

ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, уларнинг бузилган ҳуқуқ ва манфаатларини тиклаш кафолатлари таъминланди. Ижро иши юритишнинг прокурор назорати билан ўзаро алоқадорлиги ўзбошимчалик билан турар жойини эгаллаб олган ёки авария ҳолатида деб топилган уйларда яшаётган шахсларни маъмурий тартибда кўчириш тўғрисидаги прокурорларнинг қарорларини мажбурий ижро этиш билангина боғлиқ эмас. Бу ўзаро алоқадорлик энг аввало ижро иши юритиш процессида жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқ ва манфаатларига риоя этилиши устидан прокурор назоратини амалга оширишда намоён бўлади. Суд ижрочилари томонидан қонун бузилишларига йўл қўйилган ҳолатлар аниқланганда прокурор суд ижрочисининг ҳаракатлари, процессуал ҳужжатлари устидан қонунда белгиланган тартибда протест киритишга ҳақли. Прокурор протестни “Прокуратура тўғрисида”ги, “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонунлар, шунингдек, тегишинча Фуқаролик процессуал, Хўжалик процессуал ёки Жиноят-процессуал кодекслари нормаларига асосланган ҳолда киритади. Ўзбекистон Республикасининг “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонуни билан Суд ижрочиси ҳаракатлари устидан самарали назорат (ички назорат, суд ва прокурор назорати) ўрнатилган. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг “ Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этишда ҳамда қамоққа олинганларни сақлашда қонунларга риоя этилиши устидан назоратни янада такомиллаштириш тўғрисида”ги 2004 йил 11 май 24 – сонли буйруғи ҳам қабул қилинган. Буйруқ талабларига кўра, Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг суд қарорларини ижро этишда ва қамоққа олинганларни сақлашда қонунларга риоя этилиши устидан назорат бошқармаси (бундан кейин матнда бошқарма деб юритилади), Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳар, вилоятлар прокурорлари ва

уларга тенглаштирилган прокурорлар, туман-шаҳар прокурорлари ва махсус прокурорлар ҳамкорликда: Ўзбекистон Республикасининг «Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида»ги қонунининг 5-моддасида назарда тутилган фуқаролик ва хўжалик ишлари бўйича судларнинг ҳал қилув қарорлари, ажримлари ва қарорлари, жиноят ишлари бўйича суд ҳукмлари, ажримлари ва қарорларининг мулкий ундиришга оид қисми, маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишлар бўйича суд қарорларининг мулкий ундиришга тегишли қисми ва шу моддада санаб ўтилган, ижро этилиши лозим бўлган суд ва бошқа органларнинг ҳужжатлари, ижро иши юритиш билан боғлиқ бўлган суд ҳужжатлари, ажрим ҳамда қарорларнинг ижро қилинишида қонунларга риоя этилиши устидан назоратни амалга оширади. Ижро иши юритиш жараёнида фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларини, жисмоний, юридик шахслар ва давлат манфаатларини ҳимоя қилишга қаратилган қонунларга риоя этилиши устидан назорат; Мансабдор шахслар ва ижро иши юритувчи органлар томонидан Ўзбекистон Республикасининг «Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида»ги қонунининг аниқ ва бир хилда қўлланилиши устидан назорат Прокурорлик назоратининг бу борадаги устувор йўналишлари сифатида белгиланган. Ижро иши юритишни қўзғатиш муддатлари ва тартиби бузилганлиги, ижро иши юритишни қўзғатиш қарори чиқарилмасдан, суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш юзасидан ижро ҳаракатларини амалга оширилгани, қарздорга тегишли бўлмаган мол-мулкнинг олиб қўйилиши, қарздорнинг хатланган мол-мулкини арзон нархда сотиб юборилганлиги, қарздорнинг доимий яшаш жойини ўзгартирилганлиги ҳақида тегишли маълумотга эга бўлмагани, ундирувни таъминлаш учун қарздорнинг пул маблағлари ва бошқа даромадларини аниқлаш чораларини кўрмагани ҳолатлари юзасидан прокурор назорати ҳужжатлари қўлланиши мажбурийлиги таъминланиши;

Суд ижрочилари иш юритувидаги, ижро ҳаракатлари ўтказиш муддати тугамаган ижро ҳужжатларини прокуратурага келиб тушган кундан бошлаб бир ҳафталик муддатда ўрганиш тартиби ўрнатилиши лозимлиги; Суд ижрочиси томонидан ижро иши юритишда ижро ҳаракатларининг тўлиқ таъминланганлиги, давлат божлари, ижро санкциясининг 10 фоизлик тушумини бюджетга ундирилиши бўйича чоралар кўрилгани, ижрочининг ўз ваколатлари доирасида ҳаракатларида маъмурий ҳуқуқбузарлик ҳолатлари мавжуд бўлган қарздор томонларга маъмурий иш қўзғатилганлиги, суд қарорларини ижро этишдан бирга товловчиларга нисбатан материалларни жиноят иши қўзғатиш масаласини ҳал қилиш учун прокуратура органларига белгиланган муддатларда ўтказилганлиги мунтазам равишда текшириб борилиши лозимлиги; Текширишларда аниқланган, суд ижрочилари қабул қилган қонунга хилоф барча ҳуқуқий ҳужжатлар ва қонунбузилиши ҳолатлари юзасидан қатъий равишда прокурор назорати ҳужжатлари қўлланилиши лозимлиги; Суд ижрочиларининг мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф қилиши оқибатида мулк эгасига кўп миқдорда моддий зарар етказишдан иборат мансаб ваколати доирасидан четга чиқиш ҳолатлари юзасидан жиноят иши қўзғатиш масаласи ҳал қилиниши лозимлиги талаб этилади. Прокурорлар ижро иши юритишнинг Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал, Хўжалик процессуал кодексларида кўзда тутилган, дарҳол ижро этилиши лозим бўлган, хусусан, даъвони таъминлашга қаратилган ҳужжатларнинг ижросига оид, ҳал қилув қарори чиққунга қадар алимент ундириш тўғрисидаги, мол-мулкни эгасиз деб топиш ҳақпдагп ҳужжатларнинг ижроси, давлат манфаатларининг ҳимоясига алоқадор масалалар устидан мунтазам назорат ўрнатишлари шартлиги; Ижро иши юритиш босқичида судларнинг шу жараён бнлан боғлнқ ноқонуний ҳужжатлари аниқланган ҳолларда тегишлп тартибда юқори турувчи прокуратураларга назорат тартибида протест келтириш учун тақдимномалар киритилиши таъминланиши лозимлиги;

