PZR polimeraza shinjirli_reaksiyasi menen_tanistiriw

Yuklangan vaqt:

01.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

563.9404296875 KB

Ko'chirib olish

PZR polimeraza shinjirli_reaksiyasi menen_tanistiriw

Reje; 1. Polimeraza shınjır reaksiyası (PZR) 2. PZR ne? 3. PZR basqıshları 4. Taq polimeraza haqqında túsinik.

Polimeraza shınjır reaksiyası yamasa PZR bul málim DNK bólegin ın vitro (adam organizminde emes, tájiriybe probirkasında) kóp ret nusqalaw usılı esaplanadı. PZR termostabil DNK polimerazaǵa, Taq polimerazaǵa, baylanıslı hám DNKniń sol bólegi ushın arnawlı DNK praymerlari bolıwın talap etedi.

PZRda temperatura ózgeriwi menen reaksiya bir neshe ret tákirarlanadı, sol arqalı DNK nıshan bóleginiń kóplegen nusqaların alıw múmkin. PZR ústinde kóplegen tájiriybeler hám ámeliy programmalar alıp barılǵan. Bunnan tiykarınan DNK ni klonlaw, medicinalıq diagnostika hám sud- medicinalıq ekspertizasida paydalanıladı.

Polimeraza shınjır reaksiyası (PZR) bul DNK málim bóleginiń kóplegen márte (million yamasa milliard) nusqasın alıw ushın qollanılatuǵın, keń tarqalǵan laborator usıl esaplanadı. Bul DNK bólegi tájiriybe ótkeruwshini qızıqtırǵan hár qanday tarawdıń bolıwı múmkin.

Mısal ushın, bul izertlewshi funksiyasın anıqlawdı maqset etken gen yamasa sud-medicinalıq ekspertizasida jınayattı ashıw ushın qollanılatuǵın genetikalıq dálil bolatuǵın buyım bolıwı da múmkin. Ádetde PZRniń maqseti DNKniń kerekli bólegin analiz qılıw yamasa basqa maqsetler ushın jetkilikli dárejede payda etiw bolıp tabıladı.

Mısal ushın, PZR arqalı kóbiytirilgen DNK keyingi tájiriybeler, mısalı, izbe-izlikti anıqlaw, gel elektroforez yamasa klonlaw ushın jiberiliwi múmkin. PZR biologiya hám medicinanıń kóplegen tarawları, atap aytqanda, molekulyar biologiya, medicinalıq kesellikti anıqlawlaw hám hátte ekologiyanıń ayırım tarawlarında da qollanıladı.

Taq polimeraza Organizm kletkası daǵı DNK replikatsiyasi sıyaqlı, PZR processinde de jańa DNK shınjırların payda etiw ushın ulgi DNK hám DNK polimerazalarniń bolıwı talap etiledi. PZRda ádetde Taq polimeraza dep atalǵan DNK polimerazasi qollanıladı, bul ıssılıqqa shıdamlı bakteriyalardan ajıratıp alınadı.

$Íssı bulaqlar hám gidrotermal tuynuklarde jasaydı. Onıń DNK polimerazasi ıssılıqqa júdá shıdamlı hám 70 °\text C70°C70, °, start text, C, end text (bul temperaturada adam yamasa E. coli DNK polimerazasi nofunksional jaǵdayda boladı ) átirapında eń aktiv jaǵdayda boladı.$ Bul temperaturaǵa shıdamlı Taq polimeraza PZR ushın júdá sáykes keledi. Kórip turǵanimizday, PZRda joqarı temperatura ulgi DNKni denaturatsiyalaw yamasa onıń shınjırların ajıratıw ushın qayta túrde qollanıladı.

Bul temperaturaǵa shıdamlı Taq polimeraza PZR ushın júdá sáykes keledi. Kórip turǵanimizday, PZRda joqarı temperatura ulgi DNKni denaturatsiyalaw yamasa onıń shınjırların ajıratıw ushın qayta túrde qollanıladı.

