Ўзбек халқ латифаларининг поэтик табиати, ҳажв ва юмор - Литература - Рефераты

Ўзбек халқ латифаларининг поэтик табиати, ҳажв ва юмор

Загружено в:

11.09.2022

Скачано:

0

Размер:

73.5 KB

Ўзбек халқ латифаларининг поэтик табиати, ҳажв ва юмор Режа: 1. Латифа термини ҳақида 2. Латифа жанрининг ўзгача услуб, хусусиятлари 3. Л атифа жанрининг ички турлари 4. Л атифа жанрининг ички турлари

Латифа ёзма адабиётда қадимдан мавжуд бўлиб, ўзбек фольклорида кейин пайдо бўлган. Латифа арабча латиф ва лутф, майин, зариф, гўзал, ёқимли, нафис сўз маъноларини англатади. Алишер Навоий сатирани «зарофат», «ҳажв», «мутойиба», «ҳазил», «мазах» билан ифодалайди… «сатира» ёзиш билан шуғулланувчи кишиларни эса «зарофат дусар рақимлар», «Мажолис ун- нафоис»да эса «ҳаззол», «зурафо» 1 атайди. Масалан, «Мавлоно Қобилий сипоҳийлик суратинда эрди ва элни ҳажв қилур эрди» 2 , «Адҳамий-Иброҳим – хуштаъб, зарофатлиқ киши эди» 3 . «Латифа» термини ўрнида дастлаб «ҳикоя», «ҳажв», «ҳазил», «мутойиба», «лутф», «латоиф», қорақалпоқларда «кулдирги сўз», «ҳангомалар» 4 , туркманларда «шўрта сўз» 5 , татарларда «мазах» 6 атамалари қўлланган. «Ҳазил-мутойиба, ҳажвий ҳикоя қаҳрамонлари Афанди аталгунга қадар реал, сўзга чечан қизиқчи, шоир номи билан юритилган. Ўзбекларда Машраб, тожикларда Мулла Мушфиқий, туркманларда Мирали, уйғурларда хўжа Носир, Салой Чаққон, қорақалпоқда Умрбек лаққи, Дўстназар Салоқай каби адабий типлар 7 номи билан, кўпроқ исмсиз, «бир киши», «бир одам» шаклида ҳикоя қилинган. Афанди термини «жаноб», «муаллим» маъноларини билдириб , шахс номининг таркибий қисмини ташкил этади. «У ишидан янглишиб, кулгили ишлар қилиб юрадиган одамни» 8 эслатади. Афанди дастлаб фахрий унвон сифатида қўлланган. 1 Ҳайитметов А. Навоийнинг адабий-танқидий қирралари. Т ошкент , 1959. 174-б ет . 2 Алишер Навоий . Мажолис ун - на ф оис. 12 - том. Т ошкент , 1966. 83 - б ет . 3 Ўша асар. 163 - б ет . 4 Алимбетов Қалли. Қарақалпоқ фольклори. Т ошкент , 1977. 83-бет. 5 Туркменское народное творчество. Ашхабад, 1988. С. 5. 6 Татарский народный юмор. Весёлая рассип. 1974. С. 3. 7 Аимбетов Қалли. Қорақалпоқ фольклори. 1977. 83 - б ет . 8 Ўзбек тилининг изоҳли луғати. Икки жилдлик. М. , 23 - б ет .

