Автоматлаштириш воситалари электр ва пневматик таъминотининг принципиал схемаларини лойиҳалаш - Физика - Рефераты

Автоматлаштириш воситалари электр ва пневматик таъминотининг принципиал схемаларини лойиҳалаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1131.21484375 KB

Автоматлаштириш воситалари электр ва пневматик таъминотининг принципиал схемаларини лойи ҳ алаш Режа: 1. Электр пневматик таъминот лар ининг вазифалари ва умумий талаблари; 2. Кучланишни танлаш ва таъминот манбасига талаблар; за ҳ иралаш ва уни автоматик ишга тушириш; 3. Электр таъминотни б аж ариш ва ҳ имоя аппаратураларини танлаш; 4. Ў тказгич юзасини ва кабелларни танлаш;

Электр таъминотини вазифаси, турлари ва уларга умумий талаблар. Бу схемада ўлчаш асбоблари ва автоматлаштириш воситаларини электр энергия манбаи билан таъминлаш кўрсатилади. Схемани лойиҳалашда қуйидаги масалалар ҳал этилади: 1. Электр ток тури, кучланиш қ иймати, манба қ уввати кабилар. 2. Таъминот схемаси ишончлилиги к ў риб чи қ илади. 3. Технологик объектнинг му ҳ имлилик категориясига биноан таъминотнинг узлуксизлиги, за ҳ иралаш кабилар. 4. Қ ис қ а тугатиш ва давомли юкламалардан воситаларни ҳ имоя этиш; 5. Воситаларни таъмирлаш, созлаш ва ҳ измат к ў рсатишда электр манбаидан узиб қў йиш чоралари; Одатда электр таъминот системаси таъминот ва та қ симот тармо қ ларидан иборат б ў лади. Умумий тарзда 14-расмда келтирилган. 14-расм. Автоматлаштириш системалари электр таъминотининг асосий қ урилмалари . Бу ерда: 1-таъминот манбаи, 2,5-таъминот шчитлари, 3,6- асбоб ва автоматика воситаларининг шчитлари, 4-ижро механизмларининг таъминот йи ғ маси, 7- бирламчи асбобларнинг датчиклари, 8-ало ҳ ида жойлашган асбоблар. Таъминот тармо ғ и (узлукли чизи қ лар) автоматлааштирилган объектни таъминот манбаи билан шчит ва йи ғ маларни бо ғ лайди. Та қ симот тармо ғ и (узлукли чизи қ лар) таъминот учит ва йи ғ маларини айри м электр истеъмолчилар билан бо ғ лаш.

Бу электр таъминот тармо қ лари қ уйидаги шаклда б ў лиши мумкин: бир фаза ва нолли икки симли; икки фазали икки симли; ў згармас токли икки симли; уч фазали уч сим билан; уч фазали т ў рт симли. Таъминот шчитлари билан таъминот манбаларини ў заро жойлашишига қ араб автоматлаштириш системаларининг электр таъминоти турли к ў ринишга эга б ў лиши мумкин (15-расм). a ) б) в) г) д) е) 15 расм. а-бир томонлама радиал; б-икки томонлама радиал ; в-радиал-магистрали; г, д-бир ёки икки томонлама магистрали; е-икки мустақил таъминотли магистрали; 1-таъминот манбаси; 2-шчит ва таъминот йиғмалари. 11 1 2 22 2 22 1 1 222 2 22 2 111 2 222 2 2 2

Мабодо таъминот шчит ва йиғмалари таъминот манбасига нисбатан турли томонга жойлашган бўлса ва шчитлар орасидаги масофалар катта бўлган ҳолатда таъминот тармоғи схемаси қўлланилади. Шчит ва йиғмалар орасидаги масофа таъминот манбаига нисбатан анча яқин жойлашганда магистралли схемалар танланади. Тақсимот тармоқлари, одатда, радиал шаклда олиниб, унда электр истеъмолчи шчитга айрим радиал чизиқ билан уланади. Бошқариш ва ҳимоя аппаратлари электр таъминот тармоқларида қуйидагича қулланилиши мумкин: 1. Таъминот йўлларида- автоматик узгич ёки рубильник –сақлагич; буларни таъминот манбаига уланган жойга, шунингдек, шчит ва йиғмалар киришига ўрнатилади; 2. Ижро механизмлар электродивигателларининг занжирига–автоматик узгич ва магнит ишга туширгич ёки рубильник, сақлагичлар ва магнит ишга туширгич. 3. Асбоб, автоматлаштириш воситалари, трансформаторлар, тўғрилагичлар занжирларида–узгич ва сақлагичлар ёки автоматик узгич; 4. Сигналлаш схемалари таъминот занжирларида–узгич ва сақлагичлар ёки автоматик узгич; 5. Шчитларнинг ёритиш занжирларида узгич ва сақлагич. Электр таъминотининг тақсимот ва таъминот тармоқларида пакетли узгичлар рубильниклар, бошқариш калитлари ва тумблерларни қўллаш мумкин. Лойиҳалашда қуйидагиларни эътиборга олиш лозим: 1. Электр истеъмолчининг ўзида узгич ва сақлагичлар назарда тутилган бўлса, бошқариш ва ҳимоя аппаратлари ўрнатилмайди; 2. Электр истъемолчиларни занжирида сақлагич бҳлса фақат бошқариш аппарати танланади; 3. Ерга туташтириш симларига бошқариш ва ҳимоя аппаратларини ўрнатиш тақиқланади;

