Автоматлаштириш системаларининг ташқи электрли ва трубали ўтказишлар схемаларини лойиҳалаш - Физика - Рефераты

Автоматлаштириш системаларининг ташқи электрли ва трубали ўтказишлар схемаларини лойиҳалаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

545.5380859375 KB

Автоматлаштириш системаларининг ташқи электрли ва трубали ўтказишлар схемаларини лойиҳалаш Режа: 1. Ташқи электрли ва трубали ўтказишлар ҳақида умумий тушунчалар ва уларнинг тавсифлари. 2. Электрли ўтказишлар усулларини танлаш. 3. Электрли ўтказишларда сим ва кабелларни танлаш ва турини вазифали занжирларга тегишли бўлган ўтказишларни биргаликда узатишнинг шарт ва талаблари. 4. Электрли ўтказишларда ҳ имоя аппарат ва ўрнатиш конструкцияларини танлаш.

Таш қ и электрли ўтказишлар ҳ а қ ида умумий тушунчалар ва ўтказишлар усулларини танлаш Электрли узатиш ибораси кабель, симлар ва уларга тегишли бўлган маҳкамлаш, ушлаб туриш, ҳимоялаш конструкцияларининг биргалиги назарда тутилади. Ташқи электрли узатишлар автоматлаштиришнинг асосий лойиҳа ҳужжатлари мажмуасига кириб, бу схема асосида монтаж ва созлаш ишлари бажарилади, шунингдек, система воситаларини эксплуатация қилишда фойдаланилади. Бу чизма кўрсатмаси материаллар РМ4–6–84, РМ4– 6–81, РМ4–6–79 талабларига биноан бажарилади. Электр ускуналари тузилиши қоидаларига мувофиқ электрли узатишлар қуйидагича бўлади: 1). Очиқ электрли узатиш-иншоотнинг конструктив элементлари (девор, шип, ферма) бўйлаб бевосита труба, короб, лотаклар воситасида. 2). Ёпиқ электр узатиш-биноларннинг девор, ертўла, пойдеворлари бўйлаб трубалар, ёпиқ каналлар орқали. 3). Таш қ и электрли узатиш-бино ва иншоотларнинг таш қ и деворлари, бостирмалари ор қ али труба, короб, лот о клар воситасида. Автоматлаштириш системаларининг электрли узатишлари одатда очи қ усулда бажарилиб, ёпи қ усули меъморчилик талаблари асосида бажарилади. Электрли узатиш кабель ва изоляцияли симлар ор қ али амалга оширилиб, одатда қ уйидаги усуллар қ ўлланилади: 1). Ишлаб чи қ ариш хоналарида кабеллар билан: а). Кабель конструциялари воситасида. б). Лот о клар ор қ али ( ч ан г ли хоналардан таш қ ари). в). Пўлат к о робларда. г). Пўлат ва пластмассали ҳ имоя трубалари воситасида. д). Каналлар ор қ али. е). Кабель қ аватлари ор қ али. 2). Таш қ и ускуналарда кабеллар ор қ али: а). Кабель конструциялари воситасида.

б). Лотаклар ор қ али. в). Пўлат коробларда. г). Пўлат ва пластмассали ҳ имоя трубалар воситасида. д). Эстакада, каналь ва туннель, ер ости ор қ али. 3). Ишлаб чи қ ариш хоналарида симлар билан: а). Пўлат к о робларда. б). Лот о клар ор қ али ( ч ан г ли хоналардан таш қ ари). в). Пўлат ва пластмассали ҳ имоя трубалар воситасида. 4). Таш қ и ускуналарда симлар билан: а). Пўлат к о робларда. б). Пўлат ва пластмассали ҳ имоя трубалари воситасида. Ю қ оридаги узатиш усулларини танлаганда техник–и қ тисодий та ҳ лиллар асос қ илиб олиниб, бунда атроф–му ҳ ит шароити, хонанинг вазифаси, жи ҳ озларнинг жойлашиши, эксплуатация қ улайлиги каби факторлар эътиборга олинади. Танлаш қ уйидаги тартибда амалга оширилади: 1. Атроф–му ҳ ит шароитига биноан кабель ва симларнинг маркаси, ҳ амда ўтказиш усули ани қ ланади. 2. Электрли ўтказишлар имконияти бор усуллардан технологик жараён талаблари, эксплуатация қ улайлиги, техник эстетика, ён ғ ин меъёрлари кабиларни ҳ исобга олган ҳ олда биттаси танланади. 3. Танланган усуллардан энг осони ва и қ тисодий тежамлиги танланади. Электрли ўтказишларда иложи борича бир хил ўтказиш усулини танлашга ҳ аракат қ илмо қ лозим, мабодо ўзга электр ускуналарнинг электрли ўтказишларининг йўналишлари мос келса, у ҳ олда уларни умумий қ илиб ўтказиш керак. Кабель ва симларни танлаш Автоматлаштириш системаларининг электрли ўтказишларида альюминий ва мис ўзакли изоляцияли сим ва кабеллар қ ўлланилади. Мис ўзакли к а б е ль симлар қ уйидаги ҳ олларда қ ўлланилади: 1. Қ аршилик термометри ва термоэлектрик ўтказгичлар занжирларида.

