Homiladorlik davrida dori vositalarining qo’llanilishi - Tibbiyot - Slaydlar

Homiladorlik davrida dori vositalarining qo’llanilishi

Yuklangan vaqt:

25.08.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

308.9921875 KB

Ko'chirib olish

Homiladorlik davrida dori vositalarining qo’llanilishi

Xozirgi vaqtda 60-80 % xomiladorlar DV qabul qiladi. Barcha tug`ma anomaliyalarning 5%idan ko`p xolatlarining sababi DVlardir. Homila uchun xavflilik darajasiga ko`ra DVlari 5 ta kategoriyaga bo`linadi.

Homilaga xavflilik darajasiga ko`ra: • A kategoriya – xomila uchun xavfsiz DV. • B kategoriya – eksprimental tekshiruvlarda teratogen ta'siri aniqlanmagan DV. • S kategoriya – xomilaga ko`rsatadigan salbiy ta'siridan kutiladigan terapevtik samarasi yuqori DV, bu DVlarini xomiladorlarga extiyotlik bilan, xayotiy ko`rsatma bilan qo`llash kerak. • D kategoriya – bu gurux DVlari xomila uchun xavfli, bu DVlar xomiladorlik davrida qo`llanilmagani ma‘qul. • X kategoriya – teratogen ta'siri tasdiqlangan, xomiladorlikda bu DVlarini absolyut qo`llab bo`lmaydi.

Homiladorlikning kritik davrlari: • 1-kritik davr – xomiladorlikning 1-3 xaftasi (DVlar embriotoksik ta'sir etishi mumkin) • 2-kritik davr - xomiladorlikning 3-8 xaftasi (DVlari embriotoksik va teratogen ta'sir etishi mumkin) • 3-kritik davr - xomiladorlikning 18-22 xaftasi (DVlar xomila organ va sistemalariga toksik ta'sir etishi mumkin)

DVlarining xomilaga salbiy ta'siri turlari: • Mutagen ta'sir – somatik va jinsiy xujayralarda gen mutaciyalari va xromosoma abberaciyalarini rivojlanishi. • Embriotoksik ta'sir – xomiladorlikning dastlabki 75 kunida embrionning nobud bo`lishi. • Teratogen ta'sir – turli nuqsonlarni rivojlanishi

Homiladorlik davrida OIT kasalliklarida qo`llaniladigan DVlarining qo`llanilishi • Antacidlar – maaloks, simagel, almagel A, fosfolyugel, gastal va x.k. • HCl ishlab chiqarilishini kamaytiruvchi DV – ranitidin, famotidin, roksatidin , pirenzepin, atropin sulfat, platifillin, metacin, omeprazol, rabeprazol, lanzap va x. • OITga spazmolitik ta'sir etuvchi DV – no-shpa, spazmomen, mebeverin • Kayt kilishga qarshi DV – kitril, zofran, torekan, motilium, metoklopramid • Gepatoprotektorlar – essenciale, karsil, betain, lecitin, metionin

• Ut xaydovchi DV – alloxol, xolagol, xolenzim, xolosas, magniy sulfat, febixol • Ich kotishi va diareyada qo`llaniladigan DV – bisakodil, laktuloza, magniy sulfat, lineks, smekta, ersefuril, laktobakterin, senade va x.k. • Ferment DV – mezim forte, festal, digestal, panzinorm va x.k. • Kandli diabetda qo`llaniladigan DV – sulfanilmochevina unumlari, biguanidlar, tioktacid, glyukobay, insulin • Vitamin DV – vitamin A, D, E, B gruppasi • Anabolik DV – retabolil, nerabolHomiladorlik davrida OIT kasalliklarida qo`llaniladigan DVlarining qo`llanilishi

• Antikoagulyantlar – geparin, neodikumarin, sinkumar, varfarin, sinkumar • Gemostatik DV – etamzilat, vitamin K, vikasol • Temir saklovchi DV – ferrum Lek, ferbitol, ferropleks, ginotardiferon Homiladorlik davrida kon kasalliklarida qo`llaniladigan DVlarining qo`llanilishi