4. Занжирлари ўзаро боғланган қурилмаларда (масалан, датчик ва иккиламчи асбоб) умумий бошқариш ва ҳимоя аппаратлари назарда тутилади; 5. Мураккаб, катта маъсул автоматлаштириш системаларида кучланишни назорат қ илиш назарда тутилиши керак. Электр таъминот схемаси ҳ ар бир шчит ва йи ғ ма учун ало ҳ ида лойи ҳ аланади (16-расм) . 16-расм. Электр таъминот схемасига мисол. Схемада (16-расм) бошқариш аппаратлари (рубильник, узгич, қайта улагич), ҳимоя аппаратилари (автомат, сақлагич), ўзгартиргич (тўғрилагич, трансформатор, стабилизатор), ёритиш чироқлари, разветкалар ва аппаратлар орасидаги электр алоқа йўллари кўрсатилиши керак. Аппаратлар ёнига ҳарф- рақам белгилари кўрсатилиб, уларнинг ҳарактеристикалари элементлар рўйҳатида келтирилиши лозим. Схеманинг пастки қисмида одатда жадвал берилиб, унда шу шчитдан таъминланадиган барча электр истеъмолчилар жойлаштирилади; жадвалда спецификация бўйича позицияси, қуввати, кучланиши ва ўрнатилагн жойи ҳам берилиши керак.

Электр таъминотда за ҳ иралаш ва уни автоматик ишга тушириш Электр таъминотни заҳиралаш (резервлаш) технологик объектни заҳиралаш билан биргаликда ҳал қилиниб, қуйидаги асосий талабларга риоя этиш керак: 1. Технологик объектга берилаётган мустақил таъминотлар сони автоматлаштириш системаларининг таъминоти билан тенг бўлиши керак, масалан, объектда 1- ва 2-категорияли истеъмолчилар бўлса ва объект иккита мустақил манбадан электр билан таъминлаш назарда тутилган бœлса, у ҳолда асбоблар ҳам иккита мустақил таъминотга эга бўлиши керак. 2. Иккала тармо қ нинг ў тказиш имконияти системанинг 100% ли имконияти билан ани қ ланади. 3. За ҳи рани автоматик ишга тушириш, одатда, объ е кт таъминоти билан биргаликда амалга оширилади, лекин баъзи ҳ олларда ишончлиликни ошириш ма қ садида автоматика системаларининг таъминотида ҳ ам қў лланилади (1 6 -расм). Нормал режимда кириш 1 уланган; реле К1 нинг контактлари кириш 2 занжирида узилган. Ишчи киришда кучланиш узилганда реле К1 нинг контактлари кириш 2 ни улайди; бир ва қ тда НА қў н ғ иро ғ и уланиб, оператив ҳ одимларни АВР улангани ҳ а қ ида ҳ абар беради. SB 1 тугмаси билан қў н ғ иро қ узилади ва чиро қ Н уланиб, 2-кириш улангани ҳ а қ ида ҳ абар беради. SB 2 тугма қў н ғ иро қ ни текшириш учун керак. Ишчи кириш ни улаш носозлик тугатилгандан с ў нг қў лда амалга оширилади. Пневмо-таъминот схемаларини лойиҳалаш. Бу схемада пневматик асбоблар, автоматлаштириш воситалари ва ёрдамчи пневматик аппаратларини сиқилган ҳаво энергияси билан таъминлаш кўрсатилади. Пневматик таъминот схемаларида шартли график ифодалаш тарзида бош, цех ва гуруҳ тақсимот коллекторлари, бош коллектордан пневмо- истъемолчиларга бўлган ҳаво трубопроводлари, таъминот блоклари ва шахсий ҳаво редукторлари, гуруҳ ва шахсий фильтрлар, назорат

