Jaloliddin Manguberdi – vatan himoyachisi va jasur sarkarda - Tarix - Slaydlar

Jaloliddin Manguberdi – vatan himoyachisi va jasur sarkarda

Yuklangan vaqt:

15.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4824.3828125 KB

Ko'chirib olish

JALOLIDDIN MANGUBERDI – VATAN HIMOYACHISI VA JASUR SARKARDA RESPUBLIKA MA’NAVIYAT VA MA’RIFAT MARKAZI

Jaloliddin Manguberdi yoki Jalol id-Diniya va-d-Din Аbu-l- Muzaffar Mankburni ibn Muhammad soʼnggi xorazmshoh, Аla id-Din Muhammad II va turkman xotin Oychechaklarning to‘ng‘ich o‘g‘li. (1199—1231) Uning burnida xoli (mank) bo‘lgani uchun Mankburni deb nom berilgan. Jaloliddin Manguberdi – milliy qahramon

Jaloliddin Manguberdi shaxsiyati, faoliyati va harbiy iste’dodi barcha davrlarda davlat arboblari, sarkardalar va oddiy xalq uchun qiziqarli bo‘lib kelgan. O‘rta asrlarning ko‘plab mashhur muarrixlari bu mard ajdodimiz haqida maxsus asarlar yozib, jasoratini madh etishgan. Xonlar, sultonlar, amirlar uning savq ul jaysh (strategiya) va tarbiyat ul jayshlarini (harbiy usul, taktika) o‘z qo‘shinlarida qo‘llashga harakat qilishgan, harbiy akademiyalarda uning jang usullari alohida o‘rganilgan. Sarkardaning qahramonligiga barcha hukmdorlar havas qilishgan. Jaloliddin Manguberdi – mardlik timsoli

Оtasi Jaloliddinni G‘azna, Bomiyon, G‘ur, Bust, Takinobod, Zamindovar va Hindiston hududlarigacha bo‘lgan yerlarda hokim va taxt vorisi etib tayinlagan. Biroq Turkon xotun va qipchoq amirliklarining noroziligi sababli Qutbiddin O‘zloqshoh foydasiga vorislikdan mahrum etilgan. Jaloliddin otasining harbiy yurishlarida ishtirok etib, o‘zining jasur jangchi, iqtidorli sarkardalik qobiliyatlarini namoyish etgan. Jasur jangchi, iqtidorli sarkarda

Unutilmas jasorat Jaloliddin Manguberdining beqiyos jasoratini anglash uchun, avvalo, u yashagan tarixiy davr, shu davrlarning mashaqqatli va beshafqat sahifalarini tasavvur qilib ko‘raylik: hech qaysi davlat, hech qaysi el bas kelolmagan Chingizxon lashkari qarshisiga jasur Jaloliddin chiqib, o‘zining beqiyos jasorati va qat’iyatini namoyon etdi. Shu paytgacha mag‘lubiyatga uchramagan mo‘g‘ul lashkariga qarshi o‘n bir yil muttasil jang qildi. Va g‘animlarga shunday qaqshatqich zarbalar berdiki, hatto Chingizxonday makkor va beshafqat, dunyoning yarmini zabt etgan fotih ham unga tan berishga majbur bo‘ldi.

Chingizxon katta qo‘shin to‘plab Jaloliddin Manguberdiga qarshi shaxsan o‘zi otlangan. G‘ardiz qal’asi yaqinida Jaloliddin Manguberdi Chingizxon qo‘shinining ilg‘orini tor-mor keltiradi va kuchi ozligi sababli Sind (Hind) daryosi tomon chekinadi. Chingizxon qo‘shini Jaloliddin Manguberdini daryodan o‘tishigsa imkon bermay qurshab oladi. 1221-yil 25-noyabrda bo‘lgan tengsiz jangda (Sind daryosi bo‘yidagi jang) mag‘lubiyatga uchragan Jaloliddin Manguberdi 4000 jangchisi bilan Sindning o‘ng sohiliga suzib o‘tib, cho‘l ichkarisiga kirib ketdi (bu cho‘l bugungi kunda ham cho‘li Jaloliy deb ataladi). Chingizxon Jaloliddin Manguberdining bu jasoratidan hayratda qolib, o‘z o‘g‘illariga qarab: “Ota o‘g‘il mana shunday bo‘lishi lozim”, degan. Sind daryosi bo‘yidagi jang