Афанди атамаси узоқ тарихга эга бўлиб, илдизи қадимги кичик Осиёга кириб боради. Маълумки, Х III асрда Византиянинг юксак маданияти туркларга катта таъсир кўрсатган, тили янгича сўзлар билан бойиган. Шундай сўзлардан бири аутентиос, византияликлар талаффузида ауфендиос шаклида тасвирланиб, «жаноб» маъносини англатган 9 . Кейинчалик ауфендиос замирида афанди термини юзага келиб , исм сифатида юритилган. Мазкур ном эгасининг ҳозиржавоб, доно, гоҳ содда, тентакнамо, гоҳ тадбиркор киши эканини ифода этган. Афанди образи қарийб минг йиллар давомида араблар, эронийлар, турклар, Кавказ, Ўрта Осиё ва қўшни халқлар ёзма адабиёти ва фольклорида мавжуд латифалар заминида юзага келган 10 . Латифаларни тўплаб чоп этиш бошланди. У дастлаб Истанбулда турк тилида нашр этилди (1837). Кейин озарбайжон, ўзбек ва бошқа туркий халқларда турли ҳажмдаги қўлёзма, тошбосма тўпламлар юзага келди. Афанди латифаларининг 1837 йилги нашри Ўзбекистонда ҳам тарқалган. 1 8 62- 18 63 йилгача номаълум автор томонидан ўзбек тилига қисқартириб таржима этилган, шу ҳақда махсус сўз боши ҳам ёзилган. Хўжа Насриддин образи ўзбек латифалари ва қаҳрамонлари билан ҳамоҳанг бўлгани туфайли аста-секин барча миллий латифалар Афанди номи билан юритилди 11 . Афанди атамаси Ўрта Осиё халқлари орасида кенг тарқалди. Кейинчалик эса «Хўжа Насриддин ҳақидаги турк латифаларининг ёзма манбалар орқали Мовароуннаҳрга кириб келиши натижасида жанр, мазмун, қаҳрамонлар характеридаги яқинлик туфайли эса ўзбек латифаларидаги қаҳрамон номи ҳам аста-секин Насриддин Афанди номи билан алмаштирилган. Шундай қ и либ, бу тўпламнинг оммавий нашрлари ўзбек халқи ўртасида асл ва таржима латифаларнинг кенг тарқалишига олиб келган» 12 . 9 Ғафуров А. Рассказы об именах. Душанбе, 1968. С. 17. 10 Зарифов Х.Т. Ўзбек фолькл оршунослиги тарихи дан . Ўзбек совет фольклори масса- лалари. Тошкент, 1970. 218 - б ет . 11 Ўша асар. 218 - б ет . 12 Зарифов Х.Т. Ўзбек фольклоршунослиги тарихидан… 218 - б ет .

Латифа маъноси, шаклий тузилишига кўра ўзбек фольклоршунослигида халқ насрининг алоҳида тури сифатида қабул қилинган. Ҳ.Раззоқов уни асосан мазмунидан келиб чиқиб қуйидагича таър и флаган: л атифалар халқ орасида кенг тарқалган, халқ оғзаки прозасининг воқеабанд, ҳажман кичик, юмористик характердаги ҳажв жанрларидандир 13 . Латифа ўзбек тилининг изоҳли луғатида кулгили воқеа ва ҳодисалар ҳақидаги кичик ҳикоя» деб ани қ ланган 14 . У «Адабиётшунослик терминлари луғати» китобида қуйидагича таърифланган: «Латифа халқнинг нозик фаҳмлилик билан айтган кулгили кичик ҳикояси. У кўпинча Афанди деб юритилади» 15 . Айтиш керакки, мазкур ҳикоя узоқ вақт латифа аталган. Ҳозир ҳам шундай номланади. Ф.Йўлдошева латифани шаклий тузилишига кўра шундай белгилаган: «Латифа халқ қаҳқаҳаси, заковати, идроки, меҳри, нафратининг лўнда, ихчам, содда ва шу соддалик замирида яширин ётувчи диалог формасида ифода этган бир эпизодли асар» 16 . Латифа нозик сўз ўйини, киноя билан йўғрилган, фош этувчи, хушчақчақ кулги яратувчи, қизиқ воқеани аниқ, лўнда ифода этган ҳажман ихчам ҳажвий ҳикоя. Латифа жанрининг ўзгача услуб, хусусиятлари Латифа ўзбек халқ насрининг ҳажв, енгил юмор, ҳазил-мутойиба, сўз ўйини, масхара, найранг кўрсатишга асосланган аччиқ ёки хушчақчақ кулги яратувчи мустақил жанридир. Унинг реал воқеликни қамрови, манбага муносабат, бадиий акс эттириш мезонларини аниқлаш генетик асослари, ўзгача хусусиятларини белгилаш имконини беради. Ўзига хосликнинг равшан тус олишида қиёсий таҳлил 13 Раззоқов Ҳ. Латифа ва лофлар. Ўзбек халқ оғзаки поэтик ижоди. Т ошкент , 1980. 176 - б ет . 14 Ўзбек тилининг изоҳли луғати. Икки томлик. 1-том. М., 1981. 428 - б ет . 15 Ҳомидий Ҳ., Абдуллаева Ш., Иброҳимов С. Адабиётшунослик терминлари луғати. Т ошкент , 1967. 89 - б ет . 16 Йўлдошева Ф. Латифа. Ўзбек фольклори очерклари. Уч томлик. 2 - том. Т ошкент , 1989. 141 - б ет .

