14-15-16-§. Eskiz chizish bo‘yicha amaliy mashg‘ulot 9-sinf - Черчение - Учебники (по школьные предметы)

14-15-16-§. Eskiz chizish bo‘yicha amaliy mashg‘ulot 9-sinf

Загружено в:

02.08.2022

Скачано:

0

Размер:

1250 KB

9-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 14-15-16-mavzu:

Chizmachilik xonasidagi detallar o‘quvchilarga tarqatib chiqiladi va ularning eskizini hamda texnik rasmini o‘qituvchi nazorati ostida mustaqil bajarish topshiriladi. 13-§da detalning eskizi chizilgan edi (13.2-chizma, a, b, c). 14- §da boshqa detalning oldin eskizi chiziladi (14.1-chizma, a, b) keyin texnik rasmi qirqimi bilan chiziladi (14.2-chizma, a, b, c, d).

Bunda: 1. Texnik rasm chizish uchun aksonometriya turlaridan biri tanlab olinadi. Bizning misolda frontal dimetriya qo‘l keladi. Shu boisdan aksonometriya o‘qlari chizib olinadi. Ostki va ustki sirtlarining o‘rnilari belgilab chiqiladi (14.2-chizma, a).

2. Detalning gabarit ko‘rinishi chiziladi (14.2-chizma, b). 3. Detalning elementlari chiziladi (14.2-chizma, c). 4. Ortiqcha chiziqlar o‘chirilib, chizma taxt qilinadi. Bu rasmda faqat silindrik teshikni ko‘rsatish uchun qirqim qo‘llaniladi (14.2-chizma, d).

15-§ NAZORAT ISHI 16-§. CHIZMALARDA SHARTLILIK VA SODDALASHTIRISH Standart bo‘yicha ruxsat etilgan shartlilik va soddalashtirishlar hisobiga detalning ko‘rinishlari sonini kamaytirish mumkin. Sizlar diametr , kvadrat belgilarini tatbiq etishni ∅ yaxshi o‘zlashtirib oldingiz.

Masalan, 16.1-chizma, a da detal uchta ko‘rinishda berilgan. Uni 16.1- chizma, b dagidek kesim mahalliy qirqim va liska (taqir – texnik talabga binoan detalning biror qismida, geometrik o‘qiga parallel tekislik bilan qirqib, tekis yuza hosil qilingan joy.

Chizmada u joy X bilan belgilanadi) shartli belgilarni qo‘llab, bitta ko‘rinishda tasvirlash mumkin. Tekis detalning qalinligini «S2» ko‘rinishda yozib (16.2-chizma) qo‘yilishi sizga ma’lum.

Ba’zi detallarda bir xil kattalikdagi elementlar ko‘p uchraydi. Ulardan bittasining o‘lchami qo‘yilib, teshiklar sonini ko‘rsatish kifoya (16.3-chizma).

Bundan tashqari, teshiklardan bittasini chizib, qolganlarining o‘rinlari ko‘rsatilishi mumkin (16.4- chizma).

Bir xil uzunlikdagi detallarning ikkita uchi tomonlari tasvirlanib, eng uzun joyi bir-biridan to‘lqinsimon ingichka chiziqda ajratib qo‘yiladi va o‘sha joyning butun uzunligi o‘lchami ko‘rsatiladi (16.5-chizma).

Bunday tasvirlashda chizma masshtabini o‘zgartirishga hojat qolmaydi. Qirqimda yupqa devor va kegaylarning tasvirlanishi. Detallarda mustahkamlash devorlari (qovurg‘alar), chambaraklarda kegay (spitsa)lar uchraydi.

Ular qirqimga to‘g‘ri kelib qolishi mumkin. 16.6-chizmada detallarning ikkitadan ko‘rinishi tasvirlangan. Frontal qirqimga tushgan yupqa devor (16.6-chizma, a) va kegay (16.6-chizma, b)ning yuzasi shtrixlanmagan.

Yupqa devor va kegay bo‘ylama qirqimga tushsa, shartli shtrixlanmaydi, ya’ni qirqilmagandek tasvirlanadi. Agar ko‘ndalang qirqimga to‘g‘ri kelib qolsa, kesim yuzasi shtrixlanadi (16.6-chizma, a, b). A– A tekislik orqali hosil bo‘layotgan qirqim va chambarak kegayining ko‘ndalang kesimi bunga misol bo‘ladi.

Похожие

33-34-§. Bosh plan chizish bo‘yicha amaliy mashg‘ulot 9-sinf

23-24-25-§. Boltli birikmani chizish 9-sinf

9-10-mavzu Geometrik naqsh - girih chizish 8-sinf

16-mavzu Tekis shakllarning proyeksiyalari 8-sinf

31-32-34-mavzu AKSONOMETRIK PROYEKSIYALAR BO'YICHA AMALIY MASHG'ULOT 8-sinf