2. Кучланиши 60В гача ва ўзак кесими 0,75мм 2 гача бўлган ўлчаш, бош қ ариш, таъминот, сигналлаш занжирларида. 3. Портлаш ҳ авфи бор ускуналарда. 4. Тебранишлар таъсирида бўлган ускуналарда. 5. Кўчма ёритиш ва электрлаштирилган таъмир асбобларининг таъминотида. Кабель ва симларнинг кесим юзаси йўл қўйилган токли юклама ва кучланишлари бўйича танланади. Электрли узатишларда кабель ва симларнинг рухсат этилган энг кичик кесим юзаси қуйидагичадир: 1. Кўп симли мисли ўтказгичлар учун– 0,35мм 2 . 2. Бир симли мисли ўтказгичлар учун– 0,5мм 2 . 3. Альюмин ўзакли симлар учун– 2мм 2 . Қ уйидаги талабларга биноан электрли ўтказишларда симлар за ҳ ираланади: 1. Ҳ имоя трубаларида ўтказишлар амалга оширилганда ишчи ўтказгичларнинг 10% ми қ дорида. 2. Мис ўзакли кабелларда ишчи ўтказгичлар сони 8 дан то 26 гача бўлганда– битта за ҳ ира сими, 27 дан то 59 гача– 2 та, 60 дан 105 гача– 3 та, мабодо 2 дан то 7 гача бўлганда за ҳ ира сими танланмайди. 3. Альюминли кабелларда ишчи ўтказгичлар 4 дан то 10 гача бўлса– битта, 14 дан то 37 гача– иккита. 4. Битта автоматлаштириш системасига тегишли бўлган ва йўналиши мос келган кабеллар гуру ҳ ида за ҳ иралаш умумий йи ғ индиси бўйича ҳ исобланади. Таш қ и электрли ўтказишлар схемаларини тузиш. Таш қ и электрли ўтказишларни график ва жадвал усулларида бажариш мумкин. График усулда (22–расм) чизмада қуйидагилар бўлиши керак: тушунтириш жадвали, шчит пультларнинг шартли ифодаси; асбоб, улаш қутилари ва

бошқа ёрдамчи аппаратураларнинг шартли белгилари; узлуксиз чизиқли электрли узатишлар. Ҳар бир электрли узатиш учун унинг техник характеристикаси (типи, ўзаклар сони ва кесими, ишчи ўзаклар сони квадратлар ичида кўрсатилади), кабель ёки симларнинг узунлиги; ҳимоя трубаларининг диаметри, узунлиги ва типи кўрсатилади. Шчит, пульт ва аппаратурали шкафлар номи кўрсатилган ҳолда тўртбурчак кўринишда ифодаланади. Кўп паналли шчитларда ҳар бир панель алоҳида кўрсатилади. Электрли ўтказишларнинг улаш қутилари ва йиғмалари буюм қиёфасига пропорционал шаклда ифодаланади; ёнига буюм типи ва унинг тартиб номери қўйилади (22–расмда КСК–16 №12).

22 - расм. Ташқи электрли узатишга мисол. Чизмада сим ва кабель ўзаклари принципиал схемага мувофиқ ҳолда маркировкаланади. Маркировкаси улаш ерлари олдига қўйилади. Ка бель, симларнинг номерлари диаметри 10–12мм бўлган айлана ичида келтирилади. Таш қ и узатишлардаги элементлар чизи ғ ининг қ алинлиги 0,4–1мм қ илиб ифодаланади. Элементларнинг ўлчашлари эса стандартлар билан меъёрлаштирилмаган.