муайян талабга жавоб беради, хусусий хоссаларини кашф этишга имкон яратади. Фақат тадқиқотни тарихийлик нуқтаи назаридан текшириш талаб этилади. Жанрнинг энг муҳим барқарор, муайян белгилари алоҳида ажралиб туради. 1. Жанр генезиси (тарихий асослари) қадим ўтмишда юзага келган аниқ вақт, шарт-шароитни бошдан кечирган. Ана шу жараёнда тўқималарига тарихий ҳақиқат элементлари алоҳида қатлам сифатида кириб из қолдирган. Айтиш мумкинки, бу из жанр заминида асос бўлган. Шунингдек, унинг замирида феодал жамоа тартиблари, одил ва адолатсиз шоҳ, бебурд ҳоким, фирибгар, қаллоб, порахўр кимсалар, дангаса, бетайин шахслар, моддий, маънавий ҳаётнинг улуғ ва қусур томонлари, золим шоҳ сиёсати, ижтимоий вазият ва ҳодисалар, хусусан, мўғуллар истилоси, Чингизхон (ХIII аср) даври билан боғлиқ реал воқеаларга ҳажвий муносабат, истеҳзоли кулги, қочириқ, кесатиқ, хушчақчақ қаҳқаҳалар тарихий асос, комик қаҳрамон, афанди образининг юзага келиб шаклланишида замин вазифасини ўтаган. Салбий белгини инкор этиб, беназир ахлоқни улуғлаш мотивлари манба бўлиб хизмат қилган. Шунингдек, латифа заминида этнографик тафсил, маросим, маиший ҳаёт анъаналари, муайян даврда шуҳрат топган тарихий воқеа ва ҳодисалар, борлиқ унсурлари, қизиқчи, сўзга чечан кишиларнинг оғир ва ночор ҳаётга муносабати акс этган. Латифанинг мустақил жанр сифатида шаклланишида сатирик эртаклар, қизиқчилик анъаналари, аския, нақл, лоф, оғзаки ҳикоялар алоҳида аҳамият касб этиб, айрим белгилари, тасвир воситалари мазкур турга мос табиатнинг ташкил топишида етакчи роль ўйнаган. Латифа ҳажвга асосланади. Бу ҳодиса унинг ўзига хос белгиларидан бўлиб, эпик воқеалар ечимида ҳал қилувчи вазифани бажаради, қаҳрамон ғалабаси, рақиб мағлубиятини таъминлайди. Унинг алоҳида тур сифатида тус олиб гуллаган вақти IX-XI асрларга тўғри келади 17 . Бу давр ижтимоий муносабат кучайган замон эди. Муайян 17 Давлетов К.О. Происхождения и значения образа Насреддин Афанди. В кн.: Вопрос ы узбекской литературы. Ташкент, 1959. С. 455.