Фуқароларнинг суд қарорларини ижро этиш, судлар фаолиятини моддий-техника жиҳатидан ва молиявий таъминлаш Департаментининг мансабдор шахслари ва жойлардаги суд ижрочиларининг ноқонуний хатти- ҳаракатлари ёки ҳаракатсизлиги ҳамда ижро иши юритувидаги қонунбузарликлар ҳақидаги мурожаатларнинг қонунда белгиланган муддатларда кўриб чиқилиши ва ҳал қилиниши таъминланиши лозимлиги; Суд қарорларини ижро этиш, судлар фаолиятини моддий-техника жиҳатидан ва молиявий таъминлаш Департаменти ҳамда унинг жойлардаги тизимларининг мансабдор шахслари фаолиятида ижро иши юритуви тўғрисидаги қонунчиликка риоя қилиниши аҳволи йил давомида камида бир марта текширилиши лозимлиги; Ҳар олти ойда давлатга етказилган моддий зарарнинг (шу жумладан прокурорнинг даъволари бўйича) ундирилиши юзасидан суд қарорларининг ижросини таъминлашдаги қонунийлик аҳволн умумлаштириб борилиши талаб этилади. Жойларда ўтказилган текширишлар ва умумлаштиришлар ҳақида Бош прокуратурага ахборотлар юборилиши лозимлиги ҳамда ижро ишини юритиш амалиёти устидан прокурорлик назоратини такомиллаштириш борасида таклифлар киритиш йўлга қўйилиши лозимлиги ҳам асосий шартлардандир. Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этишда ва қамоққа олинганларни сақлашда қонунларга риоя этилиши йўналишидаги назорат фаолиятини баҳолашнинг асосий мезони сифатида : -суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этишда ҳамда тергов ҳибсхоналари, жазони ижро этиш муассасаларида қонунийлик ҳолати ва фуқароларнинг (шу жумладан маҳбус ва маҳкумларнинг) ҳуқуқлари ҳамда эркинликлари, жамият ва давлат манфаатлари ҳимоя қилинишининг таъминланиши;

-соҳага оид ариза ва шикоятларни ўз вақтида, қонуний ва сифатли ҳал этилиши; -қонунга хилоф ҳужжатларга белгиланган муддатларда протестлар келтирилиши; -аниқланган қонунбузилиши ҳолатларининг олдини олишга қаратилган прокурор назорати ҳужжатлари қўлланганлиги ҳисобланади. Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси Бошқарма, вилоятлар прокурорлари ва уларга тенглаштирилган прокурорлар ўз фаолиятини прокуратуранинг бошқа соҳалари билан мувофиқлаштирган ҳолда, Ўзбекистон Республикаси Олий Суди, Адлия вазирлиги ва унинг ҳузуридаги Суд қарорларини ижро этиш, судлар фаолиятини моддий-техника жиҳатидан ва молиявий таъминлаш Департаменти, ўқув ва илмий муассасалар билан узвий ҳамкорлик асосида олиб боришлари лозимлиги ҳам юқорида таъкидланган тегишли буйруқнинг асосий талабларидандир.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Абдумаджидов Г.А., Саркисянц Г.П. Правосудие и уголовный процесс Франции., -Т., 1992. 2. Апарова Т.В. Суды и судебный процесс Великобритании. Англия, Уэлься, Шотландия. М.: 1996. 3. Апарова Т.В. Статус судей в Великобритании. /Журнал Российского права. 1999. №7-8. 4. Басков В.И. Прокурор назорати (дарслик, рус тилида) М., ”Бек” нашриёти, 1998. 5. Безнасюк А.С., Рустамов Х.У. Судебная власть: Учебник для вузов. -М.: ЮНИТИ-ДАНА, Закон и право, 2002. 6.Давлетов А. Дж. Прокурор назорати (дарслик, рус тилида). Нукус. Билим.1999. 7.Россия Федерациясида прокурор назорати. (дарслик, рус тилида/ А.А. Чувилёвнинг умумий таҳрири остида/ М. , 2000.

Похожие

Фуқаронинг ҳуқуқлари ҳамда эркинликларига риоя этилиши устидан назорат бўйича ишларини ташкил этиш

Судларда ишларни кўришда прокурорнинг ваколатларини таъминлаш бўйича ишларни ташкил этиш

Фуқароларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш бўйича ишларни ташкил этиш

Меҳнатга оид низоли ишларни ижро этиш хусусиятлари

Мулкий хусусиятга эга бўлмаган низолар бўйича ижро ҳужжатларини ижро этиш