манометрлари, қайта уловчи ва беркитувчи арматуралар ва шу кабилар кўрсатилиши керак. Пневмо-истъемолчиларни (асбоб, ростлагич ва шу кабилар) схемада шартли тарзда жадвал кўринишида берилиб унда автоматлаштириш схемасига биноан типи ва маркировкалари берилиши лозим (18-расм). Ёрдамчи аппаратуралар қуйидаги тартибда жойлаштирилади: Беркитувчи орган (вентиль) В, ҳаво фильтри Ф, редуктор Р, назорат манометри М, уч ҳолатли кран К. схемадаги (18-расм) ёзув ва шартли белгилашларга асосан қуйидагиларни билиш мумкин: 1. Таъминот диаметри d 15мм б ў лган труба ор қ али амалга оширилган; 2. Таъминот й ў лини коллектордан беркитиш ма қ садида вентил В3 к ў зда тутилган; 3. Ҳ авони механик ифлосликлардан тозалаш ма қ садида Ф1 ҳ аво фильтри ў рнатилган; 4. КСП-3 асбобини таъминоти учун лозим б ў лган босимни ў рнатиш учун редуктор Р1 олинган; 5. Редуктор Р1 дан кейинги босим манометри М2 воситасида назорат қ илинади; 6. Асбоб КСП-3 таъминотининг босими 140кПа; 7. КСП-3 асбобининг таъминоти учун ҳ аво сарфи 0,5м3/соат; 8. КСП-3 асбоби ректификация б ў лимининг ш ч итига ў рнатилагн.

18 - расм. Пневматик таъминотнинг принципиал схемасига мисол. Пневматик таъминот учун лозим бўлган ҳаво сарфи Qx қуйидаги формула билан топилади: Qx=( Q1+ Q2)КйКа Бу ерда Q1-узлуксиз ишлайдиган автоматлаштириш воситалари учун лозим бўлган ҳаво сарфи, м3/соат; Q2-узлукли ишлайдиган воситалар учун керак бўлган ҳаво сарфи м3/соат; Кй- ҳ аво й ўқ отишларини ҳ исобга олувчи коэффицент, одатда К=1,15 га тенг; Ка-а ҳ ёнда уланадиган воситалар учун лозим б ў лган ҳ аво сарфини ҳ исобга олувчи коэффицент, Ка=1,1. Пневматик таъминот системасини лойи ҳ алашда қ уйидаги масалалар ҳ ал этилиши лозим: 1. Си қ илган ҳ авонинг таъминот манбаи танланади; 2. Пневматик истеъмолчилар учун керак б ў лган ҳ аво сарфи ани қ ланади; 3. Пневматик таъминот схемаси танланади; 4. Ҳ аво узатиш тармо ғ ининг ҳ исоблашлари бажарилади;

5. Лозим б ў лган аппаратуралар труб о провод арматуралари (вентил, кран) танланади; 6. Бош лойи ҳ ачи учун автоматлаштириш системалари ҳ аво билан таъминлашга топшири қ тузилади.

Адабиётлар: 1. Проектирование систем автоматизации технологических процессов, П од ред. А.С. Клюева, 2-е изд., М., Энергоатомиздат, 1990, стр. 104-144. 2. Техника чтения схем автоматического управления и технологического контроля, П од ред. А.С. Клюева, 3 -е изд., М., Энергоатомиздат, 1991, стр. 174-181, 209-213. 3. Проектирование, мо н таж и эксплуатация систем автоматизации в пищевой промышленности, Трегуб В.Г. и др., М., Агропромиздат, 1991, стр. 76-92. 4. Проектирование, монтаж и эксплуатации систем автоматизации в пищевой промышленности, Трегув В.Г. и др., М. Агропромизда, 1991, стр. 76- 92.

Похожие

Автоматлаштириш системаларининг принципиал схемаларини лойиҳалаш

Автоматлаштириш системаларининг таркиб схемаларини лойиҳалаш

Автоматлаштириш системаларининг функционал схемаларини лойиҳалаш

Автоматлаштириш ва ўлчаш системаларининг функционал схемаларини лойиҳалаш

Автоматлаштириш системаларининг ташқи электрли ва трубали ўтказишлар схемаларини лойиҳалаш