Mesopatamiya sivilizatsiyasining o’ziga xos xususiyatlari - Tarix - Slaydlar

Mesopatamiya sivilizatsiyasining o’ziga xos xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

08.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1735.0224609375 KB

Ko'chirib olish

MESOPATAMIYA SIVILIZATSIYASINING O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI Reja: 1.Mesopatamiya davlatining paydo bo’lishi 2.Mesopatamiya sivilizatsiyasi rivoji 3.Shumer shahar davlatining siyosiy tarixi 4.Akkad davlati01 02 05

Mesopotamiya ( yunoncha mezos) — „orasi“, „ oʻrtasi“ va ( potamos — „daryo“, yaʼni „ikki daryo oraligʻi“) degan ma’nolarni beradi. Joylashuvi jihatidan Tigr va Yevfrat daryolari orasidagi mintaqa boʻlib, asosan hozirgi Iroq hamda shimoli-sharqiy Suriya, janubi-sharqiy Turkiya va gʻarbiy Eron hududlariga mos keladi.01

Mesopotamiya (Ikki daryo oraligʻi) — Dajla va Frot daryolarining oʻrta va quyi oqimidagi hudud (Gʻarbiy Osiyoda joylashgan). Qadimgi Sharqning madaniy markazlaridan biri hisoblanadi. Miloddan avvalgi 4—3ming yillikda Mesopotamiya hududida ilk davlatlar paydo bo’la boshladi. Xususan Ur shahri , Uruk , Lagash shaharlari va boshqalar shu davrda vujudga keldi va doimiy ravishda rivoj topib bordi .01 303109 2116 05 1E 261F 01 0E 15 1C 0C 18

Mesopotamiya baʼzan ” tamaddun beshigi” deb ham ataladi Qadimda Mesopotamiya Yangi Ossuriya va Yangi Bobil imperiyalari, keyinchalik Axamoniylar hukmronligi ostida boʻldi. VII asr Islom fathdan soʻng Iroq degan nom bilan ataladigan boʻldi.Bunga asosiy sabab bu mintaqada Shumer , Akkad , Bobil hamda Ossuriya saltanatlari boʻlganligidir.01

Mil. Avv. XI – VIII ming yilliklardagi o’zgarishlarMil. Avv. XI – VIII ming yilliklardagi o’zgarishlar 1. Dajla va Frot daryolari yaqinida terimchilik, hayvonlar va o‘simliklarni ilk madaniylashtirish yuz berdi. 2. Ilk paxsa binolar paydo bo‘ladi. 3. Bu davrda Zavi - Chemi - Shanidar va Mifat dehqonchilik manzilgohlari mavjud bo‘lgan. 4. Neolit davrida taraqqiyot sur’ati kuchayadi. 5. Zagros vodiysida manzilgohlar paydo bo‘la boshlagan edi. 01

Mil.avv. VI ming yillik o‘rtalarida Shimoliy Mesopotamiyada tarixdagi eng yirik madaniyatlardan biri bo’lmish Xassun madaniyati taraqqiy eta boshladi. Mil.avv. IV ming yillik oxiri – III ming yillik boshlarida ro’y bergan Jamdat-Nasr madaniyati davridga kelib oz miqdorda mis va qalaydan mehnat qurollari sifatida ishlatila boshlandi.01 02 04 20 1E 02 01 26 1E 1E 3C1623 1E 26

Mil.avv. IV ming yillikda Mesopotamiyaning janubida shumerlar kelib o‘rnashadi. Mil.avv. III ming yillikda Mesopotamiya janubida shumerlar , Dajla va Frot daryolarining o‘rta oqimida akkadlar , shimolda xurrit xalqlari jamoa davridan davlat va jamiyatga o‘ta boshladilar. Qo‘shni jamoa urug‘ jamoalari dehqonchilik bilan shug‘ullanib, ma’lum bir hududlarni egallab, o‘zlarining kichik-kichik davlatlarini tuzdilar.01

Shimolda yirik shahar markazlari Ashshur, Mari, Nineviya va boshqa shaharlar paydo bo‘ldi. Mil.avv. III ming yillikning birinchi yarmida Mesopotamiya janubida qator shahar-davlatlar: Eredu, Ur, Larsa, Uruk, Kish va Lagash paydo bo‘ladi. Hunarmandchilik yuqori darajada rivojlanadi. Metallurgiya sanoati birinchi o‘ringa chiqib oladi. Metall quyish, kavsharlash, payvandlash usullari o‘zlashtiriladi. 01

Mil.avv. III ming yillikda Shumer janubida 17 shahar- davlat iqtisodiyotining asosi sun’iy sug‘orishga asoslangan dehqonchilik bo‘lib, hunarmandchilik va savdo rivojlangan. Mil.avv. III ming yillik boshlaridan shumerlar jezni o‘zlashtira boshladilar. Arxeologlar shu davrdan Ilk sulola davrini (mil.avv. 3000– 2300-yillar atrofi) deb belgilaydilar.01 02 201F 15 21162223 1F 1A2C 161A1B1A 2114 272C24 1A 02 261B 1A 1B43 07 01 2116 21 28 21

Ishonish qanchalik qiyin bo’lsa ham Shumerning mahalliy aholisi tarixi an’anaga ko‘ra, «to‘fon»gacha va «to‘fondan» keyingi davrga bo‘lib o’rganiladi. Haqiqatdan ham, mil.avv. 2900-yillar atrofida «to‘fon rivoyati», ya’ni Dajla va Frot daryolarida katta toshqin yuz bergani Quyi Mesopotamiyada olib borilgan arxeologik qazishmalar orqali o‘z isbotini topdi01 09 261B 1E 162410 4A1D 4A1D 211622

Bu davrda Kish shahri yuksalib, bu shahar Kish sulolasini tashkil qilgan. Uning hokimlari orasida Shumer afsonalari qahramonlaridan biri Etana ko‘zga tashlanadi. Kishning hokimlaridan biri Etana (mil.avv. XXVIII asr) to‘g‘risida epik rivoyat shakllanib, rivoyatda u ilohiy burgutda o‘zi uchun «tug‘ilish maysasi»ga ega bo‘lish uchun osmonga xudolar oldiga ko‘tariladi deb hikoya qilinadi 01

Kishning zaiflashuvi Uruk shahar-davlatining yuksalishi bilan boshlangan. Mil.avv. 2600-yillar atrofida Kish shahrining podshosi Uruk shahrining podshosi Gilgamesh (mashhur doston qahramoni) tomonidan taxtdan tushiriladi. Asarlarda qahramon Gilgamesh butun Shumer shahr - davlatlaRIni birlashtiradi – deb aytiladi. Rivoyatlarga ko‘ra, u asil kelib chiqish jihatdan xudoning o‘g‘li bo‘lib, mahalliy aholi tomonidan o‘limidan so‘ng xudo sifatida ulug‘langan01 01 461F1A 20 46 0F1F2325161E141A 1D162D1D21162401 01 071A 2116 16 2D2C 1A 1A

O'xshashlar

Musulmon sivilizatsiyasining o'ziga xos xususiyatlari

Islom sivilizatsiyasining asosiy xarakterlari, belgilari, o’ziga xos xususiyatlari va rivojlanishi bosqichlari

Islom sivilizatsiyasining asosiy xarakterli belgilari va o'ziga xos xususiyatlari

Ibtidoiy davrda o’zlashtirma xo’jalikning o’ziga xos xususiyatlari, mehnat qurollari

Islom sivilizatsiyasining asosiy belgilari