Трубали ўтказишлар схемаларини лойи ҳ алаш. Трубали ўтказишлар пневматик ва гидравлик системаларда энергияни узатишда ало қ а воситалари вазифасини бажаради. Функционал вазифасига биноан трубали ўтказишлар асосий ва ёрдамчиларга бўлинади. Асосий трубали ўтказишларга импульсли, буйру қ ва таъминлаш, ёрдамчисига-иситувчи, совитувчи, дренажлилар киради. Импульсли трубали ўтказиш назорат қ илинадиган му ҳ итни ўлчаш воситаларининг сезгир элементларига узатиш учун ҳ измат қ илади. Буйру ғ ли трубали ўтказиш буйру қ сигналларни узатиш учун мўлжалланган. Пневматик ва гидравлик автоматлаштириш воситаларини си қ илган ҳ аво ёки ё ғ босими билан таъминлаш трубали ўтказишларининг вазифасига киради. Трубали ўтказишларини лойи ҳ алашда қ уйидаги асосий талабларга риоя этилиши керак: 1. Трубали ўтказишларда технологик жи ҳ озларни тўхтатмасдан автоматлаштириш воситаларига ҳ измат қи лсин, текшириш ва шу кабилар учун имконият бўлиши лозим. Воситаларга ҳизмат қ илишга асбобларни ювиш, ҳ аво билан тозалаш ва импульс труба, асбобларни ажратиш сую қ ликлари билан тўлдириш, шунингдек, системадан суюšлик конденсаторларини чи қ ариш кабилар киради. 2. Трубали ўтказишларда ҳ осил бўладиган конденсатларни бир жойга тўплаш ва газларни чи қ ариш имкониятини берувчи қ иялик назарда тутилиши керак. Масалан, импульсли трубали ўтказишларда манометрлар учун қ иялик 1:50 дан ва дифманометр-лар учун 1:10 дан кам бўлмаслиги лозим. Пневматик буйру ғ ало қ а йўллари қ ияликсиз бўлиши мумкин. 3. Трубали ўтказишларининг механик мустаќкамлилиги жиќозларнинг тебранишига ва муќит пульсацияларига чидамлилиги уч маротабадан кам бўлмаслиги лозим.

4. Трубали ўтказишларда бош қ ариш системаси учун максимал кечикиш ва қ тини таъминлайдиган трубаларнинг кесим юзаси олиниши керак. 5. Трубали ўтказишлар ён ғ ин ва портлаш ҳ авфи бор хоналарда трубаларнинг икки учи ерга туташтирилиши керак. Трубали ўтказишларни тўлдирувчи моддаларнинг физикавий–кимёвий хусусиятлари ва ишчи параметрларига (босим, температура) биноан гуруҳ ва категорияларга ажратилган бўлиб, улар асосида трубалар ва уларни улаш танланади. Трубали ўтказишлар чизмасида трубаларга тартиб номери қ ўйилади; масалан: 01,02,03 ва ҳо к а зо (23–расм). Бу номерлар айлана ичига қ ўйилиб, унинг диаметри бир чизма доирасида ўзгармаслиги лозим.

23 - расм. Импульс трубали ташқи трубали ўтказишларга мисол. Схемада элементлар рўйхати берилиши лозим, бунга беркитиш арматуралари, улаш қутилари, пневмакабеллар, трубапровод, жиҳозга улаш қисмлари ва шу кабилар киритилиши лозим. Бу рўйҳат кўрсатма материаллари РМУ–59–78 талаблари асосида бажарилади.

Адабиётлар: 1. Проектирование систем автоматизации технологических процессов, П од ред. А.С. Клюева, 2–изд., М., Энергоатомиздат, 1990, стр 230–323. 2. Техник а чтения схем автоматического управления и технологического контроля, П од ред. А.С. Клюева, 3–изд., М., Энергоатомиздат, 1991, стр 218–277. 3. Проектирование, монтаж и эксплуатация систем автоматизации в пищевой промышленности, В.Г. Трегуб и др, М., Агропромиздат, 1991, стр 121–143.

Похожие

Автоматлаштириш системаларининг принципиал схемаларини лойиҳалаш

Автоматлаштириш системаларининг таркиб схемаларини лойиҳалаш

Автоматлаштириш системаларининг функционал схемаларини лойиҳалаш

Автоматлаштириш ва ўлчаш системаларининг функционал схемаларини лойиҳалаш

Автоматлаштириш системаларининг шчит ва пультларини лойиҳалаш