• Yurak glikozidlari – digoksin, digitoksin, strofantin • Aritmiyaga qarshi DV – dizopiramid, novokainamid, lidokain, aymalin, etmozin, propafenon, xinidin, meksilitin, amiodaron • Gipotenziv DV – metildofa, ganglioblokatorlar, nitratlar, gidralazin, prozazin, doksazozin, dibazol, papaverin, magniy sulfat, klonidin, rezerpin, labetalol, enap, berlipril, kapoten, larista, nifedipin, amlodipin va x.k. • Diuretiklar – laziks, furosemid, gipotiazid, diakarb, uregit, triampur va x.k.Homiladorlik davrida YuKT kasalliklarida qo`llaniladigan DVlarining qo`llanilishi

Homiladorlik davrida antimikrob DVlarining qo`llanilishi • Antibiotiklar – penicillinlar, cefalosporinlar, makrolidlar (eritromicin, azitromicin), aminoglikozidlar, tetraciklinlar, levomicetin va x.k. • Sulfanilamidlar – sulfalen, sulfadimetoksin, baktrim, biseptol • Ftorxinolonlar – ciprofloksacin, ofloksacin, levafloksacin va x.k. • Nitrofuranlar – furagin, furadonin, furazolidon • Zamburugga qarshi DV – amfotericin V, nistatin (maxalliy), ketakonazol, intrakonazol, flukonazol • Viruslarga qarshi DV – interferon, cikloferon, aciklovir, remantadin, foskarnet va x.k. • Parazitlarga qarshi DV – metronidazol, tinidazol, ornidazol

• Anestetiklar – ketamin, sombrevin, novokain, lidokain, • Analgetiklar – morfin, promedol, paracetamol, analgin • Tutkanokka qarshi DV – etoksuksimid, fenobarbital (kichik dozada), karbamazepin, valproat • Antidepressantlar – amitriptillin, imipramin, amoksapin, maprotilin, fluoksetin, sertralin • Tinchlantiruvchi va uyku chakiruvchi DV – valeriana, fenobarbital (kichik dozada), zolpidem, diazepam, mezapam, sibazon Homiladorlik davrida psixotrop DVlarining qo`llanilishi

• Simpatomimetiklar – adrenalin, efedrin, salbutamol, salmeterol • Metilksantinlar – eufillin, teofillin • M-xolinoblokatorlar – atropin, platifillin, atrovent • Glyukokortikoidlar – prednizolon, deksametazon, triamcinalon • Yutalga qarshi DV – bromgeksin, ambroksol, acetilcistein, sinekod, bronxosan, stoptussin • Antigistamin DV – dimedrol, suprastin, pipolfen, astemizol, terfenadin va x.k. Homiladorlik davrida nafas tizimiga ta'sir etadigan DVlarining qo`llanilishi

Kortikosteroidlar Kuyonlab Androgenlar Virilizaciya, jinsiy a'zolarda turli uzgarishlar Usmaga qarshi DV Kuplab nuksonlar rivojlanadi Antidepressantlar Oyok-qo`llarning rivojlanishidagi nuksonlar Antiesterogenlar Daun sindromi va nerv sistemasining nuksonlari Malyariyaga qarshi DV Karlik, akliy pastlik, yolgon germa froditizm Neyroleptiklar Abort, katarakta, yurak poroklari Tuberkulyozga karshi Encefalopatiya, turli anomaliyalar Estrogenlar Virilizaciya, MNS va ichki organlar nuksonlari, kin usmasiDVlarining xomilaga teratogen ta'sirlari

Peroral kontraceptivlar (xomiladorlik vaktida kabul kilinsa) VECTARL anomaliyalari (umurtka, kizilungach, yurak, traxeya, anus va x.k.) Peroral diabetga qarshi DV Oyok-qo`llarning anomaliyasi, yurak, kulok va barmoklar anomaliyasi Psixogen DV MNS nuksonlari, oyok-qo`llar, kuz anomaliyalari Streptomicin Eshitishning pasayishi Tetraciklinlar Katarakta, suyak tizimi rivojlanishida uzgarishlar Peroral antikoagulyantlar Burunning gipoplaziyasi, bradidaktiliya, akliy rivojlanishdan orkada kolish, DVlarining xomilaga teratogen ta'sirlari

DVlarining xomilaga teratogen ta'sirlari

O'xshashlar

Dori vositalarining o’zaro ta’siri

Homiladorlik ilk toksikozlari. Homiladorlikda gipertenziv sindrom

Homiladorlik davridagi gipertenziv buzilishlar. UASH taktikasi

Yumshoq dori shakllari

Qattiq dori shakllari