Vatanimizning ko‘p ming yillik tarixi el- yurtimizni bosqinchi, yovuz kuchlardan himoya qilish, millatimizning erkinligi va or-nomusini asrash yo‘lidagi buyuk voqealarni, bu kurashlarda jasorat va mardlik ko‘rsatgan buyuk shaxslarning nomlarini asrlar davomida o‘zining yorqin xotirasida saqlab kelmoqda. Jaloliddin Manguberdi – ona yurt himoyachisi, jasur sarkarda va davlat arbobi, xalqimizning Spitamen, Muqanna, Najmiddin Kubro singari tarixda o‘chmas iz qoldirgan milliy qahramonidir. Jaloliddin Manguberdi – bor-yo‘g‘i o‘ttiz ikki yillik qisqa hayoti davomida el-yurti, xalq ozodligi uchun so‘nmas xizmat qilishga ulgurgan ulug‘ ajdodimizdir.Jaloliddin Manguberdi – ona yurt himoyachisi

Sulton Jaloliddin Manguberdi o‘z elining baxtu saodati uchun hayot-mamot janglarida jon fido etdi. Dunyoda hech qanday xayrli ish beiz ketmaydi. Odamzotning ozodlik sari intilishi abadiydir. Oradan bir asr o‘tib, sohibqiron AmirTemur Jaloliddin Manguberdi boshlagan ozodlik kurashini yangi sha roit va ulkan miqyoslarda davom ettirdi. Ona yurtimizni bosqinchilardan xalos qilib, markazlash- gan qudratli davlat barpo etdi.

Dovyurak, metinday iroda, baquvvat iymon-e’tiqodga ega bo‘lish uchun insonda Vatanga muhabbat, elu yurtga sadoqat, fidoyilik, ozodlikka intilish tuyg‘usi nihoyatda yuksak bo‘lishi kerak. O‘zining qurbon bo‘lishini bilsa- da, Vatan uchun, uning or-nomusi va istiqboli uchun zimmasiga shunday og‘ir qismatni olgan zotlarning xotirasi muqaddasdir.

JALOLIDDIN MANGUBERDI O‘rta asrlarning ko‘plab tarixchilari Аnushtegin Xorazmshohlar silsilasiga bag‘ishlangan maxsus asarlar yozishgan. Shihobiddin Nasaviyning “Siyrat ad- Dias-Sulton Jalol n Mengburni” (“Sulton Jaloliddin Manguberdi hayoti tafsiloti”), Аlouddin Аtomalik Juvayniyning “Tarixi jahongusho” (“Jahon fotihi tarixi”), Rashiduddin Fazlullohning “Jomeʼu-t-tavorix” (“Umumiy tarix”), ibn al-Аsirning “Аl-komil fit-tarix” (“Mukammal tarix”), Ziyo Bunyodovning “Аnushtagin Xorazmshohlar davlati” asarlari shular jumlasidan.

Jaloliddin Manguberdi jasorati haqidagi tarixiy asarlar Jaloliddinning munshiysi Nuriddin Zaydariyning “Nafsat al- Masdur”, Juzjoniyning “Tabaqati Nosiriy”, Yoqut Hamaviyning “Mo‘jam albuldan”, Yosin al-Umariyning “Аl-asar al-Jaloliyya”, Mirzo Ulug‘bekning “To‘rt ulus tarixi”, Аbulg‘ozixonning “Shajarai tarokima” asarlarida ham sulton Jaloliddinning tarixiga e’tibor qaratilgan.

Jaloliddin Manguberdi jasorati haqidagi tarixiy asarlar 2020 yilda Jaloliddin Manguberdining yorqin xotirasiga ehtirom sifatida Baxtiyor Аbdug‘afurning “Sulton Jaloliddin Manguberdi” asari nashr etildi. Mazkur asar Jaloliddin Manguberdi tarixining yangi sahifalaridan biridir.

JALOLIDDIN MANGUBERDI: tarixning yangi sahifalarida 2000 yilning 30-avgust kuni Manguberdi xotirasini e’zozlash maqsadida “Jaloliddin Manguberdi” ordeni ta’sis etilgan. Bu orden bilan mamlakat mustaqilligini, xalqning or-nomusini, vatan sarhadlarini himoya qilishda hamda uni ko‘z qorachig‘iday asrashda yuksak harbiy mahorat, qahramonlik va jasorat ko‘rsatgan, davlatning mudofaa qudratini mustahkamlashga ulkan hissa qo‘shgan qo‘mondonlik tarkibiga kiruvchi harbiy xizmatchilar mukofotlanadilar.

Jaloliddin Manguberdi tavalludini keng nishonlash doimiy anʼanaga aylandi. O‘zbekistonda unga atab bir nechta haykallar o‘rnatilgan. Xorazm viloyatida Jaloliddin Manguberdiga bag‘ishlangan memorial majmua qurilgan.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT❤️

O'xshashlar

Vatan ozodligi va Jaloliddin Manguberdi

Jaloliddin Manguberdi

Mo`g`ullar istilosi va zulmiga qarshi kurash. Jaloliddin Manguberdi

Buyuk ajdodlarimiz

XX asr madaniyati adabiyot, kino tasviriy san`at va me`morchilik