вақт латифаларининг тарихий асосини шуҳрат топган қизиқ воқеа, маиший ҳодисалар, майин юморга мансуб ҳаракат ва ҳолат, борлиқ тафсиллари, кераксиз тартиб-қоидалар, мулкдор амалдорнинг зулм ва зўрлик, ҳукмрон сиёсати, аянчли ҳодисалар, ночор ҳаётга қарши ғоя, норозилик кайфияти замирида ташкил топган халқ ҳажвиёти тарихий манба вазифасини ўтаган. Реал воқеликка муносабат номақбул ҳодисаларни рад этмоқ, фош этишдан бошланган. Ижтимоий-сиёсий, оилавий-маиший ҳаёт нуқсонларига қарши чиқмоқ, мақбулини ёқламоқ, сюжет воқеаларини уйдирма деб билмоқ мақсадидан келиб чиққан. Воқеликни бадиий акс эттириш мезонлари ҳаётий уйдирмаларга, ўхшатиш, сифатлаш, истиора, муболаға каби бадиий тил воситалари, хусусан, комик қаҳрамон нутқи, фаолиятининг танқид билан йўғрилиши, салбий воқеа ва ҳодисани ёритиш, ҳажвда етакчи ўрин тутган заҳарханда кулги, енгил юморга асосланади. Жанрнинг воқеалари тавсифида реал ҳодиса, тарихий ҳақиқат кўринмайди, асар мазмунига сингиб, ноаниқ шаклга айланиб қолган. Бадиийлик эса биринчи планга чиқиб, ҳал қилувчи роль ўйнаган. Бу уни ривоятдан фарқлайди. 2. Латифа жанри ҳазил, мазах қилиш йўлига эга. Ҳажв, мутойиба, шама, сўз ўйини, қочирим, киноя, кесатиқ, пичинг, масхара, замзамалар унинг танқид қилиш, фош этиш услубидир. Бу унинг ўзига хос хусусиятини белгилайди. Усул кўп маъноли нафис сўз, жумлаларда, аниқ ва ёрқин ифодаларда амал қилади. 3. Бу хил ҳикояни белгиловчи кулги, қаҳқаҳанинг кутилмаганда юз бериши, тасодифийлик мазкур жанрнинг хусусий хоссаларидан биридир. Фавқулодда кўтарилган кулги афанди нутқи, енгилган рақиб ҳолати, хатти- ҳаракатидан келиб чиқади. 4. Латифанинг сюжет тузилиши ихчам, содда, ягона эпизод ёки унинг такроридан ташкил топган. Бу жиҳати билан у жанрлар тизимида алоҳида ўрин тутади. Эпизоднинг турли хил товланган намуналари киноя, ҳажв,

нозик ҳазилни англатиб мутойиба яратади. Бу тур асосан танқидий, таълимий-эстетик функцияни адо этади. Сюжетнинг қисқалиги латифа жанри учун доимий, барқарор хусусиятдир. Унинг композицияси аниқ ва соддалиги билан фарқланади. Конфликт фавқулодда пайдо бўлиб, кутилмаганда ечилиши билан ажралиб туради. У ижтимоий-сиёсий ва оилавий-маиший маъно касб этган. Тасодифан пайдо бўладиган нафис сўз ўйини, сюжет бошламасида келган тугун ечимининг кутилмаганда юз бериши жанр учун доимий барқарор белги бўлиб, унинг замирида юз берган қаҳқаҳа, кесатиқли кулги салбий ҳодисани инкор этади ва эзгуликни улуғлашга хизмат қилади. Агар конфликт ижтимоий-сиёсий маъно касб этган бўлса, ечими кесатиқ тўла аччиқ кулги, оилавий-маиший маъно англатганда енгил, ҳазиломуз юмор яратади. Конфликтнинг ҳар икки тури танқидий функцияни адо этиб, бири рақибни масхара қилиш, ёлғон ниятини фош этиш, иккинчиси ҳазил қилиб, жузъий камчиликни тузатишга ундаш вазифасини адо этади. Фош этиш ва нозик ҳазил етакчи (афанди) образни рақиб персонажга қарши қўйиш (контраст) ақлий тўқнашувда амалга ошади ва у танқид йўналтирилган объект табиатини ёритиб, истеҳзоли кулгига нишон қилади. Зидлашувда пичинг тўла қизиқ воқеалар, афандининг сўзамол, тадбиркорлиги ҳал қилувчи роль ўйнайди. 5. Сюжет нутқ мотивига асосланади. У диалог шаклида келади ва асар кульминациясини ташкил этиб, уни ечим билан боғлайди.Рақибнинг мазахга мойил нутқи афандини кулги қилиш, камситишга мўлжалланган. Ўзини тағофилга солиб, кўриб-кўрмасликка, билиб билмасликка олиб айтилган пичинг тўла афанди нутқи рақибни мот қилиб, уни кулгили аҳволга солиб, аччиқ киноя билан фош этади. Эпизодларнинг ихчам, қисқалиги сюжетнинг сиқиқлигини таъминлаган. “Подшо бир маросимда атоқли одамларга тўн кийдирди ва афандини масхара қилиш учун унга эшак тўқимини берди. Аъёнлар қатори афанди ҳам подшони дуо қилиб, миннатдорчилик билдирди, сўнг бундай деди:

– Сизларга шоҳим одамлар киядиган тўн бердилар, менга эса шоҳона лутф, карамлар қилиб, ўз кийимларини ечиб бердилар 18 . Подшонинг қалтис хазили қўпол қилиғини ифода этган воқеалар ҳаракат мотиви афандининг шоҳга дабдурустдан айтган лўнда жавоби нутқ мотиви сифатида ташкил топган. Кетма-кет келган ҳар икки мотивнинг иккинчиси биринчи мотив замирида юзага келган ва латифа мазмунини тўлдириб, воқеликка аниқлик киритган. Айтиш мумкинки, мазкур ҳодиса ҳукмронни қоралаб, қаҳрамон қўллаган амалий чорани мадҳ этади, киши қалбида ҳажвий кулги қўзғаб, мақтанчоқ шоҳ ниятини фош этади. Юз берган коллизия қўпол ҳазилни аччиқ, заҳарханда кулги билан рад этади. Нутқ мотивининг савол-жавоб шакли қарама-қарши қўйилган образлар табиатини белгилайди. “Афанди эшагини миниб борар эди. Унинг орқасидан етиб келган отлиқ бой унга пичинг қилди: -Афанди, эшагингиз қалай? -От устига мингандай, деб жавоб берди афанди. Афандининг кинояси от минганни эшакка мингазиб, мазах қилиш, истеҳзоли кулги, такаббурни қоралаб, сўзамол, ҳозиржавобни маъқуллайди. Подшо, вазир ва Насриддин афанди овга чиқишди, йўлда подшо устидан чопонини ечиб афандига берди. Буни кўрган вазир ҳам чакмонини ечиб афандига узатди. Подшо афандига тегажоқлик қилиб: -Афанди, устингиздаги бир эшакнинг юки бўлдими? – деди. Афанди дарҳол: -Йўқ шоҳим, кўриб турибдилар-ку, икки эшакнинг юки! – деб жавоб берди 19 . Мусоҳаба маънавий баҳс, ақлий тортишувга йўл очади, қолаверса, афанди нутқи, кўчма маъноли сўз, имо-ишора рақибни эшакка менгзаб, аччиқ кулги яратади. 18 Ўша асар. 29-бет. 19 Ўша асар. 8-бет.

Мотивнинг аниқ маъноси, барқарор шаклининг етакчи образ фаолияти билан мужассам ифодасидан ташкил топган маънавий тўқнашувда афандининг мазахга мойил нутқи ҳал қилувчи роль ўйнайди. У иложсиз қолган рақибни мулзам ҳолатга солиб қўяди, ниҳоят айбини ошкор этиб, ҳажвга нишон қилади. Нутқ мотиви сўзга чечан, доноликни улуғлаб, беписанд шоҳ қиёфасини ёритади ва афанди идеалини орттиради. 6. Латифаларда асосан уч хил персонаж фаолият кўрсатади. Ҳар бири ўзига хос табиати, ҳаётга муносабати, вазифасига кўра ўзаро фарқланадилар. Айни пайтда уч хил персонажнинг ҳар бири ўз вариантларига эга. Бу нусхаларнинг ҳикоядаги ўрни, мақсад, вазифалари ўзгармайди. Бири бош қаҳрамон Насриддин афанди образидир. Насриддин афанди халқ хоҳиш-истак, орзу-умид, порлоқ келажакка ишонч-эътиқодни акс эттирган умумлашма, бадиий тўқима образдир. Унинг қиёфасида ифодаланган донолик, тадбиркор, сўзга чечанлик каби хусусиятлар, ижтимоий-маиший маъно касб этган ҳаётий ҳодисалар билан тўқнашув замирида пайдо бўлади ва халқ манфаатини ҳимоя қилади. Афандининг бошқа бир тимсолий варианти камбағал-қашшоқ, ночор шахс сифатида тавсифланади. У қўпроқ адолатсиз шоҳ, инсофсиз бой, феодалга қарши йўналтирилган ҳажвий кулги яратади. Бу билан у меҳнат аҳлининг хоҳиш-эътиқоди, орзу-умид, норози кайфият, исёнкор руҳини ифодалайди. Унинг яна бир варианти зўравон, тамагир, икки юзламачи, хусусан қози сифат ҳаракат қилади. Бу эса бой, ҳукмрон табақанинг иш услуби, иллатларини очиб ташлаб, пичинг тўла кулги билан фош этади. Яна бир гуруҳ латифаларда мавжуд афанди варианти содда, ақли заиф, гўл, бемаъни, ҳиссиз, калтабин, тентак, авлиёсифат талқин этилган. Унинг бу хил хусусиятлари ясама, шартли бўлиб, бетайин шахс табиатини танқид қилишга қаратилган. Бу билан у қаршилик кўрсатади, ҳокимни ҳажв қилади,

