31-32-34-mavzu AKSONOMETRIK PROYEKSIYALAR BO'YICHA AMALIY MASHG'ULOT 8-sinf - Черчение - Учебники (по школьные предметы)

31-32-34-mavzu AKSONOMETRIK PROYEKSIYALAR BO'YICHA AMALIY MASHG'ULOT 8-sinf

Загружено в:

28.09.2022

Скачано:

0

Размер:

1328 KB

8-sinf chizmachilik darsligi asosida 31-32-34-mavzu: AKSONOMETRIK PROYEKSIYALAR BO'YICHA AMALIY MASHG'ULOT

Amaliy mashg'ulot darsida detaining ikkita ko'rinishi asosida uning frontal dimetriyasi yoki izometriyasi chiziladi. Detaining ikkita ko'rinishi tasvirlangan kartochkalar har bir o'quvchiga individual tarqatib chiqiladi va o'qituvchi kartochkadagi detaining ko'rinishlarini ko'chirib chizmasdan, faqat uning frontal dimetriyasi yoki izometriyasi chizilishini tushuntiradi.

O'qituvchi o'quvchilarning bajarayotgan aksonometrik proyeksiyalarini kuzatib boradi va qiynalayotgan o'quvchilarga yordam beradi. Kartochkalardagi detal ko'rinishlari uncha murakkab bo'lmasligi va o'quvchilar uni bir dars davomida bajarishga ulgurishlari lozim. O'qituvchi dars jarayonida o'quvchilar yo'l qo'yayotgan kamchiliklar haqida sinf taxtasiga chizib tushuntiradi.

8-sinf chizmachilik darsligi asosida 32-mavzu:Eskizlar haqida tushuncha va uni chizish bosqichlari. O'quv modelining eskizini chizish

Umumiy tushuncha. Ishlab chiqarishda bir marta qo'llaniladigan chizmalar eskizlar deyiladi. Detaining hamma nisbatlarini saqlagan holda, chizma asboblarini ishlatmay qo'lda, ko'zda chamalab va masshtabga rioya qilmay chizilgan chizma eskiz deyiladi. Eskiz, odatda, buyumning chizmasini chizish uchun asos bo'ladi. Detallarni ba'zan eskiziga qarab ham yasash mumkin. Eskiz, asosan, mavjud detalga qarab chiziladi va u asosiy eskiz deyiladi.

Konstruktorlik byurosida yangi mashina, mexanizm va boshqalarni loyihalayotganda detallaraing konstruksiyasi eskiz yordamida ishlab chiqiladi. Bunday eskizlar loyiha eskizlari deyiladi. Eskiz chizish tartibi. Eskizlar chizilayotgan detal elementlarining nisbatla rini, shaklini saqlagan holda chiziladi. Detal ancha katta bo'lsa, kichiklashtiri-lib, ancha kichik bo'lsa, taxminiy kattalashtirilib chiziladi. Ikkala holda ham masshtab qo'llanilmaydi va unga rioya qilinmaydi. Lekin detal kattalashtirilib yoki kichiklashtirilib chizilishidan qat'i nazar, bunday chizmalarga detaining haqiqiy o'lchamlari qo'yiladi.

Ishni tezlatish maqsadida eskiz chizishda aylana va uning yoyini hamda aylanani teng bo'laklarga bo'lishni sirkulda bajarish mumkin. Lekin keyinchalik aylana va uning yoyi ustidan qo'lda chizib chiqiladi. Detal haqidagi barcha ma'lumotlar eskizga yoziladi. Mukammal bo'lmagan, o'lchamlari tushib qolgan, chala bajarilgan eskiz detal yasash va ish chizmasini tuzish uchun yaroqsiz hisoblanadi. Eskiz oldin qattiqroq qalamda, keyin ustidan yumshoq qalamda chizib chiqiladi.

32.1-chizmada eskizi chiziladigan detaining asli yaqqol tasvirda berilgan. Uning eskizini chizish uchun: 1. Detalning asliga qarab u har tomonlama o'rganiladi; ichki va tashqi tuzilishi diqqat bilan ko'zdan kechiriladi. 2. Detalning bosh ko'rinishi va yana qancha ko'rinishda chizilishi belgilanadi. Detaining bosh ko'rinishini shunday tanlash joizki, u detaining shakli haqida to'liq tasavvur bersin.

3. Katak qog'ozga A4 format hoshiyasi, asosiy yozuv chiziladi va har bir ko'rinishning o'rni yordamchi chiziqlarda belgilanib, markaz va o'q chiziqlari chizib chiqiladi (32.2-chizma, a).

4. Detaining ko ' rinadigan konturi chizib chiqiladi va ko ' rinmaydigan qismlari shtrix chiziqlarda chiziladi (32.2- chizma , b ). 5. Detalga o'lcham chiziqlar chizib chiqiladi (32.2-chizma, d). 6. Detalga aslidan o'lchab olingan o'lchamlari qo'yiladi. Ortiqcha chiziqlar o'chirilib, eskiz taxt qilinadi va asosiy yozuv yoziladi (32.2- chizma, e).