PZR praymerler Basqa DNK polimerazalar sıyaqlı Taq polimeraza da tek ǵana qısqa nukleotidlar izbe-izligi, yaǵnıy praymerlar ámeldegi bolǵandaǵana DNK sintezini baslawı múmkin. PZR reaksiyalarında tájiriybe ótkeriwshi praymer járdeminde nusqası alınıwı yamasa kóbiytiriliwi kerek bolǵan DNK bólegin belgileydi.

PZR praymerlari qısqa bir shınjırlı DNK bólekleri bolıp, ádetde 202020 ta nukleotiddan ibarat. Hár bir PZR reaksiyasında eki praymer isletiledi hám olar nıshan (nusqalanıwı kerek bolǵan) bólekke qaptal táreplerinen birigiwge maslastırılǵan. Bunda praymerlar izbe-izligi ulgi DNKniń keri shınjırına, yaǵnıy nusqası jaratılıwı kerek bolǵan bólektiń shettegi uchi (qırı) ga baylanısadı.

Praymerlar ulgine komplimentar tiykar juftlashuvi arqalı baylanısadı.

Praymerlar ulgine baylanıstırnǵanan keyin, olar polimerazalar tárepinen uzaytırıladı hám olardıń ortasında jaylasqan bólektiń nusqası jaratıladı.

PZR basqıshları PZR reaksiyasınıń tiykarǵı strukturalıq bólimleri Taq polimeraza, praymerlar, ulgi DNK hám nukleotidlar (DNK qurılıs birlikleri) bolıp tabıladı. Ferment ushın zárúr bolǵan kofaktorlar menen birge joqarıdaǵılar bir probirkaǵa jıynaladı, keyin joqarı hám tómen temperatura almasınıp turıwshı qayta siklga qóyıladı, nátiyjede DNK sintezlanadi.

$Tiykarǵı basqıshlar: Denaturatsiya (96 °\text C96°C96, °, start text, C, end text): DNK shınjırların denaturatsiya qılıw yamasa ajıratıw ushın reaksiyaǵa joqarı temperatura beriledi. Nátiyjede keyingi basqısh ushın kerekli bir shınjırlı ulgi payda boladı. Yumshatish (555555 - 656565°\text C°C°, start text, C, end text): praymerlar ulgi DNKdagi komplimentar bólimlerine baylanısıwı ushın reaksiyada temperatura pasaytiriladi.$ $Uzaytırıw (72 °\text C72°C72, °, start text, C, end text): Taq polimeraza praymerlarni uzaytırıp, jańa DNK shınjırların sintezlashi ushın reaksiyada temperatura kóteriledi.$ Bul cikl ápiwayı PZR reaksiyasında 252525 - 353535 ret tákirarlanadı, ulıwma esapta DNKning kóbeytiriletuǵın bólegine baylanıslı túrde 222 - 444 saat waqıt sarplanadı. Eger reaksiya nátiyjeli (jaqsı nátiyjeli) bolsa, nıshan bólim bir nesheden milliard mártege shekem kóbeyiwi múmkin.

Bul cikl ápiwayı PZR reaksiyasında 252525 - 353535 ret tákirarlanadı, ulıwma esapta DNKning kóbeytiriletuǵın bólegine baylanıslı túrde 222 - 444 saat waqıt sarplanadı. Eger reaksiya nátiyjeli (jaqsı nátiyjeli) bolsa, nıshan bólim bir nesheden milliard mártege shekem kóbeyiwi múmkin.

O'xshashlar

IFA analizatori

Ретровируслар, ОИТС вируси

Infeksiya haqida ta’limot. Yuqumli kasallikni kelib chiqish sharoitlari. Yuqumli kasallik jarayonini o‘ziga xos xususiyatlari

Virusli kasalliklar (Gripp, qizamiq)

OITS, enterovirus, neyroviruslar (poliomielit)