воқеаларни кулги замирида акс эттириб, енгил танқид, киноя тўла нутқ, заҳарханда кулги билан ёритади. Рақиб персонажлар тизимини подшо, вазир, бой, ҳоким, савдогар, баққол, қози, аълам, ўғри, дангаса, аҳмоқ, фосиҳ кишилар ташкил этади. Унинг бу хил турлари бажариши лозим бўлган вазифаларига кўра фарқлансалар ҳамки, салбий хусусиятларига кўра ўзаро тенглашадилар. Қинғир йўлда ҳаракат қилувчи айёр, фирибгар, туҳматчи, эгриқўл кишилар доимо афанди ҳажвига дучор бўладилар. Рақиб афандига озор бериш, кишиларни алдаш, разиллик, ёвузлик қилиш, ўзгалар манфаатига тўсиқ бўлиш, бузиш, йўқ қилиш, ёвуз ниятни амалга оширишга ҳаракат қилишдан иборат. Унинг фаолияти, нутқ, ҳаракати мухолифатни юзага келтириб, Насриддин қиёфасини идеаллаштиради. Зидлашув маъновий тўқнашув тусини олган. Ёрдамчи персонажлар латифа воқеаларида алоҳида ўрин тутади. Афандининг хотини, ўғли, мулозим, жаллод, от, эшак, бойқуш, маст киши, бола, миршаб, қўшни, меҳмон каби нусхалар кўмакчи вазифасини бажарадилар. Ёрдамчи персонажлар Афанди фаолиятида ёрдам кўрсатиб, воқеликка аниқлик киритиш ёки конфликт ривожи, унинг кучайиши, ечимига сабабчи восита вазифасини адо этадилар. Хусусан от, эшак, бойқуш, сигир кабилар фикрни кўчма маънода ифодалаб, жузъий камчиликни аниқроқ, кучлироқ ёритиш, воқеани тўлиқ тавсифлашда кўмакчи бўладилар. Улар афандининг ажралмас бўлаги, кулгили воқеа ва ҳодисаларни мантиқан боғлаб ҳаракатга келтирувчи, тугун ечимида унинг фаолияти, нутқи, ҳажвиётини маъқулловчи воситага айланади, энг муҳими, афандини созлаш, рақиб ниятини очиб, ғалабасини таъминлашда ҳисса қўшадилар. Латифа жанрининг мавзуи ранг-баранг , сюжет воқеалари антифеодал, антиклерикал, оилавий-маиший мотивлардан ташкил топган. Аёлларни камситиш, устун муносабат, зўравонлик, беписанд ҳаракат, зўрлик сиёсати, порахўр, ёлғончи, риёкор, ғирром кишилар, қози, қозихона иллатлари,

умуминсоний камчиликлар танқидига қаратилган ҳар бир ҳикоя алоҳида мавзуни ташкил этади. 7. Жанрнинг муҳим хоссаларидан бири кулгили ҳикоянинг афандига боғлиқлиги билан белгиланади. Л атифа жанрининг ички турлари Латифаларнинг ички турларини аниқлашда унинг моҳияти алоҳида аҳамият касб этади. Шу фикрдан келиб чиқиб, халқ насрининг бу хилини танқид кўлами, мазмун, мавзуига кўра икки хил типга бўлиш мумкин. Тасниф шартли бўлиб, бирини ҳажвий латифалар, иккинчисини юмор типидаги латифалар ташкил этади. Гуруҳларнинг ҳар бири ўзига хос хусусий белгилари билан ўзаро фарқланадилар. Энг муҳими, бирида ҳажв, иккинчисида ҳазил-ҳузул ҳал қилувчи роль ўйнайди.

Похожие

Ўзбек халқ эртаклари поэтик табиати, талқин мезонлари

Ўзбек халқ эртаклари. Поэтик табиати, талқин мезонлари

Ўзбек халқ афсоналари табиати, мавзу хилма-хиллиги

Ўзбек халқ оғзаки демоник ҳикояларининг табиати, тематик таснифи

Маиший эртаклар ўзига хос белгилари, сатира ва юмор табиати