Detalni o'lchash tartibi. Chizmalarga o'lchamlar qo'yishda detallarning o'zini o'lchashga to'g'ri keladi. Detallarni o'lchashda maxsus o'lchov asbobla- ridan foydalaniladi. Ulardan qanday foydalanish va ularning nomlari 32.3-chizmada ko'rsatilgan. Po'lat yoki oddiy chizg'ich bilan detaining chiziqli o'lchamlari va ayrim qismlari o'lchanadi. Kronsirkul bilan detal silindr qismlarining diametrlari, nut-romer bilan har xil teshiklar o'lchanadi. Bitta shtangensirkul hamma o'lchash asboblarining o'rnini bosadigan universal asbob hisoblanadi. Bulardan tashqari, juda ko'p har xil o'lchash asboblari ham mavjud, masalan, burchak o'lchagich, radius o'lchagich va hokazo.

32.4-chizmada shtangensirkulda tashqi, ichki silindr diametrlarini va chu- qurlikni o'lchash ko'rsatilgan. 32.5-chizmada detaldagi bir sirtdan ikkinchisiga o'tishdagi kichikroq radiuslarni o'lchaydigan asbob bilan o'lchash ko'rsatilgan. Kattaroq radiuslarni asbob bilan o'lchashning imkoni bo'lmaganda, detal konturi qog'ozga chizib olinadi yoki qog'oz u konturga qo'yib eziladi. Shunda konturning izi qoladi. Konturda ixtiyoriy uchta nuqta tanlab olinadi va ular vatar ko'rinishida bir-biri bilan tutashtiriladi.

Hosil qilingan kesmalaming o'rtasidan ularga perpendikular qilib o'tkazilgan yordamchi chiziqlaming o'zaro kesishgan nuqtasi o'sha yoyning markazi 0 bo'ladi (32.6-chizma).

Endi, eskizlar bajarishni mustahkamlash maqsadida modelning asliga qarab, uning eskizi chiziladi. Chizmachilik kabinetidagi modellarni o'quvchilarga tarqatib bergandan keyin ulardan biri o'quvchilarga namoyish etiladi va uning eskizini bosqichlarda chizilishi yana bir marta qisqa tushuntirib beriladi. O'quvchilar o'z qo'llaridagi modelning eskizini plakatga qarab mustaqil chizishadi va o'qituvchi o'quvchilar qanday chizishayotganini kuzatib boradi. Kerak bo'lgan joyda yordam ham qiladi. Model eni, balandligi va uzunligini o'zaro taqqoslab, nisbatlarini aniqlab chizishlariga o'rgatish zarur. Eskiz chizish paytida chizish asboblaridan foydalanishga yo'l qo'ymaslik lozim. Lekin aylanalarni sirkulda ingichka qilib chizib, uning ustidan qo'l bilan yurgizib chizishga ruxsat berish mumkin.

8-sinf chizmachilik darsligi asosida 34-mavzu: TEXNIK RASM CHIZISH

Turli chizmalarni o'qishni osonlashtirish maqsadida, yangi ixtiro qilinayot-gan buyumlarning shaklini tezda qo'lda chizib, buyum nisbatlarini saqlagan hol-da chizmachilik asboblarisiz chizilgan aksonometrik tasvir texnik rasm deyiladi. Detaining texnik rasmi, asosan, izometriya yoki frontal dimetriyada bajariladi. O'quv jarayonida texnik rasm bevosita modelning o'ziga qarab yoki uning berilgan ko'rinishlariga qarab chiziladi. Texnik rasmni kataklangan varaqlarda chizish tavsiya etiladi.

34.1-chizmada izometrik va frontal dimetrik o'qlarning katak daftarga chizilishi berilgan. Ularning asoslarini izometriya va frontal dimetriyada chizilishi bilan oldinroq tanishilgan edi. Texnik rasmlarda ularning chizilishi oldingilar kabi bir xil. Faqat bu yerda ular ko'zda chamalab qo'lda chiziladi.

Tekis shakl (aylana)ning texnik rasmini izometriyada chizish. Texnik rasmda aylana ellips shaklida tasvirlanadi, uni chizish bosqichlarda ko'rsatildi (34.2-chizma).

Aylana kvadrat ichiga olinadi (34.2-chizma, a). Izometrik o'qlar o'tkazilib, kvadrat yasaladi (34.2-chizma, b). Kvadrat ichida ellipsning nuqtalari 1, 2, 3, 4 va A, B, C, D lar belgila-nadi. AB - ellipsning katta o'qi, CD - ellipsning kichik o'qi (34.2-chizma, d). Ellipsga tegishli barcha nuqtalar ravon qilib tutashtirib chiqiladi va ortiqcha chiziqlar o'chirilib taxt qilinadi (34.2-chizma, e, f). Detaining berilgan ko'rinishlari (34.3-chizma, a) asosida uning texnik rasmini frontal dimetriyada chizish uchun oldin frontal dimetriya o'qlari chi zib olinadi. So'ngra detaining oldingi yog'i uning bosh ko'rinishidan ko'zda “chamalab” ko’chiriladi (34.3-chizma, b). Ko’chirib chizishda kataklardan foydalanish tavsiya etiladi. So’ngra detalning orqa tomoni y o’q yo’nalishida aniqlanadi va rasm taxt qilinadi (34.3-chizma, d).

Похожие

26-mavzu Chizmalarni o'qish tartibi va qoidalari. Chizmalarni o'qish bo'yicha amaliy mashg'ulot 8-sinf

27-mavzu Aksonometrik proyeksiyalar haqida umumiy tushuncha. O'qlarning joylashishi 8-sinf

33-34-§. Bosh plan chizish bo‘yicha amaliy mashg‘ulot 9-sinf

19-20-mavzu Ko'pyoqliklarning yoyilmalari 8-sinf

16-mavzu Tekis shakllarning proyeksiyalari 8-sinf